Back
to Radio Veritas Asia Home Page
Toång Thoáng
Guinea khoâng muoán ñoái thoaïi vôùi
quaân caùch maïng
Giaùo Hoäi Coâng Giaùo
Philippines neân chuù troïng tôùi vaán
ñeà tha nôï
Dieãn ñaøn ñaïi
keát caùc phuï nöõ Kitoâ AÂu
Chaâu
Toång thoáng Guinea Bissau khoâng muoán ñoái thoaïi vôùi quaân caùch maïng.
(Reuters 18/06/98) - Boà Ñaøo Nha (Lisboa) - Trong moät cuoäc phoûng vaán vôùi haõng thoâng taán Lusa cuûa Boà Ñaøo Nha hoâm thöù Naêm 18/06/98, Ñöùc Cha Arturo Septimio Ferrazzetta, Giaùm Muïc Bissau, cho bieát toång thoáng Joao Bernarda Vieira cuûa Guinea Bissau khoù coù theå ñoàng yù môû cuoäc ñoái thoaïi vôùi phe caùch maïng muoán laät ñoå oâng.
Guinea Bissau, moät quoác gia nhoû thuoäc mieàn Taây Phi Chaâu, ñang laâm vaøo caûnh chieán tranh sau khi cöïu tö leänh quaân ñoäi nöôùc naøy laø oâng Ansumane Mane caàm ñaàu caùc toaùn binh só nhaém laät ñoå toång thoáng Joao Vieira, ngöôøi bò oâng Mane toá caùo laø tham nhuõng vaø laïm quyeàn qua vieäc can döï vaøo chuyeän cuûa quoác hoäi. Giao chieán keùo daøi töø 11 ngaøy qua taïi thuû ñoâ Bissau ñaõ khieán cho haàu heát 300 ngaøn daân cö phaûi chaïy laùnh naïn veà mieàn queâ. Hieän ngöôøi ta chöa roõ soá ngöôøi bò thieät maïng leân tôùi bao nhieâu.
Ñöùc Cha Arturo Septimio Ferrazzetta, ñang ôû nöôùc ngoaøi khi xaûy ra cuoäc noåi daäy, ñaõ veà laïi Bissau trong tuaàn naøy ñeå ñöùng ra laøm trung gian cho hai beân môû cuoäc ñoái thoaïi. Ñöùc Cha Ferrazzetta khaúng ñònh laäp tröôøng cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo laø caû hai beân, phe caùch maïng cuõng nhö caùc binh só trung thaønh vôùi Toång Thoáng Vieira phaûi ngöng chieán vaø ñoái thoaïi. Ñöùc Cha noùi vôùi haõng thoâng taán Lusa nhö sau: "Chuùng toâi uûng hoä ngöng chieán vaø ñoái thoaïi, vaø ñaây laø muïc tieâu maø toâi seõ tieáp tuïc nhaém tôùi". Tuy nhieân Ñöùc Cha cuõng deø daët ghi nhaän raèng Toång Thoáng Vieira coù yù muoán keát thuùc cuoäc ñaûo chaùnh oâng baèng moät chieán thaéng quaân söï. Caùc binh só cuûa oâng vôùi söï trôï löïc cuûa quaân ñoäi töø nöôùc laùng gieàng laø Senegal ñaõ chieám laïi ñöôïc moät phaàn cuûa traïi lính ôû thuû ñoâ, nôi quaân caùch maïng ñang coá thuû. Toång Thoáng Vieira thöøa nhaän raèng cuoäc caùch maïng coù nhöõng nguyeân do tieàm aån saâu saéc nhöng oâng tin laø tröôùc tieân caùc binh só noåi loaïn phaûi ñaàu haøng roài môùi coù lyù do ñeå ñoái thoaïi.
Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Philippines neân chuù troïng tôùi vaán ñeà tha nôï.
(UCAN PR0264.0979 18/06/98) - Philippines (Manila) - Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Philippines neân chuù troïng tôùi coâng taùc gaây yù thöùc trong giôùi tu só veà tình traïng nôï naàn cuûa quoác gia vaø aûnh höôûng cuûa chuùng ñoái vôùi ngöôøi ngheøo.
Ñoù laø nhaän ñònh cuûa nöõ tu Arnold Marie Noel, doøng Chuùa Thaùnh Thaàn vaø laø thaønh vieân cuûa moät toå chöùc tranh ñaáu cho vieäc xoùa giaûm nôï nöôùc ngoaøi cuûa caùc nöôùc ngheøo. Tröng daãn söï kieän laø caùc tu só trong giaùo hoäi khoâng yù thöùc nhieàu veà tình traïng nôï naàn cuûa quoác gia, chò Marie Noel cho raèng giaùo hoäi Philippines caàn leân tieáng nhieàu hôn nöõa trong vaán ñeà naøy, bôûi vì traùch nhieäm cuûa giaùo hoäi laø phaûi baûo veä cho quyeàn lôïi cuûa ngöôøi daân. Toång coäng caùc khoaûn nôï nöôùc ngoaøi cuûa Philippines hieän naøy laø khoaûng 45 tæ röôõi Myõ Kim. Ngaân haøng trung öông öôùc tính tieàn lôøi maø Philippines phaûi traû cho caùc khoaûn nôï ñoù trong naêm 1998 naøy seõ leân tôùi 6 tæ Myõ Kim. Tính theo möùc hoái ñoaùi hieän nay laø 1 myõ kim ñoåi ñöôïc 40 ñoàng Peso, thì gaàn moät nöõa ngaân quyõ haèng naêm cuûa quoác gia, ñöôïc duøng ñeå traû lôøi cho tieàn nôï.
Nöõ tu Marie Noel ghi nhaän theâm laø caùc khoaûn tieàn, cuï theå laø tieàn vay möôïn döôùi thôøi cöïu toång thoáng Ferdinand Marcos ñaõ khoâng ñöôïc duøng cho lôïi ích cuûa ngöôøi ngheøo, nhöng laïi bò phung phí cho caùc coâng trình xaây caát toán keùm vaø xa xæ, hoaëc chui vaøo haàu bao cuûa chính oâng Marcos hay caùc chính trò gia thaân caän vôùi chính theå cuûa oâng. Ñaây laø moät ñieàu voâ luaân maø giaùo hoäi caàn phaûi maïnh meõ leân aùn. Ngoaøi ra caùc cô quan taøi chaùnh quoác teá, khi cho caùc nöôùc ngheøo vay möôïn nôï thöôøng ñaët ra caùc ñieàu kieän. Cuï theå nhö chính phuû phaûi baõi boû ñieàu luaät kieåm soaùt giaù caû nhieân lieäu vaø ñeå cho caùc coâng ty ñöôïc quyeàn taêng giaù nhieân lieäu theo giaù caû thò tröôøng quoác teá. Chính phuû cuõng bò buoäc phaûi ban haønh luaät daønh moät ngaân khoaûn trong ngaân quyõ haèng naêm cuûa quoác gia, ñeå traû caû voán laãn lôøi. Ñeå thöïc hieän ñieàu kieän naøy, chính phuû khoâng coøn bieän phaùp naøo khaùc hôn laø taêng thueá vaø caét giaûm ñeán möùc coù theå caùc dòch vuï xaõ hoäi cho ngöôøi daân.
Ñöùng tröôùc tình traïng baát coâng naøy, nöõ tu Marie Noel cho bieát chò ñoàng yù vôùi laäp tröôøng cuûa moät nhoùm Giaùm Muïc tham döï Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc AÙ Chaâu vöøa qua raèng trong vieãn töôïng thieân nieân kyû thöù ba ñang ñeán, giaùo hoäi phaûi keâu goïi vaø tranh ñaáu trong vaán ñeà tha nôï cho caùc nöôùc ngheøo, ñaây cuõng laø moät coâng taùc muïc vuï coù nhieàu yù nghóa. Veà phaàn mình, Ñöùc Toång Giaùm Muïc Orlando Quevedo cuûa Toång Giaùo Phaän Cotabato cuûa Philippines cho bieát laø Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Philippines ñang chuaån bò moät laù thö muïc vuï veà neàn kinh teá cuûa quoác gia trong ñoù vaán ñeà nôï naàn quoác teá seõ ñöôïc ñeà caäp tôùi.
Dieãn ñaøn ñaïi keát caùc phuï nöõ Kitoâ AÂu Chaâu.
Madrid [Apic 18/06/98] - Ñaïi hoäi laàn thöù 5 cuûa Dieãn Ñaøn ñaïi keát caùc phuï nöõ Kitoâ AÂu Chaâu ñaõ dieãn ra taïi Madrid , Taây Ban Nha vôùi chuû ñeà "Nhìn veà thieân nieân kyû thöù ba vôùi nieàm hy voïng". Ñaïi hoäi ñaõ qui tuï 250 ñaïi bieåu ñeán töø 29 nöôùc AÂu Chaâu.
Trong suoát moät tuaàn leã, caùc phuï nöõ Tin Laønh, Chính Thoáng, Anh Giaùo vaø Coâng Giaùo ñaõ trao ñoåi quan ñieåm veà nhöõng khía caïnh tích cöïc vaø tieâu cöïc cuûa AÂu Chaâu ngaøy nay vaø gia saûn Kitoâ giaùo cuûa quaù khöù, ñeå coù theå nhìn veà thieân nieân kyû môùi vôùi nieàm hy voïng vaø tin töôûng.
Ngoaøi nhöõng thoâng tin veà nhöõng hoaøn caûnh khaùc nhau cuûa nguôøi phuï nöõ trong luïc ñòa, caùc ñaïi bieåu coøn thaûo luaän veà choã ñöùng cuûa nguôøi phuï nöõ trong thò tröôøng lao ñoäng, cuõng nhö trong Giaùo Hoäi vaø nhieàu vaán ñeà khaùc lieân quan ñeán gia ñình.
Back
to Radio Veritas Asia Home Page