Back
to Radio Veritas Asia Home Page
"Nhoùm haønh
ñoäng 16/2 taïi Coïng Hoøa Daân Chuû
Congo
Nhaät Baûn kyû nieäm 450
naêm Thaùnh Phanxicoâ Xavieâ ñeán
Nhaät Baûn
ÑTC can thieäp cho töôùng
Pinochet cuûa Chileâ
Toøa Thaùnh can thieäp veà
vuï Töôùng Pinochet
Chuû tòch Arafat ñeán
Roma ñeå chuaån bò cho caùc nghi leã
möøng Ñaïi Naêm Thaùnh
ÑTC tieáp oâng Yasser Arafat
laõnh tuï Palestine
ÑTC tieáp phaùi ñoaøn
tham döï Hoäi Nghò quoác teá veà
"Betlem 2000"
"Nhoùm haønh ñoäng 16/2 taïi Coïng Hoøa Daân Chuû Congo".
Kinshasa [Zenit 19/02/99] - Toå chöùc coù teân laø "nhoùm lieân keát haønh ñoäng 16/2" taïi Coïng hoøa daân chuû Congo, keâu goïi caùc phe tranh chaáp trong nöôùc haõy ñeo ñuoåi tinh thaàn baát baïo ñoäng trong cuoäc ñaáu tranh cuûa hoï. Nhoùm "Lieân Keát haønh ñoäng 16/2" qui tuï nhieàu phong traøo Kitoâ trong nöôùc.
Nhöõng cuoäc ñuïng ñoä môùi ñaây taïi Uvira, maïn ñoâng Congo giöõa quaân ñoäi chieám ñoùng ñeán töø Rwanda vaø caùc du kích quaân choáng laïi toång thoáng Kabila, ñaõ khieán cho cuoäc soáng cuûa ngöôøi daân trôû neân khoù khaên hôn. Theo moät baûn baùo caùo cuûa Toå Chöùc löông noâng Lieân Hieäp Quoác, caùc gia ñình taïi Kinshasa phaûi duøng ñeán 90 phaàn traêm thu nhaäp cuûa hoï cho löông thöïc haèng ngaøy. Hoï chæ coù theå aên ñöôïc thòt hai tuaàn moät laàn maø thoâi.
Nhoùm "Lieân Keát haønh ñoäng 16/2" ñöôïc ñaët teân töø cuoäc tuaàn haønh phaûn ñoái ngaøy 16/2 naêm 1992. Nhöõng ngöôøi tham gia cuoäc tuaàn haønh ñaõ yeâu caàu môû laïi Hoäi Nghò Chuû Quyeàn daân toäc ñeå thaûo luaän veà vieäc thieát laäp Nhaø Nöôùc Phaùp Quyeàn. Cuoäc tuaàn haønh ñaõ bò nhaø ñoäc taøi Mobutu ñaøn aùp daõ man. Ngaøy nay, 7 naêm sau bieán coá, caùc tín höõu Kitoâ cuûa Nhoùm Lieân Keát haønh ñoäng 16/2 keâu goïi hoøa bình cho xöù sôû. Trong lôøi keâu goïi cuûa mình, nhöõng ngöôøi thuoäc nhoùm Lieân Keát haønh ñoäng 16/2 khuyeán khích nhöõng ai coù traùch nhieäm trong guoàng maùy cai trò haõy ñi vaøo "con ñöôøng hoøa giaûi daân toäc ñeå thieát laäp moät xaõ hoäi daân chuû thöïc söï".
Nhaät Baûn kyû nieäm 450 naêm Thaùnh Phanxicoâ Xavieâ ñeán Nhaät Baûn.
Tin TOKYO / Nhaät Baûn (Apic 19/02/99): Thaùnh Phanxicoâ Xavieâ ñaõ ñaët chaân ñeán Nhaät Baûn laàn ñaàu tieân ngaøy 15 thaùng 8 naêm 1549, taïi Kagoshima. Vì theá, trong thôøi gian naày, Giaùo Hoäi Coâng Giaùo taïi Nhaät Baûn cuøng vôùi nhöõng coäng ñoaøn Kitoâ khaùc, baét ñaàu nhöõng cöû haønh ñeå kyû nieäm bieán coá 450 naêm Thaùnh Phanxicoâ ñeán Nhaät Baûn. Thaùnh Nhaân ñaõ sinh ra trong moät gia ñình quyù toäc Taây Ban Nha goác Basque, naêm 1506. Ngaøi laø moät trong nhöõng ñoà ñeä cuûa Thaùnh Ignatioâ thaønh Loyola, vò thaùnh saùng laäp Doøng Teân. Ñöôïc thuï phong linh muïc naêm 1537, vaø naêm 1541, Thaùnh Nhaân leân ñöôøng ñi truyeàn giaùo cho vuøng Ñoâng AÁn, vaø ñaët chaân ñeán GOA. Sau ñoù, ngaøi quyeát ñònh ñeán truyeàn giaùo taïi Nhaät Baûn, vaø ñaët chaân laàn ñaàu tieân ñeán Kagoshima, ngaøy 15 thaùng 8 naêm 1549.
Linh Muïc TOSHIAKI KOSO, doøng teân, vaø laø vieän tröôûng Ñaïi Hoïc Coâng Giaùo SOPHIA ôû TOKYO, Nhaät Baûn, môùi ñaây ñaõ tuyeân boá raèng Thaùnh Phanxicoâ Xavieâ ñaõ ñoùng moät vai troø quan troïng khoâng nhöõng trong lòch söû vaø neàn vaên hoùa cuûa Nhaät Baûn, maø coøn trong theá giôùi nöõa, vì nhöõng coá gaéng cuûa Ngaøi ñeå rao giaûng Phuùc AÂm, vaø öôùc muoán phaùt trieån vieäc trao ñoåi vaên hoùa Ñoâng Taây. Thaùng 12/1998 naêm vöøa qua, Ñaïi Hoïc Sophia ñaõ toå chöùc moät Hoäi Nghò Quoác Teá vôùi hôn 300 tham döï vieân, veà ñeà taøi: "Cuoäc Gaëp Gôõ giöõa AÂu Chaâu vaø AÙ Chaâu vaøo thôøi nhöõng Nhaø Haøng Haûi noåi tieáng-- Bieán Coá Thaùnh Phanxicoâ XAVIEÂ ñeán Nhaät Baûn trong vieãn töôïng lòch söû theá giôùi."
Theo baûn thoáng keâ môùi ñaây, thì toång coäng soá ngöôøi Kitoâ taïi Nhaät Baûn laø 1,104,167, töùc chieám 0,87% daân soá. Trong soá naày, giaùo hoäi Coâng Giaùo chæ coù 457,199 tín höõu; toång soá anh chò em Tin Laønh Nhaät Baûn laø 602,845 ngöôøi. Vaø Giaùo Hoäi Chính Thoáng Nhaät Baûn coù 25,713 tín höõu.
ÑTC can thieäp cho töôùng Pinochet cuûa Chileâ.
(AFP, Reuters 19/02/99) - Anh Quoác (Luaân Ñoân) - ÑTC Gioan Phaoloâ II ñaõ vieát thö xin chính phuû Anh Quoác hoaõn laïi vieäc daãn ñoä töôùng Augusto Pinochet cuûa Chileâ sang Taây Ban Nha ñeå ra toøa chòu xeùt xöû.
Nhaät baùo "Daily Telegraph", xuaát baûn taïi Luaân Ñoân noùi raèng, trong laù thö göûi tôùi chính phuû Anh, ÑTC Gioan Phaoloâ II keâu goïi neân roäng löôïng vôùi oâng Pinochet vì lyù do nhaân ñaïo vaø vì quyeàn lôïi cuûa tieán trình hoøa giaûi daân toäc taïi Chileâ. Ngoaøi ra ÑTC cuõng ngoû yù uûng hoä laäp luaän cho raèng töôùng Pinochet neân ñöôïc mieãn toá bôûi vì oâng laø moät vò cöïu nguyeân thuû quoác gia. Cuõng theo söï hieåu bieát cuûa tôø Daily Telegraph thì, moät laù thö töông töï cuõng ñaõ ñöôïc göûi tôùi chính quyeàn Taây Ban Nha. Thöù Naêm 18/02/99 vöøa qua, boä ngoaïi giao Anh xaùc nhaän raèng Toøa Thaùnh ñaõ lieân heä vôùi Luaân Ñoân veà vuï baét giöõ töôùng Pinochet taïi Anh. Tuy nhieân khoâng coù chi tieát naøo khaùc ñöôïc coâng boá. Phaùt ngoân vieân cuûa boä ngoaïi giao Anh noùi nhö sau: "Chuùng toâi ñaõ nhaän ñöôïc thö töø Vatican vaø chuùng toâi löu yù tôùi nhöõng ñieàu ghi nhaän trong thö, tuy nhieân ñaây laø vaán ñeà hoaøn toaøn do toøa aùn ñònh ñoaït. Ñaây chöa phaûi laø thôøi ñieåm thích hôïp ñeå chuùng toâi ñöa ra baát cöù lôøi pheâ bình naøo".
Töôùng Pinochet bò nhaø chöùc traùch Anh baét giöõ taïi Luaân Ñoân hoâm 16/10/1998 naêm ngoaùi, theo lôøi yeâu caàu cuûa moät toøa aùn taïi Taây Ban Nha muoán ñöa oâng ra xeùt xöû veà nhöõng caùo traïng lieân quan tôùi dieät chuûng, tra taán vaø thuû tieâu caùc tuø nhaân trong thôøi gian oâng cai trò Chileâ vôùi baøn tay saét töø naêm 1973-1990. Toái cao phaùp vieän Anh ñang cöùu xeùt ñôn xin ñöôïc mieãn toá trong tö caùch laø moät cöïu nguyeân thuû quoác gia. Ñôn cuûa oâng ñang ñöôïc toái cao phaùp vieän Anh cöùu xeùt. Neáu ñôn cuûa oâng ñöôïc chaáp thuaän theo nhö mong ñôïi cuûa chính phuû Chileâ, thì töôùng Pinochet ñöôïc töï do trôû veà nguyeân quaùn, neáu khoâng, oâng seõ phaûi traûi qua nhieàu thuû tuïc phaùp lyù ñeå bò daãn ñoä sang Taây Ban Nha.
Cuoái thaùng 11/1998 naêm ngoaùi, phoù boä tröôûng ngoaïi giao Chileâ ñaõ yeâu caàu ñöôïc hoäi kieán vôùi caùc nhaân vaät cao caáp cuûa Vatican ñeå thaûo luaän veà vuï baét giöõ töôùng Pinochet. Tuy baùo chí YÙ luùc ñoù noùi raèng, chính phuû Chileâ khoâng yeâu caàu Toøa Thaùnh ñöùng ra laøm trung gian, nhöng moät soá nhaø ngoaïi giao ñaõ ngoû yù raèng Chileâ coù yù muoán xin Toøa Thaùnh leân tieáng trong vuï naøy vì lyù do nhaân ñaïo. Töôûng cuõng neân nhaéc laïi raèng, ÑTC Gioan Phaoloâ II ñaõ vieáng thaêm Chileâ daïo naêm 1987 khi töôùng Pinochet coøn ñang naém quyeàn.
Toøa Thaùnh can thieäp veà vuï Töôùng Pinochet.
Vatican - 19.02.99 . Nhaät baùo "Daily Telegrah" soá ra ngaøy 18.02.99, nhaéc ñeán söï can thieäp cuûa Toøa Thaùnh, veà vaán ñeà Töôùng Pinochet, ngöôøi Chili, bò giam giöõ taïi London. Ñöôïc ñaëc phaùi vieân ñaøi Vatican phoûng vaán veà vuï naøy, Tieán Só Navarro Valls, giaùm ñoác phoøng baùo chí Toøa Thaùnh traû lôøi nhö sau: "Ñuùng nhö vaäy, toâi coù theå xaùc nhaän raèng Toøa Thaùnh coù can thieäp theo ñöôøng loái ngoaïi giao vôùi Chính Phuû Anh Quoác, nhö baø Nam Töôùc Simons de Veùdrine, thuoäc Boä Ngoaïi Giao Anh, ñaõ loan tin hoâm 18.02.99 taïi Nghò Vieän. Vieäc can thieäp naøy cuûa Toøa Thaùnh ñaõ ñöôïc laøm trong bí maät, vaø coù theå coâng boá vaøo luùc thuaän tieän, vôùi söï thoûa thuaän cuûa Chính Phuû Anh Quoác, theo thuû tuïc quoác teá".
Ñöôïc hoûi taïi sao Toøa Thaùnh quan taâm ñeán vaán ñeà Pinochet? Tieán Só Navarro Valls traû lôøi: "Caâu hoûi naày thaät hay vaø toâi caàn minh xaùc raèng: vieäc quan taâm cuûa Toøa Thaùnh laø do chính phuû Chili yeâu caàu, nhö ngaøi bieát, chính phuû Chili goàm caùc thaønh phaàn cuûa Ñaûng Daân Chuû Thieân Chuùa Giaùo vaø xaõ hoäi vaø chính phuû naøy, taïi caùc toøa aùn quoác teá, ñoøi laïi chuû quyeàn cuûa mình, caû trong laõnh vöïc luaät phaùp nöõa".
Töôùng Pinochet, sau khi laät ñoå chính phuû thieân coäng cuûa Toång Thoáng Allende ngaøy 11 thaùng 9 naêm 1973, ñaõ leân caàm quyeàn vaø thi haønh chính saùch ñoäc taøi. OÂng bò caùo veà toäi thuû tieâu nhieàu ngöôøi ñoái laäp chính trò trong nöôùc vaø moät soá ngöôøi ngoaïi quoác nöõa (nhö Taây Ban Nha). Môùi ñaây, oâng ñi Anh Quoác, ñeå chöõa beänh vaø bò giam giöõ taïi ñaây, theo lôøi yeâu caàu cuûa chính phuû Taây Ban Nha. Traùi laïi chính phuû Chili phaûn ñoái haønh ñoäng naøy vaø ñoøi toân troïng chuû quyeàn quoác gia cuûa mình. Do ñoù, chính phuû naøy ñaõ xin Toøa Thaùnh can thieäp vôùi Chính Phuû Anh Quoác traû laïi Töôùng Pinochet, ñeå xeùt xöû oâng theo luaät leä quoác gia Chili.
Chuû tòch Arafat ñeán Roma ñeå chuaån bò cho caùc nghi leã möøng Ñaïi Naêm Thaùnh.
(AFP 19/02/99) - Roma - Thöù Naêm vöøa qua (18/02/99), chuû tòch Yasser Arafat cuûa Palestine ñaõ baét ñaàu chuyeán vieáng thaêm 3 ngaøy taïi Roma ñeå chuaån bò cho caùc nghi leã möøng Ñaïi Naêm Thaùnh 2000 taïi Bethlehem.
Thöù Saùu 19/02/99, oâng Arafat coù cuoäc tieáp kieán rieâng vôùi ÑTC Gioan Phaoloâ II vaø oâng ñaõ laäp laïi lôøi môøi ÑTC ñeán vieáng thaêm Bethlehem. Ñaây laø laàn thöù 7 oâng Arafat gaëp ÑTC keå töø cuoäc gaëp ñaàu tieân daïo naêm 1982. ÑTC Gioan Phaoloâ II cuõng ñaõ nhieàu laàn ngoû yù raèng ngaøi muoán haønh höông ñeán Bethlehem ñeå ñoùn möøng Thieân Nieân Kyû môùi. Chính phuû Israel cuõng ñaõ môøi ÑTC ñeán Jerusalem nhaân dòp Ñaïi Naêm Thaùnh.
Hoâm thöù Naêm 18/02/99, cuøng vôùi oâng Lamberto Dini, boä tröôûng ngoaïi giao YÙ, chuû tòch Arafat ñaõ khai maïc hoäi nghò quoác teá goïi laø "Bethlehem 2000", döôùi söï baûo trôï cuûa Lieân Hieäp Quoác. Hoäi nghò dieãn ra taïi toång haønh dinh cuûa Toå Chöùc Thöïc Phaåm vaø Noâng Nghieäp. Chöông trình Bethlehem 2000 ñaõ ñöôïc khôûi söï daïo thaùng 5 naêm 1997, muïc tieâu laø ñeå phaùt trieån caùc haï taàng cô sôû vaø kyõ ngheä du lòch bieán Bethlehem thaønh moät ñòa ñieåm quan troïng cho khaùch haønh höông ñeán töø caùc nôi treân theá giôùi. AÙm chæ tôùi vò trí ñaùng tieác cuûa Bethlehem, bò bao boïc bôûi ngöôøi ñònh cö vaø caùc thaønh phaàn ngöôøi Israel cöïc ñoan, chuû tòch Arafat keâu goïi coäng ñoàng quoác teá ñöùng ra ñaûm baûo theá naøo ñeå ngöôøi haønh höông ñöôïc töï do ñi laïi taïi caùc ñòa ñieåm thaùnh ôû Bethlehem cuõng nhö taïi Jerusalem. Chuû tòch Arafat than phieàn ñieàu maø oâng goïi laø moät söï taán coâng töø nhöõng ngöôøi ñònh cö nhaém caét ñöùt vaø coâ laäp Bethlehem vôùi Jerusalem. OÂng noùi: "Chuùng toâi ñang laøm vieäc trong hoaøn caûnh heát söùc khoù khaên. Toâi muoán nhaán maïnh ôû ñaây baûn chaát toân giaùo cuûa caùc nghi leã seõ ñöôïc cöû haønh, caùc sinh hoaït naøy seõ trôû thaønh chieác caàu noái tieáp Palestine vôùi caû theá giôùi töø thaùng 12 naêm 1999 cho ñeán thaùng 4 naêm 2001.
Chöông trình Bethlehem 2000 do coäng ñoàng quoác teá goàm Lieân Hieäp AÂu Chaâu, Lieân Hieäp Quoác, caùc chính phuû vaø toå chöùc tö nhaân vaø nhieàu coäng ñoaøn toân giaùo, ñöùng ra baûo trôï.
ÑTC tieáp oâng Yasser Arafat laõnh tuï Palestine.
Vatican - 19.02.99 - Luùc 11 giôø tröa thöù Saùu, 19 thaùng 2/1999, ÑTC ñaõ tieáp OÂng Yasser Arafat, laõnh tuï Palestine vaø ñoaøn tuøy tuøng. OÂng Arafat ñeán Roma tham döï Hoäi nghò quoác teá veà döï aùn "Betlem 2000", do Lieân Hieäp Quoác toå chöùc taïi Truï sôû FAO ôû Roma, vôùi taøi trôï cuûa Lieân Hieäp Quoác, cuûa caùc Chính Phuû hoäi vieân vaø vôùi söï ñoùng goùp cuûa moät soá ngöôøi baûo trôï. "Betlem 2000" laø moät chöông trình vó ñaïi nhaèm taêng cöôøng caùc haï taàng cô sôû cuûa Thaønh Phoá lòch söû naøy, nôi Chuùa Gieâsu ñaõ sinh ra caùch ñaây hai ngaøn naêm, baèng vieäc bieán ñoåi Betlem thaønh moät ñòa ñieåm thu huùt caùc khaùch haønh höông cuûa Ñaïi Toaøn Xaù naêm 2000. Trong cuoäc phaùt bieåu yù kieán taïi Hoäi Nghò, Laõnh tuï Palestine baøy toû söï haøi loøng lôùn lao cuûa OÂng veà saùng kieán cuûa Lieân Hieäp Quoác, ñoàng thôøi oâng cuõng nhaán maïnh raèng: Betlem chöa phaûi laø thaønh phoá hoaøn toaøn töï do, bôûi vì moät phaàn coøn bò bao vaây bôûi caùc ngöôøi Do Thaùi cuõ vaø môùi. Ñaây laø laàn thöù baåy laõnh tuï Palesatine ñöôïc Ñöùc Gioan Phaoloâ II tieáp. Laàn thöù nhaát vaøo naêm 1982 vaø laàn sau ñoù vaøo thaùng Saùu naêm ngoaùi (1998).
Sau buoåi tieáp kieán, Tieán só Navarro Valls, phaùt ngoân vieân Toøa Thaùnh, tuyeân boá treân Ñaøi Phaùt Thanh Vatican nhö sau: "Buoåi tieáp kieán dieãn ra trong baàu khí thaân maät giöõa ÑTC vaø oâng Arafat. Nhö moïi ngöôøi bieát: Ñaây laø laàn thöù baåy ÑTC vaø oâng Arafat gaëp nhau. Trong buoåi tieáp kieán dó nhieân hai beân ñaõ thaûo luaän veà tình hình Trung Ñoâng vaø caùch rieâng veà nhöõng vieãn töôïng cuûa bieán chuyeån caùc cuoäc ñaøm phaùn giöõa nguôøi Do Thaùi vaø Palestine, vaø vôùi söï löu yù caùch rieâng ñeán Thaønh Thaùnh Gieârusalem".
Tieán só Navarro Valls noùi tieáp: "OÂng Arafat ñaõ nhaéc laïi lôøi môøi ÑTC vieáng thaêm Betlem, nôi ngöôøi daân ñang nao nöùc chôø ñôïi söï hieän dieän cuûa ngaøi. ÑTC moät laàn nöõa ñaõ chaáp nhaän lôøi môøi maø oâng Arafat ñaõ ñöa ra trong buoåi gaëp gôõ thaùng saùu naêm ngoaùi. Phaùt ngoân vieân cho bieát theâm: Cuoäc thaûo luaän giöõa ÑTC vaø oâng Arafat laø moät cuoäc thaûo luaän thöïc teá, dó nhieân cuõng laïc quan nuõa. Laïc quan veà tieán trình hoøa bình cuõng nhö veà nhöõng vieãn töôïng cuûa söï hieän dieän cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II taïi Thaùnh ñòa. Tham döï Hoäi Nghò quoác teá veà "Betlem 2000" veà phía Toøa Thaùnh, coù Ñöùc Hoàng Y Roger Etchegaray, chuû tòch UÛy Ban Trung Öông Naêm Thaùnh 2000.
ÑTC tieáp phaùi ñoaøn tham döï Hoäi Nghò quoác teá veà "Betlem 2000".
Vatican - 19.02.99 - Sau khi tieáp Laõnh Tuï Yasser Arafat, cuõng trong Ñeàn Vatican, ÑTC tieáp phaùi ñoaøn tham döï Hoäi nghò quoác teá "Betlem 2000". Trong dieãn vaên ngaén baèng tieáng Anh, ÑTC nhaéc laïi raèng: Vieäc Chuùa Gieâsu sinh ra taïi Betlem ñem laïi cho Thaønh Phoá beù nhoû naøy moät khuoân maët duy nhaát "trong taâm trí vaø trong taâm hoàn caû theá giôùi". Ngaøi noùi: "Duø lòch söû cuûa nôi naøy ñaõ bò ghi daáu ngay töø ñaàu baèng baïo ñoäng, --(vuï Vua Herodeâ saùt haïi caùc treû em töø hai tuoài trôû xuoáng, vì muoán tieâu dieät Chuùa haøi nhi môùi sinh),-- nhöng Bethlem vaãn laø "moät lôøi höùa cuûa hoøa bình", moät "baûo ñaûm cho söï kieän naøy laø nhöõng hy voïng hoøa bình cuûa nhaân loaïi khoâng uoång coâng". ÑTC noùi theâm: "Taát caû chuùng ta phaûi hoaït ñoäng ñeå xaây döïng moät töông lai trong ñoù hoøa bình khoâng coù nhöõng ñe doïa giöõa nhöõng ai toân thôø Thieân Chuùa duy nhaát, duø laø tín höõu Kitoâ, Do Thaùi hay Hoài Giaùo. Nghó ñeán mieàn gay go naøy cuûa Ñòa Caàu, ÑTC nhaéc laïi raèng: lôøi höùa hoøa bình ñöôïc ñem ñeán taïi Betlem seõ trôû neân moät thöïc taïi, chæ khi naøo phaåm giaù vaø caùc quyeàn con ngöôøi, ñöôïc taïo döïng gioáng hình aûnh Thieân Chuùa, thöïc söï ñöôïc coâng nhaän vaø toân troïng".
Back
to Radio Veritas Asia Home Page