Back
to Radio Veritas Asia Home Page
Thôøi Söï: Noäi Dung cuoäc Phoûng Vaán ÑHY Ortega Y Alamino, Toång Giaùm Muïc La Havana, Cuba.
(Avvenire 24/12/97). ÑHY Lucas Jaime Ortega Y Alamino, sinh naêm 1936, thuï phong linh muïc naêm 1964, ñöôïc taán phong ngaøy 14 thaùng Gieâng naêm 1979, thaêng Toång Giaùm Muïc giaùo phaän San Cristobal de La Havana, thuû ñoâ Cuba, naêm 1981, vaø cuoái cuøng ñöôïc ÑTC Gioan Phaoloâ II phong töôùc Hoàng Y ngaøy 26 thaùng 11 naêm 1994, cuøng luùc vôùi ÑHY Phaïm Ñình Tuïng, Toång Giaùm Muïc Haø Noäi, Vieät nam. Ngaøi ñöôïc dö luaän trong nöôùc cuõng nhö ngoaøi nöôùc, coi khoâng nhöõng nhö laø moät vò chuû chaên khoân ngoan, ñaày can ñaûm vaø nhaãn naïi, maø coøn nhö laø moät nhaø "chính trò kheùo leùo" ñaõ ñöông ñaàu ñöôïc vôùi cheá ñoä ñoäc taøi cuûa laõnh tuï Fidel Castro trong nhieàu naêm qua. Nhôø taøi keùo leùo vaø nhaãn naïi cuûa ngaøi, nay Giaùo hoäi Coâng Giaùo Cuba vaø Nhaø Nöôùc ñaõ ñi ñeán choã ngoài vaøo baøn ñoái thoïai vôùi nhau, tröôùc heát ñeå giaûi toûa nhöõng xa caùch, nhöõng hieåu laàm, nhöõng nghi kî nhau vaø ñeå cuøng nhau thaønh thöïc ñi tìm giaûi phaùp cho nhöõng vaán ñeà vöôùng maéc, vaø coäng taùc xaây döïng moät xaõ hoäi toát ñeïp hôn, trong vieäc chung soáng hoøa hình vaø trong vieäc toân troïng laõnh vöïc vaø sôû tröôøng cuûa nhau.
Moät nhaø trí thöùc Cuba, tröôùc ñaây ñaõ bò coi laø phaûn caùch maïng, bò kyø thò vaø sau cuøng maát vieäc, chæ vì oâng laø ngöôøi Coâng Giaùo soáng thöïc haønh Ñöùc Tin, nay oâng ñöôïc phuïc hoài danh döï vaø ñöôïc toân troïng, vì baàu khí chính trò ñaõ thay ñoåi, vaø Giaùo Hoäi Coâng Giaùo taïi ñaây ngaøy nay ñöôïc töï do hôn, ñaõ noùi moät caùch raát yù nghóa nhö sau: "Cuoäc va chaïm giöõa Giaùo Hoäi vaø Nhaø Nöôùc do laõnh tuï Fidel Castro khôûi xöôùng laø moät troø chôi nguy hieåm cho söï soáng coøn cuûa caû hai beân. Moät cuoäc va chaïm ñaãm maùu seõ laø moät tai haïi cho caû hai. Taïi Cuba ñaõ coù nhieàu sai laàm. Caàn phaûi kieåm ñieåm laïi vaø tìm ñeán vieäc tha thöù vaø hoøa giaûi". Chuyeán vieáng thaêm tôùi ñaây cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II laø cô hoäi duy nhaát, ñeå haøn gaùn nhöõng veát thöông quaù traàm troïng vaø keùo daøi töø gaàn 40 naêm nay.
Giôø ñaây, chuùng toâi xin thuaät laïi cuoäc phoûng vaán Ñöùc Hoàng Y Toång Giaùm Muïc La Havana daønh cho nhaät baùo Coâng Giaùo Töông Lai (Avvenire) cuûa YÙ soá ra ngaøy 24.12.97 tröôùc leã Giaùng Sinh. Phoûng vaán Ñöùc Hoàng Y laø moät vieäc raát khoù khaên vaø ngaøi raát ít leân tieáng tröôùc baùo chí. Ngaøi luoân luoân giöõ thaùi ñoä khoân ngoan tröôùc moät tình hình raát teá nhò coù theå gaây haïi cho coâng vieäc ñoái thoaïi trong luùc naøy. Nhöng ñoâái vôùi moät tôø baùo Coâng Giaùo, tieáng noùi cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc YÙ, Ñöùc Hoàng Y Jaime Ortega saün saøng traû lôøi roõ raøng nhöõng caâu hoûi ñöôïc ñaët ra. Vaø sau ñaây laø baøi phoûng vaán:
Hoûi: thöa Ñöùc Hoàng Y, caûm töôûng cuûa Ñöùc Hoàng Y nhö theá naøo sau cuoäc ñoái thoaïi keùo daøi 8 tieáng ñoàng hoà, töø 18 giôø chieàu ñeán 2 giôø saùng, caùch ñaây moät tuaàn leã?
ÑHY - Ñaây laø moät cuoäc gaëp gôõ tích cöïc: baàu khí raát thaân maät, troïn caû noäi dung ñöôïc ñem ra thaûo luaän, coù lieân heä vôùi chuyeán vieáng thaêm tôùi ñaây cuûa ÑTC. Chuû tòch Nhaø Nöôùc baûo ñaûm vôùi chuùng toâi laø caùc phöông tieâïn truyeàn thoâng seõ laøm phaän söï cuûa mình ñeå toaøn daân ñöôïc thaáy ÑTC treân ñaøi Truyeàn Hình, khi ngaøi ñeán vieáng thaêm. Toâi noùi vôùi Chuû tòch Castro raèng vieäc ÑTC ñeán vieáng thaêm khoâng nhöõng laø ñieåm tôùi, maø coøn laø ñieåm khôûi ñaàu nöõa. Toâi raát haøi loøng, vì söù ñieäp cuûa ÑTC göûi cho Ñaát Nöôùc chuùng toâi cuõng bieåu loä quan nieäm naøy, laø caàn gia taêng khoaûng roäng töï do cho Giaùo Hoäi."
Hoûi: Trong thôøi gian qua ñaõ coù nhöõng cöû chæ côûi môû ñoái vôùi Giaùo Hoäi vaø Ñöùc Hoàng Y ñaõ noùi nhieàu veà tieán trình ñoái thoaïi. Vaäy cuoäc ñoái thoaïi seõ ñi ñeán ñaâu?
ÑHY - Muïc tieâu cuûa chuùng toâi ñaõ roõ raøng vaø chuùng toâi ñaõ nhaéc laïi nhieàu laàn laø: Giaùo Hoäi taïi Cuba phaûi ñöôïc höôûng moät ñôøi soáng bình thöôøng, nhö vaäy Giaùo Hoäi môùi coù theå chu toaøn söù meänh cuûa mình. Ñieàu naøy ñoøi hoûi söï ñoäc laäp giöõa Giaùo Hoäi vaø Nhaø Nöôùc, nhöng vôùi söï coù theå hoaït ñoäng caû trong laõnh vöïc xaõ hoäi, vaø trong laõnh vöïc giaùo duïc nöõa. Toâi hieåu roõ ñieåm sau cuøng naøy khoù ñaït tôùi ñöôïc, nhöng khoâng theå boû qua xeáp vaøo moät xoù, khoâng baøn ñeán. Chuùng toâi muoán sao cho lôøi yeâu caàu cuûa caùc gia ñình ñöôïc giaùo duïc Coâng Giaùo cho con caùi hoï, ñöôïc baûo ñaûm.
Hoûi: Nhö vaäy Ñöùc Hoàng Y coù noùi ñeán vieäc giaûng daïy giaùo lyù trong caùc giaùo xöù hay caû vieäc daïy ñaïo trong caùc tröôøng Nhaø Nöôùc nöõa, phaûi khoâng?
ÑHY - Coù nhieàu caùch hieåu veà ñieàu naøy. Chuùng toâi khoâng khöôùc töø vieäc coù tröôøng Coâng Giaùo. Chuùng toâi tin raèng ñaây laø quyeàn cuûa chuùng toâi. Nhöng, hieän taïi ñaõ coù moät böôùc tieán daøi trong vieäc daïy giaùo lyù taïi tröôøng Nhaø Nöôùc. Tröôùc caùch maïng, tröôøng tö vaãn coù töø laâu ñôøi vaø noåi tieáng, vaø aên reã saâu vaøo xöù sôû chuùng toâi . Theâm vaøo ñoù, chuùng toâi phaûi coù quyeàn xöû duïng caùc phöông tieän truyeàn thoâng xaõ hoäi. Nhöng toâi xin nhaéc laïi raèng: ñaây laø nhöõng muïc tieâu ñöôïc nhaém ñeán cho töông lai veà laâu veà daøi. Chuùng toâi phaûi theo ñuoåi caùch cöông quyeát, nhöng cuõng vôùi nhieàu nhaãn naïi.
Hoûi: Ñöùc Hoàng Y coù nghó raèng Giaùo Hoäi coù theå hieän höõu moät caùch töï do trong moät xaõ hoäi theo chuû nghóa xaõ hoäi khoâng?
ÑHY - Ngaøy nay khoâng coøn laõnh vöïc xaõ hoäi lieân keát chaët cheõ vôùi Lieân xoâ nhö xöa nöõa. Moät loâ nhöõng döõ kieän trieát lyù cuûa chuû nghóa Coäng saûn nhaát thieát phaûi thay ñoåi, baét ñaàu töø laõnh vöïc kinh teá vaø sau ñoù laø laõnh vöïc toå chöùc xaõ hoäi. Chuû nghóa voâ thaàn ñaõ cho thaáy nhöõng giôùi haïn cuûa noù. Vieäc ñaøn aùp ñaõ khoâng bao giôø coù theå thay ñoåi ñöoïc taâm hoàn ngöôøi daân, khoâng bao giôø coù theå giaäp taét haún ñöùc tin nôi Thieân Chuùa. Vieäc tænh thöùc veà toân gíaùo hieän nay taïi Cuba cho thaáy roõ raøng hieän töôïng naøy. Hieän töôïng naøy khoâng theå khoâng laøm cho caùc vò laõnh ñaïo cheá ñoä coäng saûn phaûi suy nghó nhieàu.
Hoûi: Ñöùc Hoàng Y chôø ñôïi gì töø chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC?
ÑHY - Toâi chôø ñôïi nhöõng ôn ích lôùn lao khoâng nhöõng cho Giaùo hoäi maø coøn cho toaøn theå xaõ hoäi Cuba nöõa. Söù ñieäp Phuùc AÂm ñöôïc ÑTC phoå bieán saâu roäng vaø ñöôïc minh chöùng moät caùch can ñaûm nhö vaäy, seõ ñeå laïi nhöõng daáu veát saâu xa. ÑTC bieát noùi thaúng vaøo taâm hoàn con ngöôøi vaø chính ñieàu naøy ñem ñeán nhöõng thaønh quaû khoâng theå löôøng tröôùc ñöôïc. Chaéc chaén seõ coù nhöõng thay ñoåi taïi Cuba.
Hoûi: (Baøi phoûng vaán ñöôïc thöïc hieän tröôùc leã Giaùng sinh) - Ngaøy mai Cuba möøng Leã Giaùng Sinh, nhö laø ngaøy Leã Nghæ Coâng Coäng sau 30 naêm bò deïp boû. Vaø Chuû tòch Fidel Castro ñaõ löu yù: ñaây chæ laø bieän phaùp ñaëc bieät, ngoaïi leä. Vaäy ngaøy 25.12.1998, Cuba trôû laïi laøm vieäc nhö thöôøng, coù phaûi vaäy hay khoâng?
ÑHY - Toâi hy voïng seõ khoâng coù nhö vaäy ñaâu . Söù ñieäp cuûa ÑTC, ñaõ ñöôïc vieát vôùi gioïng ñôn sô vaø bình daân, gôïi laïi giaù trò truyeàn thoáng cuûa ngaøy Leã Giaùng Sinh naøy. Vaø ngöôøi daân Cuba ñaõ bieát ñeà cao giaù trò naøy.
Back
to Radio Veritas Asia Home Page