Back
to Radio Veritas Asia Home Page
Töôøng
thuaät chuyeán thaêm Cuba cuûa ÑTC ngaøy
23/01/98
Ñieåm Baùo ngaøy
23.01.98 veà chuyeán thaêm Cuba cuûa ÑTC
Giôùi baát ñoàng
chính kieán hoan ngheânh lôøi keâu
goïi cuûa ÑTC
Fidel Castro ñoàng yù trao
traû töï do cho moät soá tuø chính
trò
Töôøng thuaät Chuyeán Vieáng Thaêm cuûa ÑTC taïi Cuba. Baøi 3: Ngaøy thöù Saùu 23/01/98: ÑTC ñi thaêm thaønh phoá Camaguey, naèm ôû mieàn Trung Taây, caùch thuû ñoâ 300 caây soá.
Thaùnh leã thöù hai ÑTC cöû haønh treân ñaát nöôùc Cuba, laø vaøo saùng thöù Saùu 23/01/98, taïi quaûng tröôøng Ignacio Agramonte cuûa thaønh phoá Camaguey, naèm ôû mieàn trung Taây cuûa Cuba, caùch thuû ñoà 300 caây soá. Ñaây laø thaùnh leã daønh cho caùc baïn treû. Soá ngöôùi tham döï khoâng thua gì trong thaùnh leã thöù nhaát taïi Santa Clara, nghóa laø hôn 100 ngaøn ngöôøi. ÑTC ñaõ chieám ñöôïc con tim cuûa caùc baïn treû. Trong baøi giaûng daønh cho hoï, ÑTC ñaõ ñeà ra moät maàu göông soáng theo Chuùa Kitoâ, ñeå cuoäc ñôøi coù ñöôïc yù nghóa troïn veïn cuûa noù. Nhöõng ngöôøi treû naày laø nhöõng keû ñaõ ñöôïc sinh ra vaø lôùn leân trong cheá ñoä voâ thaàn cuûa Fidel Castro. Daân soá toaøn quoác Cuba laø 11 trieäu, trong soá naày coù khoaûng 4 trieäu laø ñaõ ñöôïc Röûa Toäi theo ñaïo Coâng Giaùo. Nhöng soá ngöôøi thöïc haønh ñaïo laïi raát ít, khoaûng 500 ngaøn maø thoâi.
Phaûn öùng cuûa caùc baïn treû ñaùp laïi nhöõng lôøi khuyeân cuûa ÑTC thaät laø noàng nhieät. Hoï ñaõ voå tay nhieàu laàn hoan hoâ ÑTC khi ngaøi noùi nhöõng lôøi thaät yù nghóa, ñaùnh ñoäng hoï.
Vaäy ñaëc bieät, chuùng ta haõy cuøng nhau nghe qua nguyeân vaên baøi giaûng cuûa ÑTC. ÑTC ñaõ noùi nhö sau:
Dieãn Vaên soá 3: Trong THAÙNH LEÃ TAÏI CAMAGUEY, DAØNH CHO GIÔÙI TREÛ. ÑTC baét ñaàu vôùi caâu trích töø thô cuûa Thaùnh Phaoloâ Toâng ñoà nhö sau:
"Ñöøng ñeå mình thua söï döõ, nhöng haõy chieán thaéng söï döõ baèng söï thieän" (Rom 12,21). Nhöõng ngöôøi treû Cuba ngaøy hoâm nay quy tuï quanh Ñöùc Giaùo Hoaøng, ñeå cöû haønh ñöùc tin vaø laéng nghe Lôøi Chuùa; Lôøi Chuùa trình baøy cho ta con ñöôøng ñeå giaûi thoaùt mình khoûi nhöõng coâng vieäc cuûa söï döõ vaø khoûi nhöõng boùng toái vaø nhö theá, giuùp ta maëc laéy nhöõng vuõ khí cuûa aùnh saùng maø laøm ñieàu thieän. Vì theá Cha vui möøng ñöôïc gaëp chuùng con taát caû taïi quaûng tröôøng to lôùn naày, nôi hy teá cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ ñöôïc dieãn laïi treân baøn thôø. Nôi ñaây mang teân goïi cuûa oâng Ignacio AGRAMONTE, ngöôøi can ñaûm; noù nhaéc chuùng ta nhôù laïi moät vò anh huøng ñöôïc taát caû moïi ngöôøi yeâu meán, ñöôïc ñöùc tin Kitoâ thoâi thuùc; vò anh huøng naày theå hieän nhöõng giaù trò moâ taû dung maïo con ngöôøi thieän chí nam nöõ nhö: söï ngay thaúng, söï trung thöïc, söï trung thaønh, tình yeâu ñoái vôùi söï coâng baèng. OÂng Ignacio Agromonte laø moät ngöôøi choàng toát, ngöôøi cha gia ñình toát, moät ngöôøi baïn toát, moät ngöôøi beânh vöïc cho phaåm giaù cuûa con ngöôøi choáng laïi söï noâ leä.
Tröôùc heát, toâi muoán chaøo chuùc Ñöùc Cha Adolfo Rodriguez HERRERA, chuû chaên cuûa Giaùo Hoäi taïi giaùo phaän naày, chaøo Ñöùc Cha Juan Garcia Rodriguez, Giaùm Muïc phuï taù, vaø caùc vò Giaùm Muïc khaùc nöõa vaø caùc linh muïc hieän dieän; qua caùc vieäc muïc vuï, caùc ngaøi ñoäng vieân vaø höôùng daãn nhöõng ngöôøi treû Cuba ñeán vôùi Chuùa Kitoâ, Ñaáng cöùu chuoäc, ngöôøi baïn khoâng bao giôø laøm ta thaát voïng. Cuoäc gaëp gôõ vôùi Ngaøi thoâi thuùc con ngöôøi aên naên trôû laïi vaø neám höôûng nieàm vui ñeå cao rao, nhö caùc moân ñeä sau bieán coá Chuùa Phuïc sinh, raèng: Chuùng toâi ñaõ nhìn thaáy Chuùa (Gn 20,24). Toâi cuõng kính chaøo quyù thaåm quyeàn daân söï ñaõ muoán tham döï thaùnh leã naày; vaø toâi xin chaân thaønh caùm ôn söï coäng taùc ñeå toå chöùc cuoäc leã naày trong ñoù nhöõng keû ñöôïc môøi chính laø caùc baïn treû.
Caùc baïn treû Cuba chuùng con thaân meán, cha chaân thaønh ngoû lôøi vôùi chuùng con, nieàm hy voïng cuûa Giaùo Hoäi vaø cuûa queâ höông, vöøa trình baøy cho chuùng con bieát Chuùa Kitoâ, ngoû haàu chuùng con nhaän bieát vaø theo Chuùa vôùi quyeát ñònh ñaày ñuû. Chuùa Kitoâ ban cho chuùng con söï soáng, daïy cho chuùng con bieát ñöôøng ñi, vaø môû ra cho chuùng con bieát söï thaät. Chuùa khuyeán khích chuùng con haõy cuøng nhau tieán böôùc vaø trong tình lieân ñôùi, trong haïnh phuùc vaø bình an, nhö laø nhöõng phaàn töû soáng ñoäng cuûa Nhieäm Theå Chuùa laø Giaùo Hoäi.
"Thöû hoûi moät ngöôøi treû coù theå laøm gì ñeå giöõ ñôøi soáng cuûa mình ñöôïc trong traéng? Thöa baèng vieäc tuaân giöõ Lôøi Chuùa" (TV 119,9). Thaùnh vònh vöøa cho ta caâu traû lôøi cho vaán naïn maø moãi baïn treû phaûi ñaët ra cho mình, neáu muoán coù moät cuoäc soáng xöùng ñaùng vaø ñaùng khen, phuø hôïp vôùi hoaøn caûnh rieâng cuûa mình. Chuùa Gieâsu laø con ñöôøng duy nhaát ñeå thöïc hieän ñieàu vöøa noùi. Nhöõng neùn baïc maø chuùng con ñaõ laõnh nhaän töø Chuùa, vaø laø nhöõng neùn baïc daãn ñöa chuùng con ñeán söï daán thaân, ñeán tình yeâu ñích thöïc, vaø ñeán söï quaûng ñaïi; nhöõng neùn baïc ñoù sinh hoa traùi khi con ngöôøi soáng khoâng phaûi chæ baèng ñieàu vaät chaát vaø choùng qua, nhöng baèng moïi lôøi töø mieäng Thieân Chuùa phaùn ra (Mt 4,4). Vì theá, hôõi caùc baïn treû chuùng con thaân meán, cha khuyeán khích chuùng con haõy soáng beùn nhaïy vôùi tình yeâu Chuùa Kitoâ, vôùi yù thöùc veà ñieàu maø Chuùa ñaõ thöïc hieän cho chuùng con, cho toaøn theå nhaân loaïi, cho con ngöôøi nam nöõ moïi thôøi ñaïi. Nhôø caûm thaáy ñöôïc Chuùa yeâu thöông, chuùng con môùi coù theå soáng yeâu thöông thaät söï. Nhôø caûm nghieäm ñöôïc söï hieäp thoâng thaân thieát vôùi Chuùa, moät söï hieäp thoâng ñöôïc ñi keøm vôùi vieäc laõnh nhaän Mình Thaùnh Chuùa, vôùi vieäc laéng nghe Lôøi Chuùa, vôùi nieàm vui ñöôïc Ngaøi tha thöù vaø yeâu thöông, chuùng con coù theå baét chöôùc Chuùa, vaø nhö theá, nhö taùc giaû thaùnh vònh noùi, chuùng con coù theå soáng "trong saïch". Thöû hoûi soáng trong saïch coù nghóa laø gì? Ñieàu naày coù nghóa laø soáng cuoäc soáng tuaân theo nhöõng quy luaät luaân lyù cuûa Phuùc AÂm ñöôïc Giaùo Hoäi trình baøy. Buoàn thay, hieän taïi, nhieàu nguôøi deã rôi vaøo trong chuû nghóa töông ñoái hoùa luaân lyù vaø trong söï ñaùnh maát thöïc theå cuûa mình maø bieát bao nguôøi treû ñang phaûi ñau khoå vì söï thieáu maát naày, naïn nhaân cho nhöõng neàn vaên hoùa thieáu yù nghóa hay naïn nhaân cuûa nhöõng yù thöùc heä khoâng bieát cung caáp nhöõng quy luaät luaân lyù cao thöôïng vaø roõ raøng. Chuû nghóa töông ñoái luaân lyù laøm phaùt sinh söï ích kyû, söï chia reõ, söï loaïi ra beân leà, söï kyø thò, lo sôï vaø nghi ngôø ñoái vôùi keû khaùc. Hôn nöõa, khi moät ngöôøi treû soáng "theo yù mình", thì coù khuynh höôùng ñeà cao ñieàu xa laï beân ngoaøi, ñeå mình bò loâi cuoán bôûi chuû nghóa duy vaät khoâng giôùi haïn, ñaùnh maát ñi nhöõng goác reã cuûa mình.Vì theá, söï troáng roång do nhöõng thaùi ñoä vöøa noùi treân taïo ra, giaûi thích cho nhieàu söï döõ ñang ñe doïa caùc baïn treû: naïn röôïu cheø, ñôøi soáng phaùi tính voâ traät töï, xöõ duïng thuoác phieän, naïn daâm oâ ñöôïc che ñaäy duôùi nhieàu lyù do, vaø nhöõng nguyeân do cuûa naïn daâm oâ naày khoâng luoân luoân laø do caù nhaân; nhöõng nguyeân do ñoù laø nhöõng choïn löïa döïa treân thuù vui hay treân nhuõng thaùi ñoä ích kyû, treân chuû nghóa chaïy theo thôøi, treân söï thieáu vaéng lyù töôûng nghieâm chænh cho cuoäc soáng, trong ñoù khoâng coù choå cho moät cuoäc soáng hoân nhaân oån ñònh; ñoù laø chöa keå ñeán vieäc choái töø baát cöù quyeàn haønh hôïp phaùp naøo, öôùc muoán troán chaïy vaø di daân ra ngoaøi, vöøa traùnh khoâng daán thaân, khoâng laõnh laáy traùch nhieäm, ñeå chaïy troán trong moät theá giôùi giaû taïo, moät theá giôùi ñaët neàn taûng treân söï vong thaân vaø maát goác.
Tröôùc hoaøn caûnh nhö vaäy, ngöôøi treû Kitoâ naøo muoán soáng cuoäc soáng trong saïch, vöõng chaéc trong ñöùc tin, thì bieát mình ñöôïc goïi vaø ñöôïc tuyeån choïn do bôûi Chuùa Kitoâ ñeå soáng trong söï töï do ñích thöïc cuûa nhöõng con caùi Thieân Chuùa, moät söï töï do coù mang theo nhieàu thaùch thöùc. Vì theá, laõnh nhaän aân suûng ñeán töø caùc bí tích, ngöôøi treû bieát mình phaûi laøm chöùng cho Chuùa Kitoâ vôùi coá gaéng lieân læ, ñeå soáng ngay thaúng vaø trung thaønh vôùi Chuùa. Ñöùc Tin vaø neáp soáng luaân lyù lieân keát chung vôùi nhau. Thaät vaäy, hoàng aân ñöôïc laõnh nhaän daãn ñöa chuùng ta ñeán moät söï trôû laïi lieân læ, ñeå baét chöôùc Chuùa Kitoâ vaø laõnh nhaän nhöõng lôøi höùa cuûa Ngöôøi. Ñeå kính troïng nhöõng giaù trò caên baûn, ñaëc ñieåm cuûa moät ñôøi soáng trong saïch, nhöõng ngöôøi Kitoâ ñoâi khi phaûi laõnh chòu, caû moät caùch anh huøng, vieäc bò loaïi ra beân leà hay bò baùch haïi, bao laâu maø söï choïn löïa theo nguyeân taéc luaân lyù ñoù ñi nghòch laïi nhöõng thaùi ñoä cuûa theá gian. Chöùng taù cuûa thaäp giaù cuûa Chuùa Kitoâ trong ñôøi soáng thöôøng ngaøy coøn laø moät maàm gioáng chaéc chaén vaø laøm troå sinh theâm nhieàu ngöôøi Kitoâ. Moät cuoäc soáng troïn veïn nhaân baûn vaø daán thaân theo Chuùa Kitoâ, thì coù giaù phaûi traû laø loøng quaûng ñaïi vaø söï cho ñi.
Caùc baïn treû thaân meán, chöùng taù Kitoâ, moät ñôøi soáng xöùng ñaùng tröôùc nhan Chuùa, ñeàu coù giaù phaûi traû. Neáu chuùng con khoâng saün saøng ñeå traû, thì chuùng con seõ gaëp phaûi söï troáng roång trong cuoäc soáng vaø caûm thaáy thieáu vaéng moät lyù töôûng ñeå soáng xöùng ñaùng vaø coù traùch nhieäm, cuøng vôùi taát caû nhöõng haäu quaû cuûa noù. Giaùo hoäi coù boån phaän cung caáp moät söï huaán luyeän luaân lyù, daân söï vaø toân giaùo, ñeå giuùp cho nhöõng ngöôøi treû Cuba ñöôïc lôùn leân trong nhöõng giaù trò nhaân baûn vaø Kitoâ; Giaùo hoäi daán thaân trong coâng vieäc huaán luyeän naày, moät caùch khoâng lo sôï vaø vôùi söï kieân trì cuûa moät coâng vieäc giaùo duïc caàn coù thôøi gian, coù nhöõng phöông tieän vaø nhöõng cô caáu thích hôïp cho vieäc gieo vaûi nhöõng nhaân ñöùc vaø söï ñaïo ñöùc, ñeå phuïc vuï cho ñieàu lôïi ích cuûa Giaùo Hoäi vaø cuûa Quoác Gia.
Thöa Thaày nhaân laønh, con phaûi laøm gì ñeå coù ñöôïc söï soáng ñôøi ñôøi? (Mc 10,17). Trong Phuùc aâm maø chuùng ta vöøa nghe, moät ngöôøi treû ñeán hoûi Chuùa Gieâsu phaûi laøm gì, vaø Chuùa Gieâsu, vò Thaày ñaày tình thöông, traû lôøi cho ngöôøi treû ñoù bieát phaûi soáng nhö theá naøo. Ngöôøi treû trong Phuùc AÂm, giaû ñònh laø mình ñaõ tuaân giöõ taát caû moïi quy luaät, vaø Chuùa Gieâsu traû lôøi cho ngöôøi treû ñoù raèng caàn phaûi töø boû taát caû ñeå theo Ngaøi. Ñieàu naày tuyeät ñoái hoùa vaø ñích thöïc hoùa nhöõng giaù trò, vaø cho pheùp ngöôøi treû ñöôïc theå hieän chính mình nhö laø ngoâi vò con nguôøi vaø nhö laø ngöôøi Kitoâ. Chìa khoùa ñeå thöïc hieän nhöõng ñieàu vöøa noùi laø söï trung thaønh, ñöôïc thaùnh Phaoloâ trình baøy, nôi baøi ñoïc thöù nhaát cuûa thaùnh leã hoâm nay (x. Roma 12,5-7), nhö laø moät ñaëc ñieåm cuûa thöïc taïi Kitoâ cuûa mình. Ñaây laø con ñöôøng cuûa söï trung thaønh, ñöôïc thaùnh Phaoloâ vaïch ra nhö sau:
Ai chuû söï, thì haõy laøm ñieàu ñoù moät caùch haêng say. Haõy yeâu thöông nhau vôùi tình huynh ñeä. Haõy vui möøng trong hy voïng, saün saøng trong söï tieáp ñoùn. Haõy chuùc phuùc. Haõy coù cuøng taâm tình nhö Chuùa Kitoâ coù ñoái vôùi nhau. Ñöøng tham voïng muoán coù nhöõng vieäc quaù cao. Haõy choïn laáy nhöõng ñieàu ñôn sô khieâm toán. Ñöøng nghó quaù cao veà mình. Ñöøng laáy ñieàu xaáu ñaùp laïi ñieàu xaáu. Xin ñöøng ñeå mình bò thaéng vöôït bôûi ñieàu xaáu, nhöng haõy duøng ñieàu thieän ñeå thaéng ñieàu döõ. (Roma 12,8-21).
Hôûi caùc baïn treû, tin hay khoâng tin, xin haõy ñoùn nhaän lôøi cha môøi goïi haõy soáng ñaïo ñöùc. Ñieàu naày coù nghóa laø chuùng con caàn phaûi soáng duõng maïnh beân trong taâm hoàn, cao thöôïng, traøn ñaày nhöõng taâm tình toát ñeïp, can daûm trong söï thaät, gan lì trong töï do, lieân læ trong traùch nhieäm, quaûng ñaïi trong tình yeâu, khoâng gì coù theå laøm rung chuyeån nieàm hy voïng. Haïnh phuùc coù ñöôïc, laø do bôûi bieát soáng hy sinh. Ñöøng ñi tìm beân ngoaøi ñieàu maø chuùng con coù theå coù nôi chính trong chuùng con. Ñöøng chôø ñôïi töø nhöõng keû khaùc ñieàu maø baïn coù theå laøm vaø ñöôïc goïi ñeå thöïc hieän. Xin ñöøng dôøi laïi ngaøy mai coâng vieäc xaây döïng moät xaõ hoäi môùi, trong ñoù nhöõng giaác mô cao caû nhaát khoâng bò thaát voïng vaø laø nôi maø caùc baïn coù theå laø nhöõng nguôøi laøm chuû lòch söû cuoäc ñôùi mình. Haõy nhôù raàng con ngöôøi vaø vieäc kính troïng con ngöôøi, laø con ñöôøng daãn ñeán theá giôùi môùi. Theá giôùi vaø con ngöôøi seõ bò ngheït thôû, neáu khoâng môû roäng ra ñoùn nhaän Chuùa Kitoâ. Chuùng con haõy môû roäng con tim cho Chuùa Kitoâ, vaø haõy baét ñaàu moät ñôøi soáng môùi phuø hôïp vôùi Luaät Thieân Chuùa, vaø ñaùp laïi nhöõng khaùt voïng hôïp lyù maø chuùng con coù veà söï thaät, loøng toát vaø veû ñeïp. Öôùc chi Cuba giaùo duïc nhöõng ngöôøi treû trong nhaân ñöùc vaø trong töï do, ngoû haàu ngöôøi ta coù theå coù moät töông lai ñöôïc phaùt tireån moät caùch ñích thöïc, phaùt trieån nhaân baûn vaø phaùt trieån toaøn dieän, trong moät baàu khí hoøa bình laâu beàn.
Hôõi nhöõng ngöôøi treû Coâng Giaùo, taát caû nhöõng ñieàu naày laø moät chöông trình soáng cho chuùng con vaø cho xaõ hoäi, ñöôïc xaây treân tình baùc aùi, treân söï khieâm toán vaø treân hy sinh, moät chöông trình soáng coù lyù do cuoái cuøng cuûa noù laø: phuïc vuï Chuùa. Cha caàu chuùc cho chuùng con coù nieàm vui, ñeå coù theå thöïc hieän chuông trình soáng ñoù. Nhöõng coá gaéng trong muïc vuï giôùi treû, caàn phaûi ñöôïc höôùng veà vieäc thi haønh chöông trình soáng naøy. Ñeå giuùp chuùng con, cha ñeå laïi cho chuùng con moät söù ñieäp vieát, trong nieàm hy voïng raèng söù ñieäp ñoù ñeán ñöôïc vôùi taát caû caùc baïn treû Cuba, raèng hoï laø töông lai cuûa Giaùo Hoäi vaø cuûa queâ höông. Moät töông lai ñaõ baét ñaàu trong hieän taïi, vaø seõ laø ñieàu vui möøng neáu ñöôïc caên cöù treân söï phaùt trieån toaøn dieän cuûa moãi ngöôøi, moät söï phaùt trieån khoâng theå naøo ñaït ñeán ñöôïc, neáu khoâng coù Chuùa Kitoâ, ngoaøi Chuùa Kitoâ hoaëc choáng laïi Chuùa Kitoâ. Vì theá, nhö Cha ñaõ noùi vaøo luùc baét ñaàu trieàu Giaùo Hoaøng, vaø cha muoán laëp laïi nôi ñaây khi ñeán thaêm Cuba, ñoù laø: Ñöøng sôï môû cöûa taâm hoàn ñoùn nhaän Chuùa Kitoâ. Cha ñeå laïi cho chuùng con vôùi heát loøng quyù meán cuûa Cha, khaåu hieäu naày vaø lôøi khuyeán khích naày, vöøa yeâu caàu chuùng con haõy thoâng truyeàn lôøi môøi goïi ñoù laïi cho nhöõng nguôøi treû Cuba khaùc, vôùi loøng can ñaûm vaø söï haêng say toâng ñoà. Xin Thieân Chuùa toaøn naêng vaø Ñöùc Meï Raát Thaùnh, Ñöùc Trinh Nöõ Raát Thaùnh cuûa tình baùc aùi cuûa Cobra, trôï giuùp cho chuùng con ñaùp laïi caùch quaûng ñaïi lôøi keâu goïi treân.
Ñoù laø baøi giaûng cuûa ÑTC trong thaùnh leã daønh cho caùc baïn treû CUBA. Moät ñieåm caûm ñoäng khaùc nöõa trong thaùnh leã saùng hoâm qua laø thay cho phaàn ñoïc kinh Tin Kính, thì moïi ngöôøi hòeän dieän ñöôïc môøi goïi laëp laïi nhöõng lôøi höùa cuûa Bí Tích Röûa Toäi. Sau thaùnh leã, ÑTC veà laïi thuû ñoâ ñeå gaëp gôõ vôùi giôùi Vaên Hoùa Cuba, taïi ñaïi hoïc quoác gia ôû thuû ñoâ, vôùi söï hieän dieän cuûa Chuû Tòch Fidel Castro.
Nhöõng lôøi keâu goïi cuûa ÑTC trong buoåi gaëp gôõ chieàu thöù Saùu 23/01/98, taïi thuû ñoâ La Havana, cuõng ñaõ ñöôïc dö luaän baùo chí quoác teá löu yù. Ngaøi keâu goïi haõy canh taân Ñaát Nöôùc Cuba cho coù daân chuû hôn, vaø ñoàng thôøi keâu goïi haõy baûi boû leänh caám vaän kinh teá ñoái vôùi Cuba. ÑTC ñaõ ñeà cao maãu göông anh huøng cuûa Linh Muïc Felix Varela, soáng vaøo theá kyû thöù 19. Linh muïc Varela ñöôïc moïi ngöôøi daân kính phuïc, vì laäp tröôøng uûng hoä daân chuû, quyù troïng söï ñoäc laäp cuûa ñaát nöôùc, vaø tranh ñaáu ñeå huûy boû teä naïn noâ leä.
Giaûi thích theâm yù nghóa cuûa dung maïo anh huøng cuûa linh muïc Felix Varela, ÑTC ñaõ noùi trong cuoäc gaëp gôõ cuoái cuøng cuûa ngaøy thöù Saùu 23/01/98, taïi Ñaïi Thính Ñöôøng cuûa Ñaïi Hoïc Thuû Ñoâ Cuba, nhö sau: Cha Felix Varela yù thöùc raèng neàn daân chuû coù nghóa laø ngöôøi daân phaûi ñöôïc giaùo duïc, ñeå bieát soáng trong töï do vaø coù tinh thaàn traùch nhieäm, vaø raèng hoäi daân chuû phaûi bieát cung caáp cho ngöôøi daân nhöõng cô may ñeå chu toaøn vai troø cuûa hoï trong xaõ hoäi, moät vai troø ñöôïc baûo ñaûm bôûi cô caáu phaùp lyù. Xaõ hoäi phaùp trò laø baûo ñaûm thieát yeáu cho moïi hình thöùc sinh hoaït daân chuû. Dung maïo daán thaân phuïc vu cuûa linh muïc Felix Varela, trong xaõ hoäi Cuba vaøo theá kyû thöù 19, laø ñieåm gaëp gôõ chung giöõa laõnh tuï Fódel Castro vaø ÑTC Gioan Phaoloâ II. Tröôùc ñoù, trong buoåi vieáng thaêm Chuû Tòch Fidel Castro, taïi Ñieän Caùch Maïng, hoâm chieàu thöù Naêm 22/01/98, ÑTC ñaõ taëng cho Chuû Tòch Fidel Castro Böùc Tranh Kính Maøu Mosaic veà Chuùa Gieâsu Kitoâ vaø Chuû Tòch Fidel Castro ñaõ taëng ÑTC chaân dung cuûa linh muïc Felix Varela, linh muïc cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo vöøa laø anh huøng daân toäc Cuba. Caùc quan saùt vieân nhaän ñònh raèng, tuy ÑTC vaø Chuû Tòch Fidel Castro cuøng coù quan ñieåm chung ñoái vôùi vaán ñeà caám vaän kinh teá ñang laøm khoå ngöôøi daân Cuba, nhöng giöõa ÑTC vaø Chuû Tòch Fidel Castro coù nhöõng ñieåm thaät khaùc bieät, khoâng theå dung hoøa ñöôïc, treân bình dieän giaù trò luaân lyù ñaïo ñöùc. ÑTC ñaõ cho thaáy roõ ñieåm naày, trong caùc baøi dieãn vaên cuûa ngaøi, nhö khi ngaøi keâu goïi thöïc thi nhöõng giaù trò Kitoâ trong ñôøi soáng hoân nhaân vaø gia ñình, tuyeät ñoái khoâng theå chaáp nhaän vieäc phaù thai, vaø khi ngaøi ngoû lôøi vôøi caùc baïn treû Cuba (xem baøi dieãn vaên) keâu goïi caùc baïn treû ñöøng soáng voâ traùch nhieäm trong vaán ñeà lieân heä phaùi tính nam nöõ, ñöøng chaïy theo nhöõng giaù trò giaû taïo. ÑTC ñaõ maïnh meõ leân tieáng yeâu caàu, vaøo cuoái baøi giaûng cuûa ngaøi trong thaùnh leã cho caùc baïn treû CUBA, taïi CAMAGUEY, saùng thöù Saùu 23/01/98 nhö sau: Öôùc Chi CUBA giaùo duïc nhöõng ngöôøi treû trong ñaïo ñöùc vaø trong töï do, ngoû haàu coù ñöôïc moät töông lai phaùt trieån ñích thöïc, phaùt trieån nhaân baûn vaø phaùt trieån toaøn dieän, trong baàu khí hoøa bình laâu beàn. Ñoù laø söù ñieäp chính cuûa ÑTC trong ngaøy vieáng thaêm thöù Saùu 23/01/98.
ÑIEÅM BAÙO ngaøy 23.01.98 veà chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC taïi Cuba.
Trong phaàn ñieåm baùo hoâm nay veà chuyeán vieáng thaêm muïc vuï cuûa ÑTC taïi Cuba, chuùng toâi xin thuaät laïi baøi phoûng vaán OÂng Mikhail Gorbachiov, cöïu chuû tòch Lieân Xoâ vaø cuõng laø nhaân vaät coäng saûn ñaõ môû moät con ñöôøng môùi ñeå nhaân ñaïo hoùa cheá ñoä coäng saûn. OÂng ñaõ daønh cho baùo La Stampa, xuaát baûn ngaøy 22.01.98 taïi Torino, mieàn baéc Italia. Baøi phoûng vaán ñöôïc ñaêng vôùi töïa ñeà lôùn laø: "Caùc OÂng seõ thaáy, ÑTC Gioan Phaoloâ II seõ thay ñoåi Castro".
Cuoäc phoûng vaán xaåy ra trong luùc caùc ñaøi truyeàn hình chieáu veà chuyeán leân ñöôøng cuûa ÑTC taïi phi tröôøng quoác teá Roma. Taïi Moscowa, chuyeán vieáng thaêm naøy, theo baùo La Stampa, ñöôïc theo doõi hôn caùc nôi khaùc, dó nhieân ñöôïc Cöïu chuû tòch Nhaø Nöôùc Lieân Xoâ löu yù caùch ñaëc bieät hôn. Töø ngaøy gaëp ÑTC taïi Vatican, oâng Gorbachiov ñaõ trôû neân nhö ngöôøi baïn thaân cuûa ÑTC vaø sau ñoù, oâng coøn gaëp ÑTC nhieàu laàn khaùc nöõa, moãi khi coù dòp tôùi Roma.
Vaø sau ñaây laø nguyeân vaên baøi phoûng vaán töø Moscowa, ñöôïc nhaät baùo La Stampa ñaêng laïi. Beân caïnh baøi, coù ñaêng hình oâng Gorbachiov ñöôïc ÑTC tieáp kieán sau khi khoâng coøn laø chuû tòch Nhaø Nöôùc Lieân Xoâ nöõa.
La Stampa - Thöa ngaøi, nhieàu ngöôøi nhìn vaøo ÑTC Gioan Phaoloâ II nhö moät vò ñaõ goùp phaàn quyeát ñònh vaøo vieäc suïp doå cheá ñoä coäng saûn. Vaø coù ngöôøi nhìn vaøo chuyeán vieáng thaêm Cuba nhö moät aán tín cuoái cuøng keát thuùc coâng vieäc. Noùi toùm laïi, ñaây laø daáu hieäu baùo raèng Fidel nay ñaõ ñi vaøo cuoái ñôøi. Ngaøi nghó gì veà vieäc giaûi thích naøy?
Gorbachiov - Toâi nghó laø ngöôøi ta khoâng neân gaùn cho Ñöùc Giaùo Hoaøng loaïi coâng traïng naøy. Nhöõng coâng traïng nhö vaäy, traùi laïi khoâng ñeà cao hình aûnh cuûa ngaøi, maø coøn giaûm bôùt, neáu chuùng ta ñeå yù thaáy roõ coâng vieäc. Toâi nhìn nôi ngaøi laø moät nhaø nhaân baûn, hieåu saâu xa nhöõng thaûm traïng cuûa cheá ñoä coäng saûn, hieåu roõ nhöõng lyù do cuûa söï thoaùi hoùa chuû nghóa naøy. Nhöng ngaøi cuõng laø con ngöôøi hieåu raát nhieàu thöïc taïi cuûa moät thöù cheá ñoä tö baûn kia, hieåu tính caùch taøn baïo vaø söï troáng roãng cuûa noù: thuyeát duy vaät thöïc tieãn, thöïc ra khoâng toát laønh gì hôn thuyeát duy vaät duy lyù,... Toâi thaáy nôi ngaøi moät ngöôøi beânh vöïc caùc quyeàn cuûa caù nhaân, caùc quyeàn cuûa söï soáng con ngöôøi. Ngaøi muoán raèng treân theá giôùi naøy ít ngöôøi ngheøo khoå hôn, ít ngöôøi ñoùi raùch hôn, ít beänh taät hôn, ít nhöõng baát coâng hôn".
La Stampa - Coù ngöôøi giaûi thích ngöôïc laïi: OÂng Fidel Castro seõ laø ngöôøi höôûng ñöôïc lôïi ích hôn töø chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng taïi Cuba. Trong yù nghóa naøy, laõnh tuï Fidel Castro seõ haõnh dieän vì khoâng sôï haõi gì caû, traùi laïi ñaõ môû cöûa cho ÑTC Gioan Phaoloâ II, ñaõ trao chìa khoùa nhaø minh cho ngaøi. Vaø oâng cuõng seõ coù theå quaû quyeát: nhöõng ai noùi taïi Cuba khoâng coù töï do caên baûn, keå caû töï do toân giaùo, laø khoâng ñuùng söï thöïc. Caùc Mass-media Hoa Kyø ñeán ñoâng ñaûo. Nhö vaäy khoù tieáp tuïc tuyeân truyeàn raèng Cuba ñoùng kín. Noùi toùm laïi: coù theå noùi chuyeán vieáng thaêm laø moät thaønh coâng toát trong nöôùc vaø moät taùc ñoäng coù yù nghóa beân ngoaøi Cuba, hay khoâng?
Gorbachiov - Ñoái vôùi toâi ñaây laø nhöõng chuyeän phieám cuõ rích cuûa quaù khöù, nhö thôøi chieán tranh laïnh vaäy. Ñaây laø chuyeän khai quaät nhöõng xaùc cheát chæ coøn laø nhöõng boä xöông... Nguôøi ta ño löôøng taát caû xem ai thaéng vaø thaéng lôïi bao nhieâu, nhö trong traän ñaáu: ai phaûi thaéng vaø ai phaûi baïi. Traùi laïi, toâi nghó raèng, ñaây laø luùc ngöôøi ta caàn nhìn vaøo söï vieäc vôùi con maét thoaùt li khoûi moïi maøng löôùi cuûa quaù khöù; vaø ngöôøi ta seõ coù theå thaáy ngay raèng ñaây laø moät bieán coá vó ñaïi".
La Stampa - Vaäy laø moät bieán coá lòch söû, nhö haàu heát moïi ngöôøi noùi vaø vieát leân nhö vaäy?
Gorbachiov - Ñuùng nhö vaäy. Chuùng ta phaûi nghó raèng khoâng phaûi moïi ngöôøi lo ñeán chính trò; khoâng phaûi moïi ngöôøi, maø chæ coù moät thieåu soá raát nhoû maø thoâi, seõ ño löôøng ñöôïc bieán coá naøy theo nhöõng danh töø chính trò, thaäm chí theo caû danh töø kyõ thuaät. Phaàn lôùn theá giôùi, töøng traêm trieäu con ngöôøi treân caû theá giôùi, seõ soáng nhö moät bieán coá luaân lyù, ñaïo ñöùc, hôn laø moät bieán coá chính trò. Töøng traêm trieäu con ngöôøi seõ hieåu raèng: ÑTC Gioan Phaoloâ II ñaõ ñeán Cuba ñeå noùi cho theá giôùi bieát caàn phaûi chaám döùt caûnh coâ laäp cuûa xöù sôû naøy, vôùi leänh caám vaän, vôùi nhöõng tröøng phaït. Ñaây laø bieán coá seõ toàn taïi maõi trong lòch söû. Nhöõng khoå nhoïc cuûa caùc nhaø chính trò laø nhöõng ñieàu nhoû naèm ôû ngoaøi leà. ÑTC Gioan Phaoloâ II ñem ñeán hoøa bình. Caàn phaûi nghieâng mình tröôùc cöû chæ naøy, tröôùc söï löïa choïn naøy".
La Stampa - Vaø nhöõng lyù do cuûa Fidel Castro, thì sao? coù phuø hôïp vôùi nhöõng ñieàu naøy khoâng?
Gorbachiov - Toâi tin chaéc raèng trong ñaàu oùc ngöôøi daân Cuba vaø caû trong ñaàu oùc cuûa Fidel Castro nöõa, chính nhöõng tö töôûng naøy ñang chuyeån ñoäng; nhöõng tö töôûng naøy ñang ñaùnh ñoäng toâi vaø anh nöõa (ngöôøi phoûng vaán) vaø bieát bao ngöôøi khaùc trong giai ñoaïn chuyeån tieáp naøy, trong ñoù bieát bao söï chaéc chaén ñaõ tieâu tan ñi maø khoâng ñöôïc thay theá bôûi nhöõng chaéc chaén môùi. Vaø neáu trong baàu khí môùi, caùc söï kieän cuï theå cuûa vieäc hoøa hoaõn tieáp theo, vaäy thì chuùng ta phaûi caûm ôn ai ñaõ coù can ñaûm khôûi ñoäng nhöõng böôùc tieán naøy".
La Stampa - Ngaøi nghó baàu khí naøy seõ ñi ñeán choã gaây aûnh höôûng döùt khoaùt treân thaùi doä cuûa chính phuû Hoa Kyø khoâng?
Gorbachiov - Toâi khoâng hoà nghi chuùt naøo. Tröôùc heát baàu khí naøy seõ gaây aûnh höôûng ngay treân caáp laõnh ñaïo Cuba. Chính söï kieän cuûa chuyeán vieáng thaêm, ñöôïc Fidel Casro ñaõ tính toaùn caån thaän, khoâng nhöõng ñem laïi taùc hieäu töùc khaéc , maø caû nhöõng haäu quaû laâu daøi hôn treân tình hình trong nöôùc. Ñoái vôùi nhöõng gì lieân heä ñeán Washsington, toâi coù caûm giaùc naøy laø trong nhöõng ngaøy tôùi ñaây hoï khoù coù theå böng maét, bòt tai ñöôïc. Traùi laïi toâi nghó raèng Toång Thoáng Clinton nhaän thaáy mình ñöôïc taëng moät cô hoäi thuaän tieän ñeå laøm moät cöû chæ töông xöùng vôùi taàm möùc quan troïng cuûa chuyeán vieáng thaêm naøy vaø cuõng laø moät chuyeán vieáng thaêm nhìn xa thaáy roäng".
La Stampa - Nhö vaäy, theo aùnh saùng cuûa caùc pheâ phaùn cuûa ngaøi, toâi coù theå ñi ñeán keát luaän naøy laø ngaøi ñaõ coù lyù, khi ngaøi heát söùc traùnh vieäc pheâ bình, chæ trích Fidel Castro, phaûi vaäy khoâng? Ngaøi ñaõ chôø ñôïi ñeán luùc chính OÂng seõ phaûi hoaëc seõ muoán laøm moät cöû chæ chính xaùc?
Gorbachiov - "Tröôùc heát toâi muoán traû lôøi caâu hoûi cuûa anh laø khoâng bao giôø toâi muoán noùi leân moät lôøi naøo, duø caùch giaùn tieáp, thieáu söï troïng kính ñoái vôùi daân toäc Cuba. Cuoäc caùch maïng cuûa hoï laø moät cuoäc caùch maïng thöïc söï, ñöôïc ngöôøi daân soáng, uûng hoä vaø hieåu bieát. Moät haønh ñoäng giaûi phoùng taäp theå khoûi moät cheá ñoä tham nhuõng thoái naùt vaø taøn baïo, khoâng phaûi laø moät cuoäc ñaûo chính. Toâi ñaõ chöùng kieán nhöõng thaønh coâng xaõ hoäi ñaõ ñöôïc thöïc hieän ñöôùi söï laõnh ñaïo cuûa Fidel Castro. Yeân laëng hoaëc khoâng muoán bieát ñeán ñieåm naày töùc laø xuùc phaïm ñeán söï thaät. Toâi cuõng thaáy raèng ñaõ ñeán luùc cöùu xeùt laïi nhieàu söï vaø taùi nhaän Cuba vaøo trong traøo löu cuûa theá giôùi, trong ñoù caùc tieán trình daân chuû ñaõ vaø ñang tieán böôùc taïi nhieàu mieàn. Ñieàu naøy seõ ôû trong söï löu yù cuûa ngöôøi daân Cuba, cuûa Chaâu Myõ vaø cuûa moïi ngöôøi".
Giôùi baát ñoàng chính kieán hoan ngheânh lôøi keâu goïi cuûa ÑTC.
(AFP 23/01/98) - Cuba (Havana) - Giôùi baát ñoàng chính kieán taïi Cuba ñaõ hoan ngheânh vieäc ÑTC Gioan Phaoloâ II keâu goïi chính quyeàn coäng saûn nöôùc naøy aân xaù cho caùc tuø nhaân löông taâm, tuy nhieân caùc nhoùm Cuba löu vong thì cho raèng ñaây chæ laø moät böôùc nhoû maø thoâi.
Thöù Saùu (23/01/98), oâng Elizardo Sanchez, moät nhaân vaät baát ñoàng chính kieán noåi tieáng cuûa Cuba cho haõng thoâng taán AFP bieát laø hoï raát vui möøng vì Toøa Thaùnh nay ñaõ chính thöùc leân tieáng baûo veä nhaân quyeàn taïi Cuba, ñoàng thôøi hoï hy voïng laø caùc tuø nhaân seõ mau choùng ñöôïc traû töï do. Phaùt ngoân vieân Toøa Thaùnh, tieán só Navarro Valls cho bieát lôøi yeâu caàu traû töï do naøy ñaõ ñöôïc chuyeån tôùi caùc vieân chöùc cuûa Cuba trong khi ÑTC hoäi kieán rieâng vôùi chuû tòch Fidel Castro taïi Cung Ñieän Caùch Maïng chieàu hoâm thöù Naêm vöøa qua (22/01/98), vaø lôøi yeâu caàu cuûa ÑTC ñaõ ñöôïc löu yù caùch ñaëc bieät. Tieán só Navarro Valls cuõng cho bieát theâm laø ÑTC ñaõ ñöa ra lôøi yeâu caàu treân ñaây sau khi Toøa Thaùnh ñaõ nhaän ñöôïc thö xin can thieäp töø caùc tuø nhaân vaø thaân nhaân cuûa hoï. Theo tin töùc ghi nhaän thì coù 6 nhaø baát ñoàng chính kieán ñang ngoài tuø taïi Santa Clara, nôi ÑTC cöû haønh thaùnh leã hoâm thöù Naêm (22/01/98), ñang tuyeät thöïc hôn ba thaùng trôøi.
Caùc nhoùm ñoái laäp ngöôøi Cuba löu vong thì cho raèng, chæ traû töï do cho moät vaøi tuø nhaân maø thoâi thì khoâng coù gì khaùc hôn laø moät cöû chæ xaõ giao maø thoâi. caùc nhoùm naøy keâu goïi chính quyeàn Cuba haõy traû töï do cho taát caû caùc tuø nhaân, toân troïng nhaân quyeàn vaø quyeàn töï do ngoân luaän. Theo öôùc tính, thì hieän coù khoaûng 110 ngaøn ngöôøi ñang ngoài tuø ôû Cuba töùc khoaûng 1% toång soá daân Cuba, vaø trong soá naøy coù khoaûng 500 tuø nhaân chính trò.
Fidel Castro ñaùp öùng lôøi keâu goïi trao traû töï do cho moät soá tuø chính trò taïi Cuba.
Havana, 23/01/98 - "Ñöøng lo sôï" ñoù laø lôøi cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II trong baøi dieãn vaên göûi daân chuùng Cuba trong chuyeán vieáng thaêm Cuba ngaøy 22/01/98. ÑTC ñaõ thaúng thaén chæ trích chính quyeàn Cuba vôùi nhöõng teä naïn hieän nay ñang xaûy ra cho caùc gia ñình Cuba do chính saùch cuûa Fidel Castro: nhöõng tyû leä raát cao haèng naêm veà ly dò, phaù thai, vaø vieäc Fidel Castro ñaõ ñoùng cöûa caùc tröôøng hoïc Coâng Giaùo. Tuy nhieân cuõng coù nhöõng ñieåm raát ñaùng laïc quan khi Vatican tuyeân boá laø Fidel Castro ñaõ ñaùp öùng lôøi keâu goïi cuûa ÑTC seõ trao traû töï do cho moät soá tuø chính trò taïi Cuba.
Sau moät buoåi gaëp gôõ rieâng giöõa ÑTC Gioan Phaoloâ II vaø Chuû Tòch Fidel Castro, Vatican ñaõ tuyeân boá trong ngaøy thöù Naêm (22/01/98) raèng chính quyeàn Cuba ñaõ ñoàng yù ñeå giaûi quyeát vieäc traû laïi töï do cho moät soá tuø chính trò taïi Cuba. Moät vaán ñeà maø ÑTC ñaõ töøng chôø ñôïi ñeå coù dòp thöông löôïng vôùi Fidel Castro trong dòp vieáng thaêm Cuba naøy.
Theo chöông trình, ÑTC Gioan Phaoloâ II seõ daâng thaùnh leã ngoaøi trôøi taïi Santiago de Cuba vaøo ngaøy thöù Baûy (24/01/98); vaø taïi Thuû Ñoâ La Havana vaøo ngaøy Chuùa Nhaät (25/01/98).
Vaøo saùng thöù Naêm (22/01/98), daân chuùng Cuba vui möøng naùo nhieät vôùi nhöõng ñieäu vuõ, tieáng keøn, troáng, nhaïc... nhoän nhòp chuaån bò buoåi ñoùn röôùc ÑTC ñeán daâng thaùnh leã taïi thaønh phoá Santa Clara. Trong baøi giaûng thaùnh leã, ÑTC ñaõ nhaán maïnh ñeán vieäc canh taân giaùo duïc gia ñình nhö sau:
"Gia ñình, nhaø tröôøng vaø Giaùo Hoäi caàn phaûi taïo neân moät neàn taûng giaùo duïc laønh maïnh ñeå trong ñoù caùc treû em Cuba ñöôïc lôùn leân vaø tröôûng thaønh ñi theo vôùi nhöõng nhaân ñöùc toát. Ñöøng lo sôï; haõy khai môû moät neàn giaùo duïc cuøng vôùi nhöõng giaù trò cao quyù cuûa Tin Möøng Ñöùc Gieâsu Kitoâ, moät Tin Möøng maø seõ khoâng bao giôø ñem laïi baát cöù moät nguy haïi naøo cho xaõ hoäi".
Vaøo chieàu thöù Naêm (22/01/98), sau buoåi gaëp gôõ rieâng giöõa ÑTC Gioan Phaoloâ II vaø Laõnh Tuï Fidel Castro, Vatican ñaõ tuyeân boá laø raát hy voïng caùc tuø nhaân chính trò taïi Cuba seõ ñöôïc trao traû töï do, moät ñieàu maø ÑTC Gioan Phaoloâ II ñaõ mong ñôïi töø laâu ñeå coù dòp thöông löôïng vôùi Fidel Castro trong dòp vieáng thaêm Giaùo Hoäi Cuba laàn naøy.
Trong luùc ÑTC Gioan Phaoloâ II vaø Laõnh Tuï Fidel Castro ñang gaëp gôõ rieâng vaøo chieàu thöù Naêm 22/01/98 trong khoaûng 50 phuùt taïi Toøa Nhaø Caùch Maïng, Tieán só Joaquin Navarro Valls, phaùt ngoân vieân cuûa Toøa Thaùnh Vatican ñaõ cho bieát: Hôn 500 tuø nhaân chính trò ñang bò giam giöõ taïi Cuba ñaõ töøng yeâu caàu ÑTC can thieäp vôùi Fidel Castro traû laïi töï do cho hoï.
Fidel Castro ñaõ taëng ÑTC moät baûn da coå 120 naêm chaân dung cuûa Linh Muïc Felix Varela, ngöôøi ñaõ khaùm phaù ra vaø saùng laäp ñaát nöôùc Cuba. ÑTC cuõng taëng Fidel Castro moät Töôïng Chuùa Gieâsu baèng kính maøu loùng laùnh.
Back
to Radio Veritas Asia Home Page