Ngaøy 12/11/97:
Tranh chaáp giöõa daân chuùng vaø
chính quyeàn vaãn tieáp tuïc
Ngaøy 10/11/97: 10,000 giaùo daân
Ñoàng Nai bieåu tình taïi Ñoàng
Nai
Tin tieáp theâm veà cuoäc tranh chaáp giöõa daân chuùng vaø chính quyeàn ñòa phöông tænh Ñoàng Nai.
Tin Vieät Nam (AFP 12/11/97) Theo nguoàn tin cuûa haûng tin quoác teá AFP, thì cuoäc tranh chaáp giöõa nhöõng ngöôøi coâng giaùo vaø chính quyeàn ñòa phöông taïi Huyeän Thoáng Nhaát, tænh Ñoàng Nai, ñaõ böôùc sang ngaøy thöù naêm, maø chöa coù giaûi quyeát oån thoûa. Khoaûng 30 ngöôøi phuï nöõ coøn ngoài bieåu tình tröôùc UÛy Ban Nhaân Nhaân huyeän Thoáng Nhaát, ñeå phaûn ñoái nhöõng vuï tham nhuõng vaø vuï truaát höõu baát coâng ñaát ñai cuûa giaùo hoäi taïi giaùo xöù Traø Coå. Tröôùc ñaây, chính quyeàn ñòa phöông ñaõ laáy vuoâng ñaát cuûa giaùo hoäi, naïi lyù do laø ñeå xaây Chôï vaø Tröôøng Hoïc. Nhöng, theo nguoàn tin cuûa moät ngöôøi ñöa tin cho haõng tin quoác teá AFP, chính quyeàn ñòa phöông ñaõ caát daûi chôï nhoû laïi, vaø baùn ñi phaàn ñaát coøn dö cho keû khaùc.
Nhö chuùng toâi ñaõ loan tin, cuoäc bieåu tình ñaõ baét ñaàu töø hoâm thöù Saùu muøng 7 thaùng 11, vaø sang ngaøy thöù Baûy, thì con soá nguôøi bieåu tình leân ñeán khoaûng 10 ngaøn ngöôøi. Moät cuoäc xoâ xaùt giöõa löïc löôïng coâng an vaø ñoaøn ngöôøi bieåu tình ñaõ laøm cho 5 ngöôøi bò thöông. Chính quyeàn ñòa phöông ñaõ yeâu caàu Ñöùc Cha Nguyeãn Minh Nhaät, giaùm muïc Xuaân Loäc, can thieäp ñeå traùnh caûnh baïo ñoäng. Vaø cho ñeán hoâm qua, thöù tö 12 thaùng 11, coøn khoaûng 30 ngöôøi ngoài lì tröôùc UÛy Ban Nhaân Daân Huyeän Thoáng Nhaát, ñeå chôø caâu traû lôøi chính thöùc cuûa chính quyeàn veà yeâu caàu cuûa hoï.
Baùo chí trong nöôùc khoâng nhaéc gì ñeán söï vieäc ñang xaûy ra taïi Huyeän Thoáng Nhaát, Ñoàng Nai. Vaø thaåm quyeàn coâng an ñòa phöông khoâng xaùc nhaän maø cuõng khoâng choái boû. Tuy nhieân, Boä ngoaïi giao Vieät Nam ñaõ leân tieáng hoâm qua, thöù Tö, 12 thaùng 11, xaùc nhaän raèng bieán coá taïi huyeän Thoáng Nhaát chæ laø moät cuoäc tranh chaáp daân söï veà vaán ñeà ñaát ñai taïi ñòa phöông, maø khoâng coù lieân heä gì ñeán nhöõng vöôùng maéc toân giaùo. Thaùng tö vöøa qua, chính quyeàn tænh Ñoàng Nai ñaõ ra leänh giaûi taùn nhieàu hoäi ñoaøn coâng giaùo taïi caùc giaùo xöù trong giaùo phaän Xuaân Loäc. Moãi giaùo xöù, theo leänh cuûa Nhaø Nöôùc, chæ ñöôïc pheùp coù nhöõng sinh hoaït giôùi haïn ñi keøm theo caùc nghi thöùc toân giaùo maø thoâi, nhö ban Troáng Keøn, vaø Sinh Hoaït khoâng ñònh Kyø cuûa Nhöõng Nhoùm Nguôøi treân 65 tuoåi, ñeå caàu nguyeän cho nhöõng beänh nhaân, hay cho ngöôøi quaù coá maø thoâi.
(Reuters 10/11/97; AFP 10/11/97) Nhöõng ngöôøi Coâng Giaùo thuoäc giaùo xöù Traø Coå, huyeän Thoáng Nhaát, tænh Ñoàng Nai, tranh chaáp vôùi caùc vieân chöùc chính quyeàn ñòa phöông, veà vaán ñeà truaát höõu baát coâng nhöõng ñaát ñai cuûa giaùo hoäi.
Theo nguoàn tin do hai haûng tin quoác teá Reuters vaø AFP, phoå bieán hoâm qua thöù hai, 10 thaùng 11, thì töø hoâm thöù saùu muøng 7 thaùng 11, haøng ngaøn ngöôøi daân, ña soá laø phuï nöõ vaø treû con, ñaõ keùo veà bieåu tình tröôùc Vaên Phoøng cuûa chính quyeàn ñòa phöông huyeän Thoáng Nhaát, tænh Ñoàng Nai, naèm caùch 60 caây soá ñoâng baéc Thaønh Phoá Hoà Chí Minh, ñeå phaûn ñoái söï tham nhuõng cuûa caùc vieân chöùc ñòa phöông vaø vieäc truaát höõu baát coâng nhöõng vuoâng ñaát cuûa giaùo hoäi coâng giaùo ôû giaùo xöù Traø Coå. Sang ngaøy thöù baûy, muøng 8 thaùng 11, thì soá nguôøi bieåu tình theâm ñoâng, khieán cho löïc löôïng coâng an phaûi can thieäp. Coù ngöôøi taïi choå cho haûng tin quoác teá AFP bieát laø con soá ngöôøi bieåu tình leân ñeán khoaûng 10 ngaøn ngöôøi, vaø cuoäc xoâ xaùt giöõa daân chuùng vaø löïc löôïng coâng an ñaõ laøm cho boán nguôøi daân vaø moät coâng an bò thöông. Nhöõng ngöôøi bieåu tình ñaõ ñoát nhaø cuûa moät vieân chöùc ñòa phöông cuûa Maët Traän Toå Quoác, ñaëc traùch veà vaán ñeà toân giaùo. Hoï yeâu caàu traû laïi ñaát nhaø thôø maø nhaø nöôùc ñaõ truaát höõu moät caùch baát coâng, taïi giaùo xöù Traø Coå. Moät mieáng ñaát roäng 3,200 thuôùc vuoâng ñaõ bò truaát höõu ñeå xaây chôï vaø tröôøng hoïc, vaø khoaûng 12,000 thöôùc vuoâng khaùc ñang bò tòch thu, thì xaûy ra cuoäc bieåu tình phaûn ñoái cuûa daân chuùng nhö vöøa noùi. Chính quyeàn ñòa phöông ñaõ phaûi nhôø ñeán söï can thieäp cuûa Ñöùc Giaùm Muïc Xuaân Loäc, Ñöùc Cha Nguyeãn Minh Nhaät, ñeå xin nhöõng ngöôøi bieåu tình giaûi taùn. Moät ngöôøi daân taïi ñòa phöông ñaõ cho haûng tin quoác Teá AFP bieát nhö sau: Tình hình cuûa ngaøy thöù hai 10/11 laø taïm yeân oån, nhöng neáu chính quyeàn khoâng giaûi quyeát nhöõng yeâu caàu cuûa daân chuùng ñòa phöông, thì cuoäc bieåu tình seõ taùi phaùt nöõa. Nguôøi ñöa tin noùi nhö sau: "Chuùng toâi seõ tranh ñaáu ñeå baûo veä ñaát cuûa chuùng toâi baèng moïi giaù, duø phaûi hy sinh maïng soáng ñi nöõa".
Trong khi ñoù, thì Vieân Chöùc Coâng An vaø Caùc Vieân Chöùc cuûa UÛy Ban Toân Giaùo trong Maët Traän Toå Quoác Tænh Ñoàng Nai, giöõ im laëng, khoâng xaùc nhaän vaø cuõng khoâng choái boû cuoäc tranh chaáp treân, gioáng nhö ñaõ xaûy ra vaøo thaùng 5 vaø thaùng 6 naêm nay, taïi Tænh Thaùi Bình, khi nhöõng ngöôøi noâng daân bò thua thieät vì naïn tham nhuõng, ñaõ böïc töùc haønh ñoäng choáng laïi nhöõng vieân chöùc tham nhuõng taïi ñòa phöông.
Caùc nhaø ngoaïi giao vaø caùc quan saùt vieân phaân tích tình hình Vieät Nam hieän nay thì cho raèng cuoäc bieåu tình phaûn ñoái cuûa muôøi ngaøn ngöôøi daân taïi huyeän Thoáng Nhaát tænh Ñoàng Nai, coù taàm möùc nghieâm troïng hôn bieán coá taïi Tænh Thaùi Bình, vì nhöõng boäc loä böïc töùc treân naèm trong moät cuoäc xung ñoät roäng lôùn hôn, ñaõ aâm æ töø laâu, vaø naèm saâu trong taâm hoàn cuûa nhöõng ngöôøi di cö naêm 1954. Hôn nöõa, taïi giaùo phaän Xuaân Loäc, treân bình dieän sinh hoaït toân giaùo, cuõng ñang coù cuoäc tranh chaáp, vì leänh chính quyeàn buoäc phaûi giaûi taùn caùc hoäi ñoaøn do töï caùc tín höõu thaønh laäp, taïi caùc giaùo xöù. Nhìn treân bình dieän roäng hôn nöõa, thì moái lieân laïc hieän nay giöõa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo taïi Vieät Nam vaø Nhaø Nöôùc Vieät Nam coøn coù nhieàu vöôùng maéc, maø neáu cöù ñeå keùo daøi maõi, seõ khoâng khoûi gaây ra nhöõng haäu quaû tieâu cöïc vaø tranh chaáp nghieâm troïng hôn.