Kinh Thaùnh Cöïu Öôùc
Saùch Macabeâ I
Baûn dòch Vieät Ngöõ cuûa Linh Muïc Nguyeãn Theá Thuaán, CSsR.
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chöông : | | 01 | | 02 | | 03 | | 04 | | 05 | | 06 | | 07 | | 08 | | 09 | | 10 | | 11 | | 12 | | 13 | | 14 | | 15 | | 16 | |
- Chöông 02 -
II. Mattathya Khôûi Nghóa
Mattathya vaø caùc con
1 Trong nhöõng ngaøy aáy, Mattathya con cuûa Yoan, con cuûa Simeâon, tö teá trong caùc haøng con caùi Yoâyarib, ñaõ choãi daäy boû Yeârusalem vaø ñaõ laäp cö ôû Moâñin. 2 OÂng coù naêm ngöôøi con: Yoan goïi laø Gaññi, 3 Simon goïi laø Thassi, 4 Yuña goïi laø Macabeâ, 5 EÂleâazar goïi laø Avanran, Yoânathes goïi laø Apphus. 6 OÂng thaáy nhöõng ñieàu phaïm thaùnh dieãn ra trong Yuña vaø ôû Yeârusalem, 7 vaø oâng noùi: "Khoán thaân toâi! toâi sinh ra laøm gì? Ñeå maø thaáy daân toâi bò chaø ñaïp, thaønh thaùnh bò chaø ñaïp? Coøn ngöôøi ta ngoài yeân ñoù, trong khi thaønh bò phoù noäp trong tay ñòch thuø, thaùnh ñieän trong tay ngöôøi dò chuûng.
8 Ñeàn thôø cuûa noù ñaõ neân nhö ngöôøi oâ danh,
9 nhöõng ñoà ñoaøn sang quí cuûa noù bò giaëc cöôùp ñem ñi,
treû thô bò gieát ngoaøi ñöôøng phoá,
trai traùng do göôm ñòch thuø.
10 Daân naøo laïi khoâng höôûng phaàn treân cung ñieän noù,
hay khoâng ñoaït ñöôïc chieán phaåm nôi noù?
11 Ñoà trang ñieåm cuûa noù bò loät heát,
maát töï do, noù ñaõ thaønh noâ leä;
12 Vaø naøy thaùnh ñieän, myõ leä vaø
vinh quang cuûa ta ñaõ bò taøn phaù,
vaø daân ngoaïi ñaõ laøm cho ra ueá tuïc.
13 Ta coøn soáng maø laøm gì?"
14 Mattathya cuøng caùc con oâng ñaõ xeù aùo, maëc bao bò maø ñeå tang, raát bi thaûm.
Vuï teá thaàn ôû Moâñin
15 Nhöõng ngöôøi vua sai, coù nhieäm vuï cöôõng baùch boû ñaïo ñaõ ñeán thaønh Moâñin, ñeå daâng leã teá. 16 Nhieàu ngöôøi Israel ñeán vôùi hoï. Mattathya vaø caùc con oâng ngoài vôùi nhau. 17 Nhöõng ngöôøi vua sai ñeán leân tieáng noùi vôùi Mattathya raèng: "OÂng laø ñaàu muïc, laø ngöôøi hieån haùch, laø keû caû trong thaønh naøy, laïi coù con caùi vaø anh em baø con trôï löïc, 18 vaäy oâng haõy tieán leân tröôùc heát maø thi haønh giôùi leänh cuûa hoaøng ñeá nhö heát thaûy ñeàu laøm: Caùc daân toäc, caùc ngöôøi Yuña, vaø nhöõng ai coøn ôû laïi Yeârusalem. Vaø oâng vaø caùc con oâng seõ ñöôïc lieät vaøo haøng nguõ baïn thaân cuûa hoaøng ñeá; oâng vaø caùc con oâng seõ ñöôïc vinh döï laõnh baïc vaøng vaø nhieàu ñoà göûi taëng". 19 Mattathya ñaùp laïi vaø noùi lôùn tieáng: "Cho ñi taát caû caùc daân toäc trong ñeá quoác cuûa hoaøng ñeá ñeàu tuaân phuïc hoaøng ñeá maø choái boû, moãi ngöôøi, vieäc thôø baùi cuûa toå tieân mình, vaø thuaän theo lònh cuûa hoaøng ñeá, 20 toâi ñaây vaø con caùi toâi, anh em toâi seõ cöù böôùc ñi trong Giao öôùc cuûa toå tieân chuùng toâi. 21 Gôû thay neáu chuùng toâi daùm boû Leà luaät vaø caùc giôùi ñieàu. 22 Chuùng toâi khoâng vaâng lôøi hoaøng ñeá ñöôïc maø xieâu beân phaûi veïo beân traùi ñoái vôùi söï thôø baùi cuûa chuùng toâi". 23 OÂng vöøa noùi caùc lôøi aáy xong, thì moät ngöôøi Dothaùi tieán leân teá leã tröôùc maét moïi ngöôøi, treân baøn thôø ôû Moâñin theo giôùi lònh cuûa vua. 24 Mattathya thaáy theá thì böøng böøng vì nhieät thaønh, can traøng chaán ñoäng, noåi côn nghóa noä, oâng lao mình tôùi maø haï saùt teân aáy ngay nôi baøn thôø. 25 Vaø vieân chöùc cuûa vua coù nhieäm vuï cöôõng baùch teá leã, oâng cuõng gieát ngay luùc aáy, roài laät ñoå baøn thôø. 26 OÂng ñaõ nhieät thaønh ñoái vôùi Leà luaät, nhö Phineâ ñaõ laøm xöa, ñoái vôùi Zambri, con cuûa Saloâm. 27 Ñoaïn Mattathya hoâ lôùn tieáng trong thaønh, raèng: "Phaøm ai nhieät thaønh vôùi Leà luaät vaø phoø Giao öôùc thì haõy ra ñi theo toâi". 28 OÂng vaø caùc con caùi oâng ñaõ chaïy troán leân nuùi vaø boû laïi moïi söï hoï coù trong thaønh.
Thöû thaùch ngaøy Höu leã
29 Baáy giôø coù laém ngöôøi tìm ñaøng chính ñaïo ñaõ xuoáng sa maïc ñeå laäp cö ôû ñoù, 30 hoï vaø vôï con hoï cuøng thuù vaät vì hoaïn naïn doàn daäp ñeø xuoáng hoï. 31 Tin ñeán cho caùc vieân chöùc cuûa vua vaø ñoäi binh ñoùng ôû Yeârusalem, trong thaønh Ñavit, laø coù nhöõng ngöôøi vi phaïm leänh vua ñaõ xuoáng nhöõng hang truù aån trong sa maïc. 32 Chuùng ñaõ ñuoåi theo hoï, moät soá ñoâng ñaõ baét kòp hoï. Chuùng doàn quaân quanh hoï vaø khieâu chieán vôùi ngaøy Höu leã. 33 Chuùng baûo hoï: "Ñeán theá laø quaù ñuû! Muoán soáng thì haõy ra ngay thi haønh theo leänh cuûa hoaøng ñeá!" 34 Nhöng hoï noùi: "Chuùng toâi seõ khoâng ra! Chuùng toâi seõ khoâng thi haønh leänh hoaøng ñeá baét laøm ueá tuïc ngaøy Höu leã. 35 Laäp töùc chuùng ñaõ taán coâng. 36 Nhöng hoï khoâng ñaùnh traû laïi chuùng, khoâng neùm laïi moät hoøn ñaù, khoâng chaän loái vaøo hang truù aån, 37 hoï noùi: "Heát thaûy ta haõy cheát vôùi loøng ñôn thaønh cuûa ta! Trôøi ñaát chöùng giaùm cho chuùng toâi laø caùc oâng gieát oan chuùng toâi". 38 Coøn chuùng, chuùng ñaõ taán coâng hoï chính ngaøy Höu leã. Vaø hoï ñaõ cheát vôùi vôï con hoï vaø thuù vaät, chöøng ñeán moät ngaøn nhaân maïng.
Hoïat ñoäng cuûa nhoùm Mattathya
39 Mattathya vaø caùc baïn bieát ñöôïc thì ñaõ laøm tang raát lôùn, 40 vaø noùi vôùi nhau: "Neáu heát thaûy ta ñeàu laøm nhö anh em chuùng ta ñaõ laøm, vaø khoâng giao chieán vôùi caùc daân ngoaïi ñeå baûo veä sinh maïng vaø Leà luaät cuûa ta, thì chaúng bao laâu chuùng seõ gieát saïch chuùng ta khoûi ñaát". 41 Vaø ngaøy hoâm aáy hoï ñaõ quyeát ñònh raèng: "Phaøm ai taán coâng chuùng ta ngaøy Höu leã, chuùng ta haõy phaûn coâng choáng laïi ngöôøi aáy, chôù ñöøng phaûi cheát heát thaûy nhö anh em chuùng ta ñaõ cheát trong caùc hang truù aån".
42 Baáy giôø hoäi ñoaøn nhöõng ngöôøi Assiñi, nhöõng ngöôøi kieän cöôøng vaø can ñaûm, heát thaûy ñeàu taän tình vôùi Leà luaät ñaõ saùt nhaäp vôùi hoï. 43 Vaø taát caû nhöõng ai troán laùnh hoïa tai cuõng ñeán gia nhaäp vaø ñaõ giuùp hoï ñöôïc vöõng theá. 44 Hoï ñaõ keát thaønh moät ñaïo quaân vaø ñaùnh gieát quaân toäi loãi trong côn loâi ñình vaø nhöõng keû voâ ñaïo trong loøng caêm phaåm cuûa hoï; nhöõng keû khaùc ñaõ phaûi troán thoaùt maïng nôi daân ngoaïi. 45 Mattathya vaø caùc baïn raûo quanh maø laät ñoå caùc baøn thôø; 46 laáy voõ löïc caét bì nhöõng treû nhoû khoâng caét bì hoï baét gaëp trong bôø coõi Israel; 47 hoï ñaùnh ñuoåi nhöõng con caùi ngaïo maïn vaø coâng vieäc ñaõ ñöôïc xuoâi chaïy trong tay hoï. 48 Hoï ñaõ giöït Leà luaät thoaùt tay daân ngoaïi, thoaùt tay caùc vua chuùa vaø ñaõ khoâng ñeå quaân toäi loãi giöông uy.
Di chuùc vaø caùi cheát cuûa Mattathya
49 Khi Mattathya ñaõ gaàn ñeán ngaøy cheát, oâng noùi vôùi caùc con: "Baây giôø laø thôøi theá löïc cuûa kieâu maïn, phæ baùng, thôøi ñaûo ñieân vaø khí noä loâi ñình. 50 Baây giôø, hôõi caùc con, haõy nhieät thaønh vôùi Leà luaät vaø haõy thí maïng ñi vì Giao öôùc cuûa toå tieân chuùng ta.
51 Haõy nhôù laïi söï nghieäp toå tieân chuùng ta ñaõ laøm vaøo thôøi caùc ngaøi,
vaø chuùng con seõ ñöôïc toân vinh lôùn vaø löu danh muoân ñôøi.
52 Abraham laïi khoâng ñöôïc nhaän thaáy
laø trung kieân trong thöû thaùch
vaø ñieàu aáy ñaõ khoâng ñöôïc keå nhö söï coâng chính cho ngaøi ñoù sao?
53 Yuse vaøo thôøi quaãn cuøng ñaõ giöõ lònh truyeàn,
vaø oâng ñaõ trôû thaønh chuùa teå Aicaäp.
54 Phineâ cha chuùng ta bôûi loøng soát saéng nhieät thaønh,
ñaõ lónh Giao öôùc tö teá muoân ñôøi.
55 Yoâsua bôûi giöõ troïn lôøi troái
ñaõ neân thaåm phaùn treân Israel,
56 Kaleb vì ñoan chöùng giöõa ñaïi hoäi,
thì ñaõ lónh cô nghieäp trong xöù.
57 Ñavit vì ñöùc nghóa cuûa oâng,
ñaõ ñöôïc ngai vua laøm cô nghieäp vaïn ñaïi.
58 EÂlya vì soát saéng nhieät thaønh vôùi Leà luaät
ñaõ ñöôïc sieâu thaêng leân maõi taän trôøi.
59 Anaya, Azaryah, Misael ñaày loøng tin caäy
ñaõ ñöôïc cöùu khoûi hoûa haøo.
60 Ñaniel vì loøng ñôn thaønh,
ñaõ ñöôïc giöït thoaùt mieäng sö töû,
61 Nhö theá, haõy gaãm maø xem ñôøi noï qua ñôøi kia,
taát caû nhöõng ai troâng caäy vaøo Ngöôøi ñaõ khoâng ra yeáu nhöôïc
62 Ñöøng sôï lôøi leõ cuûa con ngöôøi toäi loãi,
vì caùi vinh cuûa noù seõ veà vôùi phaân nhô gioøi boï;
63 nay döông döông nhöng mai ñaõ bieán,
vì noù ñaõ lui veà ñaát buïi,
vaø möu tính cuûa noù ñeàu seõ tieâu ma.
64 Hôõi caùc con, haõy ôû cho maïnh meõ, can ñaûm trong Leà luaät,
vì do ñoù caùc con seõ ñöôïc hieån vinh.
"65 Kìa Symeâon anh chuùng con, ta bieát noù laø ngöôøi khoân ngoan; chuùng con haõy vaâng nghe noùi luoân luoân; chính noù seõ laø cha cuûa chuùng con. 66 Coøn Yuña Macabeâ, moät ngöôøi can ñaûm töø hoài coøn beù, noù seõ laø töôùng binh cuûa chuùng con, vaø noù seõ giao chinh vôùi caùc daân. 67 Chuùng con haõy chieâu naïp taát caû nhöõng ai thi haønh Leà luaät vaø haõy lo vieäc baùo phuïc cho daân chuùng con. 68 Moái thuø daân ngoaïi, haõy raïch roøi oaùn traû vaø haõy chaêm chuù giöõ giôùi leänh cuûa Leà luaät". 69 Ñoaïn oâng ñaõ chuùc laønh cho hoï vaø ñaõ qui hoài tieân toå. 70 OÂng cheát naêmmoät traêm boán möôi saùu vaø ñaõ ñöôïc choân caát trong moä toå tieân ôû Moâñin. Toaøn theå Israel ñaõ laøm tang oâng troïng theå.
Trôû veà Muïc Luïc Kinh Thaùnh Cöïu Öôùc