Back
to Radio Veritas Asia Home Page
Giaùm Muïc
AÁn Ñoä leân tieáng veà vuï
töï saùt cuûa ÑC Joseph
25 ngaøn ngöôøi ñaõ
tham döï leã an taùng Ñöùc Cha
Joseph
Giaùm Muïc Trung Quoác ra tuø
nhöng bò giam taïi gia
Veà vieäc caùc linh muïc
tham gia hoaït ñoäng chính trò
Taøi lieäu veà caùc
naïn nhaân cuûa cuoäc noäi chieán taïi
Guatemala
Caùc Giaùm Muïc AÁn Ñoä leân tieáng veà vuï töï saùt cuûa Ñöùc Cha John Joseph.
(UCAN PA0048.0975 11/05/98) - Vatican - Caùc Giaùm Muïc AÁn Ñoä ñang tham döï khoùa hoïp Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc AÙ Chaâu khoâng theå hieåu ñöôïc taïi sao Ñöùc Cha John Joseph, Giaùm Muïc Faisalabad, töï keát lieãu maïng soáng ngaøy 6/05/98 vöøa qua.
Leân tieáng vôùi caùc kyù giaû nhaân buoåi hoïp baùo veà khoùa hoïp Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc AÙ Chaâu hoâm thöù Saùu (8/05/98), Ñöùc Cha Valerian D'Souza, Giaùm Muïc Poona cuûa AÁn Ñoä, cho raèng tuy caùc Giaùm Muïc AÁn Ñoä khoâng hieåu heát taâm tình cuûa Ñöùc Cha Joseph, nhöng coù moät vaøi yeáu toá coù theå giaûi thích haønh ñoäng cuûa ngaøi. Moät trong caùc yeáu toá ñoù laø bôûi vì Ñöùc Cha Joseph laø ngöôøi con ñaàu tieân cuûa bang Punjad thuï phong linh muïc vaø sau ñoù ñöôïc Toøa Thaùnh boå nhieäm laøm Giaùm Muïc Faisalabad, cho neân Ñöùc Cha Joseph raát nhaïy caûm vôùi hoaøn caûnh cuûa anh Ayub Masih, moät ngöôøi cuõng thuoäc bang Punjab nhö ngaøi, khi anh bò toøa aùn tuyeân phaït töû hình veà toäi phaïm thöôïng. Ñöùc Cha Joseph tin raèng anh Masih bò xöû phaït baát coâng, bôûi vì ngöôøi Hoài Giaùo muoán duøng luaät phaïm thöôïng ñeå traû thuø anh veà moät vuï tranh giaønh ñaát ñai. Laø moät nhaø tranh ñaáu maõnh lieät cho coâng baèng xaõ hoäi, Ñöùc Cha Joseph saün saøng hy sinh, duø luoân caû tính maïng cuûa mình, ñeå ñoøi coâng lyù.
Ñöùc Cha D'Souza giaûi thích theâm raèng vaán ñeà ôû ñaây khoâng phaûi haønh ñoäng töï saùt cuûa Ñöùc Cha Joseph, nhöng chuû yeáu ngöôøi ta phaûi nghó tôùi luaät phaïm thöôïng baát coâng maø Ñöùc Cha Joseph ñaõ cöïc löïc leân aùn, vaø söï leân aùn naøy ñöôïc bieåu hieän qua chính caùi cheát cuûa ngaøi.
Trong khi ñoù, caùc Giaùm Muïc Pakistan tham döï khoùa hoïp Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc AÙ Chaâu ñaõ keâu goïi caùc nghò phuï leân tieáng phaûn ñoái tình traïng baùch haïi ngöôøi Kitoâ thieåu soá taïi Pakistan, vaø ñaëc bieät ñoøi chính phuû Pakistan baõi boû luaät phaïm thöôïng. Laù thö cuûa caùc Giaùm Muïc Pakistan ñöôïc coâng boá ngaøy 8/05/98, vaø göûi tôùi caùc nghò phuï cuõng nhö caùc tham döï vieân taïi khoùa hoïp Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc AÙ Chaâu. Höôûng öùng lôøi keâu goïi naøy, moät soá nghò phuï, caùc vò beà treân cuõng nhö ñaïi dieän cho caùc doøng tu, ñaõ göûi thö cho uûy ban coâng lyù vaø hoøa bình taïi nguyeân quaùn, cuõng nhö caùc hoäi doøng, yeâu caàu chính phuû Pakistan coù haønh ñoäng cuï theå lieân quan tôùi luaät phaïm thöôïng ôû nöôùc naøy.
Khoaûng 25 ngaøn ngöôøi ñaõ tham döï leã an taùng Ñöùc Cha phuï taù Faisalabad.
(UCAN PA0048.0975 11/05/98) - Vatican - Baûn tin cuûa haõng thoâng taán UCAN göûi ñi töø Faisalabad hoâm thöù Hai 11/05/98 cho bieát, khoaûng 25 ngaøn ngöôøi ñaõ tham döï leã an taùng Ñöùc Cha phuï taù Faisalabad. Trong thaùnh leã taïi laøng Khuspur, queâ quaùn cuûa Ñöùc Cha, Ñöùc Toång Giaùm Muïc Renzo Fratini, söù thaàn Toøa Thaùnh taïi Pakistan ñaõ ñoïc ñieän vaên chia buoàn cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II vôùi gia ñình cuûa Ñöùc Cha Joseph vaø toaøn theå coäng ñoàng tín höõu taïi Pakistan. ÑTC baøy toû hy voïng raèng cuoäc ñaáu tranh ñoøi coâng lyù vaø toân troïng quyeàn cuûa ngöôøi daân, seõ ñaït ñöôïc hoa quaû. Veà phaàn mình cöïu thuû töôùng Pakistan vaø laõnh tuï ñaûng ñoái laäp, baø Benazir Bhutto ñaõ goïi Ñöùc Cha Joseph laø moät nhaø tranh ñaáu cho nhaân quyeàn vó ñaïi. Caùi cheát cuûa Ñöùc Cha bieåu loä nieàm tuyeät voïng cuûa coäng ñoaøn kitoâ thieåu soá tröôùc söï laïm duïng luaät phaïm thöôïng töø phía ngöôøi Hoài Giaùo cöïc ñoan.
Giaùm Muïc Trung Quoác ra tuø nhöng bò giam taïi gia.
Trung Quoác (Baéc Kinh) [11/05/98] - Nhaø caàm quyeàn Trung Quoác vöøa traû töï do cho moät vò Giaùm Muïc vaø moät Linh Muïc thuoäc giaùo hoäi thaàm laëng, nhöng vò Giaùm Muïc vaãn tieáp tuïc bò giam taïi gia.
Hoäi Cung Phaàn Mai ñaõ cho bieát nhö treân trong moät ñieän thö göûi cho caùc kyù giaû ngoaïi quoác ôû Baéc Kinh vaøo thöù Hai 11/05/98. Ñöùc Cha Zeng Jingmu, 78 tuoåi, Giaùm Muïc Du Giang (Yujiang) thuoäc tænh Giang Taây (Jiangxi), vöøa ra khoûi traïi caûi taïo hoâm thöù Baûy vöøa qua (9/05/98). Cuøng ñöôïc thaû vôùi Ñöùc Cha coù linh muïc Lu Genyou, thuoäc giaùo phaän Baûo Ñònh ôû tænh Haø Baéc. Böùc ñieän thö cuûa Hoäi Cung Phaàn Mai vieát nhö sau: "ÑC Zeng Jingmu knoâng ñöôïc pheùp gaëp baát cöù ai ngoaïi tröø caùc thaân nhaân raát gaàn vôùi ngaøi. Ngaøi ñang bò beänh naëng. Söï kieän Ñöùc Cha ñöôïc ra khoûi traïi caûi taïo vaø chuyeån veà giam taïi gia khoù coù theå ñöôïc goïi laø moät söï traû töï do thöïc söï."
Ñöùc Cha Zeng thuï phong linh muïc naêm 1949 vaø ñöôïc Toøa Thaùnh boå nhieäm laøm Giaùm Muïc giaùo phaän Du Giang vaøo naêm 1990. Ñöùc Cha ñaõ bò baét giam nhieàu laàn vì caùc coâng taùc muïc vuï cuûa ngaøi, tính töø naêm 1955 cho ñeán nay Ñöùc Cha ñaõ ngoài tuø toång coäng 32 naêm. Töø naêm 1994 ñeán naêm 1998, nhaø caàm quyeàn Trung Quoác ñaõ baét ñi baét laïi Ñöùc Cha nhieàu laàn. Böùc ñieän thö cuûa Hoäi Cung Phaàn Mai noùi tieáp: "Chính phuû Trung Quoác phaûi traû töï do hoaøn toaøn cho Ñöùc Cha Zeng trong nhöõng naêm cuoái ñôøi cuûa ngaøi, ñeå ngaøi thi haønh caùc boån phaän chuû chaên cuûa ngaøi maø khoâng gaëp phaûi baát cöù söï can thieäp naøo töø chính phuû".
Chuùa Nhaät vöøa qua (10/05/98), caùc nhaø laõnh ñaïo toân giaùo Hoa Kyø cuõng ñaõ loan tin veà vieäc traû töï do cho Ñöùc Cha Zeng. Rabbi Arthur Schneier cuûa Do Thaùi Giaùo, moät trong ba nhaø laõnh ñaïo toân giaùo Hoa Kyø caàm ñaàu phaùi ñoaøn vieáng thaêm Trung Quoác daïo thaùng 2 vöøa qua cho bieát, Ñöùc Cha Zeng laø moät trong caùc nhaân vaät haøng ñaàu cuûa danh saùch maø phaùi ñoaøn ñaõ trao cho chính quyeàn Baéc Kinh xin cho hoï ñöôïc traû töï do. Danh saùch bao goàm caùc nhaân vaät maø phaùi ñoaøn tin laø bò baét giöõ vì lyù do ñöùc tin. Söï kieän nhaø caàm quyeàn Baéc Kinh traû töï cho cho moät vò Giaùm Muïc ñöôïc coi nhö laø moät cöû chæ nhaém thoa dòu dö luaän ôû Hoa Kyø tröôùc ngaøy toång thoáng Bill Clinton vieáng thaêm Trung Quoác vaøo thaùng Saùu 1998 tôùi ñaây. Veà ñieåm naøy, Rabbi Schneier ghi nhaän nhö sau: "Baát cöù moät tieán boä naøo trong vaán ñeà töï do toân giaùo, maø phaùi ñoaøn chuùng toâi ñaõ ñeà caäp vôùi chính quyeàn Baéc Kinh, ñeàu coù taùc ñoäng tôùi quan heä giöõa Hoa Kyø vaø Trung Quoác, quan heä naøy seõ ñaït cao ñieåm baèng chuyeán vieáng thaêm cuûa toång thoáng Clinton vaøo thaùng 6/1998 tôùi ñaây."
Caùc ñöùc giaùm muïc Brasil khoâng nhöùt trí veà vieäc caùc linh muïc tham gia hoaït ñoäng chính trò.
Sao Paolo [Apic 11/5/98] - Theo moät baûng baùo caùo môùi ñaây cuûa UÛy Ban Giaùo Só toaøn quoác, hieän ngaøy caøng coù nhieàu linh muïc Brasil tham gia vaøo caùc hoaït ñoäng chính trò. Treân toaøn quoác coù treân 50 linh muïc ñang giöõ nhöõng chöùc vuï nhö phöôøng, xaõ tröôûng, daân bieåu cuûa Bang hoaëc ngay caû cuûa Lieân Bang. Hieän cuõng ñaõ treân 50 linh muïc khaùc ñang tham khaûo yù kieán cuûa giaùm muïc lieân heä ñeå ra tranh cöû trong cuoäc toång tuyeån cöû vaøo thaùng 10 tôùi ñaây.
Theo linh muïc Valderi da Rocha, chuû tòch cuûa UÛy Ban Giaùo Só toaøn quoác, vaán ñeà naøy gaây nhieàu tranh caûi soâi noåi khoâng nhöõng nôi caùc linh muïc maø ngay caû giaùo daân. Moät soá nguôøi cho raèng chính trò khoâng phaûi laø nôi ñeå linh muïc daán thaân vaøo. Moät soá khaùc laïi khoâng thaáy coù baát cöù ngaên trôû naøo cho hoaït ñoäng chính trò cuûa linh muïc. Vaán ñeà cuõng ñaõ ñöôïc caùc ñöùc giaùm muïc Brasil ñem ra thaûo luaän taïi khoùa hoïp thöôøng nieân hoài cuoái thaùng 4/1998 vöøa qua taïi Itaici, gaàn Sao Paolo.
Ngay töø ñaàu phieân hoïp, Ñöùc Cha Murilo Krieger, chuû tòch ban thö kyù cuûa bang Parana, voán laø bang coù nhieàu linh muïc hoaït ñoäng trong caùc ñaûng phaùi chính trò nhöùt, ñaõ höùa trình baøy moät taøi lieäu veà vieäc tham gia chính trò cuûa caùc linh muïc. Caùc Ñöùc giaùm muïc Parana ñaõ khoâng taùn thaønh hoaït ñoäng chính trò cuûa caùc linh muïc. Laäp tröôøng cuûa caùc ñöùc giaùm muïc bang Parana cuõng ñöôïc söï haäu thuaån cuûa Ñöùc Cha Alfio Rapisarda, söù thaàn Toøa Thaùnh taïi Brasil.
Tuy nhieân, khi bieåu quyeát, caùc ñöùc giaùm muïc Brasil ñaõ khoâng nhöùt trí veà vieäc caám caùc linh muïc tham gia hoaït ñoäng chính trò. Nhieàu vò yeâu caàu ñeå cho moãi giaùm muïc ñöôïc töï do quyeát ñònh cho hay khoâng cho pheùp linh muïc cuûa mình ñöôïc hoïat ñoäng chính trò. Nhieàu giaùm muïc trích daãn soá 285 vaø 287 veà vieäc caám caùc linh muïc khoâng ñöôïc naém giöõ caùc chöùc vuï coâng quyeàn hay tham gia trong caùc ñaûng phaùi chính trò, tuy nhieân laïi noùi raèng Giaùo luaät vaãn tieân lieäu tröôøng hôïp ñaëc bieät khi coâng ích ñoøi hoûi, giaùo quyeàn coù theå cho pheùp linh muïc tham gia chính trò.
Taøi lieäu veà caùc naïn nhaân cuûa cuoäc noäi chieán taïi Guatemala ñöôïc ñöùc Cha Gerardi coâng boá tröôùc khi bò saùt haïi.
Guatemala [Apic 11/5/98] - Taøi lieäu veà caùc naïn nhaân cuûa cuoäc noäi chieán taïi Guatemala ñaõ ñöôïc ñöùc cha Gerardi Conedera cho coâng boá hoâm 24/04/98 vöøa qua, tröôùc khi bò saùt haïi hai ngaøy sau ñoù.
Vôùi töï ñeà "Guatemala: ñöøng bao giôø taùi dieãn nöõa", taøi lieäu ghi laïi 30 naêm khuûng boá tra taán maø naïn nhaân chính laø caùc thöôøng daân. Trong hôn 30 naêm noäi chieán, ñaõ coù khoaûng 150 ngaøn nguôøi bò saùt haïi vaø hôn 50 ngaøn nguôøi bò maát tích.
Vaøi giôø tröôùc khi cheát, Ñöùc Cha Gerardi, giaùm muïc phuï taù toång giaùo phaän Guatemala ñaõ ñoïc moät vaøi ñoaïn trích daãn töø taøi lieäu noùi treân trong nhaø thôø chính toøa thuû ñoâ. Trong taøi lieäu, ñöùc cha Gerardi ñaõ toá caùo caùc vuï baét coùc, buoân baùn ma tuùy do giôùi quaân nhaân chuû tröông.
Taøi lieäu ñöôïc Ñöùc Cha thu thaäp trong voøng ba naêm goàm 1,700 trang, vôùi chöùng töø cuûa treân 5000 nguôøi vaø 37 ngaøn vuï baïo ñoäng töø naêm 1960 ñeán naêm 1996.
Back
to Radio Veritas Asia Home Page