Back
to Radio Veritas Asia Home Page
Coâng toá
vieän Guatamala trì hoaõn vieäc khai quaät
moä Ñöùc Cha Gerardi
Caûm nghó cuûa caùc
nhaân vaät ñöôïc giaûi thöôûng
Ramon Magsaysay
Ñöùc Cha Ximenes Belo baøy
toû tình ñoaøn keát vôùi
ngöôøi Hoài Giaùo
Doøng do Meï Terexa Calcutta saùng
laäp ñang chuaån bò cuoäc caûi toå
Caûnh caùo veà söï
lan roäng cuûa cuoäc xung ñoät taïi Congo
Giaùo hoäi thaàm laëng
taïi Trung Quoác vaãn tieáp tuïc bò
ñaøn aùp
Coâng toá vieän Guatamala trì hoaõn vieäc khai quaät moä cuûa Ñöùc Cha Juan Gerardi.
(AFP 2/09/98) - Guatemala (Thuû ñoâ Guatemala) - Coâng toá vieân cuûa chính phuû Guatemala ñaëc traùch cuoäc ñieàu tra veà vuï saùt haïi Ñöùc Cha Juan Gerardi, Giaùm Muïc phuï taù Toång Giaùo Phaän thuû ñoâ, ñang trì hoaõn vieäc khai quaät moä cuûa Ñöùc Cha, bôûi leõ ñieàu naøy khoâng thích hôïp vaø chöa ñeán luùc phaûi laøm nhö theá.
Tuaàn tröôùc, Vaên phoøng ñaëc traùch veà nhaân quyeàn cuûa Toång Giaùo Phaän Guatemala ñaõ noäp ñôn yeâu caàu xaùc ñònh ngaøy cho quaät moä cuûa Ñöùc Cha Gerardi ñeå tìm hieåu xem thi theå cuûa Ñöùc Cha coù nhöõng daáu veát bò choù caén treân coå vaø tay hay khoâng. Linh Muïc Mario Orantes, laøm vieäc taïi toøa Giaùm Muïc Toång Giaùo Phaän ñang bò giam tuø. OÂng Otto Ardon, coâng toá vieân cuûa chính phuû caùo buoäc cha Orantes laø thuû phaïm saùt haïi Ñöùc Cha Gerardi vaø ñaõ duøng con choù do vò linh muïc naøy nuoâi ñeå taán coâng Ñöùc Cha Gerardi. Thöù Saùu vöøa qua 28/08/98, caûnh saùt Guatemala cho bieát hoï seõ cho quaät moä cuûa Ñöùc Cha Gerardi ñeå tìm ra chöùng côù veà nhöõng lôøi caùo buoäc cuûa vaên phoøng coâng toá. Tuy nhieân oâng Ardon noùi ñieàu naøy khoâng caàn thieát vaø oâng saün saøng giaûi thích lyù do taïi sao tröôùc toøa aùn.
Vaên phoøng nhaân quyeàn cuûa Toång Giaùo Phaän Guatemala cho raèng beân coâng toá muoán trì hoaõn vieäc khai quaät moä cuûa Ñöùc Cha Gerardi bôûi vì khi ñoù ngöôøi ta seõ chöùng minh ñöôïc laø thi theå cuûa Ñöùc Cha Gerardi khoâng coù daáu veát bò choù caén, vaø nhö vaäy seõ khoâng coù lyù do gì ñeå truy toá cha Mario Orantes. Thöù Ba vöøa qua 1/09/98, cha Orantes ñaõ cho coâng boá moät laù thö khaúng ñònh laø cha hoaøn toaøn voâ toäi trong vuï aùn naøy. Cha caàu nguyeän xin cho giôùi höõu traùch tìm ra ñöôïc thuû phaïm ñaõ thöïc söï ra tay saùt haïi Ñöùc Cha Gerardi.
Caûm nghó cuûa caùc nhaân vaät ñöôïc trao giaûi thöôûng Ramon Magsaysay.
(UCAN AS0865.0991 2/09/98) - Philippines (Manila) - Caùc lyù töôûng nhaân baûn laø ñoäng löïc thuùc ñaåy moïi ngöôøi daán thaân phuïc vuï cho anh chò em mình.
Treân ñaây laø caûm nghó chung cuûa caùc nhaân vaät ñöôïc trao taëng giaûi thöôûng Ramon Magsaysay naêm 1998. Leã trao taëng giaûi thöôûng ñaõ dieãn ra taïi thuû ñoâ Manila cuûa Philippines ngaøy 31/08/98 vöøa qua. OÂng Sophon Suphapong, moät thöông gia ngöôøi Thaùi ñoaït giaûi thöôûng veà göông phuïc vuï coâng coäng (Public Service) nhaán maïnh veà nhu caàu thaêng tieán neàn coâng lyù xaõ hoäi vaø xaây döïng moät xaõ hoäi vöõng chaéc qua caùc toå chöùc coäng ñoaøn. Theo oâng phuïc vuï cho anh chò em ñang caàn ñeán söï giuùp ñôõ, ñaëc bieät nhöõng ngöôøi ít may maén vaø treû em taïi caùc khu phoá ngheøo cuõng nhö ôû mieàn queâ, laø traùch nhieäm cuûa moïi ngöôøi trong tö caùch laø moät con ngöôøi.
Veà phaàn mình, cöïu toång thoáng Philippines, baø Cory Aquino ñaõ gôïi laïi cuoäc caùch maïng laät ñoå chính theå ñoäc taøi cuûa oâng Ferdinand Marcos daïo naêm 1986 vaø noùi raèng, thay maët ngöôøi daân Mieán Ñieän nhaän giaûi thöôûng trao taëng, bôûi vì ngöôøi daân nöôùc naøy ñang phaûi ñi qua moät con ñöôøng caùch maïng ñaãm maùu vaø toán nhieàu thôøi gian hôn laø kinh nghieäm maø ngöôøi daân Philippines ñaõ traûi qua. Cuï theå hôn, baø nhaän giaûi thöôûng thay maët cho nhöõng ngöôøi vaãn coøn daùm vaø tieáp tuïc ñaáu tranh vôùi söùc maïnh cuûa ngöôøi daân, tuy laø khoâng phaûi taát caû ñeàu thaønh coâng. Ñöôïc trao taëng giaûi thöôûng Ramon Magsaysay vì ñaõ coù coâng thaêng tieán tình thoâng caûm quoác teá, baø Cory Aquino khoâng queân nhaéc ñeán tính khieâm nhöôøng cuûa laõnh tuï Mahatma Gandhi beân AÁn Ñoä, göông can ñaûm cuûa moät ngöôøi voâ danh ñaõ daùm ñoái dieän vôùi haøng xe taêng taïi quaûng tröôøng Thieân An Moân daïo naêm 1989, vaø cuoäc ñaáu tranh khoâng meät moûi cuûa toång thoáng Nelson Mandela cuûa Nam Phi choáng laïi chính saùch kyø thò chuûng toäc.
Ñöùc Cha Ximenes Belo baøy toû tình ñoaøn keát vôùi ngöôøi Hoài Giaùo taïi Aceh.
(UCAN ET0862.0991 2/09/98) - Ñoâng Timor (Dili) - Ñöùc Cha Carlos Ximenes Belo, giaùm quaûn toâng toøa Ñoâng Timor, ñaõ baøy toû tình lieân ñôùi cuûa ngaøi vôùi caùc naïn nhaân taïi Aceh, thuoäc mieàn Baéc Sumatra, ñaõ bò quaân ñoäi Indonesian ñaøn aùp töø 15 naêm qua.
Trong moät thö ngoû göûi cho caùc ngöôøi Hoài Giaùo taïi Aceh ngaøy 28/0/988 vöøa qua, Ñöùc Cha Belo cho bieát ngaøi ñaõ theo doõi caùc baùo caùo veà vieäc khaùm phaù hoài gaàn ñaây caùc ngoâi moä taäp theå taïi nhieàu ñòa ñieåm naèm trong tænh Aceh. Ngöôøi ta cho raèng caùc ngoâi moä taäp theå naøy laø moà choân nhöõng ngöôøi ñöôïc baùo caùo laø bò maát tích vaø quaân ñoäi Indonesia laø keû chuû möu nhöõng vuï baét coùc, tra taán vaø sau ñoù thuû tieâu naïn nhaân. Ñaây laø baèng chöùng cho thaáy quaân ñoäi Indonesia ñaõ aùp duïng nhieàu thuû ñoaïn ñaùng gheâ tôûm ñeå ñaët quyeàn kieåm soaùt treân laõnh thoå naøy. Aceh laø moät tænh töï trò naèm trong laõnh thoå cuûa Indonesia, vôùi daân soá khoaûng 3 trieäu röôõi daân. 98% laø ngöôøi Hoài Giaùo, soá coøn laïi theo Tin Laønh, Phaät Giaùo, Coâng Giaùo vaø AÁn Giaùo.
Trong laù thö ngoû, Ñöùc Cha Belo ñaõ vieát nhö sau: "Toâi xin chia buoàn vaø baøy toû tình lieân ñôùi vôùi caùc anh chò em ñang soáng trong vuøng töï trò Aceh, vôùi caùc gia ñình coù con em hoaëc thaân nhaân bò maát tích hay bò saùt haïi. Trong tö caùch laø moät vò Giaùm Muïc Coâng Giaùo vaø laø moät con ngöôøi, toâi khoâng theå khoâng leân aùn nhöõng haønh ñoäng man rôï maø ngöôøi ta vaãn coøn laøm ñöôïc trong giai ñoaïn cuoái theá kyû 20 naøy. Trong söï ñau khoå naøy, toâi xin toû tình lieân ñôùi vôùi anh chò em. Toâi caàu nguyeän vaø hoã trôï anh chò em trong cuoäc ñaáu tranh ñoøi coâng lyù vaø hoøa bình, cho töông lai cuûa anh chò em. Chuùng ta caàu xin Thieân Chuùa, Ñaáng maø chuùng ta tin, xin Ngaøi, vôùi tình thöông bao la, tha thöù cho nhöõng haønh vi toäi loãi, cho linh hoàn cuûa nhöõng ngöôøi ñaõ ñoå maùu cho queâ höông, cho caùc quaû phuï, treû em moà coâi, cho caùc gia ñình bò phaù huûy bôûi chieán tranh vaø söï ñoäc aùc cuûa caùc binh só trong quaân ñoäi."
Baûn sao laù thö ngoû cuûa Ñöùc Cha Belo ñaõ ñöôïc göûi tôùi Phuû Quoác Vuï Khanh Toøa Thaùnh, tôùi Toøa Söù Thaàn taïi Indonesia, tôùi caùc nhaø laõnh taïi Hoài Giaùo cuûa tænh Aceh cuõng nhö Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Indonesia.
Doøng Thöøa Sai Baùc AÙi do Meï Terexa Calcutta saùng laäp ñang chuaån bò caùc cuoäc caûi toå.
Calcutta [Apic 2/09/98] - Moät naêm sau khi Meï Terexa Calcutta qua ñôøi, Doøng Thöøa Sai Baùc AÙi do Meï saùng laäp ñang chuaån bò caùc cuoäc caûi toå. Hoäi doøng seõ ñöôïc chia thaønh nhieàu tænh doøng töï trò . Nhöõng luaät môùi daønh cho caùc nöõ tu nhieàu töï do hôn cuõng seõ ñöôïc soaïn thaûo.
Doøng Thöøa Sai Baùc AÙi do Meï Terexa Calcutta thaønh laäp naêm 1950. Hieän nay Hoäi doøng coù khoaûng 4,000 nöõ tu vaø 400 cô sôû tröïc thuoäc nhaø Meï taïi Calcutta.
Caùc nöõ tu mong öôùc ñöôïc nhieàu töï do hôn, chaúng haïn nhö ñöôïc ôû ngoaøi tu vieän deã daøng hôn vaø ñoái vôùi caùc nöõ tu ñeán töø nöôùc ngoaøi, coù theå veà thaêm nhaø ñeàu ñaën hôn. Moät soá qui luaät veà ñôøi soáng haèng ngaøy cuõng caàn phaûi ñöôïc söûa ñoåi, chaúng haïn nhö luaät caám khoâng ñöôïc xöû duïng quaït maùy trong phoøng nguû.
Vaán ñeà thu nhaän ôn goïi cuõng seõ ñöôïc cöùu xeùt. Luaät doøng khoâng nhaän nhöõng thieáu nöõ chöa xong trung hoïc, nhöng Meï Terexa vaãn coù luaät tröø. Keå töø khi Meï qua ñôøi, dó nhieân ôn goïi chöa suùt giaûm, nhöng cuõng caàn phaûi tieân lieäu ñeán moät luùc naøo ñoù ôn goïi seõ ít daàn.
Veà vieäc toân phong chaân phöôùc cho Meï, Ñöùc Toång Giaùm Muïc Calcutta laø ngöôøi coù thaåm quyeàn ñeå tieán haønh vieäc laäp hoà sô. Ngaøi ñaõ keâu goïi caùc nöõ tu thu thaäp caùc taøi lieäu vaø chöùng töø veà Meï.
Hoäi ñoàng caùc Giaùo Hoäi taïi Namibia caûnh caùo veà söï lan roäng cuûa cuoäc xung ñoät taïi Congo.
Windhoek - Namibia [Apic 2/09/98] - Hoäi ñoàng caùc Giaùo Hoäi taïi Namibia phaûn ñoái vieäc chính phuû ñöa quaân sang Congo ñeå giuùp toång thoáng Laurent Kabila ñaåy lui cuoäc taán coâng cuûa phieán quaân.
Phaûn öùng cuûa hoäi ñoàng caùc Giaùo Hoäi Kitoâ Namibia hoaøn toaøn ñoái nghòch laïi vôùi laäp tröôøng cuûa Hoäi ñoàng caùc Giaùo Hoäi Kitoâ Zimbabwe. Hoài cuoái thaùng 8/1998 vöøa qua, Hoäi Ñoàng caùc Giaùo Hoäi Kitoâ taïi Zimbabwe tuyeân boá uûng hoä vieäc chính phuû nöôùc naøy ñöa quaân vaøo Congo.
Hieän nay caû ba nöôùc Zimbabwe, Angola vaø Namibia ñeàu ñöa quaân sang Congo ñeå yeåm trôï cho toång thoáng Kabila.
Laäp tröôøng treân ñaây cuûa hoäi ñoàng caùc Giaùo Hoäi Kitoâ Namibia laø moät ñoøn nhaém vaøo boä tröôûng ngoaïi giao cuûa nöôùc naøy. Thaät theá, treân baùo "nguôøi Namibia" soá ra ngaøy 1/09/98 vöøa qua, boä tröôûng ngoaïi giao nöôùc naøy laø oâng Theo Ben Gurirab ñaõ keâu goïi moïi nguôøi Namibia haõy uûng hoä quyeát ñònh can thieäp baèng quaân söï cuûa chính phuû.
Giaùo hoäi thaàm laëng taïi Trung Quoác vaãn tieáp tuïc bò ñaët duôùi söùc eùp cuûa Nhaø nöôùc.
Baéc Kinh [Apic 2/09/98] - Chính phuû Trung Quoác vaãn tieáp tuïc ñaøn aùp caùc tín höõu Coâng Giaùo taïi tænh Hebei. Ñöùc Cha Julius Jia Zhiguo, nguôøi ñaõ bò quaûn thuùc taïi gia töø ngaøy 25 thaùng 6 ñeán 3 thaùng 7/1998 vöøa qua nhaân chuyeán vieáng thaêm Trung Quoác cuûa toång thoáng Hoa Kyø, Bill Clinton, vaãn tieáp tuïc bò coâng an theo doõi chaët cheõ. Ngoaøi ra moät coâ nhi vieän daønh cho caùc em khuyeát taät do Giaùo Hoäi thaàm laëng ñieàu khieån, cuõng bò ñoùng cöûa.
Theo tin cuûa Toå Chöùc "Trôï giuùp caùc Giaùo Hoäi ñau khoå", chính quyeàn Trung Quoác ngaên caám khoâng cho ñöùc cha Jia Zhiguo ñöôïc coù baát cöù sinh hoaït toân giaùo naøo. Sau khi coâ nhi vieän bò ñoùng cöûa, vì bò xem nhö cô sôû baát hôïp phaùp ñöôïc ñieàu khieån bôûi moät coäng ñoaøn tu só khoâng ñöôïc Nhaø nöôùc nhìn nhaän, caùc nöõ tu lo ngaïi veà töông lai cuûa caùc em coâ nhi. Chính saùch "moãi gia ñình moät con" do Nhaø nöôùc ban haønh ñaõ khieán cho phaàn ñoâng caùc cha meï phaûi vöùt boû nhöõng ñöùa con khuyeát taät, nhöng ñoàng thôøi cuõng khoâng tín nhieäm nôi caùc coâ nhi vieän do Nhaø nöôùc quaûn lyù.
Ñöùc Cha Jia Zhiguo ñaõ bò giam tuø 20 naêm. Ngaøi ñöôïc xem nhö moät trong nhöõng vò giaùm muïc daán thaân phuïc vuï moät caùch ñaëc bieät ngöôøi ngheøo vaø nhöõng ngöôøi voâ gia cö.
Back
to Radio Veritas Asia Home Page