Kinh Thaùnh Cöïu Öôùc
Saùch Macabeâ I
Baûn dòch Vieät Ngöõ cuûa Linh Muïc Nguyeãn Theá Thuaán, CSsR.
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chöông : | | 01 | | 02 | | 03 | | 04 | | 05 | | 06 | | 07 | | 08 | | 09 | | 10 | | 11 | | 12 | | 13 | | 14 | | 15 | | 16 | |
- Chöông 13 -
V. Simon, Thöôïng Teá - Söù Quaân (-143 -134)
Simon caàm quyeàn thoáng laõnh
1 Simon nghe tin Tryphoân chieâu taäp nhieàu binh löïc ñeå ñi tru dieät ñaát Yuña. 2 OÂng thaáy daân run sôï khieáp vía, thì leân Yeârusalem tuï taäp hoï lai, 3 vaø oâng uyû laïo vaø noùi vôùi hoï: "Chính caùc oâng cuõng bieát taát caû nhöõng gì toâi, anh em toâi vaø gia ñình cha toâi ñaõ laøm vì leà luaät, vaø Nôi Thaùnh, nhöõng traän giaëc vaø nhöõng bó cöïc maø chuùng ta ñaõ töøng thaáy. 4 Chính vì theá, chính vì Israel maø anh em toâi heát thaûy ñaõ bò saùt haïi, chæ coøn laïi moät mình toâi. 5 Vaø nay thaät laø gôû neáu toâi tieác maïng toâi khi laâm vaøo baát cöù noãi ngaët ngheøo naøo, vì toâi khoâng hôn gì anh em toâi. 6 Traùi laïi, toâi seõ röûa haän cho daân toäc, cho Nôi Thaùnh, cho vôï con caùc oâng, vì taát caû caùc daân ngoaïi bôûi loøng thuø gheùt ñaõ huøa raäp vôùi nhau ñeå tru dieät chuùng ta". 7 Vöøa nghe caùc lôøi aáy, tinh thaàn cuûa daân laïi ñöôïc haêng noàng phaán chaán. 8 Hoï keâu lôùn tieáng ñaùp laïi raèng: "Chính oâng laø vò chæ ñaïo cuûa chuùng toâi thay Yuña vaø Yoânatan em cuûa oâng; 9 oâng haõy höôùng daãn traän chieán cuûa chuùng toâi, vaø taát caû nhöõng gì oâng truyeàn, chuùng toâi xin thi haønh". 10 OÂng taäp hoïp laïi taát caû nhöõng ngöôøi xung traän ñöôïc vaø caáp toác hoaøn taát töôøng thaønh Yeârusalem vaø boá phoøng xung quanh thaønh. 11 Ñoaïn oâng sai Yoânatan con cuûa Absaloâm vaø binh löïc huøng haäu cuøng ñi ñeán Yoppeâ; oâng naøy ñaõ truïc xuaát daân trong thaønh vaø löu laïi ôû ñoù.
Simon ñaåy lui Tryphoân
12 Tryphoân ra khoûi Ptoâleâmai vôùi nhieàu binh löïc ñeå vaøo ñaát Yuña, coù daãn theo Yoânatan laøm tuø binh. 13 Simon ñeán haï traïi ôû Añiña ñoái dieän vôùi ñoàng baèng. 14 Tryphoân bieát ñöôïc laø Simon ñaõ choãi daäy thay Yoânatan em oâng, vaø saép ra nghinh chieán vôùi y, thì sai söù giaû ñeán noùi: "15 Chæ vì soá baïc, Yoânatan em oâng maéc vôùi trieàu ñình nhaân vì caùc chöùc vuï, maø toâi giam giöõ oâng aáy laïi. 16 Baây giôø oâng haõy cho ngöôøi trao 100 taï baïc vaø hai con oâng aáy laøm con tin, ngoõ haàu khi ñöôïc tha roài oâng aáy ñöøng li khai vôùi chuùng toâi, vaø chuùng toâi seõ tha cho oâng aáy veà". 17 Simon bieát laø chuùng laäp möu gian noùi vôùi mình. Nhöng oâng cuõng cöû phaùi ngöôøi ñi laáy baïc vaø caùc ñöùa treû, keûo chuoác laáy coâng phaãn cuûa daân, 18 coù theå hoï noùi: "Chæ vì ta khoâng gôûi baïc vaø caùc ñöùa treû cho y, maø Yoânatan ñaõ bò saùt haïi". 19 Vaø oâng ñaõ gôûi ñi caùc treû vaø 100 taï baïc. Nhöng Tryphoân ñaõ laät loïng vaø khoâng thaû Yoânatan. 20 Sau ñoù Tryphoân laïi khôûi haønh ñònh traøn vaøo xöù maø huyû dieät ñi. Chuùng ñaõ theo ñöôøng voøng ñeán Añoâra; Simon vaø binh cuûa oâng ñaõ khaùng cöï laïi y moãi choã y tìm caùch ngang qua. 21 Quaân ôû thöôïng ñoàn sai söù giaû ñeán vôùi Tryphoân ñeå hoái y ñeán mau vôùi chuùng ngang qua sa maïc vaø gôûi löông thöïc cho chuùng. 22 Tryphoân chuaån bò taát caû kî binh ñeå traåy ñi. Nhöng ñeâm aáy tuyeát sa quaù nhieàu; vaø y ñaõ khoâng ñi ñöôïc vì coù tuyeát. Ñoaïn y nhoå traïi maø ñi qua vuøng Galaañitis. 23 Luùc y tôùi gaàn Baskama, y ñaõ gieát Yoânatan; vaø oâng ñaõ ñöôïc choân caát ôû ñoù. 24 Ñoaïn Tryphoân quay veà xöù.
Simon choân caát Yoânatan vaø xaây moä gia ñình
25 Simon sai ñi laáy haøi coát Yoânatan em oâng maø ñem choân caát ôû Moâñin thaønh cuûa toå tieân oâng. 26 Toaøn theå Israel ñaõ cöû tang oâng troïng theå vaø ñaõ khoùc oâng nhieàu ngaøy, 27 Simon xaây moä cuûa cha vaø anh em oâng moät laâu daøi cao, xa cuõng troâng thaáy, baèng ñaù ñeõo nhaün ôû sau, cuõng nhö ôû tröôùc (ñaøi). 28 OÂng ñaõ döïng 7 kim töï thaùp, töøng caëp, ñoái dieän nhau cho cha, meï vaø boán anh em oâng. 29 Vaø ñeå trang trí cho (caùc kim töï thaùp) oâng laøm nhöõng coät lôùn bao quanh vaø treân coät coù nhöõng boä khí giôùi, vaø beân caïnh caùc boä khí giôùi thì chaïm nhöõng chieác thuyeàn, khieán ai ñi ngoaøi bieån cuõng troâng thaáy ñöôïc. 30 Ñoù laø ngoâi moä oâng ñaõ laøm ôû Moâñin; cho ñeán ngaøy nay (moä aáy vaãn coøn).
Simon vaø Ñeâmeâtrius II
31 Tryphoân ñaõ laáy manh taâm xöû vôùi vua Antioâkhoâ coøn beù thô vaø roài gieát ñi, 32 maø xöng laøm vua thay Antioâkhoâ vaø töï ñoäi laáy vöông mieän AÙ chaâu vaø gaây neân tai hoïa lôùn trong xöù. 33 Simon xaây laïi caùc thaønh trì Yuñeâ, oâng döïng töôøng thaønh xung quanh vôùi thaùp cao, töôøng lôùn coù coång vaø then choát, oâng cho tröõ löông thöïc trong caùc thaønh luyõ. 34 Ñoaïn Simon choïn ngöôøi vaø sai ñi gaëp vua Ñemetrius ñeå xin mieãn thueá cho caû haït, vì caùc haønh vi cuûa Tryphoân ñeàu laø troø phoãng giöït caû. 35 Vua Ñemetrius göûi phuùc ñaùp cho oâng chieáu theo caùc lôøi aáy vaø vieát cho oâng böùc thö naøy:
"36 Vua Ñemetrius göûi lôøi chaøo Simon thöôïng teá vaø laø thaân höõu cuûa caùc hoaøng ñeá, cuøng caùc kyø muïc vaø daân Dothaùi. 37 Trieàu thieân vaøng vaø nhaønh vaïn tueá caùc khanh ñaõ göûi, ta vui loøng chaáp nhaän; vaø ta saün saøng ban thaùi bình cho caùc khanh vaø ta cho caùc quan chöùc phaûi mieãn thueá cho caùc khanh. 38 Taát caû nhöõng (aân töù) ta ñaõ phaân ñinh cho caùc khanh vaãn coù hieäu löïc, nhöõng thaønh luyõ caùc khanh ñaõ boá phoøng, caùc khanh ñöôïc quyeàn xöû lieäu. 39 Ta aân xaù cho nhöõng sô suaát vaø loãi laàm ñaõ phaïm cho ñeán ngaøy hoâm nay, cho trieàu thieân caùc khanh ñaõ maéc nôï ta, vaø neáu thueá naøo khaùc ñaõ ñaùnh treân Yeârusalem, thì ñöøng ñaùnh thueá aáy nöõa. 40 Neáu coù ai trong caùc khanh coù naêng caùch sung vaøo caän veä cuûa ta, thì hoï haõy ñöôïc ñaêng soá, hoaø bình haõy ñöôïc thieát laäp giöõa chuùng ta".
41 Naêm 170, aùch daân ngoaïi ñöôïc caát khoûi Israel, 42 vaø daân baét ñaàu vieát trong baûn vaên töï vaø kheá öôùc: "Naêm thöù nhaát cuûa Simon, thöôïng teá vó nhaân, laõnh binh, vò chæ ñaïo cuûa (daân) Dothaùi".
Chieám Gazara
43 Trong nhöõng ngaøy aáy (Simon) haï traïi ñaùnh Gazara vaø cho quaân bao vaây thaønh, oâng laøm thaùp laên vaø cho ñaåy laïi gaàn thaønh, OÂng ñaõ phaù vôû ñöôïc moät caùi thaùp vaø chieám laáy. 44 Quaân ôû treân thaùp laên nhaûy uøa vaøo thaønh, vaø trong thaønh ngöôøi ta raát xoân xao. 45 Daân trong thaønh cuøng vôùi vôï con leo leân töôøng thaønh, aùo xoáng xeù maûnh maø keâu lôùn tieáng, khaån xin Simon giô tay phaûi cho hoï, 46 hoï noùi: "Xin ngaøi ñöøng xöû vôùi chuùng toâi theo toäi aùc cuûa chuùng toâi, nhöng theo tình thöông xoùt cuûa ngaøi". 47 Simon ñaõ thöông löôïng vôùi hoï vaø khoâng giao chieán vôùi hoï. OÂng truïc xuaát hoï khoûi thaønh, thanh taåy caùc nhaø cöûa coù thaàn töôïng, vaø nhö vaäy oâng ñaõ ñi vaøo thaønh vôùi tieáng ca vang vaø lôøi chuùc tuïng. 48 OÂng khöû tröø moïi ñieàu ueá taïp khoûi thaønh vaø cho cö truù ôû ñoù nhöõng ngöôøi thi haønh leà luaät; oâng ñaõ boá phoøng thaønh aáy vaø xaây dinh cho mình trong ñoù.
Simon chieám Thöôïng ñoàn
49 Quaân trong vuøng Thöôïng ñoàn ôû Yeârusalem bò caàm chaân khoâng lai vaõng ñöôïc trong vuøng ñeå mua baùn; chuùng ñoùi laém vaø khaù nhieàu ngöôøi ñaõ cheát vì ñoùi. 50 Chuùng keâu cöùu Simon vui loøng baét tay phaûi chuùng; vaø oâng ñaõ baét tay chuùng. Roài oâng truïc xuaát chuùng khoûi ñoù. OÂng cho thanh taåy Thöôïng ñoàn khoûi caùc ñieàu xuù ueá. 51 Vaø hoï ñaõ vaøo Thöôïng ñoàn ngaøy 13 thaùng 2 naêm 171. Giöõa tieáng hoan ca vaø nhaønh vaïn tueá, vôùi ñaøn caàm, chuõm choïe vaø ñaøn saét, vôùi ca vaõn, vôùi haùt xöôùng, vì keû thuø lôùn hôn bò tieâu dieät khoûi Israel. 52 Simon quyeát ñònh haèng naêm seõ haân hoan möøng ngaøy aáy. Vaø oâng ñaõ phoøng thuû nuùi ñeàn thôø, doïc theo Thöôïng ñoàn, vaø ñaõ ñeán ôû ñoù cuøng vôùi thuoäc haï. 53 Simon thaáy Yoan con oâng thöïc laø moät trang nam nhi, neân oâng ñaõ ñaët laøm thoáng laõnh taát caû binh löïc, vaø Yoan ñaõ traán ñoùng ôû Gazara.
Trôû veà Muïc Luïc Kinh Thaùnh Cöïu Öôùc