Tin Töùc vaø Thôøi Söï
ngaøy 29 thaùng 12/1998

Prepared for internet by Msgr. Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines

Caùc vò laõnh ñaïo AÁn Giaùo vaø Kitoâ Giaùo AÁn Ñoä gaëp nhau

Caùc vò laõnh ñaïo AÁn Giaùo vaø Kitoâ Giaùo AÁn Ñoä gaëp nhau.

New Dehli [Apic 29/12/98] - Maëc daàu coù nhieàu cuoäc xoâ xaùt vaø baïo ñoäng xaûy ra trong nhöõng ngaøy gaàn ñaây, ñaïi dieän chính cuûa nhöõng phong traøo AÁn Giaùo Bharatiya Janata vaø Rashtriya Swayamsevak Sangh ñaõ gaëp gôõ vôùi moät phaùi ñoaøn cuûa caùc Giaùo Hoäi Kitoâ do Ñöùc Cha Alan de Lastic, chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc AÁn Ñoä kieâm chuû tòch Dieãn Ñaøn nhöõng ngöôøi Kitoâ lieân keát cho quyeàn con ngöôøi, caàm ñaàu.

Cuoäc gaëp gôõ ñaõ dieãn ra tieáp theo nhöõng cuoäc bieåu tình haøng loaït cuûa caùc Giaùo Hoäi Kitoâ hoâm 4/12/98 vöøa qua, nhaèm choáng laïi nhöõng cuoäc baïo ñoäng baøi Kitoâ giaùo. Cho daãu khoâng ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû cuï theå, cuoäc gaêp gôõ cuõng ñaõ cho pheùp hai beân baøy toû moät caùch thaúng thaén quan ñieåm cuûa mình.

Theo moät thoâng caùo ñöôïc coâng boá sau cuoäc gaëp gôõ, nhöõng cuoäc thaûo luaän raát thaúng thaén ñaõ xoay quanh caùch nhìn vaø tieáp caän vaán ñeà cuûa moãi beân. Theo cha Pinto, giaùm ñoác Hoïc Vieän Xaõ Hoäi AÁn Ñoä taïi New Delhi, oâng Sudershan, phoù toång thö kyù cuûa moät trong hai phong traøo AÁn Giaùo chính taïi AÁn Ñoä, cho raèng nieàm tin cuûa Kitoâ Giaùo veà Ñöùc Kitoâ, Ñaáng Cöùu Ñoä duy nhöùt cuûa nhaân loaïi, coù theå taïo ra nhöõng haäu quaû tieâu cöïc trong moät ñaát nöôùc voán coù ña soá daân theo AÁn Giaùo. Moät ñaïi dieän khaùc cuûa AÁn Giaùo laïi neâu leân caâu hoûi: taïi sao caùc nhaø thöøa sai Kitoâ giaùo chæ hoaït ñoäng trong caùc moâi tröôøng AÁn Giaùo ngheøo. Vò ñaïi bieåu naøy cho raèng Giaùo Hoäi Coâng Giaùo chæ hoaït ñoäng xaõ hoäi ñeå loâi keùo caùc tín höõu AÁn Giaùo trôû laïi vôùi Kitoâ giaùo.

Traû lôøi cho caùc caâu hoûi treân ñaây, phaùi ñoaøn Kitoâ Giaùo khaúng ñònh raèng caùc tín höõu Kitoâ cuõng yeâu nöôùc nhö baát cöù moät nguôøi AÁn Giaùo naøo vaø vieäc trôû laïi tröôùc tieân laø moät ôn hueä cuûa Chuùa. Caùc tín höõu Kitoâ khoâng heà duøng voõ löïc hay möu meïo ñeå khuyeán duï baát cöù ai. Tuy khoâng ñaït ñöôïc keát quaû cuï theå naøo, cuoäc gaëp gôõ giöõa AÁn Giaùo vaø Kitoâ Giaùo treân ñaây cuõng ñöôïc ñaùnh giaù laø moät saùng kieán hoøa bình tích cöïc.

Lieân minh AÁn Giaùo ñang caàm quyeàn ôû AÁn Ñoä bò chæ trích

Lieân minh AÁn Giaùo ñang caàm quyeàn ôû AÁn Ñoä bò chæ trích.

(AFP 29/12/98) - AÁn Ñoä (New Delhi) - Lieân Minh chính phuû do phe AÁn Giaùo caàm ñaàu ôû AÁn Ñoä ñang bò giôùi truyeàn thoâng trong nöôùc chæ trích vì khoâng ngaên chaën ñöôïc nhöõng thaønh phaàn AÁn Giaùo cöïc ñoan taán coâng ngöôøi Kitoâ.

Baùo chí AÁn Ñoä ñaõ cöïc löïc pheâ bình thuû töôùng Atal Vaypayee vì döôøng nhö oâng ñang nhaém maét laøm ngô tröôùc nhöõng vuï baïo ñoäng choáng Kitoâ giaùo xaûy ra taïi bang Gujarat trong ngaøy leã Giaùng Sinh. Moät nhaät baùo caùo buoäc thaùi ñoä cuûa chính phuû hieän giôø nhö laø ñang muoán taïo neân moät tình traïng teâ lieät maø ngöôøi ta thöôøng thaáy tröôùc khi caùc cuoäc tranh chaáp saéc toäc boäc phaùt. Baùo naøy cuõng ñöa ra lôøi caûnh caùo raèng chính phuû AÁn Ñoä khoâng theå laøm ngô ñöôïc nöõa tröôùc toan tính cuûa caùc thaønh phaàn AÁn Giaùo cöïc ñoan, muoán bieán bang Gujarat vaø nhöõng nôi khaùc trong nöôùc thaønh moät quaû bom saép phaùt noå. Thöù Hai vöøa qua 28/12/98, coù theâm 4 nhaø thôø Kitoâ taïi bang Gujarat ñaõ bò caùnh voõ trang cuûa Hoäi Ñoàng AÁn Giaùo Theá Giôùi taán coâng. Toå chöùc AÁn Giaùo naøy noåi tieáng coù laäp tröôøng baøi Hoài Giaùo vaø Kitoâ Giaùo.

Chieán dòch nhaém taïo neân moät taâm thöùc thuø gheùt ngöôøi Kitoâ do Hoäi Ñoàng AÁn Giaùo phaùt ñoäng ñaõ chuyeån sang moät höôùng môùi, sau khi laõnh tuï cuûa Hoäi Ñoàng laø oâng Ashok Singhal, caùo buoäc oâng Amartya Sen, moät tín höõu AÁn Giaùo, laø ñang caáu keát vôùi ngöôøi Kitoâ ñeå haï nhuïc AÁn Giaùo. OÂng Amartya Sen, 64 tuoåi, laø moät nhaân vaät chuyeân nghieân cöùu veà an sinh kinh teá vaø xaõ hoäi ôû AÁn Ñoä. OÂng ñaõ ñöôïc trao taëng giaûi thöôûng Nobel vì nhöõng ñoùng goùp cuûa oâng cho xaõ hoäi. Môùi ñaây oâng Sen keâu goïi chính phuû AÁn Ñoä neân noã löïc naâng cao trình ñoä trí thöùc cuûa ngöôøi daân, vaø phe AÁn Giaùo caùo buoäc raèng oâng Sen ñang giaùn tieáp khuyeán khích caùc nhaø truyeàn giaùo xaây theâm tröôøng hoïc ôû AÁn Ñoä. Lôøi caùo buoäc naøy ñaõ bò baùo chí AÁn Ñoä chæ trích naëng neà vaø chính thuû töôùng Vajpayee cuõng khoâng uûng hoä caùo buoäc naøy vaø coøn noùi theâm raèng chính phuû AÁn Ñoä raát haõnh dieän veà nhöõng ñoùng goùp cuûa oâng Sen. Thöù Hai vöøa qua 28/12/98, oâng Ashok Singhal ñaõ ruùt laïi lôøi pheâ bình cuûa oâng tuy nhieân oâng vaãn tieáp tuïc caùo buoäc caùc nhaø truyeàn giaùo Kitoâ laø ñang chieâu duï caùc tín ñoà AÁn Giaùo theo ñaïo.

Ñöùc Hoàng Y Ortega ñoïc dieãn vaên veà leã Giaùng Sinh treân ñaøi phaùt thanh

Ñöùc Hoàng Y Ortega ñoïc dieãn vaên veà leã Giaùng Sinh treân ñaøi phaùt thanh.

(EWTN 29/12/’98) - Cuba (Havana) - Ñaùp öùng lôøi yeâu caàu cuûa Ñöùc Hoàng Y Jaime Ortega, Toång Giaùm Muïc Havana, chính quyeàn Cuba ñaõ cho pheùp ngaøi xöû duïng moät ñaøi phaùt thanh ñeå phaùt treân toaøn nöôùc Söù Ñieäp Giaùng Sinh cuûa giaùo hoäi Coâng Giaùo Cuba.

Söù ñieäp daøi 15 phuùt cuûa Ñöùc Hoàng Y Jaime Ortega ñöôïc phaùt ñi vaøo ñuùng ngaøy leã Giaùng Sinh 25/12/98, trong ñoù ngaøi keâu goïi daân chuùng Cuba ñöøng ñeå cho leã Giaùng Sinh bò thöông maïi hoùa nhö taïi caùc nöôùc khaùc. Ngaøi noùi nhö sau: "Ñöôïc cöû haønh leã Giaùng Sinh laø moät ñieàu heát söùc vui möøng ñoái vôùi giaùo hoäi vaø ngöôøi daân Cuba. Giôø ñaây, chuùng ta haõy hy voïng laø Giaùng Sinh seõ khoâng bò thöông maïi hoùa qua nhöõng bieåu töôïng oâng giaø Noel ñöôïc du nhaäp vaøo Cuba". Trong söù ñieäp Ñöùc Hoàng Y Ortega cuõng trình baøy nhöõng ñieåm giaùo lyù caên baûn veà leã Giaùng Sinh, luoân caû trình thuaät Phuùc AÂm cuûa Thaùnh Luca veà leã Giaùng Sinh".

Tuy ñaùp öùng lôøi yeâu caàu cuûa Ñöùc Hoàng Y Ortega, nhöng chính phuû Cuba chæ cho pheùp ngaøi xöû duïng moät ñaøi phaùt thanh phaùt nhaïc coå ñieån, trong khi caùc phöông tieän truyeàn thoâng khaùc thì haàu nhö khoâng ñaû ñoäng gì ñeán ngaøy leã Giaùng Sinh.

Ñöùc Hoàng Y Basil Hume uûng hoä ñöa töôùng Pinochet ra xeùt xöû

Ñöùc Hoàng Y Basil Hume uûng hoä ñöa töôùng Pinochet ra xeùt xöû.

(EWTN 29/12/’98) - Anh Quoác (Luaân Ñoân) - Ñöùc Hoàng Y Basil Hume, Toång Giaùm Muïc Luaân Ñoân beân Anh Quoác, ñaõ baøy toû caûm nghó raèng töôùng Augusto Pinochet cuûa Chileâ phaûi bò ñöa ra xeùt xöû veà toäi dieät chuûng vaø tra taán daõ man caùc tuø nhaân chính trò bò cheá ñoä cuûa oâng baét giöõ.

Töôùng Pinochet ñang bò giam taïi Anh Quoác theo lôøi yeâu caàu cuûa moät toøa aùn ôû Taây Ban Nha, nôi coù ñôn kieän oâng Pinochet veà caùi cheát vaø maát tích cuûa moät soá ngöôøi Taây Ban Nha trong thôøi oâng Pinochet naém quyeàn taïi Chileâ. Caùc thuû tuïc phaùp lyù ñeå daãn ñoä oâng sang Taây Ban Nha ñang ñöôïc tieán haønh, trong khi chính phuû Chileâ cuõng ñang xöû duïng taát caû nhöõng noã löïc ngoaïi giao vaø chính trò ñeå traùnh ñi tôùi vieäc daãn ñoä töôùng Pinochet sang Taây Ban Nha. Töôùng Pinochet laø moät thöôïng nghò só vónh vieãn cuûa Chileâ, ñaây laø ñieàu kieän cuûa oâng Pinochet trong cuoäc thöông löôïng tröôùc khi oâng trao laïi quyeàn kieåm soaùt quoác gia cho phe daân chuû. Vuï oâng bò baét giöõ beân Anh Quoác ñang taïo neân moät söï chia reõ traàm troïng trong xaõ hoäi Chileâ vôùi moät beân choáng vaø moät beân uûng hoä töôùng Pinochet.

Trong moät cuoäc phoûng vaán treân ñaøi BBC, Ñöùc Hoàng Y Basil Hume noùi raèng ngaøi khoâng phaûi laø moät chuyeân gia veà phaùp luaät, tuy nhieân trong vuï cuûa töôùng Pinochet coù moät nguyeân taéc luaân lyù voâ cuøng troïng yeáu maø ngöôøi ta khoâng theå boû qua ñöôïc. Theo Ñöùc Hoàng Y Hume, haønh ñoäng tra taán hay phaïm toäi dieät chuûng coù nhöõng sai quaáy ñeán ñoä khoâng moät ngöôøi naøo phaïm toäi dieät chuûng hay ra leänh tra taán, coù theå bò mieãn toá. Cuõng trong cuoäc phoûng vaán, vò Toång Giaùm Muïc Luaân Ñoân ñaõ pheâ bình chöông trình möøng Ñaïi Naêm Thaùnh 2000 cuûa chính quyeàn Anh bôûi vì caùc chöông trình ñöôïc döï tính chuù troïng quaù nhieàu tôùi nhöõng thaønh quaû cuûa nhaân loaïi, maø laïi khoâng neâu leân caâu hoûi caên baûn nhaát, ñoù laø: "Taïi sao chuùng ta möøng bieán coá 2000 naêm naøy, maø laïi khoâng nhôù ñaây laø möøng sinh nhaät naêm thöù 2000 cuûa Ñöùc Kitoâ? Quaû thaät laø chuùng ta ñaõ hieåu sai yù nghóa cuûa ngaøy Leã Giaùng Sinh".

Caùc Ñöùc Giaùm Muïc Australia keâu goïi baõi boõ aùn töû hình

Caùc Ñöùc Giaùm Muïc Australia keâu goïi baõi boõ aùn töû hình.

Canberra [Apic 29/12/98] - Caùc Ñöùc Giaùm Muïc Australia leân aùn vieäc duy trì aùn töû hình.

Trong thö muïc vuï coù töïa ñeà "moät hoøn ñaù taûng cho gia ñình nhaân loaïi", caùc ñöùc giaùm muïc Australia vieát ôû phaàn môû ñaàu nhö sau: "chuùng toâi mong öôùc raèng taát caû moïi ngöôøi coâng daân daán thaân baûo veä quyeàn con nguôøi vaø coâng bình xaõ hoäi, taïi Australia cuõng nhö ôû nöôùc ngoaøi". Trong khi ñeà ra nhöõng nguyeân taéc luaân lyù neàn taûng, haøng giaùo phaåm Australia leân aùn aùn töû hình vaø hoaït ñoäng cuûa moät soá coâng ty thöông maïi vaø taøi chaùnh quoác teá vi phaïm chuû quyeàn cuûa caùc nöôùc ngheøo.

Thö muïc vuï cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Australia cuõng nhaéc laïi nguoàn goác cuûa Baûng Tuyeân Ngoân quoác teá Nhaân Quyeàn vaø nhöõng nguyeân taéc thieát yeáu ñöôïc Giaùo Hoäi nhìn nhaän. Caùc Ñöùc Giaùm Muïc Australia ñaëc bieät nhaéc laïi söù ñieäp hoøa bình naêm 1998 cuûa Ñöùc Thaùnh Cha, trong ñoù Ñöùc Thaùnh Cha khaúng ñònh raèng quyeàn con ngöôøi coù tính phoå quaùt vaø baát khaû phaân ly.

Ngoaøi ra, caùc Ñöùc Giaùm Muïc Australia coøn keâu goïi caùc tín höõu haõy daán thaân baûo veä moâi sinh, ñaëc bieät khoâng neân haønh haï thuù vaät vaø huûy hoaïi caây röøng.

Seõ khoâng coù ñình coâng taïi Roma trong Naêm Thaùnh 2000

Seõ khoâng coù ñình coâng taïi Roma trong Naêm Thaùnh 2000.

Roma [Apic 29/12/98] - Trong naêm thaùnh 2000, seõ khoâng coù ñình coâng taïi Roma. Ñaây laø ñeà nghò ñaõ ñöôïc Toøa Thaùnh ñöa ra vôùi giôùi chöùc thaåm quyeàn taïi Roma. Nhöng theo Ñöùc Hoàng Y Roger Etchegaray, ñieàu naøy khoâng coù nghóa laø Giaùo Hoäi muoán ñoøi moät soá ñaëc aân.

Vò Hoàng Y chuû tòch cuûa UÛy Ban trung öông Naêm Thaùnh phaùt bieåu treân nhöït baùo Coâng Giaùo YÙ "Töông Lai" trong soá ra ngaøy 29/12/98 nhö sau: "Dó nhieân, ñaây laø moät tình traïng lyù töôûng, khoâng deã thöïc hieän." Ngaøi giaûi thích raèng coù ñình coâng töùc laø coù nhöõng vaán ñeà xaõ hoäi khoâng ñöôïc giaûi quyeát vaø khoâng coù ñình coâng coù nghóa laø ñaõ ñaït ñöôïc moät tình traïng coù ñoái thoaïi, hoøa bình vaø coâng bình xaõ hoäi. Neáu khoâng coù ñoái thoaïi, hoøa bình vaø coâng bình xaõ hoäi, thì tình traïng khoâng coù ñình coâng cuõng trôû thaønh voâ nghóa.

Caùc Ñöùc Giaùm Muïc Brasil keâu goïi bình ñaúng, lieân ñôùi vaø chia seû

Caùc Ñöùc Giaùm Muïc Brasil keâu goïi bình ñaúng, lieân ñôùi vaø chia seû.

Brasilia [Apic 29/12/98] - Caùc Ñöùc Giaùm Muïc Brasil keâu goïi bình ñaúng, lieân ñôùi vaø chia seû.

Trong moät taøi lieäu coù töïa ñeà "söï baát bình ñaúng xaõ hoäi ñang ñaït ñeán nhöõng tyû leä khoâng theå dung chaáp ñöôïc", caùc Ñöùc Giaùm Muïc Brasil leân aùn moät soá nhöõng tình traïng maø caùc ngaøi goïi laø khoâng theå chaáp nhaän ñöôïc. Tröôùc heát, caùc ngaøi noùi ñeán söï cheânh leäch giöõa giaøu ngheøo: löông caên baûn moät soá thaønh phaàn trong xaõ hoäi gaép traêm laàn löông toái thieåu cuûa nhöõng nguôøi ngheøo, nhöng raát nhieàu nguôøi Brasil, khi coù coâng aên vieäc laøm laïi khoâng nhaän ñöôïc ñoàng löông toái thieåu naøy. Tình traïng cheânh leäch aáy laïi coøn thaáy roõ hôn nhaân dòp Leã Giaùng Sinh vöøa qua, khi moät soá vieân chöùc chính phuû laïi ñöôïc taêng löông, trong khi ñoù caùc coâng nhaân phaûi chaáp nhaän giaûm löông ñeå khoâng bò ñuoåi vieäc.

Ñieàu maø caùc Ñöùc Giaùm Muïc Brasil coøn cho laø khoâng theå dung chaáp ñöôïc ñoù laø söï kieän nguôøi daân ngheøo bò ñoøi hoûi phaûi hy sinh vaø thaét löng buoäc buïng, trong khi nhöõng ngöôøi coù ñoàng löông cao hay giaøu coù thì ñöôïc mieãn. Ñieàu laïi caøng khoâng theå chaáp nhaän ñöôïc nöõa ñoù laø caét giaûm ngaân saùch daønh cho vieäc giaùo duïc, söùc khoûe, caûi caùch ñieàn ñòa.

Keát thuùc laù thö muïc vuï, caùc Ñöùc Giaùm Muïc Brasil ngoõ lôøi vôùi nhöõng thaønh phaàn may maén vaø giaøu coù trong xaõ hoäi raèng: ñeå coù theå höôûng ñöôïc nieàm vui cuûa nhöõng ngaøy leã, hoï caàn phaûi töø boû nhöõng ñaëc aân, toân troïng söï bình ñaúng vaø chia seû vôùi nhöõng ngöôøi tuùng thieáu.

Thöù Tö 30.12.98 khoâng coù buoåi tieáp kieán chung haèng tuaàn

Thöù Tö 30.12.98 khoâng coù buoåi tieáp kieán chung haèng tuaàn.

Castelgandolfo - 29.12.98 - Nhö chuùng toâi ñaõ loan tin: sau leã Giaùng Sinh, ÑTC ra traïi heø Castelgandolfo nghæ trong ít ngaøy; vì theá thöù Tö ngaøy 30.12.98 khoâng coù buoåi tieáp kieán chung vaøo saùng thöù Tö haèng tuaàn. ÑTC seõ trôû laïi Roma vaøo ngaøy 31 thaùng 12/1998, ñeå chuû söï Leã Nghi haùt kinh Chieàu vaø Kinh Taï Ôn (Te Deum) vaøo chieàu ngaøy cuoái naêm, taïi nhaø thôø Thaùnh Inhaxio de Loyola ôû Campo Marzio luùc 17:30. Sau ñoù, luùc trôû veà Vatican, ÑTC seõ ñeán kính vieáng Hang Ñaù vó ñaïi ôû Quaûng Tröôøng Thaùnh Pheâroâ. Ngaøy Ñaàu Naêm döông lòch 1999, luùc 10 giôø, ÑTC seõ chuû söï thaùnh leã trong Ñeàn Thôø Thaùnh Pheâroâ, ñeå kính Ñöùc Meï laø Meï Thieân Chuùa; Ngaøy muøng moät thaùng Gieâng haèng naêm coøn laø ngaøy caàu nguyeän cho hoøa bình theá giôùi. Tham döï Thaùnh Leã naøy, ngoaøi caùc Vò Hoàng Y, Toång Giaùm Muïc, Giaùm Muïc, caùc vieân chöùùc thuoäc Giaùo Trieàu Roma vaø anh chò em giaùo daân, coøn coù söï hieän dieän cuûa Ngoaïi Giao ñoaøn caïnh Toøa Thaùnh.

ÑTC boå nhieäm giaùm muïc taïi Coäng Hoøa Croat vaø Colombia

ÑTC boå nhieäm giaùm muïc taïi Coäng Hoøa Croat vaø Colombia.

Vatican - 29.12.98 - Taïi Coäng Hoøa Croat, ÑTC boå nhieäm linh muïc Josif Mrzljak , 51 tuoåi, hieän laø ñaïi dieän Giaùm Muïc phuï traùch haøng giaùo só cuûa Toång Giaùo Phaän Zagreb vaø linh muïc Vlado Kosic, 41 tuoåi, giaùo sö Thaàn Hoïc Tín Lyù Ñaïi Chuûng Vieän Toång Giaùo Phaän Zagreb, caû hai vò laøm Giaùm Muïc phuï taù Toång Giaùo Phaän naøy.

Taïi Colombia, ÑTC caát nhaéc Giaùo Haït Alto Sinuø leân baäc giaùo phaän, vôùi teân laø giaùo phaän Montelibano vaø laø giaùo phaän phuï thuoäc cuûa Giaùo Tænh Cartagena. Ñoàng thôøi ÑTC boå nhieäm Ñöùc Cha Julio Cesar Vidal Ortiz, hieän coi soùc Giaùo Haït Alto Sinuø, laøm giaùm muïc chính toøa Giaùo Phaän môùi.

Cuõng taïi Colombia, ÑTC caát nhaéc Giaùo haït Tibuø leân baäc giaùo phaän cuõng mang teân laø Giaùo phaän Tibuø vaø laø giaùo phaän phuï thuoäc cuûa Giaùo Tænh Nueva Pamplona. ÑTC boå nhieäm Ñöùc Cha Joseù de Jesuùs Quintero Diaz, hieän coi soùc Giaùo Haït, laøm Giaùm Muïc chính toøa.

Back to Radio Veritas Asia Home Page