Back
to Radio Veritas Asia Home Page
Dieãn Vaên
cuûa ÑTC taïi Phi Tröôøng La Havana,
Cuba
Töôøng thuaät 1 veà
chuyeán thaêm Cuba cuûa ÑTC
Baøi dieãn vaên cuûa
chuû tòch Fidel Castro vaø Baøi dieãn
vaên ñaùp töø cuûa ÑTC
Töôøng thuaät veà chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II taïi Cuba. Baøi 1: Rôøi Roma - ñeán La Havana - Tieáp ñoùn taïi Phi Tröôøng Thuû Ñoâ La Havana.
Luùc 10:30 saùng thöù tö 21/01/98, theo giôø Roma, ÑTC leân ñöôøng ñi thaêm Cuba. Ñaây laø chuyeán vieáng thaêm quoác teá laàn thöù 81, nhöng laø laàn ñaàu tieân ñeán thaêm Cuba. Dö luaän baùo chí quoác teá raát chuù yù theo doõi chuyeán vieáng thaêm naày, gioáng nhö xöa kia ñaõ theo doõi chuyeán vieáng thaêm queâ höông BaLan, laàn ñaàu tieân vaøo naêm 1979. Ñaây laø chuyeán vieáng thaêm coù nhieàu thaùch ñoá, maëc duø chæ keùo daøi trong voøng boán ngaøy, vaø moãi ngaøy bình quaân chæ coù moät bieán coá chính, laø thaùnh leã cho daân chuùng. Ñöùc Thaùnh Cha luoân qua ñeâm taïi Toøa Söù Thaàn Toøa Thaùnh ôû thuû Ñoâ La Havana. Ban ngaøy, Ngaøi rôøi thuû ñoâ ñi thaêm caùc thaønh phoà chính: moãi ngaøy moät thaønh phoà maø thoâi, vaø chæ coù moät bieán coá chính, laø thaùnh leã. Chöông trình vieáng thaêm nhö theá ñöôïc giaûm thieåu tôùi möùc toái ña, ñeå phuø hôïp vôùi tình traïng tuoåi taùc vaø söùc khoûe cuûa ngaøi. Ngoaøi thuû ñoâ La Havana, thì ÑTC ñi thaêm ba thaønh phoá chính sau ñaây: Thöù Naêm ñi thaêm Santa Clara, phía ñoâng cuûa thuû ñoâ La Havana, vaø caùch 250 caây soá. Thöù Saùu thì ñi thaêm thaønh phoá Camaguey, naèm ôû mieàn trung taây cuûa Cuba, vaø thöù Baûy thì ñi thaêm thaønh phoá Santiago, naèm ôû cöïc Nam cuûa Cuba. Baøi töôøng thuaät ñaàu tieân naày seõ chuù yù ñeán bieán coá ÑTC ñeán Phi Tröôøng thuû ñoâ La Havana, chieàu thöù tö 21/01/98.
Vaøi giôø, tröôùc khi ÑTC ñeán nôi, chính quyeàn Cuba laïi hoâ haøo daân chuùng haõy ra ñoùn chaøo ÑTC cho thaät ñoâng. Ñoù laø chöa keå tröôùc ñaây vaøi ngaøy, chính chuû tòch Fidel Castro ñaõ keâu goïi daân chuùng tham döï caùc bieán coá ÑTC cöû haønh trong nhöõng ngaøy vieáng thaêm CUBA. Chính OÂng cuõng ñaõ tuyeân boá laø seõ coù maët trong thaùnh leã ÑTC seõ cöû haønh vaøo saùng Chuùa Nhaät 25/01/98, taïi Quaûng Tröôøng Caùch Maïng ôû thuû ñoâ La Havana.
Nhöng tröôùc khi ñi vaøo chi tieát cuûa bieán coá ñoùn tieáp ÑTC taïi Phi Tröôøng Thuû Ñoâ La Havana, vaøo chieàu thöù Tö 21/01/98, chuùng ta haõy theo doõi veà baàu khí vaø nhöõng chôø ñôïi lieàn tröôùc chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC.
ÑTC Gioan Phaoloâ II vaø Chuû tòch Fidel Castro "dieän ñoái dieän" trong nhöõng ngaøy naøy taïi Cuba, töø thöù Tö 21/01/98 cho ñeán Chuùa nhaät 25/01/98. Moät chuyeán vieáng thaêm, moät cuoäc gaëp gôõ lòch söû. Caùc phöông tieän truyeàn thoâng xaõ hoäi quoác teá, caùch rieâng cuûa Hoa Kyø, ñöôïc huy ñoäng toái ña. Hôn ba ngaøn phoùng vieân baùo chí, truyeàn thanh vaø truyeàn hình (trong soá naøy Hoa Kyø chieám 1,500 ngöôøi) tuoán ñeán thuû ñoâ La Havana. Caùc ñaøi truyeàn hình cuûa Hoa Kyø ñaõ daønh choã taïi moät khaùch saïn lôùn ôû La Havana töø thaùng 9 naêm ngoaùi (1997). Coù leõ chöa coù chuyeán vieáng thaêm quoác teá naøo trong 80 chuyeán vieáng thaêm tröôùc ñaây ñöôïc caùc phöông tieän truyeàn thoâng xaõ hoäi löu yù ñaëc bieät nhö vaäy. Thöïc laø moät bieán coá lòch söû. Haàu heát caùc phöông tieän truyeàn thoâng xaõ hoäi ñeà cao khía caïnh chính trò cuûa chuyeán vieáng thaêm. Nhöng muïc ñích cuûa chuyeán vieáng thaêm naøy, cuõng nhö taát caû caùc chuyeán vieáng thaêm khaùc treân theá giôùi, hoaøn toaøn coù tính caùch toân giaùo, muïc vuï vaø truyeàn giaùo. Nhö chính ÑTC ñaõ nhaéc laïi vôùi Ngoaïi Giao Ñoaøn caïnh Toøa Thaùnh trong buoåi tieáp kieán Ñaàu Naêm Döông Lòch moàng 10 thaùng Gieâng vöøa qua. Ñöùc Hoàng Y Jaime Ortega, Toång Giaùm Muïc Giaùo phaän La Havana, Chuû Tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Cuba, cuõng ñaõ nhaán maïnh ñeán ñieåm naøy: "Töø moät naêm nay chuùng toâi laëp ñi laëp laïi vaø seõ coøn laøm maõi cho tôùi khi ÑTC töø giaõ Cuba trôû veà Roma: Chuùng toâi coi ÑTC laø Vò Ñaïi Dieän cuûa Chuùa Kitoâ, khoâng coi Ngaøi nhö moät Vò Quoác tröôûng cuûa moät quoác gia". ÑTC laø vò löõ haønh taïi caùc Coäng Ñoàng Daân Chuùa; ngaøi ñeán ñeå cuûng coá Ñöùc Tin, nhaát laø taïi Cuba, moät Ñöùc Tin, nhö chính ngaøi noùi, ñaõ bò thöû thaùch laâu daøi.
Caùc cô quan truyeàn thoâng xaõ hoäi ñeà cao khía caïnh chính trò. Hoï vieát, hoï noùi: ÑTC Gioan Phaoloâ II laø vò Giaùo Hoaøng tieân khôûi goác Slavoâ, laø con ngöôøi ñaõ coù nhieàu kinh nghieäm coäng saûn, ñaõ laøm suïp ñoå böùc maøn saét vaø ñaõ chieán thaéng cheá ñoä coäng saûn, maø khoâng ñoå maùu.
Tôø Töông Lai (Avvenire) soá ra ngaøy 21.01.98, trong baøi xaõ thuyeát vieát: "ÑTC ñi ñeán ñaâu laø coù söï thay ñoåi taïi ñoù". Chính Ñöùc Hoàng Y Jaime Ortega quaû quyeát: "Moät caùi gì ñoù seõ thay ñoåi. ÑTC coù taøi noùi vaøo taän taâm hoàn con ngöôøi vaø ñaây laø ñieàu ñem laïi nhöõng thaønh quaû khoâng theå löôøng tröôùc ñöôïc". Ñöùc Toång Giaùm Muïc Jean Louis Tauran, Ngoaïi Tröôûng Toøa Thaùnh, thaùp tuøng ÑTC trong caùc chuyeán vieáng thaêm quoác teá, tuyeân boá vôùi nhaät baùo Töông Lai (Avvenire) (21.01.98) raèng: "Trong caùc chuyeán vieáng thaêm muïc vuï, ÑTC khoâng ñeán ñeå uûng hoä hoaëc laät ñoå caùc cheá ñoä hay chính phuû. Khi leân tieáng, ngaøi nhaéc ñeán caùc nguyeân taéc chung cho caû theá giôùi vaø taát caû moïi ngöôøi, Coâng Giaùo hay ngoaøi Coâng Giaùo, caùch rieâng caùc vò coù traùch nhieäm Quoác Gia hay Quoác Teá, ñeàu ñöôïc môøi goïi töï vaán löông taâm".
Fidel Castro, ñaïi laõnh tuï Coäng saûn, töø naêm 1959 tôùi nay, ñaõ voâ thaàn hoùa ngöôøi daân Cuba vaø gaây raát nhieàu khoù khaên cho Giaùo Hoäi Coâng Giaùo. Chæ caùch ñaây ba naêm maø thoâi, OÂng môùi loaïi boû khoûi Hieán Phaùp ñieàu khoaûn thieát laäp cheá ñoä voâ thaàn. Cuoäc gaëp gôõ giöõa ÑTC vaø Ñaïi Laõnh Tuï coù theå laø moät thaùch ñoá, neáu chuùng ta so saùnh söï khaùc bieät hoaøn toaøn giöõa hai vò. ÑTC Gioan Phaoloâ II - nhö tôø Thôøi Baùo (Il Tempo) vieát - laø Söù Giaû rao giaûng chaân lyù, hoøa bình, hoøa giaûi, hy voïng vaø lieân ñôùi treân khaép theá giôùi. Chuû Tòch Fidel Castro laø moät nhaø caùch maïng muoán thay ñoåi theá giôùi baèng nhöõng cuoäc tranh ñaáu giai caáp, keå caû vieäc xöû duïng vuõ löïc. Cuoäc gaëp gôõ, ñoái thoaïi, noùi theo loaøi ngöôøi, thaät khoù khaên. Ñöùc Hoàng Y Jaime Ortega, ngöôøi ñaõ traûi qua nhieàu naêm trong tuø coäng saûn Cuba , ñaõ chuaån bò chuyeán vieáng thaêm vôùi "tröïc giaùc saâu saéc". Ngaøi noùi: "Sau chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC, Cuba seõ khoâng nhö tröôùc". Chuû tòch Fidel Castro, ngöôøi ñaõ chuaån bò böôùc quaët lòch söû baèng cuoäc gaëp gôõ ÑTC Gioan Phaoloâ II ngaøy 19 thaùng 11 naêm 1996, bieát chaéc chaén raèng Ñöùc Karol Wojtyla seõ noùi vaøo taän taâm hoàn cuûa 11 trieäu ngöôøi daân Cuba. Ngaøi ñeán ñeå cuûng coá ngöôøi daân Coâng Giaùo Cuba trong ñöùc tin, moät ñöùc tin bò thöû thaùch laâu naêm. Cuoäc thöû thaùch naøy khoâng theå che ñaäy ñöôïc, khoâng theå yeân laëng ñöôïc.
Veà phía Chuû tòch Fidel Castro, chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC khoâng gaây haïi gì, maø coøn coù lôïi veà nhieàu khía caïnh, caùch rieâng, ñaây laø loái thoaùt khoûi côn khuûng hoaûng kinh teá, töø gaàn 40 naêm nay gaây neân do leänh caám vaän cuûa Hoa Kyø. Tröôùc ngaøy ÑTC ñaët chaân leân ñaât Cuba, Toång thoáng Hoa Kyø, oâng Bill Clinton, tuyeân boá vôùi giôùi baùo chí: "Chuùng toâi öôùc mong raèng Cuba tieán ñi trong chieàu höôùng côûi môû veà töï do, vaø neáu Cuba laøm nhö vaäy, chuùng toâi seõ ñaùp laïi. Ñaây vaãn laø ñöôøng loái chính trò cuûa chuùng toâi". Ñaây laø moät daáu hieäu hy voïng. Moät tôø baùo ôû Roma vieát: Chuyeán vieáng thaêm ñöôïc suy tính töø laâu veà moïi khía caïnh, seõ coù theå laø moät khôûi ñieåm ñeå Cuba chuyeån höôùng moät caùch eâm thaám, khoâng ñoå maùu, maø vaãn giöõ ñöôïc tính caùch lòch söû cuûa cuoäc caùch maïng 1959.
Neân nhôù laïi: Ñaây khoâng phaûi laø laàn thöù nhaát Toøa Thaùnh daán thaân veà chính trò taïi Cuba. Thaùng 10 naêm 1962, nhôø ÑTC Gioan 23 can thieäp vôùi Toång Thoáng Kennedy vaø Chuû tòch Kruscev, Cuba (caên cöù cuûa caùc hoûa tieãn Lieân xoâ) ñaõ traùnh ñöôïc chieán tranh taøn phaù. Trong nhöõng ngaøy vieáng thaêm naøy, coù theå ÑTC seõ leân tieáng choáng laïi leänh caám vaän, nhö ngaøi ñaõ leân tieáng nhieàu laàn. Chuyeán vieáng thaêm coù lôïi cho Chuû tòch Fidel Castro, nhöng oâng khoâng theå leøo laùi chuyeán vieáng thaêm cho nhöõng muïc tieâu khaùc, nhö nhieàu ngöôøi lo laéng, vì hoï nghó raèng chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC taïi CUBA seõ gia taêng uy tín vaø giaùn tieáp coâng nhaän cheá ñoä cuûa Fidel Castro.
Ñöùc GP II laø ngöôøi ñaõ soáng döôùi cheá ñoä coäng saûn Trung-Ñoâng AÂu. Ngaøi hieåu cheá ñoä hôn ai heát. Ngaøi ñaõ vaø ñang ñem laïi tieáng noùi vaø hy voïng cho caùc daân toïc vaø caùc theá heä töông lai. Ngaøi leân aùn Thuyeát Duy Vaät vaø nhöõng yù thöùc heä traù hình vôùi danh hieäu "thaàn hoïc giaûi phoùng"; nhöng ñoàng thôøi ngaøi saün saøng giuùp ñôõ moïi ngöôøi, keå caùc caùc ngöôøi ngoaøi Giaùo Hoäi hay thaäm chí caùc ngöôøi choáng ñoái vaø baùch haïi Giaùo Hoäi, tìm ra moät con ñöôøng môùi.
Ñoù laø vaøi nhaän ñònh tröôùc khi ÑTC ñeán Cuba. Quaûng ñöôøng bay töø Roma ñeán thuû ñoâ Cuba daøi 7,768 caây soá, vaø Maùy bay chôû ÑTC phaûi maát khoaûng 12 tieáng ñoàng hoà. Treân maùy bay, ÑTC ñaõ coù cuoäc hoïp baùo ngaén. Khi caùc kyù giaû hoûi ÑTC ngaøi muoán nhaén gôûi söù ñieäp gì cho daân chuùng Hoa Kyø, lieân quan ñeán vaán ñeà caám vaän, thì ÑTC ñaõ traû lôøi nhö sau: "Toâi seõ noùi: haõy thay ñoåi, thay ñoåi". Moïi ngöôøi ñeàu hieåu laø ÑTC muoán keâu goïi thay ñoåi leänh caám vaän ñoái vôùi CUBA. ÑTC noùi tieáp nhö sau: Theo toâi, thì xem ra taïi Hoa Kyø, nguôøi ta raát chuù yù theo doõi chuyeán vieáng thaêm naày. Coù leõ, caû Cuba vaø Hoa Kyø ñeàu ñang höôùng veà moät töông lai toát ñeïp hôn." Sau ñoù traû lôøi cho caâu hoûi, ÑTC mong ñôïi ñöôïc nghe ñieàu gì töø chuû tòch Fidel castro, thì ÑTC ñaõ traû lôøi nhö sau: Treân heát moïi söï, toâi muoán nghe söï thaät. Toâi muoán OÂng noùi vôùi toâi söï thaät, söï thaät veà OÂng, trong tö caùch laø moät vò chuû tòch, moät nhaø laõnh ñaïo cuoäc caùch maïng. ÑTC cuõng cho bieát laø trong naêm ngaøy vieáng thaêm, ngaøi seõ leân tieáng veà nhaân quyeàn. "Quyù vò bieát roõ laø toâi ñang nghó tôùi nhaân quyeàn, vaø toâi coù theå noùi nhöõng gì ñeå baûo ñaûm cho nhaân quyeàn. Cuoäc hoïp baùo keùo daøi 20 phuùt, vaø ÑTC ñaõ khoâi haøi veà söùc khoûe cuûa ngaøi nhö sau: Haün laø söùc khoûe cuûa toâi baây giôø khoâng gioáng nhö hoài naêm 1979. Neáu toâi muoán bieát ñieàu gì thì toâi phaûi ñoïc baùo, nhaát laø khi toâi muoán bieát veà caùc chöùng beänh cuûa toâi.
Maùy bay cuûa ÑTC ñeán phi tröôøng thuû ñoâ La Havana, luùc 4:30 chieàu cuøng ngaøy thöù Tö 21/1, theo giôø ñòa phöông Cuba, töùc laø luùc 4:30 saùng thöù Naêm, giôø Vieät Nam. Leân ñoùn ÑTC ngay treân maùy bay coù Ñöùc Toång Giaùm Muïc Benjamino Stella, söù thaàn toøa thaùnh taïi Cuba, Ñöùc Hoàng Y Jaime Ortega, Toång Giaùm Muïc La Havana, vaø vieân chöùc chính phuû, tröôûng ban nghi leã cuûa chính phuû. Chuû Tòch Fidel Castro thì ra ñöùng ngay chaân thang maùy bay ñeå ñoùn ÑTC. Hai em thieáu nhi daâng leân cho ÑTC moät ñóa ñöïng ñaát cuûa CUBA ñeå cho ngaøi hoân. Nghi thöùc naày ñöôïc aùp duïng, nghóa laø ÑTC khoâng cuùi mình xuoáng hoân ñaát nöõa, maø chæ hoân ñaát ñöôïc ñöïng trong ñóa ñöa leân cho ngaøi hoân.
Baøi dieãn vaên cuûa chuû tòch Fidel Castro vaø Baøi dieãn vaên ñaùp töø cuûa ÑTC.
Khoâng maëc boä quaân phuïc nhö thöôøng ngaøy, chuû tòch Fidel Castro ñaõ ra ñoùn ÑTC vôùi boä aâu phuïc chænh teà. Sau khi baét tay ÑTC, OÂng ñaõ höôùng daãn giôùi thieäu vôùi ÑTC vaøi nhaân vaät cao caáp trong phaùi ñoaøn chính phuû ra ñoùn tieáp Ngaøi. Trong baøi dieãn vaên sau ñoù, Chuû Tòch Fidel Castro ñaõ coù nhöõng lôøi chæ trích Hoa Kyø veà leänh caám vaän kinh teá trong voøng 36 naêm qua, vöøa ñoàng thôøi oâng cuõng ghi nhaän laïi raèng ÑTC Gioan Phaoloâ II khoâng uûng hoä cuoäc caùch maïng do OÂng laõnh ñaïo taïi Cuba töø 40 naêm qua. Duø sao, Chuû Tòch Castro ghi nhaän laø daân chuùng Cuba heát loøng khaâm phuïc ÑTC veà lôøi keát aùn maïnh meõ cuûa ngaøi ñoái vôùi leänh caám vaän kinh teá cuûa Hoa Kyø.
Ñeå ñaùp töø, tröôùc heát ÑTC caùm ôn chuû tòch Fidel Castro vaø moïi nguôøi ñaõ ñoùn tieáp ngaøi noàng nhieät. Sau ñoù, ÑTC nhaéc ñeán muïc ñích cuûa chuyeán vieáng thaêm cuûa ngaøi taïi Cuba vaø môøi goïi Cuba haõy coù thaùi ñoä côûi môû ñoùn nhaän theá giôùi vaø mong theá giôùi cuõng laøm nhö vaäy, coù thaùi ñoä côûi môû vôùi Cuba. ÑTC ñaõ noùi nhö sau: (xin xem baøi dieãn vaên thöù nhaát).
Baøi dieãn Vaên thöù nhaát cuûa ÑTC taïi Phi Tröôøng La Havana, Cuba
Sau nghi leã ñoùn tieáp taïi Phi Tröôøng, ÑTC leân ñeán thaúng Toøa Söù Thaàn Toøa Thaùnh ôû thuû ñoâ, caùch Phi Tröôøng 20 caây soá, ñeå nghæ ngôi, vaø qua ñeâm taïi ñaây. Daân chuùng ñöùng ñoâng ngheït hai beân ñöôøng chaøo möøng ÑTC. Haøng caây thoâng hai beân ñöôøng coù ñaày nhöõng khaåu hieäu ñoùn möøng ÑTC, vò söù giaû cuûa Hoøa Bình vaø Hy Voïng. Keát thuùc bieán coá ñaàu tieân taïi Cuba, chieàu thöù Tö 21/01/98.
Back
to Radio Veritas Asia Home Page