Kinh Thaùnh Cöïu Öôùc

Saùch Macabeâ I

Baûn dòch Vieät Ngöõ cuûa Linh Muïc Nguyeãn Theá Thuaán, CSsR.

Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia

Chöông :  | | 01 | | 02 | | 03 | | 04 | | 05 | | 06 | | 07 | | 08 | | 09 | | 10 | | 11 | | 12 | | 13 | | 14 | | 15 | | 16 | |

- Chöông 05 -

Chinh phaït Iñumeâa vaø Ammon

¹ Xaûy ra laø khi caùc daân ngoaïi xung quanh nghe tin laø teá ñaøn ñaõ ñöôïc xaây laïi, thaùnh ñieän ñaõ ñöôïc truøng tu nhö tröôùc kia, thì chuùng töùc toái laém. ² Chuùng quyeát ñònh dieät doøng gioáng Yacob soáng giöõa chuùng; vaø chuùng ñaõ ra tay taøn saùt, vaø tru dieät.

³ Yuña giao chieán vôùi con caùi EÂsau ôû Iñumeâa, vuøng Akrabatteâna, vì chuùng bao vaây Israel; oâng ñaõ ñaùnh chuùng ñaïi baïi, baét chuùng quy phuïc vaø cöôùp laáy chieán lôïi phaåm nôi chuùng. ⁴ OÂng nhôù laïi söï ñoäc aùc cuûa con caùi Baian, chuùng laø troøng, laø baãy cho daân, thöôøng phuïc kích daân doïc ñöôøng. ⁵ OÂng vaây haõm chuùng trong caùc thaùp cuûa chuùng, vaø ñoùng quaân bao chuùng, tuyeân boá thaàn tru vaø phoùng hoûa caùc thaùp laøm moät vôùi nhöõng ngöôøi ôû trong. ⁶ Ñoaïn qua ñaùnh con caùi Ammon, vaø ñuïng phaûi moät toaùn binh maïnh söùc, moät daân ñoâng ñaûo, vaø Timoâtheâ laø thuû laõnh cuûa chuùng. ⁷ OÂng ñaõ giao chieán vôùi chuùng nhieàu traän, vaø chuùng ñaõ bò tan raõ tröôùc maët oâng; oâng ñaùnh baïi chuùng, ⁸ chieám (thaønh) Yazer vaø caùc thaønh phuï thuoäc, ñoaïn trôû veà Yuñeâ.

Dothaùi ôû Gaalañ vaø Galileâ laâm nguy

⁹ Daân ngoaïi ôû Gaalañ huøa raäp vôùi nhau choáng laïi ngöôøi Israel soáng trong bôø coõi cuûa chuùng ñeå laøm coû hoï, vaø hoï ñaõ troán vaøo ñoàn Ñatheâma. ¹⁰ Hoï göûi thö cho Yuña vaø caùc anh em oâng, maø raèng: "Daân ngoaïi xung quanh chuùng toâi huøa raäp vôùi nhau choáng laïi chuùng toâi ñeå laøm coû chuùng toâi. ¹¹ Chuùng saép söûa ñeán taán coâng ñoàn nôi chuùng toâi troán aån, vaø Timoâtheâ chæ huy binh löïc cuûa chuùng. ¹² Vaäy baây giôø haõy ñeán giöït thoaùt chuùng toâi khoûi tay chuùng, vì ñaõ coù nhieàu ngöôøi chuùng toâi bò thieät maïng. ¹³ Vaø taát caû anh em chuùng ta ôû mieät Toâbya ñaõ bò gieát, chuùng ñaõ baét vôï con hoï laøm tuø cuøng (chieám ñoaït) taøi saûn, vaø chuùng ñaõ haï saùt ôû ñoù chöøng moät ngaøn ngöôøi". ¹⁴ Ngöôøi ta coøn ñang ñoïc thö, thì naøy coù nhöõng ngöôøi khaùc ñem tin töø Galileâ ñeán, aùo xeù raùch, baùo caùo nhö sau, ¹⁵ raèng: "Ngöôøi ta huøa raäp choáng laïi chuùng toâi töø (caùc thaønh) Ptoâleâmai, Tyroâ vaø Sicoân cho ñeán Galileâ cuûa daân dò chuûng, ñeå tru dieät chuùng toâi!" ¹⁶ Khi Yuña vaø daân nghe caùc lôøi aáy roài thì hoï hoïp ñaïi hoäi ñeå baøn tính xem phaûi laøm gì cho anh em hoï ñang laâm quaån baùch vaø bò quaân thuø taán coâng. ¹⁷ Yuña noùi vôùi anh oâng laø Simeâon: "OÂng haõy löïa quaân maø ñi giaûi thoaùt anh em oâng ôû Galileâ. Coøn toâi vaø Yoânatan em toâi, chuùng toâi seõ traåy ñi Gaalañitis". ¹⁸ OÂng ñeå laïi ôû Yuñeâ: Yuse con cuûa Zakarya, vaø Azaryah, thuû laõnh cuûa daân vôùi binh löïc coøn laïi, ñeå canh phoøng. ¹⁹ Vaø oâng ra lònh cho hoï raèng: "Caùc oâng haõy laõnh ñaïo daân naøy chöù ñöøng giao chieán vôùi daân ngoaïi, cho ñeán khi naøo chuùng toâi trôû veà". ²⁰ Ba ngaøn quaân ñöôïc chia cho Simeâon ñeå ñi Galileâ, coøn Yuña ñöôïc taùm ngaøn (ñeå ñi) Gaalañitis.

Chieán cuoäc ôû Galileâ vaø Gaalañ

²¹ Simon traåy ñi Galileâ vaø giao tranh nhieàu traän vôùi daân ngoaïi, vaø daân ngoaïi ñaõ bò aùp ñaûo tröôùc maët oâng. ²² Vaø oâng ñaõ truy naõ chuùng maõi ñeán coång thaønh Ptoâleâmai, vaø daân ngoaïi ñaõ thieät maïng loái ba ngaøn ngöôøi, vaø oâng ñaõ thu doïn chieán phaåm nôi chuùng. ²³ OÂng taäp trung nhöõng ngöôøi (Dothaùi) ôû Galileâ vaø Arbatta cuøng vôùi vôï con hoï, vaø taát caû nhöõng gì hoï coù, maø daãn veà Yuñeâ, giöõa noãi vui möøng khoân xieát.

²⁴ Yuña Macabeâ vaø Yoânatan, em oâng, ñaõ ngang qua (soâng) Yorñan, ñoaïn ñi ba ngaøy ñaøng trong choán heûo laùnh. ²⁵ Hoï ñaõ gaëp nhöõng ngöôøi Nabate; nhöõng ngöôøi naøy ñaõ coù hoøa khí ñoùn tieáp hoï vaø thuaät laïi cho hoï taát caû tình caûnh hoï laâm phaûi ôû Gaalañitis, ²⁶ laém ngöôøi ñaõ bò giam haõm ôû Boâsoâra, Boâsor, Aleâma, Khaspoâ, Makeñ, Karnain, taát caû ñeàu laø nhöõng thaønh kieân coá vaø lôùn lao; ²⁷ trong caùc thaønh Gaalañitis khaùc, cuõng coù nhöõng ngöôøi bò giam haõm; vaø (caùc ñòch thuû hoï) quyeát ñònh ngaøy mai seõ taán coâng caùc ñoàn, laáy ñoàn vaø laøm coû taát caû caùc ngöôøi aáy moät ngaøy.

²⁸ Laäp töùc Yuña vaø ñaïo binh taït vaøo sa maïc Boâsoâra, vaø oâng ñaõ chieám ñöôïc thaønh, duøng löôõi göôm gieát moïi nam nhi, roài thu doïn chieán phaåm vaø phoùng hoûa thaønh. ²⁹ Ñoaïn oâng boû ñoù traåy ñi ban ñeâm maø tôùi Ñoàn. ³⁰ Xaûy ra laø vaøo luùc raïng ñoâng, hoï ngöôùc maét leân thì naøy: moät ñaùm daân ñoâng voâ soá keû ñang baéc thang, ñaët maùy ñeå ñoaït thaønh vaø taán coâng (nhöõng ngöôøi tî naïn). ³¹ Yuña thaáy laø cuoäc chieán baét ñaàu vaø tieáng hoø traän leân thaáu trôøi - tieáng loa, tieáng keâu inh oûi - ³² vaø oâng baûo quaân löïc cuûa oâng: "Haõy chieán ñaáu hoâm nay vì anh em chuùng ta!" ³³ OÂng xuaát traän vôùi ba caùnh quaân taäp haäu, vaø ngöôøi ta ñaõ thoåi loa vaø hoø la lôøi khaån nguyeän. ³⁴ Ñaïo binh cuûa Timoâtheâ nhaän ra ñoù chính laø Macabeâ thì chaïy troán khoûi maët oâng. OÂng ñaõ ñaùnh chuùng ñaïi baïi; ngaøy aáy chuùng ñaõ thieät maïng loái taùm ngaøn ngöôøi. ³⁵ Roài oâng höôùng ñeán Aleâman vaø taán coâng cuøng chieám ñöôïc thaønh aáy. OÂng ñaõ gieát nam nhi trong thaønh vaø thu doïn chieán phaåm vaø phoùng hoûa thaønh. ³⁶ Boû ñoù, oâng ñaõ traåy ñi vaø ñaùnh chieám (caùc thaønh) Khaspoâ, Makeñ, Boâsor vaø caùc thaønh khaùc trong vuøng Galaañitis. ³⁷ Sau caùc vuï aáy, Timoâtheâ ñaõ chieâu moä ñöôïc moät ñaïo quaân khaùc vaø ñoùng quaân ñoái dieän vôùi Raphoân, beân kia Khe. ³⁸ Yuña sai ngöôøi ñi thaùm saùt traïi quaân, vaø hoï tin cho oâng raèng: "Taát caû caùc daân ngoaïi chung quanh ta ñaõ lieân keát vôùi nhau caïnh oâng aáy, thaønh binh löïc raát ñoâng ñaûo; ³⁹ Timoâtheâ cuõng ñaõ thueâ ngöôøi AÙraäp laøm quaân tieáp vieän; hoï ñang ñoàn truù beân kia Khe, saün saøng ñeán giao chieán vôùi oâng". Yuña ra ñoùn ñaùnh chuùng. ⁴⁰ Timoâtheâ noùi vôùi nhöõng ngöôøi cai binh löïc cuûa oâng, luùc Yuña vaø ñaïo binh cuûa oâng ñaõ gaàn tôùi Khe nöôùc: "Neáu haén qua phía ta tröôùc, ta seõ khoâng theå choáng laïi ñöôïc haén, vì chaéc chaén haén seõ thaéng ñöôïc ta: ⁴¹ nhöng haén ruït reø maø ñoùng beân kia soâng, ta seõ qua soâng ñaùnh haén vaø ta seõ thaéng ñöôïc haén".

⁴² Khi Yuña ñaõ ñeán gaàn khe nöôùc, oâng ñaët nhöõng thô laïi cai daân doïc theo Khe vaø lònh cho hoï raèng: "Ñöøng ñeå moät ngöôøi naøo ôû laïi trong traïi, nhöng heát thaûy ñeàu phaûi ra traän". ⁴³ OÂng ñaõ qua ñaùnh chuùng tröôùc cuøng vôùi toaøn daân theo sau oâng; taát caû caùc daân ngoaïi ñeàu bò thaûm baïi tröôùc maët oâng vaø quaêng khí giôùi maø taåu thoaùt vaøo khu vöïc thaùnh ôû Karnain. ⁴⁴ Quaân Dothaùi chieám ñöôïc thaønh vaø ñaõ phoùng hoûa khu vöïc thaùnh vôùi taát caû nhöõng ngöôøi ôû trong. Karnain ñaõ bò phaù bình ñòa. Vaø töø nay chuùng khoâng coøn coù theå choáng cöï ñöôïc tröôùc maët Yuña.

⁴⁵ Yuña thaâu hoïp laïi taát caû nhöõng ngöôøi Israel ôû (vuøng) Galaañitis töø beù ñeán lôùn cuøng vôùi vôï con hoï vaø taøi saûn, - moät ñaïo binh raát lôùn - ñeå veà ñaát Yuña. ⁴⁶ Hoï ñeán EÂphroân, ñoù laø moät thaønh lôùn, chaén ñöôøng ñi, vaø raát kieân coá; vaû laïi voâ phöông reõ qua phaûi hay qua traùi, nhöng nhaát thieát phaûi baêng qua giöõa thaønh. ⁴⁷ Daân trong thaønh ñoùng coång khoâng cho hoï qua vaø laáy ñaù cheøn coång. ⁴⁸ Yuña sai ngöôøi ñeán vôùi chuùng, vôùi nhöõng lôøi hoøa nhaõ raèng: "Xin ñeå chuùng toâi ngang qua ñaát oâng ñeå veà xöù sôû chuùng toâi; seõ khoâng coù ai laøm haïi caùc oâng; chuùng toâi seõ chæ ñi qua nhö ngöôøi boä haønh". Nhöng chuùng khoâng muoán môû coång cho caùc oâng. ⁴⁹ Yuña ra lònh rao cho ñaïo binh laø ai ôû ñaâu thì cöù giöõ vöõng vò trí mình. ⁵⁰ Vaø quaân nhaân ñaõ xung kích vaø taán coâng thaønh suoát caû ngaøy aáy, vaø caû ñeâm. Vaø thaønh ñaõ bò noäp trong tay oâng; ⁵¹ oâng ñaõ duøng löôõi göôm tru dieät heát moïi nam nhi vaø huûy phaù thaønh taän goác roài thu doïn chieán phaåm vaø ñi qua thaønh, daüm treân nhöõng xaùc cheát. ⁵² Vaø hoï ñaõ baêng (soâng) Yorñan qua beân caùnh ñoàng lôùn tröôùc maët Bethsan. ⁵³ Yuña lo laéng qui taäp nhöõng ngöôøi leát theát sau ñuoâi, uûy laïo daân suoát doïc ñöôøng, cho ñeán khi tôùi ñaát Yuña. ⁵⁴ Vaø hoï leân nuùi Sion trong haân hoan vui söôùng, vaø daâng leã thöôïng hieán vì ñaõ veà ñöôïc an toaøn khoâng coù ngöôøi naøo trong hoï thieät maïng.

Baïi traän taïi Yamnia

⁵⁵ Trong nhöõng ngaøy Yuña vaø Yoânatan ôû ñaát Galaañ vaø Simon anh oâng ôû Galileâ, tröôùc maët Ptoâleâmai, ⁵⁶ caùc töôùng binh Yuse con cuûa Zakarya vaø Azaryah nghe tin veà nhöõng chieán coâng vaø traän giaëc hoï ñaùnh; ⁵⁷ hai ngöôøi môùi noùi: "Caû ta nöõa, ta cuõng gaây teân tuoåi cho mình! Ta haõy ñi giao chieán vôùi caùc daân ngoaïi xung quanh ta". ⁵⁸ Hoï ra leänh ñieàu ñoäng quaân thuoäc binh löïc döôùi quyeàn hoï vaø traåy ñi Yamnia. ⁵⁹ Gorgias cuøng quaân binh cuûa oâng ra khoûi thaønh nghinh chieán vôùi hoï. ⁶⁰ Yuse vaø Azaryah bò ñaùnh baïi vaø bò truy naõ ñeán taän bôøi coõi Yuñeâ; vaø ngaøy aáy ñaõ coù hai ngaøn ngöôøi daân Israel bò thieät maïng. ⁶¹ thaät laø moät traän ñaïi baïi cho daân, bôûi vì hoï khoâng nghe Yuña vaø anh em oâng, töôûng laäp ñöôïc chieán coâng. ⁶² Hoï khoâng thuoäc doøng gioáng nhöõng ngöôøi aáy, nhöõng ngöôøi ñöôïc ban ôn ñeå ra tay cöùu thoaùt Israel.

Thaéng ôû Iñumeâa vaø Philitin

⁶³ Yuña ngöôøi anh taøi vaø caùc anh em oâng raát ñöôïc hieån vinh tröôùc maët toaøn theå Israel, vaø taát caû caùc daân ngoaïi ñaõ nghe bieát danh hoï. ⁶⁴ Ngöôøi ta keùo nhau ñeán beân hoï ñeå hoan hoâ. ⁶⁵ Ñoaïn Yuña vaø anh em oâng xuaát chinh ñaùnh con caùi EÂsau trong caùc vuøng phía Nam vaø ñaõ ñaùnh baïi Heâbroân vaø caùc thaønh phuï caän, ñaäp phaù caùc ñoàn luõy vaø phoùng hoûa nhöõng thaùp xung quanh. ⁶⁶ Roài oâng nhoå traïi vaøo xöù cuûa moät daân dò chuûng vaø ngang qua Marisa. ⁶⁷ Ngaøy aáy, coù nhöõng tö teá ñaõ thieät maïng trong traän vì muoán laäp chieán coâng maø giao chieán moät caùch baát caån. ⁶⁸ Yuña reõ phía Azoâtoâ, xöù cuûa daân Philitin vaø ñaïp phaù caùc baøn thôø, thieâu huûy caùc töôïng thaàn cuûa chuùng vaø hoâi cuûa, thu chieán phaåm nôi caùc thaønh, ñoaïn trôû veà ñaát Yuña.

Trôû veà Muïc Luïc Kinh Thaùnh Cöïu Öôùc

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page