Tin Töùc vaø Thôøi Söï
ngaøy 17 thaùng 09/1998

Prepared for internet by Msgr. Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines

Nhöõng chöông trình toân giaùo treân caùc ñaøi phaùt thanh vaø truyeàn hình taïi Meâhicoâ gia taêng

Nhöõng chöông trình toân giaùo treân caùc ñaøi phaùt thanh vaø truyeàn hình taïi Meâhicoâ gia taêng.

Tin Meâhicoâ (RG 17/09/98): Trong baûn phuùc trình gôûi cho Quoác Hoäi Meâhicoâ, vaøo ñaàu thaùng 9 naày, Chính Phuû Meâhicoâ ñaõ cho bieát laø trong khoaûng thôøi gian moät naêm, töø thaùng 9 naêm 1997 cho ñeán thaùng 8 naêm 1998, Boä Noäi Vuï ñaõ cho pheùp 2,418 laàn ñeå phaùt Thaùnh Leã vaø nhöõng cöû haønh toân giaùo khaùc, treân caùc heä thoáng phaùt thanh vaø truyeàn hình trong nöôùc. Cuõng trong thôøi gian moät naêm töø thaùng 9 naêm 1996 cho ñeán thaùng 8 naêm 1997, thì chính phuû chæ cho pheùp 477 laàn maø thoâi. Nhö vaäy, trong naêm 1997-1998, soá löôïng phaùt caùc chöông trình toân giaùo treân caùc ñaøi phaùt thanh vaø truyeàn hình, ñaõ gia taêng leân gaép 4 laàn.

Theâm vaøo ñoù, soá laàn Chính Phuû Meâhicoâ cho pheùp Giaùo Hoäi Coâng Giaùo toå chöùc nhöõng sinh hoaït toân giaùo nôi coâng coäng, chaúng haïn nhö vieäc ñi haønh höông, cuõng ñaõ gia taêng ñaùng keå: töø 3,145 laàn trong naêm 1996-1997, gia taêng leân ñeán 4,884 laàn trong naêm 1997-1998.

Ñeå hieåu nhöõng con soá treân, ngöôøi ta neân nhôù raèng theo luaät cuûa Meâhicoâ, thì Chính Phuû coù quyeàn cho pheùp nhöõng hieäp hoäi toân giaùo ñöôïc coù nhöõng chöông trình phaùt thanh vaø truyeàn hình treân heä thoáng truyeàn thanh vaø truyeàn hình trong nöôùc. Chính Phuû Meâhicoâ coøn giöõ laïi cho mình quyeàn cho pheùp hay khoâng cho pheùp caùc Giaùo Hoäi ñöôïc cöû haønh nhöõng sinh hoaït toân giaùo beân ngoaøi khuoân vieân nhaø thôø, hay beân ngoaøi nôi thôø phöôïng. Vaøo naêm 1992, Hieán Phaùp cuûa Meâhicoâ ñaõ ñöôïc söûa ñoåi; vaø sau hôn moät theá kyû loaïi ra beân leà, giôø ñaây, Hieán Phaùp Meâhicoâ nhìn nhaän tính caùch phaùp lyù cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo taïi Meâhicoâ. Trong voøng 10 thaùng qua, Vaên Phoøng Toång Thö Kyù cuûa Chính Phuû Meâhicoâ ñaõ ghi nhaän 212 Hieäp Hoäi Toân Giaùo môùi. Baûn phuùc trình cuõng cho bieát theâm raèng, trong voøng moät naêm qua, chính phuû ñaõ cho pheùp 396 vò thöøa sai nöôùc ngoaøi nhaäp caûnh vaøo Meâhicoâ.

Moä cuûa Ñöùc Cha Geraldi ñöôïc khai quaät

Moä cuûa Ñöùc Cha Geraldi ñöôïc khai quaät.

(Reuters 17/09/98) - Guatemala (Thuû ñoâ Guatemala) - Thöù Naêm 17/09/98, caùc nhaø ñieàu tra ñaõ cho khai quaät moä cuûa Ñöùc Cha Juan Geraldi, Giaùm Muïc phuï taù Toång Giaùm Phaän Guatemala, ñeå giaûo nghieäm xaùc cuûa ngaøi xem coù daáu veát bò choù caén hay khoâng.

Ñöùc Cha Juan Geraldi bò saùt haïi ngaøy 26/04/98 vöøa qua. Coâng toá vieân cuûa chính phuû Guatemala caùo buoäc Linh Muïc Mario Orantes, laøm vieäc taïi giaùo xöù San Sebastian vôùi Ñöùc Cha Geraldi, laø thuû phaïm chính saùt haïi Ñöùc Cha Geraldi vaø con choù Beïc Gieâ do vò linh muïc naøy nuoâi ñaõ ñöôïc duøng ñeå taán coâng Ñöùc Cha Geraldi. OÂng Mario Guerra, ngöôøi caàm ñaàu cuoäc giaûo nghieäm cuûa vaên phoøng coâng toá vieân cho bieát hoï seõ phaûi maát ít nhaát laø 10 tieáng ñoàng hoà ñeå khaùm nghieäm thi theå cuûa Ñöùc Cha Geraldi. Caùc chuyeân gia giaûo nghieäm xaùc cheát cuûa Hoa Kyø va Taây Ban Nha seõ tham gia cuoäc ñieàu tra naøy.

Vaên phoøng coâng toá vieân Guatemala hy voïng raèng hoï seõ tìm ra ñöôïc baèng chöùng ñeå haäu thuaãn lôøi caùo buoäc cuûa hoï nhaém vaøo linh muïc Mario Orantes. Ñöùc Cha Juan Geraldi laø chuû tòch UÛy Ban Coâng Lyù vaø Hoøa Bình cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Guatemala. Vaøi ngaøy tröôùc khi bò gieát cheát, Ñöùc Cha ñaõ cho coâng boá moät baûn baùo caùo veà nhöõng vuï vi phaïm nhaân quyeàn trong thôøi noäi chieán taïi Guatemala. Ñieàu naøy khieán cho caùc nhaø phaân tích cho raèng vuï aùm saùt ngaøi coù dính líu tôùi chính trò. Ban ñieàu tra cuûa chính phuû Guatemala thì xaùc nhaän laø vuï saùt haïi naøy hoaøn toaøn khoâng lieân quan tôùi chính trò, tuy nhieân hoï cuõng khoâng coâng khai tuyeân boá lyù do naøo ñaõ khieán linh muïc Mario Orantes ñi ñeán vieäc gieát Ñöùc Cha Geraldi. Hai ngöôøi Guatemala bò tình nghi coù tham gia vaøo vuï saùt haïi Ñöùc Cha Geraldi ñaõ ñöôïc traû töï do. Trong khi cha Orantes vaø ngöôøi naáu beáp taïi giaùo xöù thì laïi bò tình nghi laø thuû phaïm chính. Cha Orantes hieän coøn ñang bò giam tuø vaø ngöôøi naáu beáp thì ñöôïc traû töï do taïm thôøi chôø ngaøy ra toøa.

Cha meï laø nhaân toá chính trong coâng taùc giaùo duïc con caùi

Cha meï laø nhaân toá chính trong coâng taùc giaùo duïc con caùi.

(UCAN SR0804.0993 17/09/98) - Sri Lanka (Colombo) - Nhieàu phuï huynh toû ra maõn nguyeän vì con caùi cuûa hoï caép saùch ñeán tröôøng hoïc, nhöng laïi khoâng yù thöùc ñöôïc raèng chính hoï cuõng phaûi chòu phaàn traùch nhieäm trong coâng taùc giaùo duïc con caùi, bôûi vì cha meï laø nhaân toá chính giuùp chuyeån ñaït caùc giaù trò cho con caùi trong thôøi gian caùc em ñang ñöôïc giaùo duïc thaønh ngöôøi.

Treân ñaây laø nhaän ñònh cuûa Ñöùc Cha Frank Marcus Fernando, Giaùm Muïc Chilaw beân Sri Lanka trong moät buoåi leã trao taëng giaûi thöôûng haèng naêm cho caùc em hoïc sinh taïi moät tröôøng Coâng Giaùo trong giaùo phaän cuûa ngaøi. Ñöùc Cha Fernando noùi vôùi caùc phuï huynh nhö sau: "Ngaøy nay, chuùng ta ñang chöùng kieán möùc suy giaûm ñaùng keå veà kyû luaät vaø giaù trò. Caùc baäc phu huynh phaûi chòu phaàn lôùn traùch nhieäm vì söï tuït luøi naøy. Caùc baäc cha meï khoâng toû ra quan taâm maáy tôùi vaán ñeà giaùo duïc con caùi. Haèng naêm chính phuû vaãn chi tieâu moät khoaûn tieàn raát lôùn trong ngaân quyõ quoác gia cho ngaønh giaùo duïc, ñaây laø ñieàu ñaùng vui möøng. Tuy nhieân, caùc khoaûn chi tieâu ñoù seõ khoâng ñaït ñöôïc hieäu quaû toát, neáu khoâng coù söï hoã trôï ñaéc löïc töø phía caùc baäc phuï huynh trong vaán ñeà giaùo duïc cho caùc em hoïc sinh”.

Chöùng töø cuûa moät tín höõu Coâng Giaùo Indonesia, naïn nhaân cuûa cheá ñoä ñoäc taøi Soeharto

Chöùng töø cuûa moät tín höõu Coâng Giaùo Indonesia, naïn nhaân cuûa cheá ñoä ñoäc taøi Soeharto.

(UCAN IJ0960.0993 17/09/98) - Indonesia (Jakarta) - "Chæ nhöõng ai daùm noùi leân söï thaät duø phaûi vaùc thaùnh giaù, môùi coù theå trôû thaønh moân ñeä thöïc söï cuûa Ñöùc Kitoâ. Loøng can ñaûm noùi leân söï thaät seõ giaûi phoùng chuùng ta".

Treân ñaây laø chöùng töø cuûa moät tín höõu Coâng Giaùo ngöôøi Indonesia, ñaõ bò quaân ñoäi nöôùc naøy baét coùc vaø tra taán, trong nhöõng thaùng cuoái cuøng cuûa cheá ñoä ñoäc ñaøi Soeharto. Anh Pius Lustrilanang, 28 tuoåi, ñaõ bò giam giöõ vaø chòu ñoøn tra taán trong suoát hai thaùng trôøi. Anh laø moät trong soá 12 ngöôøi tranh ñaáu ñoøi daân chuû bò caùc binh só thuoäc löïc löôïng ñaëc bieät cuûa Indonesia baét coùc daïo thaùng 2/1998 vöøa qua. Anh ñöôïc traû töï do ngaøy muøng 3 thaùng 4/1998. Anh ñaõ troán traùnh nhaø chöùc traùch cho ñeán ngaøy 27/04/98 vaø sau ñoù ñaõ ra khai tröôùc UÛy Ban Nhaân Quyeàn Quoác Gia veà nhöõng haønh ñoäng vi phaïm nhaân quyeàn cuûa quaân ñoäi Indonesia.

Trong moät cuoäc bieåu tình taïi thuû ñoâ Jakarta ngaøy 6/09/98 vöøa qua, möøng leã Ñoäc Laäp thöù 53 cuûa Indonesia, anh Pius Lustrilanang cho bieát trong suoát hai thaùng bò giam giöõ, anh luoân caàu nguyeän vaø phoù daâng moïi söï leân Thieân Chuùa, Ñaáng maø anh tin laø seõ höôùng daãn anh vöôït qua giai ñoaïn thöû thaùch naøy. Anh noi: Maëc duø toâi tieáp tuïc bò nhöõng ngöôøi baét toâi ñe doïa ñeán maïng soáng, nhöng toâi vaãn tin laø Thieân Chuùa seõ baûo veä toâi".

Back to Radio Veritas Asia Home Page