Back
to Radio Veritas Asia Home Page
Dieãn Vaên
Giaõ Töø cuûa ÑTC taïi Phi tröôøng
La Havana, Cuba
Töôøng thuaät keát
thuùc chuyeán thaêm Cuba cuûa ÑTC: töø
giaõ
Töôøng thuaät chuyeán
thaêm Cuba cuûa ÑTC ngaøy 25/01/98
Töôøng thuaät nhöõng bieán coá keát thuùc chuyeán vieáng thaêm taïi CUBA, hoâm Chuùa Nhaät 25/01/98: Töø giaû Cuba taïi Phi Tröôøng La Havana.
ÑTC Gioan Phaoloâ II ñaõ veà ñeán Roma baèng yeân, luùc 12 giôø tröa thöù Hai 26/01/98, theo giôø ñòa phöông Roma, töùc laø luùc 6 giôø chieàu, giôø Vieät Nam, sau 5 ngaøy vieáng thaêm Cuba, taïi boán ñòa ñieåm laø Thuû Ñoâ La Habana, thaønh phoá Santa Clara, mieàn trung ñoâng, thaønh phoá Camaguey mieàn trung taây, vaø thaønh phoá Santiago de Cuba, phía nam. Ñaây laø nhöõng ngaøy maø trong baøi dieãn vaên töø bieät taïi Phi Tröôøng Thuû Ñoâ, ÑTC ñaõ goïi laø "nhöõng ngaøy baän roän vaø ñaày caûm ñoäng", trong ñoù ÑTC "ñaõ caàu nguyeän, cöû haønh thaùnh leã vaø suy tö" chung vôùi Daân Chuùa ñang löõ haønh taïi Ñaát Nöôùc Cuba.
Vaø nhö chuùng toâi ñaõ chia seû trong baøi tröôùc, Ngaøy Chuùa Nhaät 25/01/98, ngaøy cuoái cuøng cuûa chuyeán vieáng thaêm, ÑTC ñaõ coù nhöõng cuoäc gaëp gôõ quan troïng, tröôùc heát laø trong Thaùnh Leã Saùng Chuùa Nhaät, taïi quaûng tröôøng Caùch Maïng Jose Marti. Chuû Tòch Fidel Castro ñaõ coù maët trong thaùnh leã naày. Vaø baøi giaûng cuûa ÑTC trong thaùnh leã ñöôïc daân chuùng voå tay hoan hoâ ñeán 40 laàn. Chuùng toâi ñaõ keå veà bieán coá naày trong chöông trình hoâm qua. Giôø ñaây, xin ñöôïc tieáp tuïc nhöõng bieán coá quan troïng coøn laïi; ñoù laø ÑTC gaëp gôõ caùc Giaùm Muïc Cuba trong böûa côm tröa taïi Toøa Toång Giaùm Muïc La Habana. ÑTC ñaõ trao cho 14 Giaùm Muïc Cuba moät baøi dieãn vaên daøi, ñeà nghò nhöõng ñöôøng höôùng hoaït ñoäng muïc vuï trong töông lai cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo taïi Cuba. Roài sau vaøi giôø nghæ tröa, luùc 4 giôø chieàu Chuùa Nhaät 25/01/98, ÑTC ñeán Nhaø Thôø Chính Toøa Thuû Ñoâ ñeå gaëp gôõ vôùi caùc linh muïc tu só nam nöõ vaø chuûng sinh Cuba.
Giaùo Hoäi Coâng Giaùo taïi Cuba coù 143 linh muïc trieàu, 145 linh muïc doøng, 37 thaày saùu, 72 ñaïi chuûng sinh, 29 nam tu só khoâng coù chöùc linh muïc, vaø 467 nöõ tu. Toång soá ngöôøi Coâng Giaùo Cuba laø 4 trieäu 800 ngaøn, treân toång soá 11 trieäu daân, töùc 43 phaàn traêm daân soá. Vaäy moät linh muïc bình quaân chaêm soùc muïc vuï cho 16,694 tín höõu, vaø neáu tính chung daân soá, thì moät linh muïc cho 38,264 ngöôøi. Cuoäc gaëp gôõ taïi nhaø thôø chính toøa tuy ngaén nguûi, nhöng raát ñaày yù nghóa.
Trong baøi dieãn vaên cho cuoäc gaëp gôõ naày, ÑTC ñaõ nhaéc ñeán maãu göông cuûa Thaùnh Phaoloâ toâng ñoà cuûa Chuùa Kitoâ, cuûa linh muïc Felix Varela soáng vaøo theá kyû 19, moät linh muïc trung thaønh vôùi ôn goïi vaø laø ngöôøi coå voõ tích cöïc cho ñieàu thieän ích cuûa daân chuùng, cuûa chaân phöôùc Jose Olallo, tu só doøng thaùnh beänh vieän thaùnh Gioan Thieân Chuùa, ngöôøi chöùng cho tình yeâu thöông nhaân töø cuûa Thieân Chuùa. ÑTC ruùt ra baøi hoïc töø caùc maãu göông noùi treân nhö sau:
Trong lòch söû quoác gia Cuba, coù nhieàu vò muïc töû ñaõ ñoàng haønh vôùi daân chuùng trong taát caû nhöõng cuoäc thaêng traàm, vôùi heát loøng trung thaønh khoâng lay chuyeån vôùi Chuùa Kitoâ vaø vôùi Giaùo Hoäi. Chöùng taù cuûa söï daán thaân taän tuïy cuûa caùc ngaøi, nhöõng lôøi caùc ngaøi rao giaûng phuùc aâm vaø vieäc beânh vöïc phaåm giaù vaø nhöõng quyeàn lôïi khoâng theå bò xuùc phaïm cuûa con ngöôøi, vaø söï coå voõ cho ñieàu thieän haûo toaøn dieän cuûa Ñaát Nöôùc, taát caû laø phaàn gia taøi thieâng lieâng quyù baùu, caàn ñöôïc gìn giöõ vaø laøm cho phong phuù theâm. Anh em thaân meán, daân chuùng Cuba caàn ñeán anh chò em, bôûi vì hoï caàn ñeán Thieân Chuùa. Ngaøi laø neàn taûng cho ñôøi soáng cuûa anh chò em. Vì anh chò em thuoäc veà daân toäc Cuba, anh chò em haõy chæ cho daân toäc cuûa anh chò em bieát raèng chæ mình Chuùa môùi coù lôøi ban söï soáng ñôøi ñôøi.
Keát thuùc cuoäc gaëp gôõ, ÑTC vaø taát caû moïi ngöôøi hieän dieän cuøng haùt kinh Laïy Cha. (tieáng thu aâm baøi haùt). Sau cuoäc gaëp gôõ taïi Nhaø Thôø Chính Toøa Thuû Ñoâ La Habana, ÑTC ñi luoân ñeán phi tröôøng. Chuû Tòch Fidel Castro vaø caùc nhaân vaät cao caáp trong chính phuû coù maët ñeå töø giaû vaø chuùc ÑTC leân ñöôøng bình yeân. Sau khi duyeät qua haøng raøo danh döï cuûa ñoäi lính ñöùng nghieâm chaøo, vaø sau hai baøi quoác ca Cuba vaø Vatican, Chuû Tòch Fidel Castro ñoïc lôøi töø bieät. OÂng toû ra haõnh dieän ñöôïc ñoùn tieáp ÑTC, ñieàu maø theá giôùi coù leõ khoâng ngôø tröôùc. Nhöõng lôøi cuoái cuøng cuûa chuû tòch Fidel Castro laø "caùm ôn Ñöùc Thaùnh Cha, vì chuyeán vieáng thaêm, vaø vì nhöõng lôøi ÑTC ñaõ noùi, vaø oâng theâm "maëc duø khoâng phaûi taát caû moïi lôøi ñöôïc toâi ñoàng yù". Ñaõ coù kyù giaû loïc laïi nhöõng lôøi cuûa ÑTC vaø ñem so saùnh vôùi laäp tröôøng cuûa Chuû Tòch Fidel Castro, ñeå xem cho bieát nhöõng gì ÑTC noùi phuø hôïp vôùi quan ñieån cuûa OÂng Castro, nhöõng gì khoâng. Chuùng toâi seõ coù dòp trôû laïi ñeà taøi naày trong chöông trình phaùt thanh sau naày.
Ñaùp laïi chuû tòch Fidel Castro, ÑTC ñaõ ñoïc baøi dieãn vaên ngaén, ñöôïc ñaøi truyeàn hình nhaø nöôùc phoå bieán ngay luùc ñoù treân toaøn quoác. ÑTC ñaõ ñuùc keát laïi ñieåm quan troïng cuûa söù ñieäp maø ngaøi muoán ñeå laïi cho toaøn daân Cuba. ÑTC keâu nhaéc Cuba ñöøng soáng coâ laäp, haõy thay ñoåi, trong hoøa bình vaø trong söï hoøa giaûi vôùi nhau. ÑTC cuõng keâu goïi theá giôùi ñöøng coâ laäp Cuba. Ngaøi nhaán maïnh, chính nguôøi daân Cuba phaûi ñoùng vai troø chuû ñoäng trong dieãn tieán thay ñoåi trong hoøa bình vaø hoøa giaûi naày. Noùi caùch khaùc, ÑTC nhaéc ñeán vai troø chuû ñoäng cuûa ngöôøi daân Cuba trong dieãn tieán hoøa bình, ñeå xaây döïng töông lai ñaát queâ höông ñaát nöôùc, vaø xaây döïng theo aùnh saùng Lôøi Chuùa, theo nhöõng giaù trò Kitoâ. ÑTC noùi nhö sau:
Chuyeán vieáng thaêm ñaõ keát thuùc. Chuû Tòch Fidel Castro ñaõ ñöôïc ñieàu OÂng muoán ñaït ñeán qua chuyeán vieáng thaêm, laø ñöa Cuba vaø cheá ñoä cai trò cuûa oâng vaøo trong coäng ñoàng quoác teá nhieàu hôn, chính thöùc hôn. ÑTC ñaõ leân tieáng keâu goïi baûi boû leänh caám vaän kinh teá ñang laøm khoå nhaân daân Cuba töø haøng chuïc naêm qua. Nhöng, ngöôïc laïi, ÑTC coù ñöôïc gì trong chuyeán vieáng thaêm naày hay khoâng? Dó nhieân laø coù. Lieàn ngay laø loøng yeâu meán cuûa daân chuùng ñoái vôùi ngaøi. Juan Pablo Amigo, Gioan Phaoloâ laø ngöôøi baïn cuûa daân toäc Cuba. Keát quaû xa, trong töông lai, coøn tuøy thuoäc vaøo vieäc daân chuùng Cuba laéng nghe vaø thöïc haønh söù ñieäp cuûa ngaøi ñeán möùc ñoä naøo.
Töôøng thuaät veà chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC taïi CUBA. Chuùa Nhaät 25/01/98: Ngaøy cuoái cuøng taïi thuû ñoâ La HAVANA.
Chuùa Nhaät 25/01/98 laø ngaøy vieáng thaêm cuoái cuøng cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II taïi Cuba. Taát caû moïi bieán coá ñeàu dieãn ra taïi thuû ñoâ La Havana. Tröôùc heát laø cuoäc gaëp gôõ ñaïi keát vaøo luùc 8 giôø saùng, taïi Toøa Söù Thaàn Toøa Thaùnh, vì Chuùa Nhaät 25/01/98, cuõng laø ngaøy keát thuùc tuaàn leã caàu nguyeän cho söï hieäp nhaát Kitoâ.
Trong söù ñieäp ngaén ñöôïc chuaån bò cho cuoäc gaëp gôõ naày, ÑTC ñaõ nhaéc ñeán taàm quan troïng cuûa vieäc caàu nguyeän cho söï hieäp nhaát cuûa taát caû moïi ngöôøi Kitoâ. Söï hieäp nhaát naày cuõng raát caàn cho moïi ngöôøi daân Cuba. ÑTC noùi nhö sau: Taát caû chuùng ta ñeàu ñöôïc goïi duy trì moät cuoäc ñoái thoaïi haèng ngaøy trong ñöùc baùc aùi; cuoäc ñoái thoaïi cuûa ñöùc baùc aùi naày seõ keùo ñeán cuoäc ñoái thoaïi cuûa söï thaät, vöøa cung caáp cho xaõ hoäi Cuba hình aûnh ñích thöïc veà Chuùa Ktoâ vaø giuùp anh chò em bieát roõ söù maïng cöùu roãi daønh cho taát caû moïi ngöôøi".
Sau cuoäc gaëp gôõ ñaïi keát naày, ÑTC Gioan Phaoloâ II coù ba cuoäc gaëp gôõ quan troïng khaùc, tröôùc khi töø giaû Cuba trôû veà laïi Roma, vaøo chieàu Chuùa Nhaät 25/01/98 naày. Ba bieán coá quan troïng cuûa ngaøy vieáng thaêm hoâm Chuùa Nhaät 25/01/98, laø Thaùnh Leã cho daân chuùng taïi quaûng tröôøng caùch maïng Jose Marti, cuoäc gaëp gôõ vôùi taát caû caùc Giaùm Muïc Cuba taïi Toøa Toång Giaùm Muïc La Havana, vaø bieán coá thuù ba laø cuoäc gaëp gôõ vôùi caùc linh muïc tu só nam nöõ vaø chuûng sinh taïi Nhaø Thôø Chính Toøa thuû ñoâ La Havana.
Trong soá ba bieán coá naày, thì dö luaän baùo chí vaø caùc quan saùt vieân chuyeán vieáng thaêm ñaõ chuù yù nhieàu ñeán thaùnh leã long troïng ñaõ ñöôïc ÑTC cöû haønh taïi quaûng tröôøng caùch maïng Jose Marti, vôùi söï hieän dieän cuûa chuû tòch Fidel Castro. Ñaây laø thaùnh leã cuoái cuøng, trong soá 4 thaùnh leã ÑTC cöû haønh trong chuyeán vieáng thaêm Cuba naày. Caùc phoùng vieân öôùc löôïng coù khoaøng 500 ngaøn ngöôøi tham döï.
Baøi giaûng cuûa ÑTC trong thaùnh leã naày, ñaõ ñöôïc coäng ñoaøn hieän dieän voã tay hoan hoâ uûng hoä ñeán 40 laàn. Töïu trung, ÑTC ñaõ keâu goïi thöïc hieän nhöõng thay ñoåi taïi Cuba, trong höôùng ñi töø töø ñeán neàn daân chuû thaät söï. ÑTC ñaõ coù nhöõng lôøi keát aùn roõ raøng ñoái vôùi Karl Marx chuû nghóa vaø tö baûn chuû nghóa röøng ruù. Khôi daäy "taâm hoàn Kitoâ" nôi moãi nguôøi daân, ÑTC môøi goïi haõy ñoùn nhaän söï thaät vaø aùnh saùng cuûa Chuùa Kitoâ, ñeå canh taân ñôøi soáng caù nhaân cuõng nhö canh taân xaõ hoäi. Giöõa ÑTC vaø daân chuùng, ñaõ coù moät söï thoâng caûm saâu xa. Ngay töø luùc khôûi ñaàu thaùnh leã, ÑTC ñaõ laáy ñöôïc caûm tình cuûa coäng ñoaøn hieän dieän vôùi lôøi noùi vui mieäng: Toâi laø ngöôøi baïn cuûa Cuba. Ca Ñoaøn cuøng vôùi ban nhaïc hoøa taáu ñaõ loàng heát taâm tình cuûa mình vaøo trong caùc baøi haùt. Chuùng ta haõy nghe ca ñoaøn haùt kinh xin Chuùa thöông xoùt vaø vinh danh nhö sau: (...tieáng thu aâm cuûa ca ñoaøn...).
Lieàn sau Phuùc aâm, tröôùc khi baét ñaàu baøi giaûng, ÑTC ñaõ cöû haønh moät nghi thöùc ngaén trao saùch Kinh Thaùnh cho khoaûng 20 nguôøi ñöôïc choïn leân ñaïi dieän cho coâng ñoaøn. Ñaây laø moät cöû chæ ñôn sô nhöng thaät yù nghóa: ÑTC trao Lôøi Chuùa cho anh chò em CUBA, ñeå laøm neàn taûng canh taân ñôøi soáng caù nhaân vaø canh taân xaõ hoäi. Sau ñoù, ÑTC baét ñaàu baøi giaûng vôùi lôøi quaû quyeát ñöôïc coäng ñoaøn voå tay hoan hoâ noàng nhieät: "Giaùo Hoäi taïi CUBA khoâng coâ ñôn moät mình vaø cuõng khoâng bò coâ laäp, ngöôïc lai, Giaùo Hoäi CUBA laø thaønh phaàn cuûa Giaùo Hoäi phoå quaùt hieän dieän treân khaâp theá giôùi" Sau ñoù, moät caùch long troïng, ÑTC trình baøy söù ñieäp cuûa Giaùo Hoäi lieân quan ñeán toå chöùc xaõ hoäi vaø sinh hoaït kinh teá nhö sau:
Nhö laø ngöôøi toâi tôù cuûa Phuùc AÂm Chuùa, toâi mang ñeán cho anh chò em söù ñieäp tình thöông vaø lieân ñôùi maø Chuùa Gieâsu Kitoâ ñaõ ñeán ñeå coáng hieán cho con ngöôøi thuoäc moïi thôøi ñaïi. Ñaây khoâng phaûi laø moät yù thöùc heä, cuõng khoâng phaûi laø moät heä thoáng kinh teá hay chính trò môùi meõ, nhöng ñaây laø moät con ñöôøng hoøa bình, coâng baèng vaø töï do ñích thöïc (daân chuùng voå tay thaät noàng nhieät). Nhöõng heä thoáng yù thöùc heä vaø kinh teá noái tieáp nhau trong nhöõng theá kyû vöøa qua, ñaõ thöôøng nhaán maïnh phöông phaùp haønh ñoäng döïa treân söï ñoái nghòch, bôûi vì nhöõng heä thoáng ñoù coù tích chöùa trong nhöõng chöông trình haønh ñoäng nhöõng maàm moùng ñoái nghòch vaø chia reõ. Ñieàu naày ñaõ aûnh höôûng saâu xa treân quan nieäm veà con ngöôøi vaø treân nhöõng töông quan giöõa con ngöôøi vôùi keû khaùc. Vaøi heä thoáng yù thöùc heä vaø kinh teá ñaõ chuû tröông ruùt goïn toân giaùo vaøo trong laõnh vöïc thuaàn tuùy caù nhaân, vaø taåy boû khoûi toân giaùo moïi taùc ñoäng hay chieàu kích xaõ hoäi. Nhö theá, chuùng ta caàn nhaéc laïi cho roõ raøng raèng moät quoác gia taân tieán khoâng theå naøo bieán chuû thuyeát voâ thaàn hay toân giaùo trôû thaønh nhö laø moät trong nhöõng duïng cuï chính trò. (Daân chuùng laïi voã tay hoan hoâ thaät laâu nôi ñaây). Traùnh moïi hình thöùc cuoàng tín hay traàn tuïc hoùa toät ñoä, Nhaø Nöôùc phaûi coå voõ moät baàu khí xaõ hoäi an bình thanh thaûn vaø moät neàn luaät phaùp töông xöùng, coù theå cho pheùp moãi ngöôøi daân cuõng nhö moãi coäng ñoaøn toân giaùo soáng töï do ñöùc tin cuûa mình, vaø dieãn taû ñöùc tin ñoù trong nhöõng laõnh vöïc khaùc khau cuûa cuoäc soáng coâng coäng, vaø coù theå xöû duïng nhöõng phöông tieän vaø khoaûng roäng caàn coù, ñeå coáng hieán cho sinh hoaït cuûa ñaát nöôùc nhöõng taøi naêng thieâng lieâng, luaân lyù vaø daân söï. (Daân chuùng noàng nhieät voã tay).
Ñoù laø nhöõng lôøi thaúng thaén ÑTC duøng ñeå pheâ bình ñieàu maø caùc nhaø baùo cho laø heä thoáng chính trò xaõ hoäi chuû nghóa Marxít. Vaø ÑTC ñaõ noùi nhöõng lôøi treân tröôùc söï hieän dieän cuûa laõnh tuï Fidel Castro. Thaät laø ñieàu chöa töøng xaûy ra. Vaøo naêm 1979, khi ÑTC Gioan Phaoloâ II veà thaêm laàn ñaàu tieân queâ höông BaLan, luùc ñoù coøn trong cheá ñoä coäng saûn, ÑTC ñaõ khoâng duøng nhöõng lôøi maïnh meõ nhö vaäy. Nhöng ÑTC khoâng phaûi chæ coâng kích cheá ñoä cai trò xaõ hoäi chuû nghóa voâ thaàn maø thoâi; ÑTC cuõng duøng nhöõng lôøi maïnh meõ khoâng keùm ñeå pheâ bình chuû nghóa tö baûn ích kyõ nhö sau:
"Ñaøng khaùc, taïi nhieàu nôi, ñang ñöôïc phaùt trieån moät hình thöùc tö baûn taân töï do, nhaän con ngöôøi xuoáng thaáp, vaø ñem ñaët söï phaùt trieån caùc daân toäc phaûi tuyø thuoäc vaøo nhöõng aùp löïc muø quaùng cuûa thò tröôøng, vöøa döïa vaøo nhöõng trung taâm quyeàn löïc maø ñem nhöõng gaùnh naëng khoâng theå chòu ñöôïc ñeå ñeø naëng treân nhöõng daân toäc ít may maén hôn. Nhö theá xaûy ra tröôøng hôïp ñoâi khi ngöôøi ta aùp ñaët treân nhöõng quoác gia, nhö laø ñieàu kieän ñeå nhaän theâm nhöõng trôï giuùp môùi, nhöõng chöông trình kinh teá khoâng theå chòu ñöôïc. Nhö theá, nguôøi ta chöùng kieán, trong coäng ñoàng caùc quoác gia, söï laøm giaøu voâ ñoä cuûa moät soá ít, vöøa laøm cho nhieàu quoác gia khaùc caøng ngaøy caøng ngheøo theâm, ñeán ñoä nhöõng keû giaøu thì luoân luoân giaøu theâm, vaø nhöõng keû ngheøo luoân luoân bò ngheøo hôn."
Vaø ÑTC khoâng phaûi chæ pheâ bình hai heä thoáng. Ngaøi coøn ñeà ra moät höôùng ñi môùi vôùi nhöõng lôøi nhö sau:
Anh chò em thaân meán, Giaùo Hoäi laø thaày daïy cuûa nhaân tính. Vì theá tröôùc nhöõng heä thoáng naày, giaùo hoäi ñeà nghò neàn vaên hoùa cuûa tình thöông vaø cuûa söï soáng, vöøa mang traû laïi cho nhaân loaïi nieàm hy voïng vaø söùc maïnh bieán ñoåi cuûa tình thöông, ñöôïc soáng trong söï hieäp nhaát do Chuùa Kitoâ muoán. Vì theá, caàn phaûi ñi treân con ñöôøng hoøa giaûi, ñoái thoai vaø chaáp nhaän nguôøi beân caïnh nhö anh chò em mình, baát luaän nguôøi anh chò em ñoù laø nhö theá naøo. (Daân chuùng noàng nhieät voã tay).
Keát thuùc baøi giaûng, ÑTC khieán khích haõy can ñaûm baét ñaàu laïi treân con ñöôøng môùi, haõy laéng nghe tieáng noùi cuûa nhuõng ngöôøi cha daân toäc Cuba, nhö Linh Muïc Felix Varela, ngöôøi ñaõ coù coâng gieo vaøo loøng daân toäc Cuba nhöõng haït gioáng coâng baèng vaø töï do. Giaác mô cuûa Felic Varela laø thaáy Cuba ñöôïc töï do vaø ñoäc laäp. ÑTC cuõng ñaõ nhaéc ñeán tö töôûng cuûa anh huøng caùch maïng CuBa Jose Marti, muoán sao tình yeâu thöông ñöôïc hieän dieän giöõa taát caû moïi nguôøi. ÑTC ñaõ trích laïi nhöõng lôøi sau ñaây cuûa anh huøng Jose Marti:
Toân giaùo cuûa ngöôøi laøng Nazareth ñaõ laøm say meâ taát caû nhöõng con ngöôøi löông thieän. Toân giaùo ñoù tinh tuyeàn, voâ vò lôïi, bò baùch haïi, bò töû ñaïo, nhöng ñôn thuaàn vaø thi vò. Moïi daân toäc ñeàu caàn coù tinh thaàn toân giaùo. Moät daân toäc khoâng coù toân giaùo, thì seõ ñi ñeán söï töï huûy dieät, bôûi vì trong daân toäc ñoù khoâng coøn gì ñeå nuoâi döôõng nhaân ñöùc. Nhöõng baát löông cuûa con ngöôøi thì khinh deå toân giaùo; nhöng söï coâng baèng thieân quoác baûo ñaûm noù (toân giaùo). Nhö anh chò em bieát roõ, Cuba coù moät linh hoàn Kitoâ. Vaø ñieàu naày laøm cho Cuba coù moät ôn goïi phoå quaùt. Ñöôïc goïi chieán thaéng treân söï coâ laäp, Cuba phaûi môû cöûa cho theá giôùi, vaø theá giôùi phaûi xích laïi gaàn vôùi Cuba, vôùi daân toäc vaø nhöõng nguôøi con cuûa Cuba. Ñaõ ñeán luùc böôùc ñi treân nhöõng con ñöôøng môùi maø thôøi gian canh taân chuùng ta ñang soáng, ñoøi buoäc chuùng ta phaûi ñi, vaøo luùc gaàn ñeán ngaøn naêm thöù ba cuûa kyû nguyeân Kitoâ".
Ñoù laø nhöõng lôøi ñaày yù nghóa ÑTC ñeà ra cho nhieàu nguôøi suy nghó. Cuoái thaùnh leã, Laõnh Tuï Fidel Castro vaø ÑTC Gioan Phaoloâ II laïi gaëp nhau vaøi phuùt, trao ñoåi theâm vaøi caâu chaøo. Moät nuï cöôøi nheï thoaùng ñieåm treân göông maët nghieâm nghò cuûa chuû tòch. OÂng seõ coøn gaëp laïi ÑTC nôi phi tröôøng quoác teá, trong leã nghi chaøo töø bieät, chieàu Chuùa Nhaät 25/01/98.
Back
to Radio Veritas Asia Home Page