Back
to Radio Veritas Asia Home Page
ÑHY Joseph Tomko
keâu goïi Giaùo Hoäi Colombia tham döï
tích cöïc vaøo vieäc truyeàn giaùo
Ñöùc Cha Ximenes Belo keâu
goïi caùc phe phaùi giaûi giôùi voõ
khí
Chuû tòch Arafat keâu goïi
theá giôùi cöùu giuùp Ñoâng
Jerusalem
Toå chöùc nhaân quyeàn
Chileâ vaø Argentina chæ trích vieäc Toøa
Thaùnh uûng hoä Pinochet
Caùc Giaùm Muïc Ñöùc
thaûo luaän veà caùc trung taâm coá
vaán cho caùc phuï nöõ
Tuaàn san "Civilta Cattolica"
pheâ phaùn phong traøo tranh ñaáu cho
quyeàn cuûa suùc vaät
Ñöùc Hoàng Y Joseph Tomko keâu goïi Giaùo Hoäi Colombia tham döï tích cöïc vaøo vieäc truyeàn giaùo "Ad gentes".
(Avvenire 23.02.99) - Bogotaø - 23.02.99 - Trong chuyeán vieáng thaêm vöøa qua taïi Colombia, Ñöùc Hoàng Y Joseph Tomko, Toång Tröôûng Boä Truyeàn Giaùo, ñaõ coù moät loaït caùc buoåi gaëp gôõ vôùi caùc Giaùm Muïc, tu só nam, nöõ, chuûng sinh vaø caùc cô quan truyeàn giao trong nöôùc, ñeå thuyeát trình caùc ñeà taøi veà daán thaân truyeàn giaùo cho nhöõng anh chò em chöa bieát Chuùa Kitoâ (Ad Gentes). Ñöùng tröôùc vieäc gia taêng ôn keâu goïi Tu Doøng vaø Linh Muïc taïi Colombia, Ñöùc Hoàng Y môøi goïi Giaùo Hoäi Colombia ñöøng tích tröõ trong kho caùc taøi saûn quí baùu naøy, nhöng haõy ñem ra ñeå phuïc vuï vieäc truyeàn giaùo chung cuûa Giaùo Hoäi. Ñöùc Hoàng Y Toång Tröôûng noùi: "Chuùng ta khoâng theå ngoài yeân, trong khi bieát raèng coøn töøng trieäu, trieäu ngöôøi chöa coù cô hoäi bieát vaø gaëp gôõ Chuùa Kitoâ".
Ñöùc Cha Ximenes Belo keâu goïi caùc phe phaùi giaûi giôùi voõ khí.
(Reuters 23/02/99) - Australia (Sydney) - Vieäc giaûi giôùi toaøn boä voõ khí cuûa hai phe phaùi Ñoâng Timor laø con ñöôøng duy nhaát ñeå traùnh moät cuoäc noäi chieán ñang khi Ñoâng Timor tieán tôùi ñoäc laäp.
Treân ñaây laø quan ñieåm cuûa Ñöùc Cha Carlos Ximenes Belo, giaùm quaûn toâng toøa Dili. Caêng thaúng giöõa hai beân ngöôøi Ñoâng Timor, choáng vaø uûng hoä vieäc saùt nhaäp Ñoâng Timor vaøo Indonesia, ñang gia taêng keå töø sau khi Indonesia tuyeân boá seõ ñeå cho laõnh thoå naøy ñöôïc ñoäc laäp neáu ngöôøi daân taïi ñaây baùc boû giaûi phaùp töï trò do Indonesia ñeà xöôùng. Phaùt bieåu trong moät cuoäc gaëp gôõ taïi quoác hoäi bang New South Wales beân Australia, Ñöùc Cha Belo ñaõ noùi nhö sau: "Theo toâi nghó, ñieàu quan troïng nhaát trong luùc naøy laø giaûi giôùi taát caû moïi phe phaùi, caùc nhoùm baùn quaân söï cuûa phe uûng hoä ñoäc laäp cuõng nhö phe muoán Ñoâng Timor ñöôïc saùt nhaäp vôùi Indonesia. Qua tieán trình hoøa giaûi giöõa hai phe ñoái nghòch, Ñoâng Timor seõ traùnh ñöôïc moät cuoäc noäi chieán". Lôøi keâu goïi cuûa vò giaùm quaûn toâng toøa Dili cuõng phuø hôïp vôùi quan ñieåm cuûa laõnh tuï maët traän khaùng chieán Fritilin cuûa Ñoâng Timor, laø oâng Xanana Gusmao, ngöôøi vöøa ñöôïc Indonesia chuyeån töø nhaø tuø veà giam taïi gia.
Ñöùc Cha Belo cuõng baøy toû quan ngaïi raèng nhöõng ngöôøi Ñoâng Timor muoán Indonesia tieáp tuïc cai quaûn laõnh thoå naøy cuõng nhö caùc binh só Indonesia ñang ñoàn truù taïi ñaây seõ choáng laïi phong traøo ñoøi ñoäc laäp cuûa ña soá daân Ñoâng Timor. Ngaøi noùi nhö sau: "Caùc phaàn töû thuoäc quaân ñoäi Indonesia ñang trang bò voõ khí cho nhöõng ngöôøi Ñoâng Timor coäng taùc vôùi hoï. Nhoùm naøy ñang hoang mang tröôùc vieãn töôïng quaân ñoäi Indonesia seõ ruùt ra khoûi laõnh thoå naøy. Toâi keâu goïi chính phuû Australia, Indonesia vaø caùc nöôùc laùng gieàng haõy ra tay giuùp Ñoâng Timor traùnh moät cuoäc noäi chieán ñang coù nguy cô buøng noå". Hoâm thöù Hai vöøa qua 22/02/99, oâng Xanana Gusmao keâu goïi toång thoáng Habibie neân aùp löïc quaân ñoäi Indonesia ñöøng phaân phaùt voõ khí cho caùc nhoùm baùn quaân söï uûng hoä Jakarta ôû Ñoâng Timor.
Chuû tòch Arafat keâu goïi theá giôùi cöùu giuùp Ñoâng Jerusalem.
(AFP 23/02/99) - Morocco (Casablanca) - Ngöôøi Kitoâ treân theá giôùi neân hieäp löïc vôùi ngöôøi Hoài Giaùo ñeå ngaên ngöøa tình traïng Do Thaùi hoùa thaønh Jerusalem.
Ñoù laø lôøi keâu goïi töø chuû tòch Yasser Arafat cuûa Palestine, ñöa ra vaøo hoâm thöù Ba (23/02/99) taïi moät hoäi nghò quoác teá, keùo daøi trong 3 ngaøy taïi thaønh phoá Casablanca cuûa Morocco. Khoaûng 300 hoïc giaû töø caùc nöôùc Arab-Hoài Giaùo, AÂu Chaâu vaø Hoa Kyø ñaõ ñeán tham döï ñeå thaûo luaän veà qui cheá töông lai cuûa vuøng laõnh thoå phía Ñoâng thaønh Jerusalem ñoái vôùi caùc toân giaùo ñoäc thaàn. Hoäi naøy do Toå Chöùc Caùc Quoác Gia Hoài Giaùo ñöùng ra baûo trôï. Ñöa ra lôøi keâu goïi treân ñaây, oâng Yasser Arafat giaûi thích nhö sau: "Tieán trình hoøa bình ñang ñoái dieän vôùi moät töông laïi voâ ñònh, coù nguy cô huûy dieät hoøa bình cuõng nhö taát caû moïi hy voïng cho hoøa bình, an ninh vaø söï oån ñònh gaén lieàn. Toâi keâu goïi Toøa Thaùnh, caùc giaùo hoäi Ñoâng Phöông vaø caùc giaùo hoäi Kitoâ khaùc, haõy tham gia vaø ñoùng goùp taøi chaùnh vaøo caùc noã löïc, ñeå cuøng vôùi ngöôøi Hoài Giaùo, choáng laïi moïi toan tính muoán Do Thaùi Hoùa thaønh Jerusalem". Chuû tòch Arafat cuõng nhaân cô hoäi naøy tröïc tieáp nhaén göûi tôùi coâng chuùng Do Thaùi lôøi leõ nhö sau: "Hoøa bình vaø vieäc ñònh cö nhöõng ngöôøi Do Thaùi taïi nhöõng vuøng ñaát coøn tranh chaép, laø hai ñieàu ñoái nghòch khoâng theå naøo toàn taïi chung vôùi nhau ñöôïc. Seõ khoâng bao giôø coù hoøa bình khi naøo vieäc ñònh cö coøn tieáp dieãn, chieám ñaát, Do Thaùi hoùa Jerusalem. Hoøa bình laø öu tieân haøng ñaàu cho quyeàn lôïi cuûa ngöôøi Do Thaùi, cuõng nhö cho quyeàn lôïi cuûa ngöôøi Palestine, caùc nöôùc AÛ Raäp vaø coäng ñoàng theá giôùi.
Veà phaàn mình vua Hassan II cuûa Morocco vaø cuõng laø chuû tòch UÛy Ban Jerusalem, ñaõ göûi tôùi hoäi nghò moät söù ñieäp trong ñoù quoác vöông leân aùn cuoäc chieán toân giaùo maø phía Do Thaùi ñang khôûi ñoäng taïi Thaønh Thaùnh. Quoác vöông Hassan II keâu goïi baûo toàn neàn vaên hoùa vaø toân giaùo phong phuù cuûa Ñoâng Jerusalem. UÛy Ban Jerusalem ñöôïc Toå Chöùc Caùc Nöôùc Hoài Giaùo thieát laäp, muïc ñích laø ñeå baûo veä quyeàn lôïi cuûa ngöôøi Hoài Giaùo taïi Jerusalem. Trong khi ñoù, Ñöùc Thöôïng Phuï Michel al-Sabbah, giaùo chuû Coâng Giaùo nghi leã La Tinh taïi Jerusalem, thì keâu goïi chính phuû caùc nöôùc AÛ Raäp haõy thöïc hieän nhöõng böôùc cuï theå vaø ñoùng goùp taøi chaùnh ñeå ñaûm baûo vieäc toân troïng quyeàn cuûa ngöôøi Kitoâ taïi Jerusalem. Ñöùc Thöôïng Phuï Sabbah khaúng ñònh raèng, baát cöù noã löïc naøo nhaém cuûng coá söï hieän dieän cuûa ngöôøi Kitoâ taïi Jerusalem thì cuõng laø cuûng coù söï toàn taïi cuûa ngöôøi AÛ Raäp taïi vuøng laõnh thoå maø Do Thaùi muoán Do Thaùi Hoùa.
Caùc toå chöùc nhaân quyeàn Chileâ vaø Argentina chæ trích vieäc Toøa Thaùnh uûng hoä nhaø ñoäc taøi Pinochet.
(AFP 23/02/99) - Argentina (Buenos Aires) - Caùc toå chöùc nhaân quyeàn taïi Chileâ vaø Argentina ñang tieáp tuïc chæ trích vieäc Toøa Thaùnh can thieäp cho töôùng Augusto Pinochet vôùi chính phuû Anh Quoác, ñeå oâng khoâng bò daãn ñoä sang Taây Ban Nha chòu xeùt xöû.
Toå chöùc "Caùc Baø Meï Quaûng Tröôøng" (Mothers of Plaza) beân Argentine ñaõ chính tay mang tôùi Toøa Khaâm Söù taïi thuû ñoâ Buenos Aires moät laù thö, trong ñoù toå chöùc naøy noùi raèng hoï khoâng theå naøo tin ñöôïc laø ÑTC Gioan Phaoloâ II laïi ñöùng ra can thieäp cho nhaø ñoäc taøi Pinochet, vì lyù do nhaân ñaïo. Phaùt ngoân vieân Toøa Thaùnh, tieán só Navarro Valls ñaõ xaùc nhaän raèng Toøa Thaùnh ñaõ göûi thö lieân laïc vôùi chính phuû Anh Quoác lieân quan tôùi vaán ñeà cuûa töôùng Pinochet. Tuy nhieân tieán só Navarro Valls noùi raèng vieäc lieân laïc ngoaïi giao naøy giöõa Toøa Thaùnh vaø Anh Quoác laø bí maät, ñoàng thôøi tieán só cuõng khoâng xaùc nhaän laø ÑTC ñaõ tröïc tieáp ñöùng ra can thieäp.
Trong khi ñoù taïi Chileâ, caùc thaân nhaân cuûa nhöõng ngöôøi ñöôïc coi laø naïn nhaân cuûa töôùng Pinochet trong thôøi oâng naém quyeàn, ñaõ toå chöùc moät cuoäc bieåu tình ôû thuû ñoâ vaø ra moät thoâng caùo noùi raèng hoï khoâng theå naøo hieåu ñöôïc vai troø cuûa Toøa Thaùnh trong vuï xin khoan hoàng cho nhaø ñoäc taøi Pinochet. Moät daân bieåu quoác hoäi, thuoäc ñaûng Daân Chuû Kitoâ cuõng chæ trích quyeát ñònh cuûa Toøa Thaùnh trong vaán ñeà naøy.
Caùc Ñöùc Giaùm Muïc Ñöùc thaûo luaän veà söï hieän dieän cuûa Giaùo Hoäi trong caùc trung taâm coá vaán cho caùc phuï nöõ gaëp khoù khaên khi mang thai.
Lingen, Ñöùc [Apic 23/02/99] - Caùc Ñöùc Giaùm Muïc Ñöùc ñang thaûo luaän veà söï hieän dieän cuûa Giaùo Hoäi trong caùc trung taâm coá vaán cho caùc phuï nöõ gaëp khoù khaên trong khi mang thai.
Hoâm thöù Ba [23/02/99], trong phieân hoïp khoaùng ñaïi dieãn ra taïi Lingen, 67 vò Giaùm Muïc Ñöùc laéng nghe töôøng trình cuûa nhoùm laøm vieäc ñöôïc thieát laäp ñeå nghieân cöùu veà vaán ñeà naøy. Hieän nay taïi Ñöùc coù taát caû 1,600 trung taâm coá vaán cho caùc phuï nöõ gaëp khoù khaên trong khi mang thai. 260 trung taâm thuoäc traùch nhieäm cuûa Giaùo Hoäi.
Nhoùm nghieân cöùu cho bieát söï hieän dieän cuûa Giaùo Hoäi trong caùc trung taâm coá vaán laø phöông theá toát nhöùt ñeå baûo veä söï soáng cuûa caùc thô nhi saép chaøo ñôøi. Theo nhoùm nghieân cöùu naøy, vieäc coá vaán coù theå giuùp cho caùc phuï nöõ mang thai gaëp khoù khaên coù theå töø boû yù ñònh phaù thai.
Caùch ñaây moät naêm, trong laù thö gôûi cho Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Ñöùc, Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II noùi raèng vieäc caáp chöùng chæ cho caùc phuï nöõ mang thai gaëp khoù khaên, coù tính caùch haøm hoà: noù coù theå bò xem nhö moät ñieàu kieän caàn thieát ñeå tieán haønh vieäc phaù thai. Ñöùc Thaùnh Cha cho raèng Giaùo Hoäi khoâng neân caáp moät loaïi chöùng chæ nhö theá.
Hoâm nay, caùc Ñöùc Giaùm Muïc Ñöùc seõ boû phieáu ñeå quyeát ñònh xem coù neân tieáp tuïc vieäc caáp chöùng chæ nhö theá hay khoâng.
Tuaàn san "Civilta Cattolica" pheâ phaùn phong traøo tranh ñaáu cho quyeàn cuûa suùc vaät.
Roma [Zenit 23/02/99] - Tuaàn san "civilta Cattolica" cuûa caùc Linh Muïc Doøng Teân leân tieáng pheâ phaùn phong traøo tranh ñaáu cho ñieàu ñöôïc goïi laø "quyeàn" cuûa suùc vaät.
Trong baøi xaõ luaän soá môùi nhöùt, tuaàn san uy tín nhöùt cuûa Doøng Teân cho raèng aùp duïng quyeàn cuûa con ngöôøi cho thuù vaät seõ daãn ñeán nhöõng haäu quaû phi lyù.
Baøi xaõ luaän cuûa baùo Civlita Cattolica ñaõ taïo ra moät phaûn öùng gay gaét veà phía Lieân Minh choáng laïi vieäc moå xeû, moät trong nhöõng hieäp hoäi tranh ñaáu cho quyeàn cuûa suùc vaät tích cöïc nhöùt taïi YÙ. Lieân Minh choáng laïi vieäc moå xeû suùc vaät coøn soáng, so saùnh laäp tröôøng cuûa caùc Linh Muïc Doøng Teân vôùi vieäc choái boû quyeàn cuûa phuï nöõ tröôùc kia. Lieân Minh naøy toá caùo caùc Linh Muïc Doøng Teân döõng döng tröôùc söï kieän moãi naêm treân theá giôùi khoâng bieát bao nhieâu suùc vaät bò haønh haï cho ñeán cheát.
Trong baøi xaõ luaän, tuaàn san "civilta Cattolica" vieát raèng neáu thuù vaät coù nhöõng quyeàn nhö con ngöôøi, chuùng ta coù nghóa vuï phaûi can thieäp ñeå traùnh khoâng cho con thuù naøy haønh haï hay saùt haïi con thuù khaùc.
Baøi xaõ luaän nhaán maïnh raèng con ngöôøi, vì chieàu kích thieâng lieâng cuûa noù, khoâng nhöõng khaùc vôùi thuù vaät maø coøn cao caû hôn thuù vaät. Con ngöôøi coù moät giaù trò vaø moät phaåm giaù maø thuù vaät khoâng coù. Moät phaåm giaù nhö theá laøm cho con ngöôøi töï noù laø moät cöùu caùnh, khoâng bao giôø ñöôïc xöû duïng nhö moät phöông tieän. Do ñoù, thuù vaät khoâng coù vaø khoâng theå coù nhöõng quyeàn nhö con nguôøi. Nhöng dó nhieân, ñieàu ñoù khoâng coù nghóa laø thuù vaät coù theå bò ñoái xöû moät caùch taøn nhaãn vaø con ngöôøi khoâng coù nghóa vuï ñoái vôùi chuùng.
Back
to Radio Veritas Asia Home Page