Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page
Trong boä Nho Giaùo cuï Leä-Thaàn Traàn Troïng Kim chæ daønh moät phaàn raát ngaén baøn veà Nho Vieät. Tieân Sinh nhaän ñònh:
"Vaäy thì noùi Nho Giaùo ôû nöôùc Taøu töùc laø noùi chung caùi toaøn theå, vì raèng Nho Giaùo ôû nöôùc Taøu bieán thieân ra laøm sao, thì caùc nöôùc kia cuõng ñeàu chòu aûnh höôûng nhö theá caû, chöù khoâng thaáy ñaâu coù phaùt minh ra ñöôïc caùi hoïc thuyeát naøo khaùc nöõa" (tr. 372).
Noùi nhö theá, cuï Leä-Thaàn giaùn tieáp phuû nhaän moät neàn Trieát Vieät coù tính caùch caù bieät. Trieát Vieät, theo cuï laø Trieát Nho, maø Trieát Nho töùc laø Taøu.
Khoâng ñoàng yù vôùi Traàn Tieân Sinh laø caùc hoïc giaû Trieát Vieät taïi Ñaïi Hoïc Vaên Khoa Saøi Goøn vaøo thaäp nieân 1950 vaø 1960. Hai vò giaùo sö laõo thaønh, Böõu Döôõng vaø Nguyeãn Ñaêng Thuïc ñaõ coá gaéng ñöa ra moät neàn trieát caù bieät vôùi nhöõng Nho gia thuaàn tuùy Vieät Linh. Theá nhöng, theo hai tieân sinh, Vieät Trieát chæ laø Vieät Nho.
Nhaân só ñaàu tieân daùm böôùc moät böôùc quyeát ñònh taùch bieät Vieät Nho khoûi Haùn Nho laø moät linh muïc, Giaùo thuï Kim Ñònh hoï Löông. Cuøng vôùi chí höôùng treân, Tieán Syõ Haùn Chöông Vuõ Ñình Traùc vaïch ra moät chöông trình xaây döïng Vaên Hoùa Vieät, trong ñoù coù boä moân Trieát Hoïc. Coá gaéng cuûa tieân sinh ñi khai quaät Nhaân Baûn vaø Chaáp Sinh tieàm taøng trong Vieät Nho, vaø töø ñoù ñi khai thaùc "caùc doøng trieát lyù hoàn haäu cuûa non nöôùc Vieät Nam...". Cuï Haùn Chöông ñaõ ñeä trình hai luaän aùn baøn veà Trieát Lyù Chaáp Sinh cuûa Nguyeãn Coâng Tröù (1971) vaø Trieát Lyù Nhaân Baûn cuûa Nguyeãn Du (1984). Ñieåm maø Tieán Syõ hoï Vuõ chuù troïng laø Vieät Nho. Theá neân oâng khoâng coù baøn tôùi nhöõng trieát gia Vieät nghieân cöùu Trieát Taây, nhöõng hoïc giaû nhö Traàn Ñöùc Thaûo, Nguyeãn Vaên Trung, Lyù Chaùnh Trung, Traàn Thaùi Ñænh, Leâ Toân Nghieâm... OÂng cuõng traùnh khoâng thaûo luaän Phaät Hoïc, moät moân hoïc quan troïng cho chöông trình xaây döïng Vieät Trieát.
Baûn vaên sau ñaây tuy khoâng hoaøn toaøn ñoàng yù vôùi quyù tröôûng boái, maëc daàu chuùng toâi theo ñuoåi cuøng moät lyù töôûng ñi xaây döïng Vieät Trieát. Chuùng toâi nhaän ñònh: Vieät Trieát vöôït khoûi Vieät Nho bôûi vì Vieät Trieát ñi tìm caùc vaán naïn cuûa Vieät Toäc, coá gaéng ñöa ra moät giaûi phaùp höõu hieäu. Vieät Trieát khoâng phaûi chæ bò haïn heïp vaøo lòch söû, truyeàn thoáng... maø phaûi höôùng veà töông lai. Vieät Trieát phaûi laø sieâu vieät, laø moät laäp thaønh, moät döï phoùng (project) cuûa Vieät Daân. Baûn vaên xin phieám luaän ba ñeà taøi sau:
1. Vieät Trieát:
baûn chaát vaø ñaëc tính,
2. Vieät Trieát vaø vaán
naïn Hieän Ñaïi
3. Vieät Trieát vaø töông
lai cuûa Vieät Daân.
Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page