Kinh Thaùnh Cöïu Öôùc
Saùch Macabeâ I
Baûn dòch Vieät Ngöõ cuûa Linh Muïc Nguyeãn Theá Thuaán, CSsR.
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chöông : | | 01 | | 02 | | 03 | | 04 | | 05 | | 06 | | 07 | | 08 | | 09 | | 10 | | 11 | | 12 | | 13 | | 14 | | 15 | | 16 | |
- Chöông 09 -
Yuña Macabeâ töû traän
1 Ñeâmeâtrius nghe tin Nikanor ñaõ töû traän cuøng vôùi binh löïc cuûa haén, thì laïi sai Bakkhiñes vaø Alkimos ñi qua ñaát Yuña laàn nöõa; coù caùnh quaân höõu cuøng ñi vôùi hoï. 2 Hoï theo ñöôøng tôùi Galileâ vaø haï traïi ñaùnh Maisaloât, gaàn Arbeâli; chieám ñöôïc thaønh, hoï gieát maát nhieàu maïng ngöôøi. 3 Thaùng thöù nhaát, naêm 152, hoï haï traïi ôû Yeârusalem.
4 Roài hoï rôõ traïi ñi ñeán Beâerzeth vôùi hai möôi ngaøn quaân vaø hai ngaøn kî binh. 5 Yuña ñaõ haï traïi ôû EÂleâasa vaø ôû vôùi oâng coù ba ngaøn quaân tinh nhueä. 6 Hoï thaáy ñoaøn luõ cuûa binh löïc ñòch ñoâng ñaûo maø kinh sôï quaù ñoãi; vaø nhieàu ngöôøi boû traïi chuoàn maát, chæ coøn soùt laïi coù taùm traêm ngöôøi. 7 Yuña thaáy traïi quaân mình tan raõ vaø traän chieán laïi gaàn keà, thì loøng oâng ruïng rôøi, bôûi khoâng coøn thì giôø thaâu naïp quaân laïi; 8 baïi hoïai, oâng noùi vôùi nhöõng ngöôøi coøn soùt laïi: "Ñöùng daäy, ta leân ñaùnh ñòch thuø cuûa ta, thaûng hoaëc ta coù theå chieán ñaáu vôùi chuùng". 9 Hoï coá can ngaên oâng maø raèng: "Baây giôø ta khoâng theå laøm gì hôn laø troán thoaùt maïng, roài ta haõy trôû laïi cuøng vôùi anh em ta maø chieán ñaáu vôùi chuùng: chuùng ta ít quaù!" 10 Yuña noùi: "Ñieàu quaùi gôû neáu toâi laïi laøm nhö theá, laø chaïy troán chuùng! Neáu giôø cuûa ta ñaõ ñeán gaàn, thì haõy cheát vì anh em ta, chöù ñöøng löu laïi gì thieät ñeán vinh giaù cuûa ta".
11 Ñòch quaân xuaát traïi, vaø quaân cuûa Yuña ñöùng döøng ñoùn chuùng. Kî binh (cuûa chuùng) chia laøm hai toaùn, nhöõng thieän xaï baén naù baén noû ñi tröôùc binh löïc; ñaïo tieàn phong ñeàu goàm nhöõng tay thieän chieán. 12 Bakkhiñes ôû caùnh quaân beân höõu. Quaân nguõ hai beân song song tieán laïi gaàn; ngöôøi ta thoåi loa; caû phe cuûa Yuña cuõng ruùc loa. 13 Ñaát ñoäng vì tieáng raàm roä cuûa ñaïo binh, vaø traän chieán ñaõ giao tranh töø taûng saùng maõi ñeán chieàu.
14 Yuña thaáy Bakkhiñes vaø noøng coát cuûa ñaïo binh ñòch ôû beân höõu; taát caû nhöõng taâm hoàn ñaïi ñaûm lieàn uøa tôùi theo oâng, 15 vaø caùnh höõu quaân hoï bò ñaåy lui, Yuña ñuoåi theo cho ñeán Azara. 16 Caùnh taû thaáy caùnh höõu bò ñuoåi lui, thì chuùng quay höôùng theo chaân Yuña vaø nhöõng ngöôøi ñi vôùi oâng maø ñaùnh taäp haäu. 17 Traän chieán neân aùc lieät vaø laém ngöôøi cuûa caû hai beân bò töû thöông thieät maïng. 18 Yuña cuõng ñaõ thieät maïng, coøn taøn quaân thì chaïy troán.
19 Yoânatan vaø Simon caát xaùc Yuña anh em cuûa hoï vaø ñaõ toáng taùng trong moä cuûa toå tieân hoï ôû Moâñin. 20 Toaøn theå Israel ñaõ khoùc oâng vaø laøm tang oâng troïng theå cuøng than khoùc oâng nhieàu ngaøy vaø noùi: "21 Laøm sao ñaõ ngaõ, anh huøng cuûa Israel?" 22 Coøn caùc vieäc khaùc cuûa Yuña, caùc traän giaëc, caùc chieán coâng oâng ñaõ laäp ñöôïc, caùc vieäc lôùn lao cuûa oâng (ñaây) khoâng vieát laïi: vì quaù nhieàu.
IV. Yoânatan Thoáng Laõnh Dothaùi Vaø Laøm Tö Teá
(-160 -143 tröôùc C.N.)
Phe thaân Hilaïp maïnh theá
Yoânatan ñöôïc baàu chaáp söï thay Yuña
23 Xaûy ra laø sau khi Yuña cheát roài, thì quaân taëc töû ngoác ñaàu nôi moïi xoù trong Israel, vaø taát caû nhöõng phöôøng taùc quaùi choåi daäy. 24 Trong nhöõng ngaøy aáy xaûy coù naïn ñoùi raát traàm troïng vaø caû xöù ñaõ qui thuaän chuùng. 25 Bakkhiñes choïn nhöõng ñöùa voâ ñaïo vaø ñaët laøm chuùa treân xöù. 26 Chuùng truy naõ luøng baét caùc baïn höõu cuûa Yuña maø daãn tôùi Bakkhiñes; oâng naøy tröøng trò vaø nhaïo cöôøi hoï. 27 Thaät laø moät côn quaãn baùch lôùn trong Israel, nhö chöa töøng xaûy ra töø ngaøy khoâng coøn thaáy tieân tri xuaát hieän cho hoï.
28 Baáy giôø taát caû caùc baïn höõu Yuña quaây tuï laïi maø noùi vôùi Yoânatan: "29 Töø ngaøy anh oâng laø Yuña quaù vaõng, ñaõ khoâng coù ngöôøi naøo saùnh ñöôïc vôùi oâng aáy ñeå xuaát chinh ñaùnh vôùi ñòch thuø, vôùi Bakkhiñes cuøng vôùi nhöõng keû thuø gheùt daân toäc ta. 30 Vaäy nay chuùng toâi xin choïn oâng thay oâng aáy ñeå töø ngaøy hoâm nay oâng laøm töôùng, vò chæ ñaïo cuûa chuùng toâi, giao tranh traän chieán cuûa chuùng toâi". 31 Yoânatan ngay luùc aáy ñaõ chòu laáy quyeàn thoáng laõnh vaø ñöùng leân thay Yuña anh oâng.
Sa maïc Tôqoa
Vuï ñoå maùu gaàn Mañaka
32 Bakkhiñes bieát ñöôïc thì truy luøng ñeå gieát oâng. 33 Bieát ñöôïc Yoânatan vaø Simon anh oâng cuøng taát caû nhöõng ngöôøi ñi vôùi oâng troán vaøo sa maïc Tôqoa vaø haï traïi ôû gaàn nöôùc hoá Asphar. - 34 Bakkhiñes bieát ñöôïc vaøo ngaøy Höu leã vaø oâng cuøng taát caû quaân binh ñeán Beân-kia-soâng Yorñan -
35 Yoânatan sai em, ngöôøi laõnh ñaïo ñoaøn quaân, ñi xin nhöõng ngöôøi thaân höõu Nabateâ cho pheùp taïm gôûi nôi chuùng, soá haønh lyù quaù nhieàu cuûa hoï. 36 Nhöng con caùi Yambri, nhöõng ngöôøi thuoäc Mañaba ra ñaùnh cöôùp vaø baét Yoan cuøng taát caû nhöõng gì oâng coù maø ñem ñi maát. 37 Sau caùc bieán coá aáy, ngöôøi ta tin cho Yoânatan vaø Simon anh oâng laø con caùi Yambri cöû haønh ñaùm cöôùi ñaïi theå vaø töø Nañabat chuùng röôùc daâu troïng theå con gaùi moät vò thaân haøo lôùn cuûa daân Canaan. 38 Hoï nhôù laïi vuï ñoå maùu Yoan ngöôøi em cuûa hoï, vaø hoï leân nuùp moät choå aån khuaát treân nuùi. 39 Ngöôùc maét leân hoï nhìn, thì naøy coù tieáng oàn aøo, roài nhieàu ñoà haønh trang, taân lang, cuøng vôùi caùc baïn höõu vaø caùc anh em baø con ra nghinh ñoùn chuùng vôùi troáng keøn ñaøn ñòch vaø nhieàu khí giôùi. 40 Töø ôû phuïc kích (ngöôøi Dothaùi) xoâng tôùi treân chuùng maø cheùm gieát, nhieàu ngöôøi bò töû thöông, coøn nhöõng ngöôøi khaùc thì troán leân nuùi; ñoaïn hoï thu doïn laáy chieán phaåm. 41 Vaø ñaùm cöôùi ñaõ trôû thaønh ñaùm tang, tieáng hoøa nhaïc cuûa chuùng ñaõ trôû thaønh tieáng keâu ai oaùn. 42 Röûa haän baùo thuø cho maùu em hoï xong, hoï laïi quay veà truoâng soâng Yorñan.
Qua soâng Yorñan
43 Bakkhiñes nghe tin thì ñeán taän bôø (soâng) Yorñan vôùi binh löïc huøng haäu vaøo moät ngaøy Höõu leã. 44 Yoânatan môùi baûo nhöõng ngöôøi ôû beân soâng: "Troãi daäy, ta haõy giao chieán ñeå thoaùt maïng! Vì nay khoâng phaûi nhö böõa qua böõa kia; 45 vaø naøy giaëc ñaùnh ñaèng tröôùc ta, sau löng ta, coøn hai beân thì coù nöôùc soâng Yorñan, truoâng sình, buïi raäm, khoâng coøn choã naøo maø traùnh neù. 46 Vaäy baây giôø haõy keâu leân Trôøi ñeå ñöôïc thoaùt tay ñòch thuø chuùng ta". 47 Traän chieán ñaõ dieãn ra, Yoânatan giô tay ñaùnh Bakkhiñes, oâng naøy giaät luøi traùnh ñöôïc. 48 Yoânatan vaø nhöõng ngöôøi ñi vôùi oâng nhaûy uøm xuoáng (soâng) Yorñan vaø bôi qua bôø beân kia; (phe ñòch) ñaõ khoâng vöôït qua soâng ñuoåi theo hoï. 49 Phía Bakkhiñes ngaøy aáy ñaõ thieät maát loái moät ngaøn ngöôøi.
Bakkhiñes lo vieäc phoøng thuû
Alkimos cheát
50 Bakkhiñes trôû veà Yeârusalem, vaø cho xaây nhöõng thaønh coù phoøng thuû ôû Yuñeâ: ñoàn luõy ôû Yeârikhoâ, Emmau, Bet-Khoâroân, Beâthel, Tamnatha, Pharathon, Teâphoân, vôùi nhöõng töôøng cao, coång vaø then choát, 51 vaø ñaët quaân canh trong moãi thaønh aáy ñeå gaây cöøu ñòch vôùi Israel. 52 OÂng ñaõ taêng caùc thaønh Bet-Xur, Gazara, vaø Thöôïng ñoàn, ñaët quaân binh vaø nhöõng kho tích tröõ löông thöïc, 53 vaø baét con caùi nhöõng ñaàu muïc trong vuøng laøm con tin vaø giam giöõ chuùng ôû Thöôïng ñoàn taïi Yeârusalem.
54 Naêm 152, thaùng hai, Alkimos truyeàn phaù töôøng ôû Tieàn ñình beân trong nôi Thaùnh, (nhö vaäy) laø oâng ñaõ ñaäp phaù coâng trình cuûa caùc tieân tri, oâng baét ñaàu phaù. 55 Vaøo luùc aáy, Alkimos ngaõ bònh, vaø coâng vieäc oâng laøm ñaõ bò ñình chæ; oâng bò caám khaåu baát toaïi, khoâng theå noùi moät lôøi vaø troái traên gì cho gia ñình oâng. 56 Vaø Alkimos ñaõ ñau ñôùn döõ daèn maø cheát trong thôøi aáy. 57 Bakkhiñes thaáy Alkimos ñaõ cheát thì hoài kinh chaàu vua, vaø xöù Yuña ñaõ ñöôïc yeân haøn hai naêm.
Vaây Bet-Basi
58 Taát caû nhöõng ñöùa löông baøn baïc cuøng nhau maø raèng: "Naøy Yoânatan vaø nhöõng ngöôøi phe haén ñang yeân haøn, chaéc daï. Vaäy baây giôø ta seõ môøi Bakkhiñes ñeán vaø oâng aáy toùm coå chuùng caû boïn noäi moät ñeâm". 59 Chuùng ñaõ traåy ñi vaø möu tính vôùi oâng. 60 Bakkhiñes ñaõ ñoäng binh maø ñeán vôùi binh löïc ñoâng ñaûo vaø gôûi maät thö cho caùc ñoàng minh cuûa oâng ôû Yuñeâ phaûi baét laáy Yoânatan vaø nhöõng ngöôøi phe oâng. Nhöng chuùng khoâng theå laøm ñöôïc vì yù ñònh chuùng bò baïi loä. 61 Ngöôïc laïi (phe Yoânatan) ñaõ baét naêm möôi ngöôøi trong haïng ñaøn anh trong vuøng ñaõ chuû möu toäi aùc kia maø gieát ñi.
62 Yoânatan, Simon vaø phe oâng ruùt lui vaøo Bet-Basi, trong sa maïc, xaây döïng laïi nhöõng gì ñaõ bò taøn phaù vaø cuûng coá theâm. 63 Bieát ñöôïc, Bakkhiñes thu thaäp toaøn quaân vaø baùo tin cho nhöõng ngöôøi thuoäc Yuñeâ; 64 ñeán nôi, oâng haï traïi quanh Bet-Basi. OÂng ñaõ ñaùnh thaønh nhieàu ngaøy vaø ñaët chieán cuï. 65 Yoânatan ñeå anh laø Simon laïi trong thaønh, coøn oâng thì leûn ra ngoaøi vuøng roài veà laïi vôùi moät soá quaân. 66 OÂng ñaùnh baïi OÂñoâmeâra, caùc anh em cuûa haén, vaø con caùi Phasiroân trong caùc lieàu traïi cuûa chuùng; roài chuùng cuõng baét ñaàu (phuï löïc) ñaùnh giuùp vaø keùo binh löïc cuøng leân. 67 Baáy giôø Simon cuøng thuoäc haï ra khoûi thaønh vaø phoùng hoûa caùc chieán cuï, 68 vaø giao chieán vôùi Bakkhiñes; Bakkhiñes bò hoï ñaùnh baïi, vaø laâm vaøo theá raát bí, vì möu ñònh cuûa oâng, saùch löôïc cuûa oâng ñeàu ra hö luoáng. 69 OÂng ñuøng ñuøng noåi giaän vôùi nhöõng quaân baát löông ñaõ chuû möu môøi oâng ñeán trong vuøng; oâng gieát nhieàu ngöôøi trong boïn chuùng roài quyeát ñònh lui veà xöù sôû. 70 Yoânatan bieát ñöôïc thì sai söù giaû ñeán nghò hoøa vôùi oâng vaø xin oâng trao traû cho hoï tuø binh. 71 OÂng ñaõ chaáp nhaän vaø laøm theo lôøi Yoânatan cuøng theà vôùi Yoânatan laø oâng seõ khoâng coøn tìm haïi Yoânatan nöõa trong moïi ngaøy ñôøi oâng. 72 OÂng ñaõ traû laïi cho Yoânatan tuø binh ñaõ baét ñöôïc trong ñaát Yuña, roài oâng quay veà xöù sôû; oâng ñaõ khoâng coøn trôû laïi bôø coõi cuûa hoï nöõa. 73 Can qua ñaõ laëng trong Israel vaø Yoânatan traán nguï ôû Makhmas. Vaø Yoânatan baét ñaàu laøm thaåm phaùn treân daân vaø dieät phöôøng voâ ñaïo khoûi Israel.
Trôû veà Muïc Luïc Kinh Thaùnh Cöïu Öôùc