Tin Töùc vaø Thôøi Söï
ngaøy 09 thaùng 06/1998

Prepared for internet by Msgr. Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines

Boà Ñaøo Nha baùc boû ñeà nghò cuûa chính phuû Indonesia lieân quan tôùi Ñoâng Timor

Boà Ñaøo Nha baùc boû ñeà nghò cuûa chính phuû Indonesia lieân quan tôùi Ñoâng Timor.

(Reuters, AFP 9/06/98) - Boà Ñaøo Nha (Lisboa) - Moät phaùt ngoân vieân cuûa Boä Ngoaïi Giao Boà Ñaøo Nha cho bieát hoâm thöù Ba 9/06/98 raèng ñeà nghò cuûa chính phuû Indonesia, daønh moät qui cheá ñaëc bieät cho Ñoâng Timor, khoâng phaûi laø giaûi phaùp cho töông lai cuûa vuøng laõnh thoå naøy.

Ngoaïi tröôûng Ali Alatas cuûa Indonesia vöøa loan baùo laø oâng hy voïng seõ tìm ra ñöôïc moät giaûi phaùp chính trò cho Ñoâng Timor ñöôïc coäng ñoàng quoác teá nhìn nhaän; trong khi toång thoáng Jusuf Habibie tieát loä cho phaùi vieân haõng thoâng taán Reuters bieát laø Indonesia saün saøng ban moät qui cheá ñaëc bieät cho Ñoâng Timor, nhö laø giaûi phaùp cho vuøng laõnh thoå ñang trong voøng tranh chaáp naøy. Tuy nhieân ñoái vôùi Boà Ñaøo Nha, lôøi loan baùo treân ñaây cho thaáy söï thieáu uyeån chuyeån cuûa Jakarta vaø noù khoâng cho pheùp coù theâm tieán boä naøo trong vaán ñeà chuû quyeàn cuûa Ñoâng Timor. Phaùt ngoân vieân Horacio Cesar cuûa Boä Ngoaïi Giao Indonesia khaúng ñònh raèng: "Baát cöù haønh ñoäng naøo nhaém ñieàu kieän hoùa vieäc saùt nhaäp Ñoâng Timor vaøo laõnh thoå cuûa Ñoâng Timor, ñeàu khoâng phaûi laø caên baûn ñeå ñoái thoaïi".

Ñoâng Timor laø cöïu thuoäc ñòa cuûa Boà Ñaøo Nha, ñaõ bò Indonesia xaâm chieám vaøo naêm 1975 vaø saùt nhaäp vaø saùt nhaäp vaøo laõnh thoå Indonesia naêm sau ñoù. Lieân Hieäp Quoác khoâng thöøa nhaän chuû quyeàn cuûa Indonesia taïi Ñoâng Timor nhöng vaãn coâng nhaän quyeàn cai quaûn cuûa Boà Ñaøo Nha treân laõnh thoå naøy. Naêm 1983, Lieân Hieäp Quoác baét ñaàu ñöùng ra laøm trung gian caùc cuoäc ñoái thoaïi giöõa Indonesia vaø Boà Ñaøo Nha ñeå tìm ra moät giaûi phaùp cho qui cheá cuûa Ñoâng Timor. Boà Ñaøo Nha uûng hoä laäp tröôøng cuûa caùc phong traøo khaùng chieán ngöôøi Ñoâng Timor ñoøi ñeå cho ngöôøi daân taïi ñaây ñöôïc quyeàn töï quyeát veà töông lai cuûa hoï qua moät cuoäc tröng caàu daân yù. Cuõng hoâm thöù Ba 9/06/98, ngoaïi tröôûng Ali Alatas cuûa Indonesia ñaõ ngoû yù raèng sau cuoäc hoäi thaûo giöõa oâng vôùi toång thoáng Habibie, vaán ñeà qui cheá cuûa Ñoâng Timor ñang coù nhöõng cô hoäi môùi ñeå ñöôïc giaûi quyeát. Ñeà caäp tôùi nhöõng lôøi keâu goïi traû töï do cho laõnh tuï khaùng chieán ngöôøi Ñoâng Timor laø oâng Xanana Gusmao, ngoaïi tröôûng Alatas xaùc nhaän vieäc traû töï do cho oâng Gusmao seõ khoâng xaûy ra trong luùc naøy nhöng noù tuøy thuoäc vaøo moät giaûi phaùp toaøn dieän vaø coâng baèng cho Ñoâng Timor trong töông lai. OÂng Alatas cuõng loan baùo laø trong tuaàn naøy chính phuû Indonesia seõ traû töï do cho khoaûng 16 tuø nhaân chính trò, trong ñoù coù moät soá laø ngöôøi Ñoâng Timor.

Chính phuû Pakistan thaønh laäp moät uûy ban lieân toân

Chính phuû Pakistan thaønh laäp moät uûy ban lieân toân.

(UCAN PA0233.0979 9/06/98) - Pakistan (Islamabad) - Chính phuû Pakistan vöøa thaønh laäp moät UÛy Ban Ñoái Thoaïi Lieân Toân ñeå laéng nghe nhöõng lôøi phaøn naøn cuûa caùc coäng ñoaøn thieåu soá. Thaønh vieân cuûa uûy ban naøy ñöôïc phaân chia ñoàng ñeàu giöõa ngöôøi Hoài Giaùo vaø ñaïi dieän caùc nhoùm thieåu soá.

Loan baùo veà vieäc thaønh laäp UÛy Ban naøy ngaøy 25/05/98 vöøa qua, oâng Raja Zafarul Haq, boä tröôûng ñaëc traùch veà toân giaùo vaø caùc nhoùm thieåu soá cuûa chính phuû lieân bang, xaùc ñònh muïc tieâu cuûa uûy ban laø nhaém coå voõ söï khoan nhöôïng giöõa caùc coäng ñoàng taïi Pakistan. 20 thaønh vieân cuûa uûy ban laø caùc laõnh tuï toân giaùo, ñöôïc chia nhö sau: 10 cho Hoài Giaùo, 4 cho Kitoâ giaùo, 2 cho AÁn Giaùo, 2 cho ñaïo Sikh vaø hai cho caùc nhoùm toân giaùo thieåu soá. UÛy Ban ñöôïc thaønh laäp theo sau cuoäc hoïp giöõa moät phaùi ñoaøn hoãn hôïp Hoài Giaùo vaø Kitoâ giaùo vôùi boä tröôûng Raja Zafarul taïi thuû ñoâ Islamabad. Caùc vò ñaïi dieän hai toân giaùo ñaõ baøy toû moái quan taâm veà söï laïm duïng luaät phaïm thöôïng cuûa Pakistan, cuï theå laø nhöõng lôøi caùo gian daãn tôùi vieäc ngöôøi bò caùo laõnh aùn töû hình. Ñieàu khoaûn 295-B vaø 295-C cuûa ñaïo luaät naøy phaït töû hình nhöõng ai xuùc phaïm tôùi tieân tri Mohammad vaø kinh thaùnh Koran, vaø trong quaù khöù ñaõ gaây neân nhieàu aûnh höôûng tai haïi, ñaëc bieät cho nhöõng ngöôøi thuoäc caùc nhoùm thieåu soá. Caùc vò ñaïi dieän ngöôøi Kitoâ ñaõ keâu goïi chính phuû Pakistan baõi boû luaät phaïm thöôïng naøy.

Moät vò giaùm muïc Chính Thoáng Nga cöïc kyø baûo thuû ra leänh ñoát moät soá taùc phaåm bò xem laø laïc giaùo

Moät vò giaùm muïc Chính Thoáng Nga cöïc kyø baûo thuû ra leänh ñoát moät soá taùc phaåm bò xem laø laïc giaùo.

Mascova [Apic 9/06/98] - Moät vò giaùm muïc Chính Thoáng Nga taïi Iekaterinburg, ra leänh ñoát moät soá taùc phaåm bò xem laø laïc ñaïo.

Ñöùc Cha Nikon, voán laø moät giaùm muïc Chính Thoáng cöïc kyø baûo thuû, ñaõ ñöa ra bieän phaùp treân ñaây ñoái vôùi caùc taùc phaåm cuûa ba nhaø thaàn hoïc noåi tieáng cuûa Chính Thoáng trong theá kyû 20 laø Alexander Schmemann, qua ñôøi hoài naêm 1983, John Meyendorff qua ñôøi naêm 1992 vaø Alexander Men, bò saùt haïi naêm 1990. Alexander Schmemann vaø John Meyendorff ñaõ töøng laø khoa tröôûng phaân khoa Thaàn Hoïc Chính Thoáng taïi New York. Caùc taùc phaåm cuûa ba nhaø thaàn hoïc naøy ñaõ bò tòch thu taïi chuûng vieän cuûa giaùo phaän. Nhieàu cuoán saùch ñaõ bò ñem ñoát tröôùc maët caùc sinh vieân.

Haønh ñoäng cuûa ñöùc cha Nikon cho thaáy aûnh höôûng ngaøy caøng gia taêng cuûa moät phong traøo aùi quoác cöïc kyø baûo thuû hieän ñang taïo söùc eùp ñaùng keå treân haøng giaùo phaåm cuûa Giaùo Hoäi Chính Thoáng Nga. Ñaây laø lyùdo taïi sao Ñöùc Alexis II, thöôïng phuï Mascova ñaõ do döï vaø ñình hoaûn caùc cuoäc gaëp gôõ vôùi Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II.

Hoäi ñoàng ñaïi keát caùc Giaùo Hoäi Kitoâ möøng kyû nieäm 50 naêm thaønh laäp

Hoäi ñoàng ñaïi keát caùc Giaùo Hoäi Kitoâ möøng kyû nieäm 50 naêm thaønh laäp.

Geneve [Apic 9/06/98] - Hoäi ñoàng ñaïi keát caùc Giaùo Hoäi Kitoâ möøng kyû nieäm 50 naêm thaønh laäp.

Theo muïc söï Konrad Raiser, toång thö kyù cuûa Hoäi ÂÂÑoàng Ñaïi Keát caùc Giaùo Hoäi Kitoâ, seõ coù nhieàu nghi leã dieãn ra hoaëc taïi Geneve hoaëc taïi Amsterdam ñeå ñaùnh daáu bieán coá naøy. Töø ngaøy 18/09/98 ñeán ngaøy 13/12/98, nhieàu buoåi thuyeát trình, trieån laõm vaø phuïng vuï ñöôïc tröïc tieáp truyeàn hình töø Nhaø Nguyeän cuûa Hoäi Ñoàng, seõ ñöôïc toå chöùc ñeå möøng 50 naêm thaønh laäp Hoäi Ñoàng. Muïc sö Konrad Raiser noùi raèng ñaây laø dòp ñeå taát caû moïi Giaùo Hoäi Kitoâ lieân keát vôùi nhau ñeå trình baøy moät caùi nhìn môùi veà phong traøo ñaïi keát tröôùc ngöôõng cöûa cuûa theá kyû 21.

Trong khuoân khoå möøng kyû nieäm, nhieàu sinh hoaït khaùc cuõng seõ ñöôïc toå chöùc taïi Amsterdam, voán laø chieác noâi cuûa phong traøo ñaïi keát. Chính taïi ñaây maø ngaøy 23/08 naêm 1948, ñaïi dieän cuûa 147 Giaùo Hoäi Kitoâ ñaõ thaønh laäp Hoäi Ñoàng ñaïi keát caùc Giaùo Hoäi Kitoâ vôùi muïc tieâu chính laø tìm veà hieäp nhöùt kitoâ giaùo. Nhìn laïi 50 naêm hieän höõu cuûa Hoäi Ñoàng, muïc sö Konrad Raiser noùi raèng phong traøo ñaïi keát ñaõ cho pheùp caùc Giaùo Hoäi khoâng coøn nhìn nhau vôùi caäp maét nghi kî nöõa.

Duø vaäy, vò toång thö kyù cuûa hoäi ñoàng ñaïi keát caùc Giaùo Hoäi Kitoâ cuõng nhìn nhaän raèng Hoäi Ñoàng ñang gaëp nhieàu khoù khaên. Caùc Giaùo Hoäi Chính Thoáng khoâng daáu söï baát maõn cuûa hoï tröôùc moät soá hoaït ñoäng cuûa Hoäi Ñoàng vaø doïa seõ ruùt teân ra khoûi Hoäi Ñoàng. Caùc Giaùo Hoäi Chính Thoáng cho raèng caùc hoaït ñoäng vaø chính saùch cuõng nhö vieäc phuïng töï cuûa Hoäi Ñoàng thöôøng chæ phaûn aùnh nhöõng quan taâm cuûa caùc thaønh vieân tin laønh. Veà vaán ñeà taøi chaùnh, vò toång thö kyù hoäi ñoàng ñaïi keát caùc Giaùo Hoäi Kitoâ cho bieát caùc nguoàn taøi chaùnh ñaõ giaûm so vôùi 5 naêm tröôùc.

Ngoaøi ra vieäc Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Roma khoâng tham gia vaøo Hoäi Ñoàng cuõng laø moät thaùch ñoá lôùn cho Hoäi Ñoàng, bôûi vì 332 Giaùo Hoäi thaønh vieân cuûa Hoäi Ñoàng chæ chieám coù moät phaàn ba soá tín höõu kitoâ treân khaép theá giôùi, trong khi daân soá Coâng Giaùo laïi chieám ña soá.

Toång Thoáng Phaùp keâu goïi traû töï do cho caùc tuø nhaân chính trò

Toång Thoáng Phaùp keâu goïi traû töï do cho caùc tuø nhaân chính trò.

(Reuters 9/06/98) - Boà Ñaøo Nha (Lisboa) -Toång Thoáng Jacques Chirac cuûa Phaùp ñaõ göûi thö cho taân toång thoáng Indonesia yeâu caàu traû töï do cho caùc tuø nhaân chính trò ngöôøi Ñoâng Timor.

Toái thöù Hai 8/06/98, leân tieáng vôùi caùc kyù giaû taïi thuû ñoâ Lisboa cuûa Boà Ñaøo Nha nôi oâng ñeán ñeå khai maïc moät gian haøng cuûa Phaùp taïi Cuoäc Trieãn Laõm Theá Giôùi, thuû töôùng Lionel Jospin cho bieát laø môùi ñaây oâng Jacques Chirac göûi moät laù thö cho toång thoáng Habibie cuûa Indonesia xin traû töï do cho caùc tuø nhaân chính trò ngöôøi Ñoâng Timor. Thaùng Naêm 1998, chính phuû Boà Ñaøo Nha loan baùo moät cuoäc vaän ñoäng ngoaïi giao keâu goïi traû töï do cho laõnh tuï phong traøo khaùng chieán Ñoâng Timor laø oâng Xanna Gusmao vaø nhöõng tuø nhaân chính trò khaùc. OÂng Gusmao ñang chòu aùn 20 naêm tuø trong moät nhaø giam ôû thuû ñoâ Jakarta.

Ngoaøi toång thoáng Chirac, tuaàn tröôùc, toång thö kyù Lieân Hieäp Quoác, oâng Kofi Annan cuõng leân tieáng keâu goïi chính quyeàn Indonesia traû töï do cho oâng Xanana Gusmao vaø xuùc tieán cuoäc ñoái thoaïi giaûi quyeát qui cheá cuûa vuøng laõnh thoå Ñoâng Timor.

Back to Radio Veritas Asia Home Page