Tin Töùc vaø Thôøi Söï
ngaøy 15 thaùng 10/1997

Prepared for internet by Msgr. Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines


Toång keát veà 19 naêm laøm Giaùo Hoaøng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ Ñeä Nhò

Toång keát veà 19 naêm laøm Giaùo Hoaøng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ Ñeä Nhò

(Toång hôïp VIS 15/10 vaø AFP, 16/10/1997). Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ Ñeä Nhò ñaõ ñöôïc baàu leân keá vò thaùnh Pheâroâ taïi Ngai Toøa Roma, laøm vò giaùo hoaøng thöù 264, vaøo ngaøy 16 thaùng 10 naêm 1978, luùc môùi 58 tuoåi. Vì theá, thöù naêm hoâm qua, 16/10, laø ngaøy kyû nieäm, ÑTC keát thuùc 19 naêm laøm giaùo hoaøng vaø baét ñaàu naêm thöù 20. Trong lòch söû Giaùo Hoäi, trong soá 264 vò giaùo hoaøng, thì ñaõ coù 13 vò ñieàu haønh Giaùo Hoäi laâu hôn Ñöùc Gioan Phaoloâ II. Vò ñieàu haønh Giaùo Hoäi laâu nhaát, dó nhieân laø thaùnh Pheâroâ toâng ñoà, vò giaùo hoaøng ñaàu tieân. Neáu chuùng ta caên cöù vaøo söû lieäu ñeå xaùc ñònh cuoäc töû ñaïo cuûa thaùnh Pheâroâ taïi Roma vaøo khoaûng naêm 64 ñeán 67 sau Chuùa Giaùng Sinh, thì thaùnh Pheâroâ ñaõ ñieàu khieån Giaùo Hoäi trong khoaûng thôøi gian töø 34 ñeán 37 naêm. Keá ñeán laø Ñöùc Giaùo Hoaøng Pioâ IX, ñaõ ñieàu khieån Giaùo Hoäi trong voøng 31 naêm, 7 thaùng, 23 ngaøy, töø naêm 1846 cho ñeán naêm 1878. Ñöùc Coá Giaùo Hoaøng Leâoâ 13, qua ñôøi naêm 1903, ñaõ ñieàu khieån Giaùo Hoäi trong voøng 25 naêm vaø 5 thaùng. Trong theá kyû thöù 20 naày, neáu khoâng keå tröôøng hôïp cuûa Ñöùc Leâoâ 13, thì Ñöùc Gioan Phaoloâ II, laø vò Giaùo Hoaøng ñieàu haønh Giaùo Hoäi laâu hôn caû.

Xeùt treân phöông dieän con soá, thì ÑTC Gioan Phaoloâ II coøn coù nhöõng thaønh tích khaùc nöõa, nhö trong voøng 19 naêm laøm giaùo hoaøng vöøa qua, Ngaøi ñaõ thöïc hieän toång coäng 208 chuyeán vieáng thaêm muïc vuï, trong soá naày coù 80 chuyeán vieáng thaêm muïc vuï ngoaøi Italia vaø 128 chuyeán vieáng thaêm muïc vuï trong nöôùc Italia. Ngaøi ñaõ toân phong 256 vò thaùnh vaø 757 vò Chaân Phöôùc (AÙ Thaùnh). Veà söùc khoûe, Ngaøi ñaõ traûi qua 6 laàn giaûi phaåu taïi beänh vieän Baùch Khoa Gemelli. Söùc khoûe hieän nay cuûa ÑTC cho thaáy coù daáu hieäu giaõm suùt hôn tröôùc, vì chöùng rung tay traùi, vaø ñoâi khi gioïng noùi cuûa ngaøi khoâng coøn roõ raøng nhö tröôùc.Vì bò gaûy xöông haùn beân phaûi, neân hieän nay, ÑTC Gioan Phaoloâ II phaûi duøng gaäy giuùp ngaøi di chuyeån. Thaùi ñoä vui loøng chaáp nhaän nhöõng giôùi haïn cuûa söùc khoûe theå xaùc nôi ÑTC, raát ñöôïc moïi tín höõu thoâng caûm vaø kính phuïc. ÑTC khoâng bao giôø maát ñi söï vui tính, vaø ngaøi vaån giöõ nieàm xaùc tín laø vò daån ñöa Giaùo Hoäi böôùc vaøo ngaøn naêm thöù ba cuûa kyû nguyeân Kitoâ. ÑTC hy voïng laø ngaøi seõ ñöôïc haân haïnh Môû Cöûa Naêm Thaùnh 2000. Thaùng 11 tôùi naày, ÑTC seõ tham döï nhöõng khoùa hoïp cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Myõ Chaâu, vaø vaøo cuoái thaùng gieâng naêm 1998, ÑTC seõ thöïc hieän chuyeán vieáng thaêm töø laâu mong öôùc vaø coù nhieàu khoù khaên, taïi Cuba. Dö luaän cuõng ñang nhaéc ñeán vieäc ÑTC coù theå seõ trieäu taäp Coâng Nghò Hoàng Y, ñeå boå nhieäm nhöõng taân hoàng y, vì hieän nay nhöõng vò hoàng y coøn quyeàn baàu giaùo hoaøng laø 109 vò, thay vì 120 vò nhö luaät ñònh.

Trong voøng 19 naêm laøm Giaùo Hoaøng, ÑTC Gioan Phaoloâ II ñaõ coù 6 laàn trieäu taäp Coâng Nghò Hoàng Y, vaø ñaõ phong töôùc hoàng y cho 137 vò. Laàn Coâng Nghò cuoái cuøng laø ngaøy 26 thaùng 11 naêm 1994, caùch ñaây 3 naêm. Hoàng Y Ñoaøn hieän nay laø 147 vò, trong soá naày ñaõ coù 114 vò do ÑTC ñaët leân, vaø chæ coù 109 vò coøn trong haïn tuoåi coù quyeàn baàu Giaùo Hoaøng. Trong soá hôn 4200 giaùm muïc treân toaøn theá giôùi, thì ÑTC Gioan Phaoloâ II ñaõ boå nhieäm 2,500 giaùm muïc.

ÑTC Gioan Phaoloâ II ñaõ coâng boá 12 thoâng ñieäp, hôn 10 toâng thö, toâng huaán vaø toâng hieán. Ngaøi ñaõ chuû söï 10 khoùa hoïp Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc, trong soá naày 5 khoùa thoâng thöôøng (1980, 1983, 1987, 1990, 1995) moät khoùa ngoaïi thöôøng vaøo naêm 1985, vaø boán khoùa ñaëc bieät 1980, 1991, 1994 vaø 1995.

Giaùo Phaän Roma coù 325 giaùo xöù, vaø cho tôùi nay, ÑTC ñaõ ñi thaêm ñöôïc 260 giaùo xöù. Trong voøng 19 naêm qua, ÑTC ñaõ thieát laäp theâm lieân laïc ngoaïi giao vôùi 63 quoác gia, vaø taùi laäp lieân laïc laïi vôùi 6 quoác gia.

Naêm 1984, ÑTC ñaõ thaønh laäp Hoïc Vieän Sahel, ñeå ñaëc traùch vieäc trôï giuùp phaùt trieån cho caùc quoác gia vuøng sa maïc Sahara. Thaùng 2 naêm 1992, thì Ngaøi ñaõ thaønh laäp "Quyõ PhaùtTrieån Populorum Progressio" ñeå trôï giuùp cho caùc nhoùm thoå daân beân Chaâu Myõ Latinh. Ngaøi cuõng ñaõ thaønh laäp Haøn Laâm Vieän Giaùo Hoaøng veà söï soáng vaø caùc Khoa Hoïc Xaõ Hoäi, laäp Ngaøy Quoác Teá Beänh Nhaän, Ngaøy Quoác Teá Ñôøi Taän Hieán, vaø Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû. Thaùng 8 vöøa qua, ÑTC Gioan Phaoloâ II ñaõ cöû haønh ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû laàn thöù 12 taïi thuû ñoâ Paris. Thaùnh Leã beá maïc cuûa Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû naày coù hôn moät trieäu ngöôøi tham döï. Vaø ngaøy Chuùa Nhaät truyeàn giaùo tôùi naày, 19/10, ÑTC seõ phong töôùc Tieán Só Hoäi Thaùnh cho thaùnh nöõ Teâreâsa Gieâsu Haøi Ñoàng vaø Thaùnh Nhan, moät bieán coá ñaëc bieät coù yù nghóa, ñeå keâu goïi moïi tín höõu löu yù ñeán Söù Ñieäp Thieâng Lieâng "Con Ñöôøng Nhoû" cuûa thaùnh Teâreâsa, con ñöôøng yeâu thöông vaø phoù thaùc vaøo Thieân Chuùa.


ÑTC boå nhieäm vieân chöùc trong Giaùo Trieàu

ÑTC boå nhieäm vieân chöùc trong Giaùo Trieàu.

Vatican - 15.10.97 - ÑTC vöøa chaáp nhaän ñôn xin töø chöùc vuï Chuû tòch UÛy Ban Giaùo Hoaøng quaûn trò Quoác gia Thaønh phoá Vatican do ÑHY Rosalio Joseù Castillo Lara ñeä leân, vì lyù do tuoåi taùc vaø ñoàng thôøi ngaøi boå nhieäm ÑHY Edmund Szoka, hieän laø chuû tòch Vaên Phoøng Kinh teá vuï cuûa Toøa Thaùnh, thay theá ÑHY Castillo Lara hoài höu. ÑHY Szoka laø ngöôøi Hoa kyø, goác Ba lan, tröôùc ñaây ñaõ laøm TGM giaùo phaän Detroit (Hoa kyø) trong 10 naêm töø 1981 ñeán 1990. Detroit laø moät trong caùc giaùo phaän lôùn nhaát taïi Hoa kyø: goàm 4 trieäu röôûi daân, trong ñoù coù moät trieäu röôûi ngöôøi coâng giaùo. Ngaøi ñöôïc goïi veà laøm vieäc taïi Vatican töø naêm 1990. Nhôø ngaøi, trong nhöõng naêm vöøa qua, ngaân saùch cuûa Toøa Thaùnh khoâng bò thieáu huït nhö nhöõng naêm tröôùc ñaây.


Dieãn vaên cuûa Quan saùt vieân thöôøng tröïc Toøa Thaùnh taïi Lieân hieäp quoác

Dieãn vaên cuûa Quan saùt vieân thöôøng tröïc Toøa Thaùnh taïi Lieân hieäp quoác.

New York - 15.10.97 - Ñöùc TGM Renato Martino, quan saùt vieân thöôøng tröïc Toøa Thaùnh caïnh Lieân hieäp quoác, vöøa ñoïc dieãn vaên tröôùc UÛy ban Phaùt trieån con ngöôøi cuûa Khoùa hoïp khoaùng ñaïi thöù 52 cuûa Toå chöùc quoác teá naøy, veà nhöõng naïn nhaân treân theá giôùi ngaøy nay. Ngaøi noùi: Theá giôùi ngaøy nay xem ra laøm meâ hoaëc chuùng ta, nhöng khoâng laøm thoûa maõn tinh thaàn chuùng ta. Vaãn coøn bieát bao naïn nhaân cuûa baïo ñoäng, cuûa ngheøo khoå, cuûa beänh taät, cuûa kyø thò vì lyù do tuoåi taùc hay phaùi tính... vôùi nhöõng haäu quaû tai haïi treân teá baøo neàn taûng cuûa xaõ hoäi, töùc gia ñình. Ñöùc TGM nhaán maïnh caùch rieâng ñeán nhöõng ngöôøi giaø caû: moãi ngaøy moãi gia taêng treân theá giôùi, nhöng söï toân troïng ñoái vôùi lôùp ngöôøi naøy cuõng giaûm bôùt moãi ngaøy moãi nhieàu hôn, hoï khoâng ñöôïc laéng nghe vaø khoâng ñöôïc ñaùnh giaù vaø ngaøy nay coøn bò khieáp sôï taïi nhöõng nôi luaät cho pheùp laøm cho cheát eâm dòu ñang trôû neân phöông tieän thay theá cho vieäc chaïy chöõa, saên soùc. "Chuùng ta ñang soáng trong moät theá giôùi - lôøi vò ñaïi dieän Toøa Thaùnh - trong ñoù tuoåi cao khoâng coøn laø moät luaät tröø hay moät thaùch ñoá, maø laø moät cô hoäi thuaän tieän lôùn lao ñeå phong phuù hoùa gia ñình caùc quoác gia. Vì lyù do naøy Toøa Thaùnh daán thaân coå voõ moät söï hieåu bieát saâu xa hôn veà caùc ngöôøi giaø caû vaø veà söï ñoùng goùp cuûa lôùp ngöôøi naøy coøn coù theå ñem ñeán cho xaõ hoäi."

Quan saùt vieân Toøa Thaùnh cuõng nhaán maïnh ñeán thaûm kòch giôùi treû do naïn thaát nghieäp hoaëc do coâng vieäc laøm khoâng xöùng hôïp vôùi tuoåi vaø thöôøng bò cöôõng eùp xa gia ñình, naïn nhaân cuûa chaát ma tuùy, thaát hoïc, bò loaïi ngoaøi leà xaõ hoäi...

Nhaéc laïi lôøi ÑTC noùi môùi ñaây taïi Rio de Janeiro, ÑTGM Renato Martino moät laàn nöõa keâu goïi caùc chính phuû vaø xaõ hoäi haõy uûng hoä caùch quyeát lieät hôn vaø haõy coå voõ caùch hieäu nghieäm hôn vieäc thaêng tieán gia ñình. Roài ngaøi nhaéc laïi daán thaân cuûa Toøa Thaùnh trong vieäc ñeà cao tính caùch thaùnh thieâng cuûa Hoân nhaân vaø vai troø cuûa cha meï nhö nhöõng ngöôøi giaùo duïc ñaàu tieân cuûa con caùi.


ÑTC tieáp chung caùc ñoaøn haønh höông taïi Quaûng tröôøng Thaùnh Pheâroâ

ÑTC tieáp chung caùc ñoaøn haønh höông taïi Quaûng tröôøng Thaùnh Pheâroâ.

Vatican - 15.10.97 - Saùng thöù tö vaøo luùc 10g00, thay vì 9g30 trong Muøa Heø noùng nöïc, ÑTC tieáp chung caùc ñoaøn haønh höông goàm khoaûng 20 ngaøn, ñeán töø 28 nöôøc treân theá giôùi, töø AÙ chaâu coù Indonesia, Nam Haøn, Philippines, Nhaät baûn. Nhôø trôøi toát ñeïp cuûa Muøa Thu, soá ngöôøi döï buoåi tieáp kieán vaãn ñoâng ñaûo. Trong soá naøy caùc ñoaøn haønh höông noùi tieáng YÙ, tieáng Ñöùc, vaø tieáng Anh chieám ña soá. Nguyeân ñoaøn haønh höông Ba lan maø thoâi chieám treân 3 ngaøn. Haàu nhö trong caùc buoåi tieáp kieán chung thöù tö trong tuaàn, caùc ñoaøn haønh höông Ba lan vaãn chieám con soá lôùn, töø hai tôùi ba ngaøn. Hoï tôùi Roma baèng xe cuûa caùc haõng du lòch. Coù ñoaøn nghæ laïi moät hai ngaøy, coù ñoaøn leân ñöôøng trôû veà sau buoåi tieáp kieán. Vieäc toå chöùc raát chu daùo vaø loä phí khoâng quaù cao, ñeå taát caû coù theå tham ñöï caùc cuoäc haønh höông naøy. Ngöôøi daân Ba lan raát moä meán Vò Giaùo Hoaøng ñoàng höông cuûa hoï vaø chaéc chaén hoï nghó raøng: khoù coù moät vò Giaùo Hoaøng Ba lan khaùc nöõa trong töông lai.

Trong baøi noùi chuyeän hoâm nay, ÑTC khai trieån veà ñeà taøi "Loøng suøng kính Ñöùc Trinh Nöõ raát thaùnh". Loøng suøng kính naøy döïa treân quyeát ñònh laï luøng cuûa Thieân Chuùa veà vieäc lieân keát luoân luoân caên cöôùc nhaân loaïi cuûa Con Thieân Chuùa vôùi moät ngöôøi phuï nöõ, Ñöùc Maria thaønh Nagiaret, nhö Thaùnh Phaoloâ nhaéc laïi: "Khi söï sung maõn cuûa thôøi giôø ñaõ tôùi, Thieân Chuùa sai Con Ngöôøi xuoáng theá gian sinh bôûi moät ngöôi phuï nöõ" (Gal 4,4).

Maàu nhieäm cuûa chöùc laøm Meï Thieân Chuùa vaø cuûa söï coäng taùc cuûa Ñöùc Maria vaøo coâng vieäc cöùu chuoäc gôïi leân nôi caùc tín höõu thuoäc moïi thôøi ñaïi moät thaùi ñoä ca ngôïi ñoái vôùi Chuùa Cöùu theá cuõng nhö ñoái vôùi Ñaáng ñaõ sinh ra Ngöôøi trong thôøi gian, baèng caùch coäng taùc vaøo vieäc cöùu chuoäc.

Moät lyù do khaùc nöõa cuûa loøng kính meán bieát ôn ñoái vôùi Ñöùc Trinh Nöõ do bôûi chöùc laøm meï chung caû nhaân loaïi. Trong khi choïn Ngöôøi laøm meï taát caû nhaân loaïi, Cha treân trôøi ñaõ muoán maïc khaûi chieàu kích (coù theå noùi ñöôïc chieàu kích cuûa ngöôøi meï) cuûa tình aâu yeám Thieân Chuùa vaø cuûa söï lo laéng cuûa Ngöôøi ñoái vôùi loaøi ngöôøi thuoäc moïi thôøi ñaïi.

Treân ñoài Calvario, vôùi lôøi "Naøy laø con Baø", "Naøy laø meï con" (Gio 19.26-7), Chuùa Gieâsu ñaõ ban tröôùc Ñöùc Maria cho taát caû nhöõng ai seõ laõnh nhaän Tin Möøng cöùu roãi vaø nhö vaäy Ngöoøi ñaët nhöõng ñieàu kieän tröôùc tieân cuûa tình yeâu meán con caùi ñoái vôùi Ñöùc Maria. Theo göông Thaùnh Gioan, caùc tín höõu Kitoâ tieáp tuïc keùo daøi, vôùi vieäc toân kính, tình yeâu cuûa Chuùa Kitoâ ñoái vôùi Meï Ngöôøi, baèng vieäc ñoùn nhaän Meï trong ñôøi soáng cuûa mình.

ÑTC noùi tieáp: Caùc baûn vaên Phuùc aâm chöùng nhaän söï hieän dieän cuûa vieäc toân kính ñoái vôùi Ñöùc Maria ngay töø ñaàu Giaùo hoäi. Vieäc suøng kính ban ñaàu ñöôïc bieåu loä trong vieäc caàu xin Ñöùc Maria nhö "Theotokos" (Meï Thieân Chuùa), töôùc hieäu ñaõ ñöôïc xaùc nhaän baèng quyeàn bính trong Coâng ñoàng Epheâsoâ naêm 431. Töø Coâng ñoàng naøy loøng suøng kính cuûa ngöôøi daân ñoái vôùi Ñöùc Trinh Nöõ Maria gia taêng moät caùch laï luøng trong vieäc toân suøng vaø trong tình yeâu meán, trong vieäc khaån caàu vaø trong vieäc noi göông (xem LG, 66). Loøng suøng kínhøy bieåu loä caùch rieâng nôi caùc leã phuïng vuï, trong caùc leã naøy, töø theá kyû thöù naêm, noåi baät hôn caû laø leã "Theotokos" (kính Meï Thieân Chuùa), ñöôïc cöû haønh taïi Gieârusalem vaøo ngaøy 15 thaùng 8 vaø sau naøy daàn daàn trôû thaønh Leã Nghæ yeân hay leã Ñöùc Meï leân trôøi.

ÑTC keát thuùc: Chuùng ta coù theå noùi: loøng suøng kính Ñöùc Maria phaùt trieån theâm maõi ñeán thôøi ta moät caùch tieáp tuïc laï luøng, luùc thì thònh vöôïng, khi thì gaëp khoù khaên, nhöng caùc thôøi kyø naøy thöôøng ñaõ giuùp vaøo vieäc canh taân loøng suøng kính ñoái vôùi Ñöùc Maria. Sau Coâng ñoàng chung Vatican 2, loøng suøng kính Ñöùc Maria xem ra nhaèm ñeán vieäc phaùt trieån trong hoøa hôïp vôùi vieäc ñaøo saâu Maàu nhieäm Giaùo hoäi vaø trong vieäc ñoái thoaïi vôùi caùc neàn vaên hoùa thôøi ñaïi, ñeå aên reã saâu theâm maõi trong ñöùc tin vaø trong ñôøi soáng daân Chuùa, löõ haønh treân traàn gian naøy, hôïp nhö lôøi kinh Magnificat "Moïi theá heä seõ khen toâi laø ngöôøi coù phuùc" ( Lc 1, 48 ).

Sau khi chaøo thaêm moät soá ñoaøn haønh höông ñaëc bieät hôn, ÑTC keâu goïi loaïi tröø caùc caên côù cuûa caûnh cuøng cöïc. Ngaøi noùi: Ngaøy 17 thaùng 10 naøy, cöû haønh ngaøy theá giôùi nhaèm loaïi tröø caûnh cuøng cöïc. Nhaân dòp naøy, toâi laëp laïi lôøi keâu goïi cuûa toâi ñeå moãi ngöôøi daán thaân, theo traùch nhieäm rieâng cuûa mình, loaïi tröø caùc caên côù cuûa caûnh cuøng cöïc. Khoâng ñöôïc ai ñöôïc pheùp laõnh ñaïm tröôùc nhöõng anh chò em bò veát thöông cuûa cuoäc ñôøi. Vôùi söï toân troïng vaø tình yeâu thöông Giaùo hoäi gaàn guõi taát caû nhöõng ai maø caûnh ngheøo khoå laøm maát phaåm giaù, ñôøi soáng gia ñình, khoâng cho hoï coù cô hoäi ñöôïc giaùo duïc vaø coù coâng aên vieäc laøm. Hoï laø nhöõng anh chò em chuùng ta maø Chuùa Kitoâ yeâu thöông vôùi tình aâu yeám caùch rieâng. Hoï chôø ñôïi tình lieân ñôùi cuï theå cuûa chuùng ta.

Vôùi ba Tu hoäi caùc nöõ tu Thaùnh Dorothea, Nöû töû cuûa Loøng thöông xoùt Doøng Ba Thaùnh Phanxicoâ vaø Nöõ Tu Thaùnh gia Nagiaret, ñeán Roma hoïp Toång coâng hoäi, ÑTC khuyeân nhö sau: Toång coâng hoäi laø moät thôøi gian quan troïng cho ñôøi soáng Tu hoäi cuûa caùc con. Xin Chuùa soi saùng trong vieäc chaáp nhaän nhöõng quyeát ñònh nhaèm giuùp ñôõ caùc coäng ñoàng cuûa caùc con ñaùp laïi vôùi söï trung thaønh vaø quaûng ñaïi theâm maõi tieáng goïi Thieân Chuùa ñeå möu ích cho Giaùo hoäi vaø cho theá giôùi. Trong khi cha göûi lôøi caàu chuùc cho nhöõng ai trong caùc con seõ ñöôïc goïi höôùng daãn Tu hoäi cuûa caùc con trong nhöõng naêm tôùi ñaây, Cha baûo ñaûm vôùi moãi moät ngöôøi trong caùc con vaø vôùi chò em cuøng Doøng cuûa caùc con vieäc nhôù luoân maõi trong lôøi caàu nguyeän.


Back to Radio Veritas Asia Home Page