Back
to Radio Veritas Home Page
Dieãn vaên
cuûa ÑTC noùi veà moät soá vaán
ñeà theá giôùi trong naêm 1997
Bình luaän veà dieãn
vaên cuûa ÑTC veà theá giôùi
trong naêm 1997
ÑTC tieáp Ngoaïi Giao Ñoaøn caïnh Toøa Thaùnh ñeán chuùc möøng Naêm moùi 1998.
Luùc 11 giôø saùng thöù Baåy, 10.01.1998, taïi Phoøng Khaùnh Tieát (Sala Regia) trong Ñeàn Vatican, vôùi söï hieän dieän cuûa Ñöùc Hoàng Y Angelo Sodano, Quoác Vuï Khanh, Ñöùc Toång Giaùm Muïc Giovanni Battista Re, Phoù Quoác Vuï Khanh vaø Ñöùc Toång Giaùm Muïc Jean Louis Tauran, Ngoaïi Tröôûng Toøa Thaùnh, ÑTC Gioan Phaoloâ II ñaõ tieáp Ngoaïi Giao Ñoaøn caïnh Toøa Thaùnh ñeán chuùc möøng Naêm môùi 1998.
Sau nhöõng lôøi chuùc möøng cuûa Ñaïi söù Coäng Hoøa Daân Chuû Congo, Tieán só Atembina Te Bombo, Nieân Tröôûng Ngoaïi Giao Ñoaøn caïnh Toøa Thaùnh, ÑTC ñoïc dieãn vaên daøi baèng tieáng Phaùp (tieáng Ngoaïi giao cuûa Toøa Thaùnh) noùi veà tình hình vaø veà moät soá vaán ñeà quan troïng theá giôùi trong naêm vöøa qua.
ÑTC löu yù caùc nhaø ngoaïi giao veà nhöõng tình hình hieän nay trong boái caûnh quoác teá, töø Chaâu naøy qua Chaâu khaùc. Veà Chaâu AÂu , ÑTC nhaéc rieâng ñeán mieàn Trung vaø Ñoâng AÂu: nhöõng quoác gia vöøa thoaùt cheá ñoä ñoäc taøi coäng saûn, hieän ñang tieán ñeán neàn daân chuû vaø ngaøi caàu chuùc nhöõng tieán boä vaø thaønh coâng khaép nôi. Rieâng veà Bosnia-Erzegovina, ÑTC nhaán maïnh ñeán tính caùch baáp beânh cuûa tieán trình hoøa bình giöõa caùc saéc toäc khaùc nhau. Ngaøi môøi goïi Coäng ñoàng quoác teá tieáp tuïc caùc noã löïc ñeå giuùp ñôõ ngöôøi tò naïn trôû veà nhaø cöûa, laøng maïc cuûa hoï vaø coå voõ vieäc toân troïng caùc quyeàn caên baûn cuûa ba coäng ñoàng saéc toäc laøm thaønh coäng ñoàng quoác gia naøy. Vaãn taïi Chaâu AÂu, ÑTC Gioan Phaoloâ II khuyeán khích vieäc ñoái thoaïi giöõa caùc phe tranh chaáp taïi Baéc AÙi Lieân (AÙi Nhæ Lan), töø nhieàu naêm choáng ñoái nhau.
Nhìn veà Chaâu Myõ Latinh, vieäc daân chuû hoùa vaãn tieán haønh, duø coøn coù nhöõng caûn trôû trong mieàn Chiapas beân Mehico. ÑTC nhaéc ñeán caùch rieâng chuyeán vieáng thaêm Cuba: "ñaây khoâng nhöõng chæ laø cô hoäi cuûng coá ñöùc tin caùc ngöôøi Coâng Giaùo Cuba, nhöng coøn khuyeán khích taát caû ngöôøi daân trong noã löïc kieán thieát quoác gia trong coâng bình vaø ñaày tình lieân ñôùi hôn", trong ñoù moãi moät ngöôøi daân tìm ñöôïc ñòa vò cuûa mình vaø ñöôïc coâng nhaän trong caùc nguyeän voïng chính ñaùng cuûa hoï.
Quay sang Chaâu AÙ, ÑTC baøy toû vui möøng vì cuoäc ñaøm phaùn giöõa hai mieàn Baéc vaø Nam Haøn taïi Geneøve. Nhöõng thaønh coâng cuûa cuoäc ñaøm phaùn naøy seõ laøm giaûm bôùt caùc caêng thaúng trong caû vuøng. Roài ngaøi nhaéc ñeán "côn khuûng hoaûng taøi chaùnh" ñang gaây lo laéng cho moät soâá quoác gia mieàn naøy. Côn khuûng hoaûng naøy nhaéc laïi cho moïi ngöôøi suy tö caùch nghieâm chænh veà tính caùch luaân lyù cuûa vieäc trao ñoåi kinh teá vaø taøi chaùnh. Sau ñoù, ÑTC ñaõ nhaéc ñeán Trung Quoác vôùi nhöõng lôøi nhö sau: "Toâi khoâng caàn nhaán maïnh ñeán söï kieän naøy laø toâi vaø caùc vò coäng taùc cuûa toâi theo doõi nhöõng dieãn bieán cuûa tình hình taïi Trung Quoác, vöøa öôùc mong Trung Quoác taùi laäp quan heä bình thöôøng vôùi Toøa Thaùnh. Nhö vaäy caùc ngöôøi Coâng Giaùo Trung Quoác ñöôïc hoøa hôïp ñaày ñuû vôùi Giaùo hoäi hoaøn caàu treân con ñöôøng tieán veà Ñaïi Toaøn Xaù cuûa Naêm 2000". Veà Vieät Nam, ÑTC ñaõ noùi nhö sau: "Nhöng toâi cuõng nghó ñeán Giaùo Hoäi taïi Vieät Nam vaø Giaùo Hoäi naøy luoân luoân öôùc muoán coù nhöõng ñieàu kieän cuûa cuoäc soáng toát ñeïp hôn". Sau ñoù ÑTC nhaéc ñeán mieàn Ñoâng Ñaûo Timor: caùc ngöôøi Coâng Giaùo taïi ñaây ñang chôø ñôïi moät cuoäc soáng hoøa bình hôn. ÑTC chaøo thaêm caùch rieâng Coäng Hoøa Moâng Coå hieän ñaõ öôùc mong thieát laäp moái quan heä chaët cheõ hôn vôùi Toøa Thaùnh.
Trôû laïi mieàn Trung Ñoâng, ÑTC nhaéc laïi raèng: hoøa bình xem ra coøn xa xoâi vaø tieán trình hoøa bình ñaõ ñöôïc khôûi söï töø Madrid naêm 1991, thì nay nhö bò ñình laïi. Nhöõng nguyeân taéc cuûa Hoäi nghò Madrid vaø nhöõng ñöôøng höôùng taïi Hoäi nghò Oslo naêm 1993, ñaõ môû con ñöôøng tieán ñeán hoøa bình. Ngaøy nay caùc nguyeân taéc vaø ñöôøng höôùng naøy vaãn coøn giaù trò ñeå tieán theâm nöõa. Vì theá khoâng caàn phaûi maïo hieåm treân nhöõng con ñöôøng khaùc. Toaø Thaùnh seõ tieáp tuïc ñoái thoaïi vôùi moïi phe lieân heä vôùi muïc ñích coå voõ caû hai beân baûo veä hoøa bình vaø haøn gaén nhöõng veát thöông cuûa baát coâng. Trong nhöõng naêm chuaån bò Naêm Ñaïi Toaøn Xaù 2000 naøy, ÑTC xin moïi ngöôøi nhìn veà Gieârusalem. Ngaøi öôùc mong Thaønh thaùnh naøy trôû neân töùc khaéc vaø maõi maõi, nhö Belem vaø Nagiaret, nôi cuûa coâng lyù vaø hoøa bình, nôi ñaây ngöôøi Do thaùi, Tín höõu Kitoâ vaø Hoài Giaùo coù theå ñoàng haønh vôùi nhau, döôùi nhan Thieân Chuùa. Cuõng taïi mieàn Trung Ñoâng, ÑTC nhaéc laïi leänh caám vaän hieän ñang gaây khoå cöïc cho ngöôøi daân Irak, vaø ñaõ noùi nhö sau: "Toâi phaûi keâu goïi löông taâm cuûa nhöõng ai ôû Irak hay ôû nôi khaùc, ñöøng ñaët nhöõng suy tính chính trò, kinh teá hay chieán löôïc, leân treân söï soáng cuûa ngöôøi daân vaø toâi xin hoï haõy bieåu loä daáu hieäu thöông xoùt. Nhöõng ngöôøi yeáu heøn, nhöõng ngöôøi voâ toäi khoâng phaûi traû giaù thay nhöõng ngöôøi coù traùch nhieäm". ÑTC khoâng queân nhaéc ñeán thaûm caûnh cuûa ngöôøi daân Curdes, bò soáng trong tình traïng "voâ Toå quoác", ñang tìm nôi sinh soáng cho mình vaø gia ñình.
Noùi ñeán Chaâu Phi, nôi coù nhieàu vaán ñeà soâi boûng, tröôùc heát ÑTC nhaéc ñeán Algeùrie, nôi ñaây haèng ngaøy xaåy ra nhöõng vuï saùt haïi daân laønh; Algeùrie laø "moät xöù sôû con tin" cuûa nhöõng baïo haønh voâ nhaân ñaïo, khoâng moät lyù do naøo: chính trò hay toân giaùo... bieän minh cho nhöõng haønh ñoäng nhö vaäy. ÑTC nhaán maïnh raèng: moïi ngöôøi thieän chí trong cuõng nhö ngoaøi nöôùc hieäp nhaát vôùi nhau ñeå laøm cho tieáng noùi cuûa bieát bao ngöôøi coøn tin töôûng vaøo ñoái thoaïi vaø tình huynh ñeä ñöôïc laéng nghe. Veà Sudan, tình hình taïi ñaây khoâng cho pheùp noùi ñeán hoøa giaûi vaø hoøa bình. Caùc tín höõu Kitoâ tieáp tuïc bò kyø thò. Toøa Thaùnh ñaõ löu yù nhieàu laàn Nhaø Caàm quyeàn ñòa phöông, nhöng tieác thay khoâng coù moät thay ñoåi naøo ñaùng keå (Ñaïi söù Sudan hieän dieän trong buoåi tieáp kieán naøy, vì Sudan coù quan heä ngoaïi giao vôùi Toøa Thaùnh). Taïi mieàn Trung Chaâu Phi soá phaän ngöôøi daân gaây neân nhieàu lo laéng. ÑTC noùi: "Ñöùng tröôùc nhöõng tình hình nhö vaäy, khoâng moät ngöôøi naøo coù theå an taâm. Caû luùc naøy nöõa trong im laëng moãi ngaøy moãi theâm, ngöôøi ta tieáp tuïc ñe ñoïa, khuûng boá, saùt haïi. Vì theá, toâi muoán keâu goïi caùc vò traùch nhieäm chính trò cuûa caùc nöôùc (Rwanda, Burundi, Coäng Hoøa daân chuû Congo vaø Congo Brazaville) ñeå noùi vôùi caùc vò naøy raèng: neáu vieäc chieám quyeàn baèng vuõ löïc trôû neân nhö luaät leä, neáu chính theå chuûng toäc tieáp tuïc thoáng trò, neáu neàn daân chuû bò loaïi ra ngoaøi voøng, neáu naïn tham nhöõng vaø vieäc buoân baùn vuõ khí hoaønh haønh, thì Chaâu Phi seõ khoâng bao giôø bieát ñeán hoøa bình, phaùt trieån, vaø caùc theá heä töông lai seõ leân aùn moät caùch khoâng tieác xoùt caùc trang naøy cuûa lòch söû Chaâu Phi".
ÑTC nhaéc laïi vôùi caùc nhaø ngoaïi giao raèng: Toøa Thaùnh luoân luoân coäng taùc vaø lieân ñôùi vôùi caùc nöôùc, caùc toå chöùc quoác teá, vôùi muïc ñích uûng hoä vieäc phaùt trieån toaøn dieän con ngöôøi vaø caùc daân toäc. Ngaøi leân aùn nhöõng yù thöùc heä chuû tröông aùp ñaët treân caùc daân toäc nhöõng kieåu maãu nhaát ñònh veà xaõ hoäi vaø nhöõng thaùi doä nhaèm quyeát ñònh taát caû, khoâng ñeám xæa gì ñeán yù kieán, nguyeän voïng cuûa ngöôøi daân, quyeát ñònh caû veà söï soáng, söï cheát, veà nhöõng taâm tình saâu xa nhaát, veà nhöõng yù nghó vaø tö töôûng. Ngaøi noùi: coù nhöõng luùc ngöôøi ta coù caûm giaùc naøy laø söï soáng chæ coù giaù trò vaø ñöôïc ñeà cao, khi naøo noù coøn coù ích lôïi hay taïo neân thònh vöôïng vaät chaát maø thoâi; vaø ñau khoå khoâng coù yù nghóa naøo caû. Vì theá, nhöõng ngöôøi taøn taät, nhöõng ngöôøi giaø caû, nhöõng beänh nhaân... caàn loaïi ra ngoaøi, vì gaây neân phieàn nhieãu. Phaù thai vaø laøm cho cheát eâm dòu, ñoái vôùi hoï, laø nhöõng giaûi phaùp coù theå chaáp nhaän ñöôïc. Giaùo Hoäi yù thöùc roõ raøng raèng: con ngöôøi - buoàn thay - coù theå phaûn boäi chính nhaân tính cuûa mình. Vì theá Giaùo Hoäi phaûi höôùng daãn, phaûi theo doõi con ngöôøi, ñeå, trong nhöõng sai laàm, con ngöôøi coù theå tìm laïi ñöôïc nguoàn maïch cuûa söï soáng vaø cuûa traät töï maø Ñaáng Taïo Hoùa ñaõ ghi vaøo trong thaâm taâm con ngöôøi. Nôi naøo con ngöôøi sinh ra, ñau khoå vaø cheát ñi, thì Giaùo Hoäi seõ luoân luoân hieän dieän, ñeå nhaéc nhôû cho con ngöôøi bieát raèng: coù Moät Ñaáng naøo ñoù goïi hoï ra ñi, ñoùn nhaän hoï vaø trao ban moät yù nghóa cho cuoäc ñôøi taïm bôï cuûa hoï treân traàn gian.
ÑTC ñaõ nhieàu laàn leân tieáng vaø seõ coøn leân tieáng beânh vöïc phaåm giaù tuyeät ñoái cuûa con ngöôøi töø luùc thuï thai cho ñeán hôi thôû sau cuøng. ÑTC noùi: "Khi con ngöôøi lieàu ñi ñeán choã bò coi laø moät ñoà vaät coù theå bieán ñoåi hoaëc leä thuoäc vaøo sôû thích rieâng, khi ngöôøi ta khoâng caûm thaáy hình aûnh Thieân Chuùa nôi con ngöôøi nöõa, khi khaû naêng yeâu meán vaø hy sinh bò giaäp taét hoaøn toaøn, khi tính ích kyû vaø vieäc truïc lôïi trôû neân lyù do öu tieân cuûa hoaït doäng kinh teá, thì luùc ñoù taát caû ñeàu ñöôïc pheùp laøm, vaø söï daõ man, taøn baïo khoâng coøn xa xoâi nöõa".
ÑTC keát thuùc baøi dieãn vaên nhö sau: "Nhöõng ai baûo ñaûm luaät phaùp vaø söï ñoaøn keát xaõ hoäi trong moät Nöôùc, hoaëc nhöõng ai höôùng daãn caùc toå chöùc ñöôïc laäp ra ñeå möu tìm coâng ích cuûa coäng ñoàng caùc quoác gia, thì khoâng theå traùnh neù vaán ñeà phaûi soáng trung thaønh vôùi luaät khoâng thaønh vaên cuûa löông taâm con ngöôøi: ñoù laø neàn taûng vaø laø söï baûo ñaûm cho phaåm giaù vaø cho söï soáng con ngöôøi trong xaõ hoäi."
THÔØI SÖ: Vaøi bình luaän veà dieãn vaên cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II ñoïc tröôùc Ngoaïi Giao Ñoaøn caïnh Toøa Thaùnh noùi veà tình hình theá giôùi trong naêm 1997 vöøa qua.
Baøi dieãn vaên daøi ÑTC ñoïc thöù Baåy vöøa qua trong buoåi tieáp Ngoaïi Giao Ñoaøn caïnh Toøa Thaùnh, ñeán chuùc möøng Naêm Môùi ñaõ ñöôïc dö luaän löu yù raát nhieàu, khoâng nhöõng nôi caùc baùo chí, maø caû nhieàu hoïc giaû nöõa.
Nhaät baùo Coâng Giaùo YÙ coù teân laø Töông Lai (Avvenire), soá ra ngaøy chuùa nhaät 11.01.98, ñaõ ñaêng laïi nguyeân vaên baøi dieãn vaên vaø ba baøi bình luaän: moät baøi cuûa Ñaïi Söù YÙ caïnh Lieân Hieäp Quoác, moät baøi cuûa phoùng vieân Salvatore Mazza, vaø moät baøi bình luaän cuûa giaùo sö Possenti.
Phoùng vieân Mazza ñaõ vieát nhö sau: Dieãn vaên ñaàu Naêm Môùi ñoïc cho caùc vò Ñaïi Söù caïnh Toøa Thaùnh Vatican, ñaõ cho ÑTC Gioan Phaoloâ II cô hoäi duyeät laïi tình hình caùc mieàn khaùc nhau treân theá giôùi vaø neâu leân nhöõng daáu hieäu hy voïng, vöøa ñoàng thôøi yeâu caàu ñeà phoøng nhöõng "yù thöùc heä" vaø "nhöõng aùp löïc daãn ñöa con ngöôøi ñeán choã phaûn boäi con ngöôøi". Phoùng vieân Mazza nhaéc laïi lôøi ÑTC raèng: "Tính ích kyû môû ñöôøng ñi ñeán nhöõng daõ man vaø nhaân loaïi cuûa cuoái theá kyû naøy deã bò thöông tích". Dó nhieân trong theá giôùi ngaøy nay coù nhieàu daáu hieäu khích leä. Nhieàu tieán boä treân con ñöôøng daân chuû, caùch rieâng taïi Trung-Ñoâng AÂu. Neàn hoøa bình taïi Bosnia-Erzegovina vaø Baéc AÙi Lieân, tuy coøn nhieàu ñe doïa, nhöng cuõng coù nhöõng daáu hieäu thieän chí veà ñoái thoaïi. Phoùng vieân Mazza vieát theâm nhö sau: Neáu ñem leân caân, thì nhöõng lyù leõ lo laéng coøn quaù naëng. Ñoù laø nhöõng vuï saùt haïi "voâ nhaân ñaïo" vaø "heát söùc daõ man" vaãn tieáp tuïc haèng ngaøy taïi Algeùrie; nhöõng chieán tranh dieät chuûng taïi Chaâu Phi; thaûm traïng cuûa ngöôøi daân Curdes vaø cuûa ngöôøi daân Irak; côn khuûng hoaûng taøi chaùnh buøng noå trong nhöõng ngaøy naøy taïi AÙ Chaâu; tieán trình hoøa bình taïi Trung Ñoâng nhö bò beá taéc. Taát caû nhöõng daáu hieäu naøy cho thaáy raèng con ngöôøi cuûa cuoái theá kyû naøy raát deã bò taán coâng, vaø cho thaáy raèng con ngöôøi coù theå phaûn boäi chính mình. Phoùng vieân cuûa nhaät baùo Avvenire vieát tieáp: Caùch chung ñaây laø Moät dieãn vaên neâu leân nhöõng daáu hieäu khích leä. Baøi dieãn vaên ñöa ra nhöõng lôøi keâu goïi theá giôùi, caùc vò traùch nhieäm caùc quoác gia,vaø caùc toå chöùc quoác teá, caùch rieâng nhaø caàm quyeàn taïi Rwanda, Burundi, Coäng Hoøa Daân Chuû Congo (cöïu Zaire). Nhöng cuõng laø moät dieãn vaên ñaày lo laéng caùch rieâng ñoái vôùi phaåm giaù con ngöôøi ñang ñi ñeán mieäng hoá saâu, bôûi vì "khi con ngöôøi lieàu ñi ñeán cho bò coi laø moät ñoà vaät, ñöôïc xöû duïng theo yù muoán hay bieán hoùa theo khoa hoïc, kyõ thuaät, khoâng coøn ñöôïc coi laø hình aûnh Thieân Chuùa nöõa, chæ nhaèm ñeán nhöõng truïc lôïi kinh teá, nhöõng ích kyû maø thoâi, thì moïi söï ñeàu coù theå xaåy ra vaø nhöõng söï daõ man seõ khoâng coøn xa xoâi".
Trong khi ñoù, trong baøi nhaän ñònh cuûa mình, giaùo sö Possenti, giaùo sö Trieát hoïc taïi Ñaïi hoïc Venezia, mieàn Ñoâng baéc nöôùc YÙ, bình luaän veà baøi dieãn vaên cuûa Döùc Gioan Phaoloâ II nhö sau:
"Taát caû ñeàu coù theå xaåy ra, neáu con ngöôøi khoâng coøn ñöôïc coi laø hình aûnh Thieân Chuùa nöõa". ÑTC ñaõ khoâng noùi vôùi caùc nhaø trieát hoïc hay vaên chöông, maø noùi vôùi caùc nhaø ngoaïi giao caïnh Toøa Thaùnh. Ñaây laø moät lôøi caûnh caùo khieáp sôï, moät tieáng keâu baùo ñoäng vang doäi laïi tieáng keâu goïi vaø nhöõng lôøi caûnh caùo cuûa caùc Tieân tri trong Thaùnh Kinh Cöu Öôùc ñoái vôùi daân Israel moãi ngaøy moãi lìa xa Thieân Chuùa". Giaùo sö Possenti noùi tieáp: "Ñaây khoâng phaûi laø caùi gì khoâng hôïp lyù luaän, traùi laïi söù ñieäp naøy coøn laø moät xaùc nhaän veà hoaït ñoäng ngoaïi giao cuûa Toøa Thaùnh nhö theá naøo: neàn ngoaïi giao cuûa Toøa Thaùnh khoâng chæ giôùi haïn vaøo nhöõng vaàn ñeà truyeàn thoáng cuûa moái bang giao vôùi caùc nöôùc, maø coøn lo laéng ñeán chính söï soáng con ngöôøi: moät vaán ñeà nay trôû neân vaán ñeà chính trò neàn taûng cuûa thôøi ñaïi chuùng ta". Giaùo sö noùi tieáp: "Trong theá kyû naøy tính caùch daõ man moïi rôï ñöôïc trình baøy tröôùc maét chuùng ta vôùi boä maët cuûa caùc cheá ñoä ñoäc taøi. Vaø khoâng phaûi tình côø, khi ÑTC Gioan Phaoloâ II vieát trong Thoâng Ñieäp (Centesimus Annus) (Naêm thöù moät Traêm): "Neáu khoâng coù moät chaân lyù sau cuøng höôùng daãn vaø ñònh höôùng hoaït ñoäng chính trò, thì luùc ñoù caùc tö töôûng vaø caùc nieàm tin, raát deã bò lôïi duïng, bò leøo laùi theo caùc muïc tieâu cuûa quyeàn bính". Giaùo sö giaûi thích: "Trong Thoâng Ñieäp, lôøi cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II treân ñaây, aùm chæ caùc cheá ñoä chính trò ñoäc taøi. Trong dieãn vaên ñoïc cho Ngoaïi Giao Ñoaøn, ngaøi nhaéc laïi nhöõng ñieàu ñaõ noùi trong thoâng ñieäp cho cuoäc chung soáng con ngöôøi. ÑTC noùi vôùi chuùng ta raèng: söï daõ man, moïi rôï khoâng xa chuùng ta, neáu ñôøi soáng xaõ hoäi khoâng döïa treân caùc giaù trò sau cuøng ñaõ ñöôïc ghi trong taâm hoàn con ngöôøi. Trong dòp naøy, ÑTC giô tay chæ vaøo caùc "yù thöùc heä chuû tröông töï cho mình quyeàn quyeát ñònh moïi söï: quyeát ñònh veà söï soáng, söï cheát, söï sinh saûn, daân soá... Ñôøi soáng xaõ hoäi bò ño löôøng theo nhöõng tieâu chuaån cuûa tieän nghi vaät chaát toái ña vaø traùnh neù hay toái thieåu hoùa söï ñau khoå; taát caû ñöôïc thaåm ñònh theo ích lôïi caù nhaân. ÑTC Gioan Phaoloâ II khoâng chæ noùi ñeán nhöõng yù thöùc heä ñoäc taøi maø thoâi, nhöng coøn noùi ñeán nhöõng "aùp löïc" nhaèm aùp ñaët treân ngöôøi khaùc, caùc quan nieäm vaø caùch cö xöû cuûa mình.
Giaùo sö Possenti keát luaän nhö sau: "Ñaây laø moät dieãn vaên heát söùc nghieâm chænh vaø cuï theå, khoâng chæ lieân heä ñeán caùc trieát gia hay chính trò gia, nhöng traùi laïi bao truøm taát caû ñôøi soáng haèng ngaøy cuûa con ngöôøi vaø töông lai nhaân loaïi. Ngöôøi caàm ñaàu moät xaõ hoäi daân söï khoâng theå ñeå mình bò chi phoái bôûi "nhöõng kieåu noùi maäp môø vaø löôøng gaït" treân, vì chuùng nhaèm xoùa boû phaåm giaù con ngöôøi vaø ñöa con nguôøi ñeán choã trôû thaønh nhö moät vaät thí nghieäm cuûa khoa hoïc vaø kyõ thuaät.
Back
to Radio Veritas Home Page