Back
to Radio Veritas Asia Home Page
Baïo ñoäng
toân giaùo taïi Indonesia, 14 ngöôøi
bò thieät maïng
ÑHY TGM Jakarta leân aùn vieäc
duøng toân giaùo cho baïo ñoäng
Toång thoáng Philippines baùc
boû lôøi keâu goïi xin boû aùn
töû hình
Baùc boû tin noùi laø
ÑTC ñöôïc yeâu caàu can thieäp
cho laõnh tuï ngöôøi Kurd
Cöïu chuû tòch HÑGM
Peru söûa sai taùc giaû thaàn hoïc
giaûi phoùng
Hoàng Thaäp Töï Quoác
Teá khoâng theå xaùc nhaän tin veà
Ñoâng Timor
ÑTC tieáp kieán toång
thoáng Coäng Hoøa Congo
Baïo ñoäng toân giaùo taïi Indonesia, 14 ngöôøi bò thieät maïng.
(AFP, EWTN 24/11/98) - Indonesia (Jakarta) - Tin töùc töø thuû ñoâ Jakarta cuûa Indonesia cho bieát toång coäng coù 14 ngöôøi bò thieät maïng trong vuï baïo ñoäng giöõa ngöôøi Hoài Giaùo vaø Kitoâ Giaùo taïi thuû ñoâ Jakarta cuûa Indonesia vaøo cuoái tuaàn vöøa qua.
Nhöõng ngöôøi Hoài Giaùo ñaõ ñoát phaù nhaø thôø, tröôøng hoïc vaø caùc cöûa tieäm trong hai ngaøy thöù Baûy 21/11/98 vaø Chuùa Nhaät 22/11/98. Tin noùi raèng vuï baïo ñoäng phaùt xuaát töø cuoäc ñuïng ñoä giöõa hai phe ngöôøi Hoài Giaùo vaø Kitoâ Giaùo taïi moät khu thöông maïi naèm veà phía Baéc thuû ñoâ Jakarta. Nhöõng ngöôøi Hoài Giaùo cöïc ñoan ñaõ phaûn ñoái söï hieän dieän cuûa moät soøng baøi naèm gaàn ñeàn thôø Hoài Giaùo trong khu vöïc. Baïo ñoäng lan roäng treân ñöôøng phoá, sau khi nhöõng ngöôøi Hoài Giaùo cöïc ñoan taán coâng ngöôøi Kitoâ Giaùo, ñoát vaø ñaäp phaù nhaø thôø Coâng Giaùo. Caûnh saùt vaø quaân ñoäi Indonesia ñöôïc göûi tôùi ñeå vaõn hoài traät töï vaø hoï ñaõ phaûi duøng hôi cay ñeå giaûi taùn caùc ñaùm ñoâng ngöôøi Hoài Giaùo ñöôïc voõ trang baèng dao, löôõi lieàm vaø gaäy goäc. Nhieàu ngöôøi Kitoâ giaùo sinh soáng trong khu vöïc phía Baéc vaø Taây thuû ñoâ Jakarta ñaõ phaûi di taûn.
Ña soá nhöõng ngöôøi cheát bò thieät maïng sau khi nhöõng nôi hoï ñang laùnh naïn bò ngöôøi Hoài Giaùo noåi löûa ñoát. Coù 11 nhaø thôø Coâng Giaùo bò ñoát, hay ñaäp phaù. Ña soá nhöõng nhaø thôø naøy toïa laïc trong khu phoá cuûa ngöôøi Hoa Kieàu ôû Jakarta. Toång thoáng Habibie cuûa Indonesia ñaõleân tieáng keâu goïi moïi ngöôøi haõy bình tónh vaø kieàm cheá traùnh ñi tôùi baïo ñoäng. Theo oâng Habibie, vuï baïo ñoäng naøy laø aâm möu cuûa moät vaøi phe nhoùm muoán cho Indonesia bò tan raõ.
Toøa Thaùnh ñaõ leân tieáng baøy toû söï quan ngaïi veà nhöõng tin töùc nhaän ñöôïc töø Indonesia lieân quan tôùi vuï baïo ñoäng môùi nhaát naøy. Tieán só Navarro Valls, giaùm ñoác phoøng baùo chí Toøa Thaùnh, tuyeân boá nhö sau: "Toøa Thaùnh raát quan taâm veà nhöõng tin töùc töø Indonesia, duø ñaây chæ môùi laø nhöõng tin sô khôûi". Tieán só Navarro Valls löu yù laø vuï ñuïng ñoä xem ra khôûi phaùt töø söï chia reõ toân giaùo vaø noù ñe doïa tôùi truyeàn thoáng khoan nhöôïng toân giaùo cuûa Indonesia, döïa treân nguyeân taéc Pancasila ñöôïc ghi trong hieán phaùp cuûa nöôùc naøy.
Ñöùc Hoàng Y Toång Giaùm Muïc Jakarta leân aùn vieäc duøng caùc vaán ñeà toân giaùo cho baïo ñoäng.
(UCAN IJ1447.1003 24/11/98) - Indonesia (Jakarta) - Ñöùc Hoàng Y Julius Darmaatmadja, Toång Giaùm Muïc Jakarta, cho bieát, ngaøi raát quan taâm tröôùc söï kieän ngöôøi ta ñang laïm duïng caùc vaán ñeà toân giaùo trong caùc vuï noåi loaïn daãn ñeán vieäc caùc nhaø thôø vaø taøi saûn cuûa ngöôøi Kitoâ Giaùo bò phaù haïi ngay taïi thuû ñoâ Jakarta.
Trong cuoäc phoûng vaán vôùi caùc kyù giaû, Ñöùc Hoàng Y Darmaatmadja ñaõ noùi veà bieán coá ngaøy Chuùa Nhaät 22/11/98 vöøa qua nhö sau: "Toâi heát söùc quan ngaïi veà bieán coá naøy. Ñieàu ñaùng buoàn laø moät cuoäc ñuïng ñoä giöõa hai nhoùm ngöôøi laïi trôû thaønh lyù do ñeå taán coâng caùc nhaø thôø. Vieäc taán coâng vaøo caùc nôi thôø phöôïng laø moät söï nhuïc maï toân giaùo. Moät ñeàn thôø Hoài Giaùo bò taán coâng laø ñieàu nhuïc maï ñoái vôùi ngöôøi Hoài Giaùo vaø töông töï, moät nhaø thôø Kitoâ giaùo bò taán coâng cuõng laø moät söï nhuïc maï ngöôøi Kitoâ Giaùo". Coù ít nhaát 14 ngöôøi bò thieät maïng, 3 nhaø thôø bò ñoát vaø 11 nhaø thôø khaùc bò ñaäp phaù trong vuï noåi loaïn vaøo hoâm Chuùa Nhaät 22/11/98 theo sau cuoäc ñuïng ñoä giöõa moät nhoùm tín höõu Hoài Giaùo vôùi caùc nhaân vieân an ninh cuûa moät nôi bò tình nghi laø soøng baïc.
Vò Toång Giaùm Muïc Jakarta cho raèng bieán coá naøy khoâng chæ gaây ra thieät haïi veà nhaân maïng vaø vaät chaát, nhöng noù coøn taïo cho ngöôøi daân caûm giaùc veà tình traïng baát an ninh ngay taïi Jakarta cuõng nhö ôû nhöõng nôi khaùc. Tuy nhieân ñieàu laø cho ngaøi quan taâm nhaát laø coù theå vuï taán coâng vaøo caùc nhaø thôø Kitoâ giaùo laø moät aâm möu coù keá hoaïch haún hoi. Ñöùc Hoàng Y Darmaatmadja noùi ngaøi khoù coù theå chaáp nhaän ñöôïc laø moät soá ñoâng ngöôøi taán coâng vaøo caùc nhaø thôø laïi coù maët ôû hieän tröôøng trong moät thôøi gian ngaén nguûi, chæ lieàn sau khi xaûy ra cuoäc ñuïng ñoä. Neáu ñaây laø moät keá hoaïch, thì ngöôøi daân Indonesia ñang bò ngöôøi ta laïm duïng vì moät muïc tieâu naøo ñoù, vaø teä haïi hôn laø toân giaùo cuõng bò laïm duïng.
Trong khi ñoù caùc Giaùm Muïc Coâng Giaùo ñeán tham döï khoùa hoïp thöôøng nieân cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Indonesia nhöõng ngaøy naøy taïi thuû ñoâ Jakarta ñaõ baøy toû söï kinh hoaøng tröôùc nhöõng gì ñaõ xaûy ra. Ñöùc Cha Josefus Suwatan, Giaùm Muïc Manada vaø laø chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc cho bieát ngaøi raát lo laéng tröôùc nhöõng thieät haïi veà nhaân maïng, caùc nhaø thôø bò taán coâng vaø nhaát laø taâm traïng lo aâu cuûa daân chuùng taïi thuû ñoâ.
Toång thoáng Philippines baùc boû lôøi keâu goïi xin boû aùn töû hình.
(Reuters 24/11/98) - Philippines (Manila) - Toång thoáng Philippines, oâng Joseph Estrada ñaõ töø choái lôøi yeâu caàu cuûa Toøa Thaùnh vaø Lieân Hieäp AÂu Chaâu, xin baõi boû aùn töû hình vaø tha toäi cheát cho oâng Leo Etchagaray, ngöôøi ñaàu tieân seõ bò töû hình taïi Philippines sau 22 naêm.
Traû lôøi caâu hoûi cuûa caùc kyù giaû laø lieäu oâng coù thay ñoåi quyeát ñònh vaø tha toäi cheát cho oâng Etchagaray hay khoâng, toång thoáng Estrada tuyeân boá laø oâng ñaõ döùt khoaùt vôùi quyeát ñònh cuûa mình vaø oâng khoâng nghó seõ coøn cô hoäi naøo khaùc ñeå khoan hoàng cho töû toäi. OÂng noùi nhö sau: "Coù quaù nhieàu vuï haõm hieáp trong nöôùc vaø ñaây seõ laø moät baøi hoïc cho hoï. Phaùt ngoân vieân phuû toång thoáng Philippines, oâng Jerry Barican cho bieát trong böùc ñieän göûi tôùi Manila, Toøa Thaùnh vaø Lieân Hieäp AÂu Chaâu ñöa ra lôøi keâu goïi noùi treân döïa treân laäp tröôøng chung choáng laïi aùn töû hình, chöù khoâng phaûi vì oâng Etchagaray laø ngöôøi voâ toäi.
Trong khi ñoù, boä tröôûng tö phaùp cuûa Philippines, oâng Serafin Cuevas vöøa cho bieát laø ngaøy giôø haønh quyeát toäi nhaân vaãn chöa ñöôïc coâng boá, tuy nhieân, aùn töû hình coù theå seõ ñöôïc thi haønh vaøo ñaàu thaùng Gieâng 1999 naêm tôùi.
Toøa Thaùnh baùc boû tin noùi laø ÑTC ñöôïc yeâu caàu can thieäp cho laõnh tuï ngöôøi Kurd.
(EWTN 24/11/98) - Vatican - Toøa Thaùnh ñaõ leân tieáng baùc boû tin loan treân baùo chí ôû Italia raèng oâng Abdullah Ocalan, laõnh tuï ngöôøi Kurd ñoøi ly khai, ñaõ vieát thö xin ÑTC can thieäp ñeå giaûi quyeát cuoäc tranh chaáp giöõa ngöôøi Kurd vaø chính phuû Thoå Nhó Kyø.
Tieán só Navarro Valls, giaùm ñoác phoøng baùo chí Toøa Thaùnh, cho bieát tin naøy laø khoâng coù thaät. Tôø Coäng Hoøa xuaát baûn taïi YÙ ñaõ loan tin noùi treân. OÂng Abdullah Ocalan ñang bò giöõ taïi YÙ vaø chính phuû Italia ñang cöùu xeùt tôùi chuyeän ban cho oâng quyeàn tò naïn chính trò. Ngoaøi ra Italia cuõng töø choái lôøi yeâu caàu cuûa Thoå Nhó Kyø muoán oâng Ocalan ñöôïc trao traû veà cho Thoå Nhó Kyø ñeå ñöôïc mang ra xeùt xöû veà toäi khuûng boá. Thoå Nhó Kyø caùo buoäc oâng Ocalan laø ngöôøi caàm ñaàu nhoùm khaùng chieán quaân ngöôøi Kurd tranh ñaáu ñoøi quyeàn töï trò. Tieán só Navarro Valls cho bieát theâm raèng Toøa Thaùnh raát thoâng caûm vôùi hoaøn caûnh vaø nguyeän voïng cuûa ngöôøi Kurd, hieän ñang soáng raûi raùc taïi nhieàu quoác gia. Toøa Thaùnh hy voïng nguyeän öôùc naøy seõ ñöôïc giaûi quyeát ñoàng thôøi keâu goïi caùc phe phaùi lieân heä noã löïc tìm giaûi phaùp qua ñoái thoaïi vôùi söï toân troïng nhöõng gì laø ñuùng.
Lieân quan tôùi soá phaän cuûa oâng Ocalan, Ñöùc Hoàng Y Achille Silvestrini, toång tröôûng boä caùc Giaùo Hoäi Ñoâng Phöông, baøy toû caûm nghó raèng, tröôøng hôïp cuûa oâng Ocalan muoán xin tò naïn chính trò taïi Italia laø moät vaán ñeà quan troïng. Ñöùc Hoàng Y Silvestrini ghi nhaän hoaøn caûnh cuûa ngöôøi Kurd ñaët ra moät caâu hoûi chung cho coäng ñoàng quoác teá, chöù khoâng chæ lieân quan tôùi rieâng chính phuû Thoå Nhó Kyø maø thoâi.
Cöïu chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Peru söûa sai taùc giaû thaàn hoïc giaûi phoùng.
(EWTN 24/11/98) - Peru (Lima) - Ñöùc Toång Giaùm Muïc Ricardo Durrand Florez cuûa Peru vaø laø cöïu chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc nöôùc naøy vöøa leân tieáng keâu goïi thaàn hoïc gia linh muïc Gustavo Gutierrez Merino, neân söûa chöõa nhöõng quan ñieåm sai laàm lieân quan tôùi cuoán saùch cuûa cha vieát veà thaàn hoïc giaûi phoùng.
Môùi ñaây, Ñöùc Toång Giaùm Muïc Ricardo Florez ñaõ cho ra maét cuoán saùch thöù ba cuûa ngaøi veà ñeà taøi thaàn hoïc giaûi phoùng. Trong saùch naøy, vò cöïu chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Peru chæ trích cuoán saùch cuûa cha Gustavo Gutierrez veà cuøng moät ñeà taøi. Cuï theå Ñöùc Toång Giaùm Muïc Florez cho raèng cha Gutierrez ñaõ phaïm nhöõng sai laàm lieân quan tôùi nhöõng ñeà taøi thaàn hoïc caên baûn lieân quan tôùi ôn cöùu ñoä vaø vai troø cuûa giaùo hoäi. Ñöùc Toång Giaùm Muïc Florez löu yù tôùi moät ñoaïn trong saùch cuûa cha Gutierrez nguï yù raèng ôn cöùu ñoä ñeán töø söï ñaáu tranh giai caáp chöù khoâng phaûi do Thaùnh Giaù cöùu chuoäc cuûa Chuùa Gieâsu.
Ñaây laø quan ñieåm sai laàm khoâng theå naøo chaáp nhaän ñöôïc, vì ôû ñaây, cha Gutierrez muoán noùi raèng con ngöôøi coù theå ñaït tôùi ôn cöùu ñoä qua vieäc laøm rieâng cuûa mình. Theo Ñöùc Toång Giaùm Muïc Florez, ñaây laø moät luaän ñeà (proposition) heát söùc sai laàm bôûi vì con ngöôøi khoâng theå ñaït tôùi ôn tha thöù toäi loãi qua ñaáu tranh giai caáp hay laøm caùch maïng. Quan ñieåm cuûa cha Gutierrez boùp meùo hoaøn toaøn yù nghóa cuûa ôn cöùu ñoä vaø söù maïng cuûa giaùo hoäi.
Hoàng Thaäp Töï Quoác Teá khoâng theå xaùc nhaän tin veà cuoäc thaûm saùt taïi Ñoâng Timor.
(Toång hôïp AFP, Reuters 22-24/11/98) - Ñoâng Timor (Dili) - Thöù Ba 24/11/98, moät ñaïi dieän cuûa Hoäi Hoàng Thaäp Töï Quoác Teá cho bieát hoäi naøy chöa tìm ra baèng chöùng naøo ñeå xaùc nhaän tin noùi laø coù tôùi 50 ngöôøi daân Ñoâng Timor taïi thò traán Alas, naèm caùch thuû phuû Dili khoaûng 200 kiloâmeùt veà höôùng Ñoâng, ñaõ bò caùc binh só thuoäc quaân ñoäi Indonesia thaûm saùt.
Thöù Naêm tuaàn tröôùc (19/11/98), oâng Mario Carrascalao, cöïu thoáng ñoác Ñoâng Timor vaø hieän laø coá vaán chính trò cho toång thoáng Habibie cho caùc haõng thoâng taán quoác teá bieát raèng, theo caùc nguoàn tin oâng thu thaäp ñöôïc thì coù ít nhaát laø 42 thöôøng daân taïi thò traán Alas cuûa Ñoâng Timor bò saùt haïi sau khi caùc binh só Indonesia môû cuoäc truy luøng caùc du kích quaân Ñoâng Timor ñaõ taán coâng moät ñoàn lính taïi ñaây vaøo ngaøy 9/11/98 vöøa qua. Coù 3 binh só Indonesia bò thieät maïng vaø khoaûng hôn 10 binh só khaùc bò baét laøm con tin trong vuï taán coâng naøy. Lieàn sau khi tin veà vuï thaûm saùt taïi Alas ñöôïc loan ñi, Boà Ñaøo Nha ñình chæ taát caû caùc cuoäc thöông thuyeát vôùi Boà Ñaøo Nha lieân quan tôùi vaán ñeà quyeàn töï trò cuûa ngöôøi Ñoâng Timor. Thöù Hai vöøa qua (23/11/98), boä ngoaïi giao Indonesia ñaõ leân tieáng baùc boû tin veà vuï thaûm saùt taïi Alas. Ñaïi dieän cuûa Hoäi Hoàng Thaäp Töï ñaõ ñöôïc göûi ñeán nôi ñeå kieåm chöùng, tuy nhieân tröôùc ñoù Hoäi Hoàng Thaäp Töï Quoác Teá cuõng chæ xaùc nhaän laø coù nhieàu haøng traêm daân laøng taïi Alas ñaõ chaïy laùnh naïn vaøo caùc nhaø thôø. Trong khi Ñöùc Cha Carlos Ximenes Belo, giaùm quaûn toâng toøa Dili thì cho bieát ngaøi nhaän ñöôïc tin noùi laø caùc binh só Indonesia vaãn coøn bao quanh thò traán Alas vaø ngaøi keâu goïi neân ruùt caùc binh só ra khoûi ñaây.
Thöù ba 24/11/98, Ñöùc Cha Carlos Belo ñaõ coù maët taïi Jakarta ñeå tham döï khoùa hoïp cuûa caùc Giaùm Muïc Indonesia tuy nhieân ngaøi ñaõ töø choái ñöa ra lôøi pheâ bình lieân quan tôùi tình hình taïi thò traán Alas. Töø thöù Hai 23/11/98 cho ñeán thöù Ba 24/11/98, haøng ngaøn sinh vieân Ñoâng Timor ñaõ bieåu tình taïi Dili ñeå ñoøi chính phuû Indonesia cho môû cuoäc ñieàu tra veà vuï naøy. Boä ngoaïi giao Hoa Kyø cuõng ñaõ leân tieáng baøy toû söï quan ngaïi veà tình hình baïo ñoäng ñang gia taêng taïi Ñoâng Timor, ñoàng thôøi keâu goïi moïi phe phaùi traùnh baïo ñoäng gaây thieät haïi cho caùc thöôøng daân.
ÑTC tieáp kieán toång thoáng Coäng Hoøa Congo.
(EWTN 24/11/’98) - Vatican - Thöù Ba 24/11/98, ÑTC Gioan Phaoloâ II tieáp kieán toång thoáng Coäng Hoøa Daân Chuû Congo, oâng Laurent Kabila.
Ñaây laø moät cuoäc tieáp kieán ngaén bôûi vì ÑTC ñang baän tham döï khoùa hoïp Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Chaâu Ñaïi Döông. Tuy nhieân vì cuoäc noäi chieán keùo daøi taïi Congo laø ñieàu maø Toøa Thaùnh ñang raát quan taâm, cho neân ÑTC daønh chuùt thì giôø ñeå tieáp rieâng toång thoáng Kabila. OÂng Kabila ñang coâng du caùc nöôùc AÂu Chaâu ñeå gaëp gôõ caùc nhaø laõnh ñaïo taïi ñaây. Hoâm nay oâng cuõng ñeán gaëp toång thoáng YÙ, oâng Luigi Scalfaro vaø cuoái tuaàn naøy oâng ñi Phaùp ñeå gaëp caùc nhaø laõnh ñaïo chaâu phi vaø caùc nhaø ngoaïi giao Phaùp. Trong thôøi gian löu laïi Roma, oâng Kabila cuõng seõ ñeán gaëp ban laõnh ñaïo coäng ñoaøn thaùnh Egidio, laø toå chöùc coù nhieàu uy tín quoác teá trong vai troø laøm trung gian giaûi quyeát caùc cuoäc tranh chaáp taïi caùc nöôùc thuoäc Chaâu Phi.
Back
to Radio Veritas Asia Home Page