Kinh Thaùnh Cöïu Öôùc

Saùch Macabeâ I

Baûn dòch Vieät Ngöõ cuûa Linh Muïc Nguyeãn Theá Thuaán, CSsR.

Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia

Chöông :  | | 01 | | 02 | | 03 | | 04 | | 05 | | 06 | | 07 | | 08 | | 09 | | 10 | | 11 | | 12 | | 13 | | 14 | | 15 | | 16 | |

- Chöông 11 -

Ptoâleâmeâ uûng hoä Ñeâmeâtrius II

Ñaùnh Alexanñroâ Balas

¹ Vua Aicaäp trieäu taäp quaân binh nhieàu nhö caùt ngoaøi baõi bieån cuøng vôùi nhieàu chieán thuyeàn vaø tìm caùch laáy möu gian baù chuû nöôùc cuûa Alexanñroâ maø ñem saùt nhaäp vaøo nöôùc cuûa oâng. ² OÂng tieán vaøo Syri vôùi nhöõng lôøi oân hoaø, vaø daân caùc thaønh ñaõ môû coång cho oâng vaø ra nghinh ñoùn, vì coù leänh vua Alexanñroâ truyeàn phaûi ra nghinh ñoùn oâng vì oâng laø nhaïc phuï cuûa nhaø vua. ³ Nhöng khi Ptoâleâmeâ ñaõ vaøo caùc thaønh, oâng laïi ñaët quaân traán giöõ trong moãi thaønh. ⁴ Khi oâng ñeán gaàn Azoâtoâ, ngöôøi ta chæ cho oâng thaáy ñeàn thôø Ñagoân bò phoùng hoûa, Azoâtoâ vaø vuøng caän giao bò taøn phaù vaø thaây cheát naèm la lieät vaø daáu veát nhöõng ngöôøi bò thieâu do bôûi (Yoânatan) phoùng hoaû trong traän giaëc; vì ngöôøi ta ñaõ chaát nhöõng ñoáng thaây cheát doïc ñöôøng (vua) ñi. ⁵ Hoï thuaät laïi cho vua caùc ñieàu Yoânatan ñaõ laøm, mong vua seõ khieån traùch oâng, nhöng nhaø vua ñaõ laøm thinh. ⁶ Yoânatan ñaõ long troïng xuoáng Yoppeâ nghinh ñoùn vua; hai beân chaøo möøng nhau vaø ñaõ nguû laïi ôû ñoù. ⁷ Yoânatan ñaõ ñi vôùi vua maõi ñeán soâng goïi laø Eleâutheâroâ, ñoaïn trôû veà Yeârusalem. ⁸ Coøn vua Ptoâleâmeâ thì ñaõ cheá phuïc caùc thaønh duyeân haûi cho ñeán Seâleâukia-treân-bieån vaø suy tính möu aùc haïi Alexanñroâ. ⁹ OÂng sai söù ñeán vôùi vua Ñeâmeâtrius maø raèng: "Ñeán ñaây, ta haõy keát öôùc vôùi nhau, vaø toâi seõ gaû cho ngaøi con gaùi toâi coøn nôi Alexanñroâ vaø ngaøi seõ laøm vua treân ñeá quoác cuûa vöông phuï ngaøi. ¹⁰ Toâi raát hoái haän laø ñaõ gaû con toâi cho haén, vì haén ñaõ chöïc gieát toâi". ¹¹ OÂng traùch moùc nhö theá chæ vì muoán ñöôïc nöôùc (cuûa Alexanñroâ). ¹² OÂng ñaõ baét laïi con oâng maø gaû cho Ñeâmeâtrius, roài ñoaïn giao vôùi Alexanñroâ, vaø moái thuø ñòch cuûa hoï ñaõ loä haún ra. ¹³ Ptoâleâmeâ vaøo Antioâkia, vaø ñoäi laáy vöông mieän AÙ chaâu, thaønh thöû treân ñaàu oâng, oâng ñoäi caû hai vöông mieän Aicaäp vaø AÙ chaâu. ¹⁴ Vaøo thôøi aáy, Alexanñroâ ñang taïi Kilikia, vì daân trong vuøng aáy ñaõ daáy leân. ¹⁵ Alexanñroâ nghe bieát (caùc ñieàu Ptoâleâmeâ laøm) thì ñeán giao chieán vôùi oâng; Ptoâleâmeâ xuaát binh nghinh chieán vôùi moät ñaïo binh huøng haäu vaø ñaõ ñaùnh cho Alexanñroâ moät traän tôi bôøi. ¹⁶ Alexanñroâ troán vaøo vuøng AÙraäp ñeå nöông aån ôû ñoù. Vaø vua Ptoâleâmeâ ñaõ vinh thaéng.¹⁷ Zabñiel ngöôøi AÙraäp ñaõ chaët ñaàu Alexanñroâ maø göûi laïi cho Ptoâleâmeâ. ¹⁸ Nhöng ngaøy thöù ba, vua Ptoâleâmeâ cuõng cheát. Vaø nhöõng quaân ñoùng trong caùc ñoàn ñaõ bò daân caùc ñoàn haï saùt. ¹⁹ Ñeâmeâtrius leân laøm vua naêm 167.

Yoânatan vaây Thöôïng ñoàn

²⁰ Trong nhöõng ngaøy aáy, Yoânatan taäp hôïp daân Yuñeâ laïi ñeå coâng haõm Thöôïng ñoàn ôû Yeârusalem, vaø oâng ñaõ laøm nhieàu maùy moùc chieán cuï. ²¹ Coù ít ngöôøi laø keû thuø cuûa daân toäc, nhöõng ñöùa voâ laïi, ñaõ ñeán yeát kieán vua vaø tin cho oâng hay Yoânatan ñang vaây Thöôïng ñoàn. ²² Nghe vaäy, nhaø vua thònh noä, vaø vöøa ñöôïc baùo tin, laäp töùc vua chaïy ñi Ptoâleâmai ñeå thöông nghò. ²³ Khi Yoânatan nghe tin, oâng truyeàn cöù tieáp tuïc vaây (Thöôïng ñoàn); oâng choïn moät soá kyø muïc cuûa Israel vaø ít tö teá vaø lieàu mình xoâng vaøo nguy hieåm. ²⁴ OÂng ñem theo baïc vaøng, aùo quí vaø nhieàu quaø taëng khaùc maø ñeán gaëp vua ôû Ptoâleâmai vaø ñöôïc nghóa vôùi nhaø vua. ²⁵ Nhöõng ñöùa voâ ñaïo trong daân toäc ñeán toá caùo oâng. ²⁶ Nhöng vua xöû vôùi oâng nhö caùc vua tröôùc ñaõ xöû ñaõ laøm, vaø ñaõ nhaéc oâng leân tröôùc caùc thaân höõu cuûa vua heát thaûy. ²⁷ Vua y nhaän cho oâng chöùc thöôïng teá vaø taát caû caùc danh döï oâng ñaõ ñöôïc tröôùc, vaø cho oâng ôû caáp treân caùc ñeä nhaát thaân höõu cuûa vua. ²⁸ Yoânatan xin vua mieãn thueá cho Yuñeâ vaø ba haït (caét cuûa Samari), vaø höùa daâng vua 300 taï baïc (theá laïi). ²⁹ Vua öng thuaän vaø ñaõ vieát thö cho Yoânatan veà taát caû caùc ñieàu treân, ñieäu vaên theá naøy:

Hieán chöông môùi cho Dothaùi

"³⁰ Vua Ñeâmeâtrius göûi lôøi chaøo Yoânatan ngöôøi anh em vaø daân toäc Dothaùi: ³¹ Ta cho sao laïi göûi caùc khanh baûn sao luïc böùc thö ñaõ vieát cho Lastheâneâ hoaøng thaân cuûa ta veà caùc khanh, ngoõ haàu caùc khanh ñöôïc töôøng: ³² Ñeâmeâtrius göûi lôøi chaøo vaïn an Lastheâneâ, thöôïng phuï. ³³ Ñoái vôùi daân toäc Dothaùi thaân höõu cuûa ta vaø haèng caån thuû loøng tín tröïc vôùi ta. ³⁴ Ta y nhaän laø cuûa hoï: caû bôø coõi Yuñeâ, vaø caû ba haït Apheâreâma, Lyñña, Ramathaim cuøng taát caû vuøng phuï caän ñaõ taùch khoûi Samari vaø cho saùt nhaäp vaøo Yuñeâ, laøm khu vöïc thuoäc veà taát caû nhöõng ai teá töï ôû Yeârusalem, ñoái vôùi thueá khoùa hoaøng trieàu nhaø vua haøng naêm thöôøng thu cuûa hoï tröôùc kia treân hoa lôïi ruoäng ñaát vaø traùi traêng. ³⁵ Vaø nhöõng khoaûn khaùc ta coù quyeàn thu: treân thaäp phaân, treân thueá maù ta coù quyeàn ñaùnh, treân ruoäng muoái, treân trieàu thieân maéc vôùi ta, ta tha boång taát caû keå töø nay. ³⁶ Khoâng moät khoaûn naøo trong caùc ñieàu aáy seõ bò thuû tieâu, keå töø nay vaø maõi maõi veà sau. ³⁷ Vaäy nay khanh cho sao luïc moät baûn maø trao cho Yoânatan, ñeå ñaët treân Nuùi Thaùnh ôû moät choã ñöôïc ñaëc bieät chæ ñònh".

Ñeâmeâtrius ñöôïc Yoânatan tieáp vieän

³⁸ Vua Ñeâmeâtrius thaáy xöù ñaõ ñöôïc yeân haøn tröôùc maët oâng vaø khoâng gaëp gì choáng ñoái nöõa, thì ñaõ giaûi nguõ taát caû binh löïc cho ai veà queâ naáy, chæ tröø coù binh tha bang, oâng ñaõ moä nôi caùc ñaûo cuûa caùc daân toäc. Do ñoù caùc binh löïc toå tieân ñeå laïi baét ñaàu oaùn gheùt oâng. ³⁹ Tryphoân ngöôøi thuoäc veà phe cuûa Alexanñroâ tröôùc kia, khi thaáy taát caû binh löïc ñeàu keâu ca choáng laïi Ñeâmeâtrius, thì ñaõ ñi gaëp Yamliku, moät ngöôøi AÙraäp nuoâi döôõng ñöùa con nhoû cuûa Alexanñroâ. ⁴⁰ Y coá löøa ngöôøi aáy ñeå haén trao hoaøng töû cho mình, vôùi muïc ñích laø toân laøm vua keá vò cha; y tin cho Yamliku hay taát caû nhöõng gì Ñeâmeâtrius ñaõ truyeàn vaø moái oaùn gheùt binh löïc coù ñoái vôùi vua; vaø y ñaõ löu laïi ñoù nhieàu ngaøy. ⁴¹ Yoânatan sai ngöôøi ñeán vôùi vua Ñeâmeâtrius xin cho truïc xuaát khoûi Yeârusalem, quaân ôû thöôïng ñoàn, cuøng quaân ñoùng nôi caùc thaønh luõy, vì chuùng haèng laøm giaëc vôùi Israel. ⁴² Ñeâmeâtrius sai ngöôøi ñeán noùi vôùi Yoânatan: "Chaúng nhöõng ta seõ laøm theá cho khanh vaø daân toäc khanh, nhöng ta coù cô hoäi. ⁴³ Coøn nay khanh seõ ñöôïc ta tri aân neáu khanh sai quaân ñeán trôï chieán vôùi ta, vì taát caû binh löïc cuûa ta ñeàu ñaõ phaûn nguïy". ⁴⁴ Yoânatan ñaõ sai ñeán vôùi oâng ôû Antioâkia, ba ngaøn quaân thieän chieán. Hoï ñaõ ñeán vôùi vua vaø nhaø vua ñaõ vui möøng khi thaáy hoï ñeán. ⁴⁵ Daân trong thaønh tuï taäp laïi ngay giöõa thaønh loái 12 vaïn, vaø muoán thuû tieâu nhaø vua. ⁴⁶ Nhaø vua chaïy troán trong cung; daân trong thaønh chieám caùc phoá xaù vaø khôûi söï taán coâng. ⁴⁷ Vua goïi quaân Dothaùi tieáp vieän; vaø hoï ñaõ taäp hoïp laïi taát caû vôùi nhau caïnh vua, ñoaïn phaân taùn ra trong thaønh vaø ñaõ gieát noäi ngaøy aáy loái 10 vaïn ngöôøi trong thaønh. ⁴⁸ Hoï ñaõ phoùng hoûa thaønh vaø baét ñöôïc nhieàu chieán lôïi phaåm trong ngaøy aáy cuøng ñaõ cöùu ñöôïc vua. ⁴⁹ Ngöôøi trong thaønh thaáy quaân Dothaùi ñaõ cheá phuïc ñöôïc thaønh nhö yù muoán, thì taâm thaàn baïi hoïai vaø keâu gaøo khaån vua raèng: "⁵⁰ Xin giô tay höõu cho chuùng toâi vaø daïy quaân Dothaùi thoâi taán coâng chuùng toâi vaø thaønh!" ⁵¹ Vaø chuùng ñaõ quaêng khí giôùi vaø laøm hoøa. Ngöôøi Dothaùi ñaõ neân vinh hieån tröôùc maët vua vaø moïi ngöôøi trong ñeá quoác cuûa vua; hoï ñaõ ñöôïc raïng danh trong ñeá cheá cuûa vua; roài hoï trôû veà Yeârusalem vôùi nhieàu chieán phaåm. ⁵² Vua Ñeâmeâtrius ngöï ngai vöông quyeàn cuûa oâng vaø xöù ñaõ ñöôïc yeân haøn tröôùc maët oâng. ⁵³ Nhöng oâng ñaõ laät loïng choái phaét taát caû nhöõng ñieàu oâng ñaõ höùa, oâng ñaõ thay loøng ñoåi daï ñoái vôùi Yoânatan vaø khoâng baùo ñeàn chuùt gì nhöõng thònh tình Yoânatan coù ñoái vôùi oâng, vaø ñaõ ra söùc böùc baùch Yoânatan.

Yoânatan choáng laïi Ñeâmeâtrius II

⁵⁴ Sau ñoù Tryphoân trôû veà, ñem theo vôùi mình Antioâkhoâ, coøn laø moät treû nhoû; Antioâkhoâ ñaõ leân laøm vua vaø ñoäi vöông mieän. ⁵⁵ Taát caû caùc binh löïc Ñeâmeâtrius ñaõ haét huûi ñeàu taäp hôïp laïi caïnh vua; hoï ñaõ giao chieán vôùi Ñeâmeâtrius, oâng naøy ñaõ phaûi troán vaø bò ñaùnh taùn loaïn. ⁵⁶ Tryphoân ñaõ baét ñöôïc voi chieán vaø chieám Antioâkia.

⁵⁷ Antioâkhoâ-treû ñaõ thö cho Yoânatan raèng: "Ta y nhaän cho khanh chöùc thöôïng teá; vaø ta ñaët khanh cai boán haït vaø ñöôïc lieät haøng thaân höõu cuûa vua". ⁵⁸ Vua ñaõ göûi ñeán cho oâng ñöôïc uoáng baèng cheùn vaøng, maëc baøo caåm ñieàu vaø coù caøi baèng vaøng. ⁵⁹ Vua ñaët Simon anh cuûa oâng laøm laõnh binh coi töø Baäc caáp Tyroâ ñeán ranh giôùi Aicaäp. ⁶⁰ Ñoaïn Yoânatan ra ñi kinh löôïc vuøng beân kia soâng vaø caùc thaønh; taát caû binh löïc Syri taäp hôïp beân oâng ñeå trôï chieán; oâng ñaõ ñeán Ascaloân vaø ngöôøi trong thaønh long troïng ra nghinh ñoùn oâng. ⁶¹ Töø ñoù oâng ñeán Gaza; ngöôøi thaønh Gaza ñoùng coång laïi, neân oâng ñaõ cho bao vaây thaønh aáy vaø phoùng hoûa vuøng caän giao vaø hoâi cuûa. ⁶² daân Gaza khaån xin Yoânatan, vaø oâng ñaõ giöông tay höõu cho hoï vaø baét laáy con caùi nhöõng ñaàu muïc cuûa hoï laøm con tin vaø sai daãn chuùng veà Yeârusalem. Ñoaïn oâng ngang qua caû vuøng cho ñeán Ñama.

⁶³ Yoânatan nghe tin laø coù nhöõng töôùng cuûa Ñemeâtrius coù maët taïi Keñes ôû Galileâ, vôùi nhieàu binh ñoäi, vì muoán oâng phaûi töø chöùc. ⁶⁴ oâng ñaõ nghinh chieán vôùi hoï, coøn Simon anh oâng, thì oâng ñeå ôû tænh nhaø. ⁶⁵ Simon haï traïi ñaùnh Bet-Xur vaø taán coâng thaønh aáy nhieàu ngaøy roài ñaõ bao vaây nhieàu ngöøôi trong thaønh. ⁶⁶ hoï khaån xin oâng baét tay höõu hoï vaø oâng ñaõ giô tay baét. OÂng ñaõ truïc xuaát hoï khoûi ñoù, chieám laáy thaønh vaø ñaët quaân canh giöõ. ⁶⁷ Yoânatan vaø ñaïo binh cuûa oâng haï traïi beân bôø nöôùc Geânneâsar vaø hoï ñeán caùnh ñoàng Asor raát sôùm. ⁶⁸ Vaø naøy ñaïo binh cuûa daân dò chuûng ra chaän ñaùnh oâng trong ñoàng baèng; chuùng cuõng ñaõ taùch moät ñoäi phuïc kích oâng treân nuùi, coøn chuùng thì ra nghinh chieán tröôùc maët. ⁶⁹ quaân phuïc kích vuøng daäy khoûi choã cuûa chuùng vaø xoâng ra traän. ⁷⁰ thuoäc haï cuûa Yoânatan ñeàu boû troán heát, khoâng coøn moät ngöôøi ôû laïi chæ tröø coù Mattathya, con cuûa Absaloâm, Yuña, con cuûa Khalpi, nhöõng töôùng cai quaân. ⁷¹ Yoânatan xeù aùo mình, raéc ñaát treân ñaàu vaø caàu nguyeän. ⁷² Ñoaïn oâng trôû laïi ñaáu vôùi keû ñòch vaø baét chuùng phaûi boû chaïy taùn loaïn. ⁷³ Quaân cuûa oâng ñaõ boû chaïy thaáy vaäy, thì quay veà laïi vôùi oâng vaø cuøng vôùi oâng ñaõ truy kích tôùi taän Keâñes, taän baûn doanh cuûa chuùng vaø ñaõ haï traïi nôi aáy. ⁷⁴ Ngaøy aáy quaân dò chuûng ñaõ thieät maïng loái 3000 ngöôøi. Roài Yoânatan trôû veà Yeârusalem.

Trôû veà Muïc Luïc Kinh Thaùnh Cöïu Öôùc

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page