Phoûng Vaán
ÑHY Ortega Y Alamino, TGM La Havana, Cuba
Nhaät baùo Coäng saûn Cuba
ñaêng söù ñieäp cuûa ÑTC
Tin veà Leã Giaùng Sinh taïi
Cuba
ÑHY Roger Etchegaray haøi loøng
veà quyeát ñònh cuûa Fidel Castro
Chuû Tòch Fidel Castro Tuyeân
Boá Giaùng Sinh laø Ngaøy Leã Nghæ
Coâng boá chöông trình
cuûa chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC
taïi Cuba
Chuyeán vieáng thaêm cuûa
ÑTC taïi Cuba ñem ñeán thaønh quaû
toát ñeïp
Giaùo Hoäi CUBA chôø chính
phuû coâng boá ngaøy Giaùng Sinh laø
ngaøy leã nghæ
Coâng boá chöông trình
chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC taïi
Cuba
Tieán só Navarro Valls tuyeân
boá vôùi giôùi baùo chí
sau chuyeán thaêm Cuba
Tín höõu Cuba döï
thaùnh leã ngoaøi trôøi moät tuaàn
sau khi bò caám
Tín höõu khoâng phaûi
goác Cuba cuõng ghi danh tham gia chuyeán taøu
haønh höông
Phaùt ngoân vieân Toaø
Thaùnh sang Cuba chuaån bò chuyeán vieáng
thaêm cuûa ÑTC
Veà vieäc chuaån bò chuyeán
vieáng thaêm cuûa ÑTC taïi CUBA
Cuoäc phoûng vaán Ñaïi
söù Cuba caïnh Toøa Thaùnh veà chuyeán
vieáng thaêm cuûa ÑTC
Söù Ñieäp cuûa Hoäi
Ñoàng Giaùm Muïc Cuba
Thôøi Söï: Noäi Dung cuoäc Phoûng Vaán ÑHY Ortega Y Alamino, Toång Giaùm Muïc La Havana, Cuba.
(Avvenire 24/12/97). ÑHY Lucas Jaime Ortega Y Alamino, sinh naêm 1936, thuï phong linh muïc naêm 1964, ñöôïc taán phong ngaøy 14 thaùng Gieâng naêm 1979, thaêng Toång Giaùm Muïc giaùo phaän San Cristobal de La Havana, thuû ñoâ Cuba, naêm 1981, vaø cuoái cuøng ñöôïc ÑTC Gioan Phaoloâ II phong töôùc Hoàng Y ngaøy 26 thaùng 11 naêm 1994, cuøng luùc vôùi ÑHY Phaïm Ñình Tuïng, Toång Giaùm Muïc Haø Noäi, Vieät nam. Ngaøi ñöôïc dö luaän trong nöôùc cuõng nhö ngoaøi nöôùc, coi khoâng nhöõng nhö laø moät vò chuû chaên khoân ngoan, ñaày can ñaûm vaø nhaãn naïi, maø coøn nhö laø moät nhaø "chính trò kheùo leùo" ñaõ ñöông ñaàu ñöôïc vôùi cheá ñoä ñoäc taøi cuûa laõnh tuï Fidel Castro trong nhieàu naêm qua. Nhôø taøi keùo leùo vaø nhaãn naïi cuûa ngaøi, nay Giaùo hoäi Coâng Giaùo Cuba vaø Nhaø Nöôùc ñaõ ñi ñeán choã ngoài vaøo baøn ñoái thoïai vôùi nhau, tröôùc heát ñeå giaûi toûa nhöõng xa caùch, nhöõng hieåu laàm, nhöõng nghi kî nhau vaø ñeå cuøng nhau thaønh thöïc ñi tìm giaûi phaùp cho nhöõng vaán ñeà vöôùng maéc, vaø coäng taùc xaây döïng moät xaõ hoäi toát ñeïp hôn, trong vieäc chung soáng hoøa hình vaø trong vieäc toân troïng laõnh vöïc vaø sôû tröôøng cuûa nhau.
Moät nhaø trí thöùc Cuba, tröôùc ñaây ñaõ bò coi laø phaûn caùch maïng, bò kyø thò vaø sau cuøng maát vieäc, chæ vì oâng laø ngöôøi Coâng Giaùo soáng thöïc haønh Ñöùc Tin, nay oâng ñöôïc phuïc hoài danh döï vaø ñöôïc toân troïng, vì baàu khí chính trò ñaõ thay ñoåi, vaø Giaùo Hoäi Coâng Giaùo taïi ñaây ngaøy nay ñöôïc töï do hôn, ñaõ noùi moät caùch raát yù nghóa nhö sau: "Cuoäc va chaïm giöõa Giaùo Hoäi vaø Nhaø Nöôùc do laõnh tuï Fidel Castro khôûi xöôùng laø moät troø chôi nguy hieåm cho söï soáng coøn cuûa caû hai beân. Moät cuoäc va chaïm ñaãm maùu seõ laø moät tai haïi cho caû hai. Taïi Cuba ñaõ coù nhieàu sai laàm. Caàn phaûi kieåm ñieåm laïi vaø tìm ñeán vieäc tha thöù vaø hoøa giaûi". Chuyeán vieáng thaêm tôùi ñaây cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II laø cô hoäi duy nhaát, ñeå haøn gaùn nhöõng veát thöông quaù traàm troïng vaø keùo daøi töø gaàn 40 naêm nay.
Giôø ñaây, chuùng toâi xin thuaät laïi cuoäc phoûng vaán Ñöùc Hoàng Y Toång Giaùm Muïc La Havana daønh cho nhaät baùo Coâng Giaùo Töông Lai (Avvenire) cuûa YÙ soá ra ngaøy 24.12.97 tröôùc leã Giaùng Sinh. Phoûng vaán Ñöùc Hoàng Y laø moät vieäc raát khoù khaên vaø ngaøi raát ít leân tieáng tröôùc baùo chí. Ngaøi luoân luoân giöõ thaùi ñoä khoân ngoan tröôùc moät tình hình raát teá nhò coù theå gaây haïi cho coâng vieäc ñoái thoaïi trong luùc naøy. Nhöng ñoâái vôùi moät tôø baùo Coâng Giaùo, tieáng noùi cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc YÙ, Ñöùc Hoàng Y Jaime Ortega saün saøng traû lôøi roõ raøng nhöõng caâu hoûi ñöôïc ñaët ra. Vaø sau ñaây laø baøi phoûng vaán:
Hoûi: thöa Ñöùc Hoàng Y, caûm töôûng cuûa Ñöùc Hoàng Y nhö theá naøo sau cuoäc ñoái thoaïi keùo daøi 8 tieáng ñoàng hoà, töø 18 giôø chieàu ñeán 2 giôø saùng, caùch ñaây moät tuaàn leã?
ÑHY - Ñaây laø moät cuoäc gaëp gôõ tích cöïc: baàu khí raát thaân maät, troïn caû noäi dung ñöôïc ñem ra thaûo luaän, coù lieân heä vôùi chuyeán vieáng thaêm tôùi ñaây cuûa ÑTC. Chuû tòch Nhaø Nöôùc baûo ñaûm vôùi chuùng toâi laø caùc phöông tieâïn truyeàn thoâng seõ laøm phaän söï cuûa mình ñeå toaøn daân ñöôïc thaáy ÑTC treân ñaøi Truyeàn Hình, khi ngaøi ñeán vieáng thaêm. Toâi noùi vôùi Chuû tòch Castro raèng vieäc ÑTC ñeán vieáng thaêm khoâng nhöõng laø ñieåm tôùi, maø coøn laø ñieåm khôûi ñaàu nöõa. Toâi raát haøi loøng, vì söù ñieäp cuûa ÑTC göûi cho Ñaát Nöôùc chuùng toâi cuõng bieåu loä quan nieäm naøy, laø caàn gia taêng khoaûng roäng töï do cho Giaùo Hoäi."
Hoûi: Trong thôøi gian qua ñaõ coù nhöõng cöû chæ côûi môû ñoái vôùi Giaùo Hoäi vaø Ñöùc Hoàng Y ñaõ noùi nhieàu veà tieán trình ñoái thoaïi. Vaäy cuoäc ñoái thoaïi seõ ñi ñeán ñaâu?
ÑHY - Muïc tieâu cuûa chuùng toâi ñaõ roõ raøng vaø chuùng toâi ñaõ nhaéc laïi nhieàu laàn laø: Giaùo Hoäi taïi Cuba phaûi ñöôïc höôûng moät ñôøi soáng bình thöôøng, nhö vaäy Giaùo Hoäi môùi coù theå chu toaøn söù meänh cuûa mình. Ñieàu naøy ñoøi hoûi söï ñoäc laäp giöõa Giaùo Hoäi vaø Nhaø Nöôùc, nhöng vôùi söï coù theå hoaït ñoäng caû trong laõnh vöïc xaõ hoäi, vaø trong laõnh vöïc giaùo duïc nöõa. Toâi hieåu roõ ñieåm sau cuøng naøy khoù ñaït tôùi ñöôïc, nhöng khoâng theå boû qua xeáp vaøo moät xoù, khoâng baøn ñeán. Chuùng toâi muoán sao cho lôøi yeâu caàu cuûa caùc gia ñình ñöôïc giaùo duïc Coâng Giaùo cho con caùi hoï, ñöôïc baûo ñaûm.
Hoûi: Nhö vaäy Ñöùc Hoàng Y coù noùi ñeán vieäc giaûng daïy giaùo lyù trong caùc giaùo xöù hay caû vieäc daïy ñaïo trong caùc tröôøng Nhaø Nöôùc nöõa, phaûi khoâng?
ÑHY - Coù nhieàu caùch hieåu veà ñieàu naøy. Chuùng toâi khoâng khöôùc töø vieäc coù tröôøng Coâng Giaùo. Chuùng toâi tin raèng ñaây laø quyeàn cuûa chuùng toâi. Nhöng, hieän taïi ñaõ coù moät böôùc tieán daøi trong vieäc daïy giaùo lyù taïi tröôøng Nhaø Nöôùc. Tröôùc caùch maïng, tröôøng tö vaãn coù töø laâu ñôøi vaø noåi tieáng, vaø aên reã saâu vaøo xöù sôû chuùng toâi . Theâm vaøo ñoù, chuùng toâi phaûi coù quyeàn xöû duïng caùc phöông tieän truyeàn thoâng xaõ hoäi. Nhöng toâi xin nhaéc laïi raèng: ñaây laø nhöõng muïc tieâu ñöôïc nhaém ñeán cho töông lai veà laâu veà daøi. Chuùng toâi phaûi theo ñuoåi caùch cöông quyeát, nhöng cuõng vôùi nhieàu nhaãn naïi.
Hoûi: Ñöùc Hoàng Y coù nghó raèng Giaùo Hoäi coù theå hieän höõu moät caùch töï do trong moät xaõ hoäi theo chuû nghóa xaõ hoäi khoâng?
ÑHY - Ngaøy nay khoâng coøn laõnh vöïc xaõ hoäi lieân keát chaët cheõ vôùi Lieân xoâ nhö xöa nöõa. Moät loâ nhöõng döõ kieän trieát lyù cuûa chuû nghóa Coäng saûn nhaát thieát phaûi thay ñoåi, baét ñaàu töø laõnh vöïc kinh teá vaø sau ñoù laø laõnh vöïc toå chöùc xaõ hoäi. Chuû nghóa voâ thaàn ñaõ cho thaáy nhöõng giôùi haïn cuûa noù. Vieäc ñaøn aùp ñaõ khoâng bao giôø coù theå thay ñoåi ñöoïc taâm hoàn ngöôøi daân, khoâng bao giôø coù theå giaäp taét haún ñöùc tin nôi Thieân Chuùa. Vieäc tænh thöùc veà toân gíaùo hieän nay taïi Cuba cho thaáy roõ raøng hieän töôïng naøy. Hieän töôïng naøy khoâng theå khoâng laøm cho caùc vò laõnh ñaïo cheá ñoä coäng saûn phaûi suy nghó nhieàu.
Hoûi: Ñöùc Hoàng Y chôø ñôïi gì töø chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC?
ÑHY - Toâi chôø ñôïi nhöõng ôn ích lôùn lao khoâng nhöõng cho Giaùo hoäi maø coøn cho toaøn theå xaõ hoäi Cuba nöõa. Söù ñieäp Phuùc AÂm ñöôïc ÑTC phoå bieán saâu roäng vaø ñöôïc minh chöùng moät caùch can ñaûm nhö vaäy, seõ ñeå laïi nhöõng daáu veát saâu xa. ÑTC bieát noùi thaúng vaøo taâm hoàn con ngöôøi vaø chính ñieàu naøy ñem ñeán nhöõng thaønh quaû khoâng theå löôøng tröôùc ñöôïc. Chaéc chaén seõ coù nhöõng thay ñoåi taïi Cuba.
Hoûi: (Baøi phoûng vaán ñöôïc thöïc hieän tröôùc leã Giaùng sinh) - Ngaøy mai Cuba möøng Leã Giaùng Sinh, nhö laø ngaøy Leã Nghæ Coâng Coäng sau 30 naêm bò deïp boû. Vaø Chuû tòch Fidel Castro ñaõ löu yù: ñaây chæ laø bieän phaùp ñaëc bieät, ngoaïi leä. Vaäy ngaøy 25.12.1998, Cuba trôû laïi laøm vieäc nhö thöôøng, coù phaûi vaäy hay khoâng?
ÑHY - Toâi hy voïng seõ khoâng coù nhö vaäy ñaâu . Söù ñieäp cuûa ÑTC, ñaõ ñöôïc vieát vôùi gioïng ñôn sô vaø bình daân, gôïi laïi giaù trò truyeàn thoáng cuûa ngaøy Leã Giaùng Sinh naøy. Vaø ngöôøi daân Cuba ñaõ bieát ñeà cao giaù trò naøy.
Nhaät baùo chính thöùc cuûa Ñaûng Coäng saûn Cuba ñaêng troïn caû nguyeân vaên söù ñieäp cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II cho Giaùo Hoäi vaø toaøn daân Cuba.
Tin Cuba: (RG 23/12/97): Laàn ñaàu tieân trong moái töông quan giöõa Nhaø Nöôùc Cuba vaø Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, töø ngaøy muøng 1 thaùng Gieâng naêm 1959, naêm OÂng Fidel Castro leân naém quyeàn taïi Cuba, cho ñeán nay, Nhaät Baùo GRANMA, cô quan ngoân luaän chính thöùc cuûa ñaûng coäng saûn Cuba, ñaõ cho ñaêng nôi trang nhaát, troïn caû nguyeân vaên Söù Ñieäp cuûa ÑTC gôûi cho Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Cuba vaø cho moïi thaønh phaàn daân chuùng, nhaân dòp leã Giaùng Sinh vaø chuyeán vieáng thaêm saép ñeán cuûa Ngaøi taïi Cuba. Chính oâng chuû tòch Fidel Castro, ñaõ ñích thaân loan baùo tin naày cho ÑHY Jaime ORTEGA, Toång Giaùm Muïc La Havana, hoâm thöù naêm tuaàn qua, 18/12/97. Trong baøi thôøi söï tieáp sau, chuùng toâi seõ löôït thuaät vaøi ñieåm chính cuûa söù ñieäp naày.
Tin veà Leã Giaùng Sinh taïi Cuba.
Roma - 17.12.97 - Tin veà Leã Giaùng Sinh naêm nay ñöôïc cöû haønh long troïng vaø coâng khai taïi Cuba ñaõ ñöôïc chính Chuû tòch Fidel Castro quyeát ñònh vaø loan baùo trong Quoác Hoäi hoâm Chuùa Nhaät 14.12.97 vöøa qua. Tin naøy ñaõ ñöôïc ñaêng treân Baùo "Juventud Rebelde", tôø baùo cuûa Thanh nieân coäng saûn Cuba, soá ra ngaøy Chuùa nhaät 14.12.97, vaø ñöôïc toaøn theå Giaùo Hoäi Coâng Giaùo taïi Cuba vaø Vatican ñoùn nhaän vôùi taát caû vui möøng. Trong khi loan baùo quyeát ñònh treân, Chuû Tòch Fidel Castro ñaõ noùi theâm nhö sau: Vieäc xoùa boû ngaøy Nghæ vaøo Leã Giaùng Sinh ngaøy 25 thaùng 12, töø naêm 1969 ñeán nay, khoâng do taâm tình choáng toân giaùo, nhöng laø vì nhöõng lyù do thöïc haønh: ñoù laø vì thaùng 12 trong naêm laø thôøi kyø toát ñeïp hôn caû cho ngheà noâng (muøa thu hoaïch mía laøm ñöôøng) vaø muøa xaây caát.
Theo nguoàn tin cuûa nhaät baùo Coâng Giaùo YÙ Avvenire (Töông Lai) (16.12.97 ) vaø Haõng thoâng taán quoác teá Coâng Giaùo Apic (15.12.97), thì ÑHY Jaime Ortega, TGM giaùo phaän La Havana, cho bieát: Chính ÑHY Angelo Sodano, Quoác Vuï Khanh Toøa Thaùnh, ñaõ nhaân danh ÑTC, xin Chuû tòch taùi laäp Leã Giaùng Sinh vaøo ngaøy 25 thaùng 12, trong luùc OÂng vieáng thaêm Vatican hoài thaùng 11 naêm ngoaùi (1996). Hôn nöõa, ñeå toû thieän chí toái ña, vò Laõnh Tuï Nhaø Nöôùc Cuba ñaõ loan baùo raèng: trong dòp Leã Giaùng Sinh, nhaø caàm quyeàn Giaùo hoäi taïi Cuba coù theå noùi treân ñaøi truyeàn hình Nhaø Nöôùc vaø toaøn theå Söù Ñieäp Giaùng Sinh cuûa ÑTC seõ ñöôïc truyeàn ñi treân Ñaøi Truyeàn Hình Quoác Gia Cuba.
Trong nhöõng ngaøy vieáng thaêm cuûa ÑTC, Chuû tòch Castro cuõng quyeát ñònh: moät nöûa caùc phöông tieän chuyeân chôû coâng coäng seõ ñöôïc daønh cho caùc tín höõu muoán tham döï caùc buoåi cöû haønh thaùnh leã do ÑTC chuû söï. Vaø ñeå phe ñoái laäp trong vaø nhaát laø ngoaøi nöôùc taïi Hoa kyø ñöøng phao tin thaát thieät, Chuû tòch Fidel Castro tuyeân boá: Nhaø Nöôùc Cuba khoâng lôïi duïng chuyeán vieáng thaêm naøy cho muïc tieâu chính trò vaø cuõng khoâng xin laøm aùp löïc, ñeå chính phuû Hoa Kyø baõi boû leänh caám vaän töø 35 naêm nay, vì chính phuû Cuba bieát roõ raèng: Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñaõ nhieàu laàn leân tieáng veà leänh caám vaän naøy roài. Chuû tòch cuõng caûi chính tin ñoàn laø Chính phuû Cuba khoâng muoán caùc ñoaøn haønh höông töø Hoa Kyø ñeán Cuba trong dòp ÑTC vieáng thaêm. OÂng noùi roõ: Seõ coù moät chieác taàu chôû caùc ngöôøi haønh höông töø Miami ñeán Cuba vaø coù nhieàu chuyeán bay rieâng daønh cho caùc ngöôøi haønh höông töø New York vaø Boston. OÂng nhaán maïnh: "Taát caû nhöõng ai muoán ñeán Cuba, ñeàu coù theå ñeán". Nhöng Chính phuû Cuba khoâng caáp hoä chieáu cho ÑHY Obando Y Bravo, TGM giaùo phaän Managua, vì ngaøi bò coi laø moät nhaân vaät baûo thuû, choáng ñoái phe Sandino tröôùc ñaây (thieân coäng) taïi Nicaragua vaø ba linh muïc khaùc thuoäc Chaâu Myõ Latinh.
ÑHY Roger Etchegaray haøi loøng veà quyeát ñònh cuûa Chuû tòch Fidel Castro veà Ngaøy leã Giaùng Sinh.
Vatican - 17.12.87 - Trong cuoäc hoïp baùo thöù ba 16.12.97 ñeå trình baøy söù ñieäp cuûa ÑTC veà Ngaøy theá giôùi caàu nguyeän cho Hoøa Bình seõ ñöôïc cöû haønh vaøo Ngaøy Ñaàu Naêm Döông lòch 1998, ÑHY Roger Etchegaray, chuû tòch Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh veà Coâng Lyùù vaø Hoøa bình, ñaõ baøy toû söï haøi loøng veà quyeát ñònh cuûa Chuû tòch Fidel Castro cho taùi laäp Leã Giaùng Sinh taïi Cuba. ÑHY noùi: "Toâi thaáy trong cöû chæ naøy moät daáu hieäu cuûa vieäc tieáp ñoùn ÑTC taïi Cuba, nhöng coøn laø moät söï coâng nhaän nhöõng öôùc voïng saâu xa nhaát cuûa daân toäc Cuba". Caùch ñaây hai naêm, ÑHY ñaõ vieáng thaêm Cuba vaøo dòp Leã Giaùng Sinh. Ngaøi keå laïi raèng ngaøi khoâng thaáy moät daân toäc naøo buoàn nhö vaäy, khoâng coù moät daáu hieäu beân ngoaøi naøo veà sinh hoaït ñaïo ñöùc.
ÑHY cuõng nhaéc laïi raèng laäp tröôøng cuûa Vatican veà leänh caám vaän ñoái vôùi Cuba töø tröôùc ñeán nay, vaãn luoân luoân laø moät, khoâng coù gì thay ñoåi. Ñaõ nhieàu laàn ÑTC leân tieáng veà nhöõng haäu quaû tai haïi gaây neân cho ngöôøi daân voâ toäi do leänh caám vaän naøy taïi Cuba cuõng nhö taïi Irak vaø Lybie.
Chuû Tòch Fidel Castro Tuyeân Boá Giaùng Sinh laø Ngaøy Leã Nghæ.
Tin CUBA (Reuter 14/12/97): Hoâm Chuùa Nhaät vöøa qua 14/12, chuû tòch Fidel Castro cuûa Cuba ñaõ tuyeân boá Giaùng Sinh naêm nay laø ngaøy leã nghæ. Ñaây laø moät cöû chæ thieän chí cuûa chính phuû, tröôùc ngaøy ÑTC ñeán vieáng thaêm laàn ñaàu tieân vaøo thaùng Gieâng naêm tôùi 1998. Tuy nhieân, OÂng xaùc ñònh theâm raèng Ngaøy leã nghæ Giaùng Sinh chæ ñöôïc aùp duïng cho rieâng naêm 1997 naày maø thoâi.
Leân tieáng taïi buoåi beá maïc phieân hoïp quoác hoäi Cuba, OÂng Castro cuõng ñaõ cam keát laø chính quyeàn seõ laøm taát caû nhöõng gì coù theå ñeå chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC ñöôïc thaønh coâng, cuï theå laø vieäc vaän duïng phaân nöûa heä thoáng chuyeân chôû coâng coäng ñeå ñöa caùc tín höõu coâng giaùo Cuba tôøi nhöõng ñòa ñieåm ÑTC cöû haønh thaùnh leã. OÂng Fidel Castro cuõng khaúng ñònh raèng chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC coù tính caùch hoaøn toaøn muïc vuï, chôù khoâng phaûi chính trò. Theo OÂng, chính phuû Cuba cuõng nhö phía Toøa Thaùnh, ñeàu khoâng muoán chính trò hoùa chuyeán vieáng thaêm naày cuûa ÑTC. Lieân quan ñeán vaán ñeà caám vaän kinh teá cuûa Hoa Kyø treân Cuba, OÂng Castro cho raèng maëc duø chính ÑTC ñaõ coâng khai baøy toû söï choáng ñoái cuûa ngaøi ñoái vôùi leänh caám vaän naày, chính phuû Cuba khoâng heà ñaët moät ñieàu kieän naøo vôùi chuyeán vieáng thaêm, vaø cuõng khoâng yeâu caàu ÑTC leân tieáng beânh vöïc Cuba, coøn chuyeän ÑTC coù ñeà caäp ñeán vaán ñeà naày hay khoâng, ñoù laø quyeàn töï do cuûa ngaøi. Chuû tòch Fidel Castro cuõng loan baùo seõ cho pheùp Giaùo Hoäi Coâng Giaùo CUBA xöû duïng caùc phöông tieän truyeàn thoâng cuûa Nhaø Nöôùc trong dòp leã Giaùng Sinh naêm nay, vaø ñaøi truyeàn hình Cuba seõ phaùt toaøn boä söù ñieäp Giaùng Sinh naêm 1997 cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II.
Trong khi ñoù, Toøa Thaùnh ñaõ phaûn öùng hoan ngheânh vieäc chuû tòch Fidel Castro chaáp thuaän lôøi yeâu caàu cuûa ÑTC, khi oâng tuyeân boá ngaøy leã Giaùng Sinh laø ngaøy nghæ taïi CUBA, nhöng ñoàng thôøi Toøa Thaùnh cuõng baøy toû hy voïng raèng ngaøy nghæ leã Giaùng sinh seõ ñöôïc duy trì vónh vieãn. Trong moät thoâng caùo ñöa ra hoâm Chuùa Nhaät vöøa qua 14/12, Tieán Só Navarro Valls, giaùm ñoác phoøng baùo chí cuûa Toøa Thaùnh, ñaõ noùi nhö sau: Toâi xin baøy toû söï haøi loøng vaø bieát ôn ñoái vôùi quyeát ñònh ñang ñöôïc Giaùo Hoäi vaø daân chuùng Cuba heát söùc mong ñôïi, bôûi vì noù ñöôïc ñöa ra tröôùc ngaøy ÑTC ñeán thaêm Cuba. Traû lôøi caâu hoûi, Toøa Thaùnh caûm thaáy theá naøo, khi ngaøy nghæ leã chæ ñöôïc daønh rieâng cho Giaùng Sinh naêm nay maø thoâi, thì tieán só Navarro Valls traû lôøi raèng: Chuùng toâi raát haøi loøng vaø hy voïng cho töông lai. Haõy chôø xem!
Coâng boá chöông trình cuûa chuyeán vieáng thaêm muïc vuï cuûa ÑTC taïi Cuba.
Vatican - 13.12.97 - Saùng thöù Baûy 13.12, Phoøng baùo chí Toøa Thaùnh coâng boá chöông trình chính thöùc vaø tæ mæ veà chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC taïi Cuba vaøo cuoái thaùng gieâng naêm 1998.
ÑTC seõ vieáng thaêm 3 thaønh phoá lôùn, vaø thuû ñoâ La Havana, töø 21 ñeán 26 thaùng gieâng naêm 1998. Ba Thaønh phoá lôùn laø: Santa Clara vaø Camaguey ôû trung taâm vaø Santiago de Cuba, ôû maïn ñoâng; vaø La Havana thuû ñoâ ôû maïn Taây. Nhö vaäy coù theå noùi, chuyeán vieáng thaêm bao goàm taát caû laõnh thoå Cuba. Taïi boán ñòa ñieåm naøy, ÑTC cöû haønh thaùnh leã ngoaøi trôøi (loä thieân). Taïi Ñeàn thaùnh "Ñöùc Trinh Nöõ Baùc aùi del Cobre" ôû Santiago (La Virgen de la Caridad de Cobre), ÑTC cöû haønh thaùnh leã vaø sau ñoù ñoäi trieàu thieân cho Ñöùc Meï. Taïi thuû ñoâ ÑTC gaëp gôõ giôùi Vaên hoùa luùc 18g30, ngaøy 23.01, trong Phoøng hoäi lôùn cuûa Ñaïi hoïc La Havana. Taïi Ñeàn thaùnh San Lazaro, gaàn La Havana, ÑTC gaëp caùc beänh nhaân ngaøy 24.01. Ngaøy 22.01, ÑTC ñeán vieáng thaêm xaõ giao Chuû tòch Nhaø Nöôùc, OÂng Fidel Castro, taïi Palacio de la Revlucioùn (Toøa nhaø Caùch maïng) - Chuùa nhaät 25.01, taïi Toøa söù thaàn ôû La Havana, ÑTC gaëp ñaïi dieän caùc Giaùo hoäi Kitoâ, roài Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Cuba. Sau ñoù ngaøi gaëp caùc Linh muïc, Nam Nöõ tu só, Chuûng sinh vaø Anh Chò Em giaùo daân daán thaân laøm toâng ñoà, beân trong nhaø thôø chính toøa kính Ñöùc Meï voâ nhieãm vaø Thaùnh Cristobal ôû La Havana. Ñöùc Thaùnh Cha seõ rôøi Roma luùc 10 giôø (giôø ñòa phöông) thöù Tö 21.01.1998 vaø trôû veà Roma saùng thöù hai 26 thaùng gieâng.
Chuyeán vieáng thaêm muïc vuï cuûa ÑTC taïi Cuba baét ñaàu ñem ñeán nhöõng thaønh quaû toát ñeïp.
Roma - 10.12.97 - Theo nhaän xeùt cuûa Cha Miguel Loredo, doøng Phanxicoâ, thì coâng vieäc chuaån bò chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC töø 21 ñeán 26 thaùng Gieâng naêm 1998 tôùi ñaây, ñaõ baét ñaàu ñem laïi nhöõng thaønh quaû thieâng lieâng trong taâm hoàn nhieàu tín höõu Coâng Giaùo Cuba. Cha Miguel Loredo tröôùc ñaây ñaõ bò cheá ñoä coäng saûn Cuba boû tuø 10 naêm töù 1966 ñeán 1976; Cha hieän ñang soáng löu ñaày taïi New York. Trong nhöõng ngaøy naøy, cha ñang vieáng thaêm Roma vaø ñaõ ñöôïc ñoàng teá thaùnh leã vôùi ÑTC ngaøy 28 thaùng 11 vöøa qua. Sau ñoù cha tham döï buoåi baùo caùo cuûa Phong traøo Pax Christi taïi Hoøa Lan veà ñeà taøi: "Cuba, thöïc taïi sau bieåu hieäu"- (Cuba, la reùaliteù derrieøre le symbole). Ñoái vôùi Cha Loredo, cheá ñoä coäng saûn Cuba raát chuù troïng ñeán vieäc thaønh coâng cuûa chuyeán vieáng thaêm. Theo nhaän xeùt cuûa Cha, hieän ñang coù nhöõng thaûo luaän veà nhöõng gì lieân heä ñeán töï do, ñeán caùc phöông tieän truyeàn thoâng xaõ hoäi, ñeán vieäc coù theå coù moät chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC taïi nhaø giam, ñeán tình lieân ñôùi vôùi caùc ngöôøi li khai, choáng cheá ñoä.
Cha Doøng Phanxico ñeà cao nhöõng thaønh quaû cuï theå ngay tröôùc maét cuûa vieäc chuaån bò chuyeán vieáng thaêm; chaúng haïn nhö: vieäc löu yù nhieàu cuûa giôùi baùo chí veà nhöõng gì hieän ñang xaûy ra taïi Cuba, nhieàu thaùnh leã ñöôïc cöû haønh ngoaøi trôøi, ñieàu chöa heà coù töø tröôùc tôùi giôø trong cheá ñoä coäng saûn taïi Cuba; vieäc tieáp xuùc cuûa caùc giaùm muïc vôùi caùc ngöôøi tò naïn. Moät daáu hieäu ñoåi môùi khaùc laø hai thö muïc vuï cuûa caùc giaùm muïc göûi cho caùc coäng ñoàng Coâng Giaùo toaøn quoác, trong ñoù caùc ngaøi keâu goïi hoøa bình vaø hoøa giaûi quoác gia, vaø vieäc ñeå Giaùo hoäi tham döï nhieàu hôn vaøo ñôøi soáng xaõ hoäi cuûa ñaát nöôùc.
Veà vieäc caám vaän, Cha Loredo nhaán maïnh raèng: tröôùc heát ñaây laø vieäc caám vaän cuûa Laõnh tuï Fidel Castro aùp ñaët treân ngöôøi daân Cuba, treân tính caùch saùng taïo, treân töï do, treân khaû naêng phaùt bieåu vaø treân quyeàn di chuyeån cuûa hoï. Cha öôùc mong raèng vieäc caám vaän veà caùc quyeàn con ngöôøi naøy choùng chaám döùt. Ñoái vôùi cha, leänh caám vaän cuûa Hoa kyø laø cô hoäi thuaän tieän ñeå Laõnh tuï Fidel Castro ñaùnh laïc höôùng dö luaän quoác teá tröôùc nhöõng gì xaûy ra trong nöôùc.
Tin lieân quan ñeán chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC taïi Cuba: Giaùo Hoäi coâng giaùo taïi CUBA chôø ñôïi chính phuû coâng boá ngaøy Giaùng Sinh laø ngaøy leã nghæ.
Tin Havana (Reuter 11/12/97): Giaùo Hoäi Coâng giaùo Cuba ñang chôø ñôïi xem chính quyeàn Cuba coù coâng boá leã Giaùng Sinh naêm nay laø ngaøy leã nghæ hay khoâng.
Trong moät cuoäc hoïp baùo taïi thuû ñoâ La Havana vaøo hoâm thöù ba 9/12, ÑHY Jaime Ortega, ñaõ cho bieát laø trong dòp hoäi kieán vôùi OÂng Fidel Castro taïi Vatican, caùch ñaây moät naêm, ÑTC Gioan Phaoloâ II ñaõ yeâu caàu chính phuû Cuba taùi laäp Leã Giaùng Sinh laø ngaøy leã nghæ, vaø cho ñeán nay, Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Cuba coøn ñang chôø ñôïi quyeát ñònh cuûa Nhaø Nöôùc. Ñöôïc bieát, keå töø naêm 1969, Giaùng Sinh khoâng coøn laø ngaøy leã nghæ taïi Cuba nöõa, vaø ngaøy 25 thaùng 12 laø ngaøy laøm vieäc bình thöôøng nhö bao ngaøy khaùc trong naêm. Tuy nhieân, nhieàu ngöôøi daân Cuba vaãn möøng leã Gíang Sinh, baèng caùch trang trí ñeøn vaø hang ñaù, vaø tham döï thaùnh leã Nöûa Ñeâm. Caùch ñaây hai naêm, khi chính quyeàn ra leänh caám trang trí ñeøn vaø caây Giaùng Sinh, ngoaïi tröø taïi nhöõng ñòa ñieåm du lòch vaø khaùch saïn, thì Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Cuba ñaõ yeâu caàu nhaø nöôùc neân toân troïng tính caùch thaùnh thieâng cuûa ngaøy leã troïng ñaïi naày.
Cuõng trong cuoäc hoïp baùo hoâm thöù ba, ÑHY Ortega cho bieát, vì chöa coù quiyeát ñònh chính thöùc cuûa nhaø nöôùc veà vaán ñeà naày, neân ngaøi coøn ñang do döï khoâng bieát neân xuaát hieän treân ñaøi truyeàn hình nhaø nöôùc trong thaùng 12 naày hay vaøo thaùng gieâng, ñeå thoâng baùo cho coâng chuùng veà chuyeán vieáng thaêm saép tôùi cuûa ÑTC. Chính quyeàn Cuba ñaõ cho pheùp ÑHY xuaát hieän moät laàn treân ñaøi truyeàn hình nhaø nöôùc, ñeå trình baøy cho ngöôøi daân yù nghóa chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC taïi Cuba. Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Nam Haøn muoán ñöôïc quyeàn xöû duïng caùc phöông tieän truyeàn thoâng cuûa nhaø nöôùc, moät caùch roäng raõi hôn, bôûi vì cho ñeán nay, vaãn coøn raát ít daân Cuba bieát tin töùc veà bieán coá naày, cuõng nhö ñoái vôùi rieâng caù nhaân cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II.
Cuõng lieân quan ñeán chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC taïi CUBA, ÑHY TGM La Havana, trong thaùnh leã ngoaøi trôøi, ñöôïc cöû haønh toái thöù hai 8/12, cho bieát laø ÑTC Gioan Phaoloâ II seõ noùi vôùi daân chuùng Cuba veà chuû ñeà tinh thaàn yeâu nöôùc, vaø ngaøi seõ giaûi thích vôùi hoï raèng loøng yeâu nöôùc vaø toân giaùo khoâng nhaát thieát phaûi xung khaéc vôùi nhau.
ÑHY Ortega coøn cho bieát theâm raèng: beân caïnh ñeà taøi chính veà tinh thaàn aùi quoác, ÑTC cuõng ñeà caäp ñeán caùc giaù trò gia ñình vaø giôùi treû, bôûi vì ñaây laø nhöõng quan taâm haøng ñaàu cuûa ngaøi.
Coâng boá chöông trình chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC taïi Cuba.
Vatican - 21.11.97 - Saùng thöù naêm (20/11/97) Phoøng baùo chí Toøa Thaùnh ñaõ cho coâng boá chöông trình chuyeán vieáng cuûa ÑTC taïi Cuba vaøo thaùng gieâng naêm tôùi ñaây. Ñaây laø chuyeán vieáng thaêm thöù 81 cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II trong gaàn 20 naêm giöõ chöùc vuï Chuû Chaên toaøn theå Giaùo hoäi vaø cuõng laø chuyeán vieáng thaêm ñöôïc Giaùo hoäi ñòa phöông chôø ñôïi töø laâu. Caùc Giaùm muïc Cuba noùi: "Ñaây laø moät trong nhöõng thôøi ñaïi khoù khaên hôn caû cuûa lòch söû chuùng ta: ngoaøi côn khuûng hoaûng veà kinh teá, coøn coù côn khuûng hoaûng veà caùc giaù trò luaân lyù, veà toân troïng caùc quyeàn con ngöôøi; ÑTC ñeán vieáng thaêm Ñaát Nöôùc chuùng ta nhö söù giaû chaân lyù vaø hy voïng".
Theo chöông trình ñöôïc coâng boáù, ÑTC seõ leân ñöôøng (töø saân bay Fiumicino - Roma) vaøo luùc 10 giôø ngaøy 21 thaùng Gieâng 1998. Chuyeán vieáng thaêm seõ keát thuùc vaøo tröa ngaøy 26. Trong nhöõng ngaøy taïi Cuba, ÑTC seõ vieáng thaêm nhieàu thaønh phoá: Santa Clara, ngaõ ba giao thoâng giöõa Ñoâng vaø Taây Cuba - Camaguey, khu kyõ ngheä môùi - Santiago de Cuba, thaønh phoá lôùn thö hai sau thuû ñoâ La Havana - La Havana laø chaëng sau cuøng vaø laø chaëng quan troïng hôn caû cuûa chuyeán vieáng thaêm. Trong caùc chaëng cuûa chuyeán vieáng thaêm ÑTC seõ gaëp gôõ vaø caàu nguyeän vôùi Coäng ñoàng coâng giaùo (goàm khoaûng 5 trieäu trong 11 trieäu daân cö). Giaùo hoäi Cuba ñöôïc chia thaønh 10 giaùo phaän vôùi 250 giaùo xöù.
Ñeå ngöôøi coâng giaùo ñöôïc tham döï caùc buoåi gaëp gôõ vaø thaùnh leã do ÑTC cöû haønh, Chính phuû baûo ñaûm söï coäng taùc, caùch rieâng trong hai ñieåm naøy: baûo ñaûm caùc phöông tieän chuyeân chôû vaø truyeàn hình vaø truyeàn thanh thaùnh leã. Nhö vaäy caùc thaùnh leã loä thieân ñöôïc töï do. Vôùi nhöõng lôøi tuyeân boá cuûa Nhaø Caàm quyeàn vaø vôùi vieäc cho pheùp 57 giaùo só, tu só nam nöõ vaøo Cuba laøm vieäc, böôùc quaët lòch söû ñöôïc khôûi söï töø cuoäc gaëp gôõ thaùng 11 naêm ngoaùi (1996) giöõa ÑTC vaø Chuû tòch Fidel Castro, xem ra tieán töø töø, nhöng chaéc chaén. Trong cuoäc gaëp gôõ naøy ÑTC vaø Vò Laõnh Tuï cuûa Cuba ñaõ noùi ñeán caùc ñeà taøi: töï do toân giaùo, phaùt trieån xaõ hoäi vaø vai troø cuûa caùc tín höõu coâng giaùo trong ñôøi soáng quoác gia.
Nhaân dòp naày, chuùng toâi xin laëp laïi nôi ñaây vaøi con soá veà nhöõng chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC ngoaøi Italia. Trong voøng 19 naêm laøm giaùo hoaøng (16-10-1978 tính ñeán 16-10-1997), ÑTC Gioan Phaoloâ II ñaõ thöïc hieän 80 chuyeán vieáng thaêm quoác teá ngoaøi Italia. Toång coäng caùc quoác gia treân theá giôùi ñaõ ñöôïc ngaøi ñeán vieáng thaêm laø 116 quoác gia, taïi 563 ñòa ñieåm, ñoïc 2,156 baøi dieãn vaên. Neáu toång coäng thôøi gian daøi cuûa 80 chuyeán vieáng thaêm vöøa qua, laïi chung vôùi nhau, thì chuùng ta coù theå noùi laø ÑTC ñaõ duøng 488 ngaøy 23 giôø 35 phuùt (tính goïn laø 489 ngaøy) trong soá 6,941 ngaøy laøm giaùo hoaøng, tính töø ñaàu cho ñeán ngaøy 16/10/1997. Töùc laø 7.03 % thôøi gian trieàu giaùo hoaøng cuûa ÑTC. Toång coäng chung soá caây soá ñaõ vöôït qua trong 80 chuyeán vieáng thaêm laø: 1,010,322 caây soá. So vôùi voøng troøn quanh traùi ñaát nôi ñöôøng xích ñaïo laø 40,000 caây soá, thì ÑTC ñaõ ñi 25 voøng quanh traùi ñaát. Neáu so vôùi khoaûng caùch töø traùi ñaát leân maët traêng laø 384,440 caây soá, thì ÑTC ñaõ ñi ñöôïc hai laàn röôõi töø traùi ñaát leân maët traêng (2,62).
Tieán só Navarro Valls phaùt ngoân vieân Toøa Thaùnh tuyeân boá vôùiôùi baùo chí taïi La Havana, sau nhöõng ngaøy vieáng thaêm Cuba.
Vatican - 27.10.97 - Sau nhöõng ngaøy vieáng thaêm Cuba, tröôùc khi leân ñöôøng trôû veà Roma, taïi phi tröôøng quoác teá La Havana, Tieán só Navarro Valls, phaùt ngoân vieân Toøa Thaùnh, ñaõ baøy toû loøng bieát ôn leân Chuû Tòch Fidel Castro ñaõ coù nhaõ yù tieáp oâng hoâm chuùa nhaät 26.10 vaø cho oâng coù cô hoäi thaûo luaän laâu trong baàu khí thaân maät. Trong dòp naøy, Tieán só Navarro Valls ñaõ chuyeån leân Chuû tòch Nhaø Nöôùc lôøi kính thaêm cuûa ÑTC vaø Chuû tòch cuõng xin chuyeån tôùi ÑTC lôøi caûm ôn chaân thaønh vaø baûo ñaûm söï coäng taùc trong chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC.
Ngöôøi Phaùt ngoân cuûa Toøa Thanh coøn cho bieát theâm raèng: Chuû tòch Fidel Castro vaø caùc vò coäng taùc cuûa Chuû tòch ñeàu daán thaân coäng taùc ñeå vieäc chuaån bò chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC taïi Cuba vöøa coù tính caùch toân giaùo vöøa coù tính caùch lòch söû, möu ích cho Giaùo hoäi coâng giaùo vaø cho toaøn daân Cuba.
Tieán só Navarro Valls keát thuùc: "Trong vieãn töôïng nhö vaäy, caùc tình hình cuï theå khaùc nhau, lieân heä ñeán thôøi gian cuûa chuyeán vieáng thaêm: chuaån bò vaät chaát, muïc vuï, thoâng tin vaø chieán thuaät, taát caû ñeàu ñaõ ñöôïc ñem ra cöùu xeùt caën keõ vaø trong tinh thaàn thaønh thöïc veà coäng taùc vaø ñaõ dieãn ra vôùi söï thoûa thuaän giöõa Nhaø Nöôùc vaø Giaùo hoäi trong phaïm vi cuûa UÛy ban hoãn hôïp.
Tín höõu Cuba döï thaùnh leã ngoaøi trôøi moät tuaàn sau khi bò caám
(EWTN 21/10/'97) Cuba (Havana) - Chuùa Nhaät 19/10 vöøa qua, caùc tín höõu coâng giaùo taïi thuû ñoâ Havana ñaõ tham döï thaùnh leã möøng kính Ñöùc Maria Ñoàng Trinh cuûa Tình Baùc AÙi (Virgin of Charity), quan thaày (patroness) cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Cuba. Thaùnh leã do ÑHY Jaime Ortega, TGM Havana, chuû söï taïi Santiago de las Casas, moät vuøng ngoaïi oâ cuûa thuû ñoâ.
Thaùnh leã ngoaøi trôøi naøy laø moät trong caùc bieán coá chuaån bò cho chuyeán vieáng thaêm lòch söû cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II taïi Cuba. Moät tuaàn tröôùc ñoù (12/10) chính quyeàn ñòa phöông ñaõ nghieâm caám khoâng cho ÑHY Ortega cöû haønh moät thaùnh leã töông töï ngoaøi trôøi vieän leõ ñaây laø moät sinh hoaït toân giaùo coù muïc tieâu chính trò. Luaät do chính quyeàn coäng saûn Cuba ban haønh cho pheùp chính quyeàn ñòa phöông nghieâm caám toå chöùc caùc leã nghi toân giaùo ngoaøi trôøi, röôùc kieäu, neáu xeùt thaáy caùc sinh hoaït toân giaùo naøy coù muïc tieâu chính trò. Ñaïo luaät naøy ñöôïc trieät ñeå aùp duïng töø 30 naêm qua; nhöng nhôø söï caûi tieán trong moái quan heä giöõa giaùo hoäi vaø nhaø nöôùc hoài gaàn ñaây, thaùng 7 naêm nay, nhaø caàm quyeàn Cuba môùi cho pheùp giaùo hoäi cöû haønh thaùnh leã ngoaøi trôøi.
Trong khi ñoù, chính quyeàn cuõng vöøa ban haønh moät chính saùch môùi giôùi haïn vieäc mua haøng hoaù cuûa chính phuû vôùi giaù só. Luaät naøy ñöôïc aùp duïng rieâng vôùi giaùo hoäi coâng giaùo vaø tin laønh. Baét ñaàu töø nay caùc giaùo hoäi naøy chæ ñöôïc mua haøng vôùi giaù leû maø thoâi vaø phaûi thanh toaùn baèng Myõ Kim. Baùo chí Cuba töôøng thuaät raèng, caùc nhaø laõnh ñaïo trong ñaûng coäng saûn Cuba raát böïc töùc khi bieát tin moät soá toå chöùc toân giaùo mua haøng theo giaù só ñöôïc chính phuû trôï caáp (subsidized) vaø sau ñoù baùn ra ngoaøi ñeå thu lôøi hoaëc laøm quaø taëng cho caùc thaønh vieân môùi gia nhaäp giaùo hoäi. Ñaïo luaät naøy neáu ñöôïc mang ra aùp duïng seõ aûnh höôûng tôùi caùc coâng taùc cöùu trôï nhaân ñaïo cuûa giaùo hoäi. (EWTN 21/10/'97)
Tín höõu khoâng phaûi goác Cuba cuõng ghi danh tham gia chuyeán taøu haønh höông
(Reuter 21/10/'97) Hoa Kyø (Miami) - Gaàn ¼ trong soá khoaûng 528 phoøng treân chuyeán taøu haønh höông töø Hoa Kyø sang Cuba nhaân chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II ñaõ ñöôïc caùc tín höõu coâng giaùo ñaêng kyù giöõ choã, tuy nhieân khoâng phaûi taát caû ñeàu laø tín höõu goác Cuba.
Vaên phoøng du lòch toå chöùc chuyeán taøu haønh höông naøy ñaõ cho bieát nhö treân vaøo hoâm thöù ba 21/10. Vaên phoøng naøy cho bieát keå töø khi TGP Miami loan baùo raèng caùc tín höõu coù theå baét ñaàu ñaêng kyù giöõ choã caùch ñaây hai tuaàn, moãi ngaøy coù khoaûng 8 ñeán 10 ngöôøi ghi teân tham döï. Ña soá caùc tín höõu ñaêng kyù teân khoâng phaûi chæ rieâng töø Miami maø thoâi nhöng ñeán töø nhieàu nôi khaùc nhau ôû Hoa Kyø cuõng nhö Canada vaø hoï thuoäc goác Ñöùc, Ba Lan, Ai Len vaø Chaâu Myõ LaTinh. Moät phaùt ngoân vieân cuûa TGP Miami cho bieát sôõ dó caùc tín höõu coâng giaùo goác Cuba ôû Miami coøn do döï chöa muoán ñaêng kyù vì hoï e ngaïi raèng chính quyeàn Cuba coù theå seõ ñoåi yù khoâng cho pheùp chuyeán taøu haønh höông naøy vaøo nöôùc Cuba. Baùo chí xuaát baûn taïi Miami ñaõ trích thuaät lôøi cuûa baø Caridad Diego, chuû tòch Ban Toân Giaùo Nhaø Nöôùc Cuba raèng chính phuû nöôùc naøy coù theå seõ ruùt laïi giaáy pheùp cuûa chuyeán taøu haønh höông naøy.
Vieäc toå chöùc chuyeán taøu haønh höông ñang gaây nhieàu dö luaän trong giôùi ngöôøi Cuba soáng löu vong ôû Hoa Kyø. Trong khi ña soá ñeàu ñoàng yù vaø uûng hoä chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II sang Cuba, bôûi vì hoï hy voïng noù seõ mang laïi nhöõng thay ñoåi veà maët chính trò; tuy nhieân moät soá tín höõu choáng laïi vieäc toå chöùc chuyeán taøu haønh höông vì cho raèng nhöõng ngöôøi Cuba löu vong tham döï chuyeán haønh höông naøy seõ ñeå mình bò leä thuoäc trong baøn tay cuûa oâng Fidel Castro. (Reuter 21/10/'97)
Phaùt ngoân vieân Toaø Thaùnh sang Cuba chuaån bò chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC
(Reuters 20/10/'97) Cuba (Havana) - Thöù hai vöøa qua, oâng Navarro Valls, phaùt ngoân vieân Toaø Thaùnh ñaõ tôùi Cuba ñeå giuùp chuaån bò cho chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II taïi ñaây vaøo thaùng Gieâng naêm tôùi.
Leân tieáng vôùi caùc kyù giaû taïi phi tröôøng thuû ñoâ Havana, oâng Navarro Valls cho bieát muïc tieâu chính cuûa oâng taïi Cuba chuû yeáu laø caùc vaán ñeà kyõ thuaät vaø phöông tieän cho caùc kyù giaû quoác teá seõ coù maët taïi Cuba ñeå töôøng thuaät veà chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC. Ñaây laø moät thuû tuïc thoâng thöôøng trong haàu heát caùc chuyeán coâng du nöôùc ngoaøi cuûa ÑTC bôûi vì coù raát ñoâng kyù giaû quoác teá thöôøng xuyeân theo chaân ÑTC trong caùc chuyeán vieáng thaêm muïc vuï cuûa ngaøi. Ngoaøi oâng Navarro Valls, moät vieân chöùc khaùc cuûa Toaø Thaùnh ñaëc traùch veà nghi leã toân giaùo, Ñöùc oâng Piero Marini, cuõng ñaõ ñeán Cuba vaøo hoâm thöù hai. Ñöùc OÂng Piero Marini seõ ñi thaêm quan tieán trieån coâng cuoäc chuaån bò taïi Santa Clara, Camaguey vaø Santiago de Cuba, nhöõng nôi maø ÑTC seõ ñaët chaân tôùi trong chuyeán vieáng thaêm ñaàu tieân sang Cuba.
Cuba laø quoác gia duy nhaát trong caùc nöôùc noùi tieáng Taây Ban Nha taïi Chaâu Myõ La Tinh, maø ÑTC chöa vieáng thaêm laàn naøo. Caùc nhaø quan saùt cho raèng, chính phuû Cuba seõ phaûi ñöông ñaàu vôùi nhieàu vaán ñeà, nhaát laø trong vieäc cung caáp caùc phöông tieän cho caùc phoùng vieân truyeàn thoâng, bôûi vì ít khi naøo Cuba phaûi ñöông ñaàu vôùi moät cuoäc vieáng thaêm coù söùc thu huùt nhö chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II. Trung Taâm Truyeàn Thoâng Quoác Teá cuûa Boä Ngoaïi Giao Cuba ñaõ cho coâng boá danh saùch caùc kyù giaû ñöôïc pheùp ñeán Cuba ñeå töôøng thuaät caùc bieán coá trong chuyeán vieáng thaêm naáy. Danh saùch vöøa noùi chæ goàm khoaûng 130 kyù giaû. (Reuters 20/10/'97)
THÔØI SÖÏ: Veà vieäc chuaån bò chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC taïi CUBA.
Thaùng 11 naêm ngoaùi (1996), khi ñeán Roma tham döï Hoäi nghò Thöôïng ñænh veà Thöïc phaåm do cô quan FAO (Food and Agriculture Organisation) cuûa Lieân hieäp quoác toå chöùc, Chuû tòch Fidel Castro ñaõ chính thöùc vieáng thaêm Vatican vaø ñöôïc ÑTC tieáp kieán trong hôn 40 phuùt. Töø buoåi tieáp kieán naøy, chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC taïi Cuba, ñöôïc noùi ñeán nhieàu laàn, ñaõ ñöôïc coâng khai xaùc nhaän. Chuû tòch Fidel Castro ñaõ chính thöùc môøi ÑTC vieáng thaêm Cuba; nhöng luùc ñoù thì ngaøy thaùng cuûa chuyeán vieáng thaêm vaãn chöa ñöôïc aán ñònh.
Dòp Leã Ba Vua (Leã Hieån Linh) naêm nay 1997, trong chuyeán vieáng thaêm cuûa Vò Chuû tòch Hoäi ñoàng Giaùm muïc YÙ taïi Cuba, ÑHY Camillo Ruini tuyeân boá trong nhaø thôø chính toøa La Havana raèng: ÑTC seõ vieáng thaêm Cuba vaøo cuoái thaùng gieâng, töø ngaøy 21 ñeán 25, naêm 1998. Caùc ngöôøi coâng giaùo Cuba ñaõ ñoùn nhaän tin naøy baèng moät traøng phaùo tay thaät daøi, ñeå bieåu loä söï vui möøng cuûa hoï.
Töø ñoù ñeán nay, coâng vieäc chuaån bò cuûa UÛy ban hoãn hôïp: Chính phuû vaø Giaùo hoäi tieán haønh ñeàu ñaën. Caùch ñaây vaøi ngaøy, Ñöùc OÂng Piero Marini, Tröôûng Ban Leã nghi cuûa ÑTC vaø Tieán só Navarro Valls, phaùt ngoân vieân vaø Giaùm ñoác Phoøng baùo chí Toøa Thaùnh, ñaõ ñeán Cuba ñeå xem xeùt tính hình taïi choã. Cuõng caùch ñaây vaøi ngaøy, laàn thöù nhaát, keå töø chuyeán vieáng thaêm Vatican thaùng 11 naêm ngoaùi, Chuû tòch Fidel Castro noùi ñeán chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II. Chuû tòch cho bieát:
Sau Ñaïi hoäi Ñaûng coäng saûn Cuba laàn thöù 5 vaø leã nghi töôûng nieäm 30 naêm qua ñôøi cuûa nhaø caùch maïng Ernesto Che Guevara, chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC ñuôïc coi laø coâng vieäc öu tieân ñoái vôùi caùc hoaït ñoäng cuûa OÂng.
Theo tin cuûa Haõng Thoâng taán quoác teá Fides, thì caùc chaëng cuûa chuyeán vieáng thaêm ñaõ xeáp ñaët xong. Ngaøy 28 thaùng 9 vöøa qua, tröôùc khoaûng moät ngaøn ngöôøi döï thaùnh leã ñöôïc cöû haønh ngoaøi trôøi taïi taïi Hí tröôøng Guanabacoa, (neân bieát vieäc cöû haønh thaùnh leã ngoaøi trôøi laø moät vieäc raát hoïa hieám taïi Cuba vaø taïi caùc nöôùc döôùi cheá doä coäng saûn) ÑHY Jaime Ortega, TGM giaùo phaän La Havana, loan tin: ÑTC seõ cöû haønh thaùnh leã taïi 5 thaønh phoá: La Havana, Santa Chiara. Camaguey, Santiago de Cuba vaø El Cobre. Taïi El Cobre, ÑTC seõ ñaët trieàu thieân treân aûnh Ñöùc Trinh Nöõ Baùc aùi (La Virgen de Caridad), Quan Thaày cuûa Cuba.
AÛnh Ñöùc Trinh Nöõ Baùc aùi (La Virgen de Caridad) ñöôïc veõ ra vaø ñaép töôïng sau vuï hieän ra vôùi ba treû em naêm 1628 taïi Vuøng Nipe. AÛnh naøy coù giaù trò toân giaùo vaø aùi quoác. ÑHY Ortega nhaéc laïi raèng: Tröôùc ñaây, khi ngöôøi daân Cuba noåi daäy choáng laïi Taây Ban nha tranh ñaáu ñoøi doäc laäp, thì hoï ñeàu mang aûnh thaùnh naøy. Ngöôøi ta noùi: chính Chuû tòch Fidel Castro trong nhöõng naêm sau 1959 (naêm oâng leân naém chính quyeàn) vaãn mang aûnh thaùnh naøy treân mình. Hôn nöõa, nhieàu ñoàng chí caùch maïng laø ngöôøi coâng giaùo cuõng thöôøng mang aûnh thaùnh naøy hoaëc mang traøng haït treân coå. Nhöng roài sau ñoù, khi cuoäc caùch maïng höôùng veà yù thöùc heä Maùc xítù, nhieàu ngöôøi coâng giaùo bò baùch haïi, bò tuø, bò baén vaø Chuû tòch Fidel Castro khoâng coøn mang aûnh "Virgen de Caridad de El Cobre" treân mình nöõa. Duø sao, Chuû tòch khoâng theå queân ñöôïc neàn giaùo duïc coâng giaùo ñaõ laõnh nhaän ñöôïc taïi tröôøng caùc cha Doøng Teân . Chính OÂng Fidel Castro ñaõ thuù nhaän nhö vaäy trong buoåi hoïp baùo taïi Roma sau khi ñöôïc ÑTC tieáp kieán.
Thaùnh Leã do ÑHY Ortega cöû haønh taïi Hí tröôøng GUANABACOA hoâm 28/9/97 vöøa qua, laø moät trong 13 thaùnh leã ngoaøi trôøi ñöôïc chính phuû cho pheùp ñeå chuaån bò chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC. Trong khi chôø ñôïi ÑTC ñeán, Ban toå chöùc ñang chuaån bò vaø xeáp ñaët laïi "ngoâi nhaø" maø ngöôøi daân La Havana goïi laø "casa del Papa" (nhaø cuûa ÑTC), töùc Toøa Söù Thaàn. Cuõng neân nhaéc laïi , chính phuû Cuba theo cheá ñoä coäng saûn, nhöng khoâng luùc naøo ñoaïn tuyeät quan heä ngoaïi giao vôùi Toøa Thaùnh. Hoäi ñoàng Giaùm muïc ñaõ soaïn moät baûn kinh, in ra vaø phaùt cho caùc ngöôøi coâng giaùo, ñeå doïc trong caùc gia ñình caàu nguyeän cho chuyeán vieáng thaêm. Trong caùc thaùnh leã, luoân luoân coù moät yù chæ caàu nguyeän cho ÑTC seõ vieáng thaêm Cuba trong nhöõng thaùng tôùi ñaây.
Nhöng xem ra söï haêng say luùc ñaàu veà chuyeán vieáng thaêm bò ghìm laïi phaàn naøo bôûi nhöõng lyù do khaùc nhau. Coù ngöôøi phaøn naøn vì Ban toå chöùc chuyeán vieáng thaêm quaûng caùo quaù nhieàu veà bieán coá. Caû caùc giaùm muïc xem ra cuõng lo sôï veà moät caùi gì ñoù; vì theá caùc ngaøi ít leân tieáng. Nhieàu ngöôøi coâng giaùo ñöôïc hoûi yù kieán cuõng ñöa ra nhöõng lyù luaän khaùc nhau: coù ngöôøi cho raèng chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC cuûng coá ñòa vò cuûa Ñaïi Laõnh Tuï treân tröôøng quoác teá; ngöôøi khaùc chôø ñôïi ÑTC vôùi nhieàu hy voïng, vì ngaøi ñeán ñeå cuûng coá Ñöùc tin vaø ñem laïi ñôøi soáng môùi cho Giaùo hoäi bò lu môø trong nhieàu naêm. Ngöôøi khaùc noùi: "Ñöôïc thaáy ÑTC taïi Cuba laø moät vieäc caû theå. Töø tröôùc tôùi nay chuùng toâi vaãn bieát raèng chuùng toâi khoâng bao giôø bò boû rôi". Ngöôøi khaùc lo sôï, vì nhieàu aùp löïc vaø ñe doïa. Moät nhoùm ngöôøi coâng giaùo goàm thôï thuyeàn vaø chuyeân vieân tieát loä cho Haõng thoâng taán Fides bieát raèng: coù nhöõng aùp löïc treân caùc ngöôøi coâng giaùo vaø khoâng coâng giaùo ñeå laøm thaát baïi chuyeán vieáng thaêm. AÙp löïc caùch rieâng treân caùc ñaûng vieân coäng saûn coù caûm tình hoaëc gaàn guõi Giaùo hoäi. Nhieàu ñaûng vieân, caû nhöõng vò thuoäc caáp cao, baét ñaàu döï thaùnh leã, xöng toäi vaø röôùc leã.
Theo nguoàn tin chaéc chaén, hoï ñaõ bò "goïi ñeán laøm vieäc taïi sôû coâng an" vaø bò ñe doïa. Moät vò giaùo sö tieát loä: "Coâng an theo doõi vaø ñe doïa chuùng toâi, gia ñình chuùng toâi, neáu chuùng toâi daùm tuyeân xöng ñöùc tin coâng khai".
Töø thaùng ba-thaùng tö vöøa qua tôùi nay, trong cuoäc hoïp cöù 15 ngaøy moät laàn taïi caùc xöôûng, nhaø thöông, tröôøng hoïc... caùc oâng giaùm doác leân tieáng ñe doïa sa thaûi nhöõng ai daùm ñöï leã ÑTC. Nhaân vaät bò ñe doïa hôn caû laø Giaùo sö Cosme Ordonez, giaùm ñoác Beänh vieän Baùch Khoa Plaza ôû thuû ñoâ La Havana.
Töø ngaøy Chuû tòch Fidel Castro vieáng thaêm ÑTC, chính phuû höùa heïn nhieàu veà töï do toân giaùo; nhöng treân thöïc teá caùc hoaït doäng cuûa Giaùo hoäi vaãn bò giôùi haïn raát nhieàu. Ñeå chuaån bò chuyeán vieáng thaêm, chính phuû cho pheùp ÑHY Ortega vaø caùc giaùm muïc cöû haønh 13 thaùnh leã ngoaøi trôøi maø thoâi. Taát caû caùc thaùnh leã naøy ñeàu bò coâng an Nhaø Nöôùc ghi treân cassette-video, ñeå kieåm soaùt nhöõng ngöôøi döï thaùnh leã. Theo nguoàn tin töø thuû ñoâ La Havana, thì töø ít thaùng nay con soá coâng an chìm theâm nhieàu trong caùc buoåi cöû haønh thaùnh leã vaø trong caùc nhoùm coâng giaùo.
Theo caùc quan saùt vieân taïi Cuba, thì Nhaø Nöôùc coù hai thaùi ñoä ñoái vôùi toân giaùo: cho pheùp moät ñaøng, aùp löïc ñaøng khaùc. Ñaây coù theå laø daáu hieäu chia reõ trong Ñaûng giöõa phe caûi caùch vaø phe baûo thuû. Vì theà nhieàu ngöôøi lo sôï sau Ñaïi hoäi Ñaûng vöøa qua (töø 8 ñeán 10/10/97) cheá ñoä seõ trôû laïi chính saùch ñaøn aùp coâng khai. Hö, thöïc theá naøo, töông lai seõ traû lôøi.
Roma ngaøy 22.10.97
P. Traàn ñoaøn Keát, Lm.
THÔØI SÖÏ: Cuoäc phoûng vaán Ñaïi söù Cuba caïnh Toøa Thaùnh veà chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC thaùng gieâng tôùi ñaây.
Trong nhöõng tuaàn vöøa qua baùo chí löu yù nhieàu ñeán nhöõng vuï khuûng boá xaåy ra taïi Cuba, ôû thuû ñoâ La Havana vaø moät vaøi nôi coù nhieàu du khaùch. Nhaø caàm quyeàn Cuba ñaõ baét ñöôïc thuû phaïm . Hy voïng nhöõng vuï khuûng boá ñaõ chaám döùt vaø seõ khoâng gaây lo ngaïi gì cho chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC. Trong vaøi tuaàn nöõa Ñaûng coäng saûn Cuba trieäu taäp Ñaïi hoäi laàn thöù naêm ñeå baøn veà nhöõng caûi caùch. Laàn naøy hôn moïi laàn khaùc, ngöôøi daân Cuba vaø theá giôùi ñang chôø ñôïi nhöõng thay ñoåi Ñaûng höùa heïn nhieàu laàn.
Duø sao chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc GP 2 thaùng gieâng tôùi ñaây vaãn laø ñeà taøi döôïc löu yù hôn caû. Taát caû caùc nöôùc Chaâu Myõ Latinh ñaõ ñöôïc ÑTC vieáng thaêm. Vaøo ñaàu thaùng 10 tôùi ñaây ngaøi trôû laïi vieáng thaêm Brazil laàn thöù ba. Chæ coøn Cuba chöa ñöôïc vieáng thaêm. Sau nhieàu tieáp xuùc tröïc tieáp, giaùn tieáp, chuyeán vieáng thaêm sau cuøng ñaõ ñöôïc quyeát ñònh trong cuoäc gaëp gôõ giöõa ÑTC vaø Chuû tòch Fidel Castro thaùng 11 naêm ngoaùi taïi Vatican, luùc oâng ñeán Roma döï Hoäi nghò quoác teá veà thöïc phaåm do FAO toå chöùc.
Veà chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC, Ñaïi söù Cuba caïnh Toøa Thaùnh, tieán só Hermes Herrera Hernandez, daønh cho nhaät baùo coâng giaùo YÙ Avvenire soá ra ngaøy 17.9.97 moät baøi phoûng vaán daøi.
Ñaïi söù Hernandez ñöôïc boå nhieäm giöõ chöc Ñaïi dieän cuûa Cuba caïnh Toøa Thaùnh töø naêm 1992. Chính oâng laø ngöôøi toå chöùc chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñaïi Laõnh tuï Fidel Castro taïi Vatican . Trong 4 thaùng nöõa, oâng seõ thaùp tuøng ÑTC ñi Cuba vaø ñaây laø moät thaønh coâng ngoaïi giao lôùn lao cuûa OÂng.
Ñöôïc hoûi veà vieäc chuaån bò chuyeán vieáng thaêm, Ñaïi söù traû lôøi raèng: Vieäc chuaån bò ñöôïc khôûi söï töø ñaàu naêm nay, khi chính phuû vaø Giaùo hoäi thaønh laäp Uûy ban hoãn hôïp ñeå thaûo luaän veà taát caû caùc khía caïnh cuûa chuyeán vieáng thaêm. Theo choã oâng bieát, UÛy ban ñang laøm vieäc haêng haùi vaø nhaát laø trong hoøa hôïp . ÑTC seõ vieáng thaêm Cuba trong 4 ngaøy töø 21 ñeán 25 thaùng gieâng 1998. Ngaøi vieáng thaêm khoâng nhöõng La Havana (thuû ñoâ) maø coøn ñi xa maõi tôùi Santiago de Cuba. Taïi La Havana ÑTC seõ ñaâng thaùnh leã troïng theå ôû Quaûng tröôøng Caùch Maïng (Plaza de la Revolucioùn). Chính phuû khoâng ñaët giôùi haïn naøo caû ñoái vôùi vieäc tham döï cuûa ngöoøi daân: chuyeán vieáng thaêm ñöôïc coi laø ngaøy ñaïi leã cuûa toaøn daân. OÂng tin raèng ÑTC seõ ñöôïc toaøn daân Cuba ñoùn tieáp noàng haäu, khoâng phaûi chæ coù ngöôøi coâng giaùo maø thoâi.
Noùi ñeán caùc khoù khaên Giaùo hoäi coâng giaùo gaëp taïi Cuba, Ñaïi söù Hernandez minh xaùc raèng: Giaùo hoäi coâng giaùo taïi Cuba khoâng heà bò caûn trôû thi haønh söù vuï thieâng lieâng cuûa mình. Theo nhaän xeùt cuûa OÂng, moät soá linh muïc ngoaïi quoác lôïi duïng ñòa vò giaùo só cuûa mình uûng hoä nhöõng ngöoøi choáng caùch maïng, ñaõ bò môøi ra khoûi nöôùc. Vieäc naøy xaåy ra nhöõng naêm veà tröôùc. Nay tình hình ñaõ thay ñoåi raát nhieàu. Ñaïi söù tröng ra moät thí duï cuï theå naøy laø nay khoâng coøn leänh caám caùc tín höuõ ghi teân vaøo Ñaûng coäng saûn. Hôn nöõa Hieán Phaùp cuõng xoùa boû nhöûng kieåu noùi coù tính caùch kyø thò ñoái vôùi nhöõng ngöôøi theo toân giaùo naøy, toân giaùo khaùc. Ngaøy nay ñaõ coù söï thoâng caûm nhieàu hôn giöõa Giaùo hoäi vaø Nhaø Nöôùc saùnh vôùi caùc naêm tröôùc ñaây.
Ñöôïc hoûi veà vieäc Ñaïi Laõnh Tuï trôû laïi Ñaïo coâng giaùo, Vò Ñaïi dieän ngoaïi giao Cuba traû lôøi raèng: theo oâng nghó, ñaây laø tin khoâng coù neàn taûng. Nhöng oâng coâng nhaän raèng: Laõnh tuï töø hoài nhoû ñaõ laõnh nhaän moät neàn giaùo duïc coâng giaùo nôi caùc Cha Doøng Teân. Sau ñoù oâng theo Caùch maïng vaø oâng vaãn trung thaønh vôùi lyù töôûng . Ñaïi söù cuõng coâng nhaän raèng: Chuû tòch Fidel Castro noùi veà toân giaùo luoân luoân vôùi söï kính troïng, nhöng ñaây khoâng coù nghóa laø oâng trôû laïi Ñaïo coâng giaùo. Baùo chí luùc naøy noùi laõnh tuï ñaõ cheát, luùc khaùc tung tin ong trôû laïi...
Nhaät baùo Avvenire ñaët caâu hoûi khaùc: Ngöôøi ta vaãn nghó raèng Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñaõ laøm suïp ñoå cheá ñoä coäng saûn taïi Ñoâng AÂu, vaäy chính phuû Cuba coù lo sôï veà chuyeán vieáng thaêm cuûa ngaøi khoâng? Ñaïi söù traû lôøi caùch roõ raøng raèng: "Chuùng toâi khoâng nhìn vaøo chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC vôùi lo sôï, maø vôùi söï tín nhieäm vaø laïc quan. Cuba raát caûm phuïc vaø toân troïng taát caû nhöõng gì Ngaøi laøm vaø noùi leân, nhaát laø vieäc ngaøi keâu goïi toân troïng phaåm giaù con ngöoøi vaø coâng bình xaõ hoäi. Veà caùc ñeà taøi khaùc, chuùng toâi khoâng cuøng quan ñieåm, nhöng ñieàu naøy khoâng coù nghóa laø chuùng toâi sôï nhöõng gì ngaøi seõ noùi leân. Thöïc taïi cuûa nuôùc chuùng toâi khoâng gioáng thöïc taïi cuûa caùc nöôùc khaùc. Cuba ñaõ coù moät tieán trình caùch maïng vôùi tính caùch ñaëc thuø cuûa noù vaø tính caùch ñaëc thuø naøy ñaõ caém reã saâu vaøo trong loøng daân toäc. Vì theá khoâng coù söï sôï haõi naøo, traùi laïi coù söï laïc quan lôùn lao trong vieäc cuøng nhau tìm kieám coâng ích cho toaøn daân..."
Noùi ñeán vieäc ñình chæ leänh caám vaän trong nhöõng ngaøy vieáng thaêm Cuba cuûa ÑTC, ñeå caùc ngöôøi coâng giaùo Hoa kyø coù theå haønh höông taïi ñaây, Ñaïi söù cho bieát: ñaây khoâng phaûi laø moät vieäc ñình chæ, maø chæ laø moät vieäc cho pheùp "sui generis", coù giaù trò trong dòp naøy maø thoâi. Khoâng theå giaûi thích ñaây laø daáu hieäu baõi boû haún leänh caám vaän trong thôøi gian gaàn ñaây. Traùi laïi, theo ñaïi söù, Thöôïng vieän Hoa kyø xem ra coøn muoán thaét chaït hôn nöõa. OÂng hy voïng ÑTC seõ nhaéc laïi vieäc leân aùn leänh caám vaän nhö Toøa Thaùnh ñaõ leân tieáng nhieàu laàn.
Roma ngaøy 17.9.97 - P. Traàn ñoaøn Keát, Lm.
THÔØI SÖÏ: Söù ñieäp cuûa Hoäi ñoàng Giaùm muïc Cuba veà vieäc chuaån bò chuyeán vieáng thaêm muïc vuï cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II.
Dòp Leã Phuïc sinh vöøa qua, Hoäi ñoàng Giaùm muïc Cuba cho coâng boá moät söù ñieäp daøi 11 trang veà chuyeán vieáng thaêm muïc vuï cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II, ñöôïc aán ñònh vaøo cuoâùi thaùng Gieâng naêm tôùùi ñaây. Thöïc söï chuyeán vieáng thaêm ñöôïc noùi ñeán nhieàu laàn, nhöng chæ ñöôïc aán ñònh döùt khoaùt thaùng 9 naêm ngoaùi ( 1996 ), luùc chuû tòch Nhaø Nöôùc Cuba, oâng Fidel Castro ñeán vieáng thaêm Vatican vaø chính thöùc môøi ÑTC vieáng thaêm.
Söù ñieäp cuûa HÑGM Cuba goàm nhieàu ñoaïn vaø coù tính caùch cuûa "nhöõng baøi hoïc giaùo lyù, ñöôïc göûi cho " taát caû caùc con caùi Giaùo hoäi coâng giaùo, cho anh chò em thuoäc caùc toân giaùo khaùc vaø cho toaøn daân Cuba". ÑTC ñeán vôùi daân toäc nhö "Söù giaû Hoøa bình, söù giaû cuûa Chaân Lyù vaø cuûa Hy voïng".
Trong phaàn ñaàu , caùc giaùm muïc muoán nguôøi daân Cuba hieåu bieát veà "Vò chuû chaên toaøn theå Giaùo hoäi coâng giaùo" trong dòp Ngaøi ñích thaân ñeán vieáng thaêm . Con nguôøi, söù meänh vaø giaùo huaán cuûa Ngaøi moïi nguôøi ñeàu bieát , hay ít ra nghe noùi ñeán. Duø sao, ñeå chuaån bò chuyeán vieáng thaêm , caùc Giaùm muïc Cuba nghó raèng : caàn göûi böùc thö naøy, khoâng nhöõng cho caùc con caùi Giaùo hoäi coâng giaùo, maø cho caû caùc ngöôøi voâ tín ngöôõng nöõa, tuy khoâng tin, nhöng hoï muoán hoaøn toaøn töï do chaáp nhaän giaùo huaán trong thö naøy veà Thöøa taùc vuï cuûa Ñöùc Thaùnh Cha.
Vaên kieän cuûa caùc giaùm muïc giaûi thích : ÑTC laø ai ? Ngaøi laø Vò chuû chaên toaøn theå Giaùo hoäi coâng giaùo ; vì theá Ngaøi laø Vò Keá nghieäp Thaùnh Pheâroâ vaø chuùng ta vaãn nghe noùi ñeán Chöùc vuï toái cao cuûa Pheâroâ.
Trong phaàn hai , Vaên kieän noùi ñeán "Giaùo hoäi phuïc vuï söï hieäp nhaát", baèng vieäc nhaán maïnh ñeán quyeàn giaùo huaán "löu ñoäng" cuûa ÑTC, caùch rieâng phuïc vuï cuûa Ngaøi cho hieäp nhaát giöõa con caùi loaøi nguôøi vaø cho hoøa bình theá giôùi. "Hieäp nhaát vaø Hoøa bình do chính Chuùa Gieâsu muoán". Sau nhöõng suy tö vaén taét, nhöng saâu xa veà hieäp nhaát trong Giaùo hoäi, caùc Giaùm muïc quaû quyeát raèng : "Cuba ñang tìm söï hieäp nhaát" giöõa nhöõng lo laéng, nhöõng baát maõn, giöõa nhöõng hy voïng, nhöng chöa ñaït ñöôïc, vaø, trong moät soá tröôøng hôïp, gaây chia reõ con ngöôøi beân trong vaø li khai hoï khoûi anh chò em . Vaên kieän noùi roõ: "Giaùo hoäi coâng giaùo taïi Cuba hy voïng raèng söï hieän dieän cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II giöõa chuùng ta, coå voõõ söï hieäp nhaát thaønh thöïc trong noäi boä Giaùo hoäi chuùng ta, giöõa caùc toân giaùo khaùc nhau, giöõa caùc ngöôøi daân Cuba, khoâng phaân bieät tö töôûng, khuynh höôùng chính trò, toân giaùo, nhöng chæ vì cuøng moät doøng maøu , cuøng moät daân toäc, nhaát laø vì tình yeâu thöông huynh ñeä: tình yeâu thöông naøy phaûi laø neàn taûng vöõng chaéc cuûa baát cöùù daán thaân naøo trong vieäc tím kieám haïnh phuùc cho nguôøi daân Cuba.
Trong phaán ba, söù ñieäp traû lôøi caâu hoûi: "Taïi sao ÑTC ñeán Cuba? Chuùng ta chôø ñôïi gì nôi chuyeán vieáng thaêm naøy? ÑTC laø Chuû chaên: "chuyeán vieáng thaêm cuûa Ngaøi coù moät tính caùch muïc vuï", "khoâng ai chôø ñôïi moät chuyeán vieáng coù tính caùch khaùc". "Ngaøi laø Chuû chaên ñeán vieáng thaêm caùc con chieân cuûa Ngaøi". ÑTC vieáng thaêm Cuba ñeå rao giaûng Chuùa Kito, "bôûi vì con ngöôøi coù quyeàn bieát ñeán söï phong phuù cuûa Maàu nhieäm Chuùa Kitoâ". ÑTC "ñöa chuùng ta ñeán gaëp Chuùa Kitoâ". Chuùng ta bieát roõ: Ngaøi ñaõ öôùc ao ñöôïc vieáng thaêm Cuba nhö theá naøo. Ngaøi ñeáán ñeå caàu nguyeän vôùi ngöôøi daân Cuba, bôûi vì nhöõng lo laéng cuûa ÑTC cuõng laø chính nhöõng lo laéng cuûa ngöôøi daân Cuba. "ÑTC ñeán ñeå chuùc laønh cho heát moïi ngöôøi chuùng ta".
Sang phaàn boán naêm , caùc Giaùm muïc noùi ñeán vieäc chuaån bò chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC nhö theá naøo. Caùc ngaøi neâu leân nhöõng khía caïnh sau ñaây: chieán löôïc vaø vaät chaát, giaùo lyù, muïc vuï vaø thieâng lieâng. Ba khía caïnh giaùo lyù, muïc vuï vaø thieâng lieâng quan troïng hôn caû vaø laø neàn taûng cuûa vieäc chuaån bò, ñeå chuyeán vieáng thaêm ñem laïi nhieàu thaønh quaû toát ñeïp vaø laâu daøi . Trong boái caûnh naøy, caùc giaùm muïc nhaéc laïi vieäc thaønh laäp caùc uûy ban hoãn hôïp Giaùo hoäi vaø Chính phuû treân caáp baäc quoác gia vaø giaùo phaän. Vieäc chuaån bò thieâng lieâng lieân heä ñeán moïi ngöôøi daân Cuba, coù tín ngöôõng hay voâ tín ngöôõng. Caùc giaùm muïc nhaéc laïi söï teá nhò ñaëc bieät ÑTC daønh cho Cuba : Ngaøi chæ muoán vieáng thaêm Cuba maø thoâi trong cuoäc haønh höông naøy, khoâng coù yù gheù thaêm moät quoác gia naøo khaùc.
Ngoaøi ra trong vaên kieän caùc giaùm muïc cuõng nhaéc ñeán moät soá vaán ñeà quan troïng khaùc, nhö "ñoái thoaïi ñaïi keát , Naêm Ñaïi Toaøn xaù 2000, muïc vuï gia ñình , muïc vuï giôùi treû, muïc vuï taïi caùc nhaø giam vaø dó nhieân vieäc caàu nguyeän , loøng suøng kính Thaùnh Theå vaø vieäc laõnh caùc Bí tích - vieäc giaûng daïy vaø hoïc hoûi giaùo huaán xaõ hoäi cuûa Hoäi Thaùnh v.v..."
Trong phaàn cuoái söù ñieäp, Hoäi ñoàng Giaùm muïc Cuba noùi ñeán vieäc hoøa giaûi vôùi Thieân Chuùa vaø vôùi tha nhaân. Caùc ngaøi vieát vôùi nhöõng lôøi maïnh meõ: "Khoâng coù khaû naêng tha thöù, hoøa giaûi vì nhöõng ñau khoå ñaõ phaûi chòu , töùc laø cam chòu coi mình nhö tuø nhaân cuûa moät cuoäc soáng khoâng bao giôø bieát ñeán nieàm an vui vì ñöôïc töï do, ñöôïc giaûi thoaùt".
Phaàn keát luaän, caùc giaùm muïc neâu leân caùc ñieåm cuï theå cho vieäc chuaån bò chuyeán vieáng thaêm : caàu nguyeän ( thaønh laäp moät chieán dòch caàu nguyeän trong caû nöôùc ) - "Khoâng coù ñöùc tin - caùc giaùm muïc vieát - khoâng theå ñeïp loøng Chuùa ñöôïc - Khoâng caàu nguyeän, ñöùc tin coi laø troáng roãng". - Tuaàn ñaïi phuùc taïi moãi coäng ñoàng vôùi caùc buoåi caàu nguyeän chung - hoïc hoûi giaùo lyù - laõnh caùc Bí tích - loøng suøng kính Ñöùc Maria , Meï Chuùa Cöùu Theá : Ñöùc Baø "cuûa Ñöùc Aùi", Quan Thaày cuûa Cuba.
(Roma ngaøy 27.5.97 - P. Traàn ñoaøn, Keát Lm.)