Tin Töùc vaø Thôøi Söï
ngaøy 13 thaùng 03/1998

Prepared for internet by Msgr. Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines


Giaùo Hoäi Coâng Giaùo taïi Paraguay ñeà nghò moät chöông trình canh taân xaõ hoäi

Giaùo Hoäi Coâng Giaùo taïi Paraguay ñeà nghò moät chöông trình canh taân xaõ hoäi.

Asuncion - Paraguay [Apic 13/03/98] - Caùc Ñöùc Giaùm Muïc Paraguay ñeà ra moät chöông trình canh taân xaõ hoäi.

Ñeå höôùng daãn soáng naêm thöù hai trong chöông trình chuaån bò möøng Ñaïi Naêm Thaùnh 2000, caùc Ñöùc Giaùm Muïc Paraguay ñaõ ñöa ra moät chieán dòch vôùi chuû ñeà "Nöôùc Paraguay maø chuùng toâi mong muoán". Trong chieán dòch naøy, caùc ngaøi ñaõ gay gaét pheâ bình naïn tham nhuõng ñang traøn ngaäp vaø boùp ngheït xöù sôû. Nhöõng lôøi toá caùo naøy ñaõ khieán cho moái quan heä giöõa haøng giaùo phaåm vaø toång thoáng Paraguay, oâng Juan Carlos Wasmosy trôû neân laïnh nhaït.


Caùc tín höõu Kitoâ taïi Thaùnh Ñòa lo ngaïi vì döï aùn xaây döïng moät ñeàn thôø Hoài Giaùo gaàn Vöông Cung Thaùnh Ñöôøng Truyeàn Tin taïi Nazareth

Caùc tín höõu Kitoâ taïi Thaùnh Ñòa lo ngaïi vì döï aùn xaây döïng moät ñeàn thôø Hoài Giaùo gaàn Vöông Cung Thaùnh Ñöôøng Truyeàn Tin taïi Nazareth.

Nazareth [Apic 13/03/98] - Döï aùn xaây caát moät Ñeàn Thôø Hoài Giaùo gaàn Vöông Cung Thaùnh Ñöôøng Truyeàn Tin taïi Nazareth, ñaõ taïo ra nhieàu hoang mang nôi caùc tín höõu Kitoâ taïi ñaây. Döï aùn naøy do nhoùm tranh ñaáu cuûa Hoài Giaùo ñeà xöôùng. Ñieàu naøy coù theå gaây phöông haïi cho caùc quan heä giöõa caùc coäng ñoàng Kitoâ vaø Hoài Giaùo taïi Nazareth.

Theo tin cuûa tôø "Ñieän Baùo Gieârusalem" trong soá ra hoâm thöù Saùu 13/03/98 vöøa qua, ñaïi dieän cuûa Toøa Thaùnh taïi Thaùnh Ñòa laø Ñöùc Cha Andrea Cordero Lanza di Montezemoko, ñaõ tieáp xuùc vôùi thuû töôùng Benjamin Natayahu ñeå trình baøy vaán ñeà. Vò ñaïi dieän cuûa Toøa Thaùnh cho bieát toaøn theå coäng ñoàng Coâng Giaùo taïi Nazareth lo ngaïi veà döï aùn naøy.

Nhoùm tranh ñaáu Hoài Giaùo ñaõ chieám phaàn ñaát beân caïnh Vöông Cung Thaùnh Ñöôøng Truyeàn Tin, maø thò xaõ Nazareth ñaõ coù yù ñònh xöû duïng vaøo vieäc xaây caát moät trung taâm thöông maïi daønh cho khaùch haønh höông vaøo naêm 2000. Neáu ñöôïc xaây caát, Ñeàn Thôø Hoài Giaùo seõ cao hôn Vöông Cung Thaùnh Ñöôøng, voán laø moät trong nhöõng daáu hieäu ñaëc tröng cuûa thaønh phoá. Ngöôøi phaùt ngoân cuûa thò xaõ cho bieát phaàn ñaát bò chieám naøy thuoäc quyeàn quaûn trò cuûa Isreal.


Caùc baùc só treân theá giôùi keâu goïi ngaên chaën söï lan truyeàn cuûa vieäc gieát ngöôøi eâm dòu

Caùc baùc só treân theá giôùi keâu goïi ngaên chaën söï lan truyeàn cuûa vieäc gieát ngöôøi eâm dòu.

(Reuters 13/03/98) - Anh Quoác (Luaân Ñoân) - Thöù Saùu 13/03/98, khoaûng 200 baùc só vaø chuyeân gia veà ñaïo döùc tham döï Hoäi Nghò Quoác Teá ôû Thuû Ñoâ Luaân Ñoân ñaõ khaúng ñònh raèng, vieäc gieát ngöôøi eâm dòu, hay trôï giuùp moät beänh nhaân nan y töï töû laø ñieàu khoâng theå naøo bieän minh ñöôïc (justified) vaø khoâng neân ñöôïc hôïp thöùc hoùa. Hoäi nghò keùo daøi hai ngaøy naøy do hai cô quan, Lieân Hieäp Quoác Teá veà Quyeàn Ñöôïc Soáng, vaø Hieäp Hoäi Baûo Veä Caùc Treû Em Chöa Sinh, ñöùng ra toå chöùc. Muïc tieâu cuûa hoäi nghò laø giuùp caùc tham döï vieân hieåu roõ hôn nhöõng vaán ñeà gaây tranh luaän lieân quan tôùi traùch nhieäm vaø loøng thöông xoùt khi saên soùc nhöõng ngöôøi taøn taät, caùc beänh nhaân nan y hay saép qua ñôøi.

Caùc tham döï vieân cho raèng, ñoù ñaây treân theá giôùi, ngöôøi ta ñang coá gaéng hôïp thöùc hoùa vieäc gieát ngöôøi eâm dòu naøy, tuy nhieân ñieàu naøy coù theå ñöôïc chaën ñöùng qua giaùo duïc vaø döïa treân phaùn quyeát cuûa chính phuû lieân bang Australia ñaûo ngöôïc quyeát ñònh hôïp thöùc hoùa vieäc laøm cho cheát eâm dòu cuûa chính quyeàn Laõnh Thoå Baéc Australia. Baùc só John Flemming, ngöôøi Australia, ñaõ phaùt bieåu veà vaán ñeà naøy nhö sau: "Hôïp thöùc hoùa vieäc laøm cho cheát eâm dòu laø choái boû nguyeân taéc cô baûn cuûa nhaân quyeàn quoác teá lieân quan tôùi traùch nhieäm. Giöõa khi theá giôùi töôûng raèng, haønh ñoäng gieát ngöôøi eâm dòu coù theå ñöôïc hôïp thöùc hoùa vaø chaáp nhaän, theo sau quyeát ñònh cuûa chính quyeàn Laõnh Thoå Baéc Australia; thì phaùn quyeát cuûa chính phuû Lieân Bang Australia ñaõ ñaûo ngöôïc tình theá vaø xaùc ñònh laïi tieâu chuaån nhaân quyeàn trong vaán ñeà naøy, khoâng chæ rieâng cho Australia maø thoâi, nhöng coøn cho caû theá giôùi".


Giaùm Muïc Kosovo ñoå loãi cho ngöôøi Serbia

Giaùm Muïc Kosovo ñoå loãi cho ngöôøi Serbia.

(CWN 13/03/98) - Vatican - Ñöùc Cha Marko Sopi, Giaùm Muïc cuûa giaùo phaän duy nhaát taïi tænh Kosovo beân Serbia ñaõ caùo buoäc raèng cuoäc baïo ñoäng trong vuøng naøy phaùt sinh do söï can thieäp maïnh tau cuûa chính phuû Serbia.

Kosovo, moät tænh cuûa Serbia, coù khoaûng 2 trieäu daân, ña soá laø ngöôøi goác Albanie. Khoâng gioáng nhöõng ngöôøi Serbia theo Chính Thoáng Giaùo, ngöôøi goác Albanie ña soá theo Hoài Giaùo vaø Coâng Giaùo. Ñöùc Cha Sopi ghi nhaän raèng caùc vuï giao tranh hieän nay soâi ñoäng nhaát taïi caùc khu vöïc cuûa ngöôøi Hoài Giaùo, tuy nhieân coù moät nhoùm phuï nöõ vaø treû em Coâng Giaùo ñaõ bò lieân luïy trong moät vuï taán coâng cuûa caûnh saùt Serbia hoài gaàn ñaây.

Kosovo ñöôïc caùc nhaø phaân tích coi laø moät tuï ñieåm noùng coù theå daãn tôùi moät cuoäc khuûng hoaûng, qui moâ trong vuøng Balkan, keå töø sau khi chính quyeàn Serbia ruùt laïi quyeàn töï trò cuûa ngöôøi daân Albanie vaø sau ñoù caám khoâng cho xöû duïng tieáng Albanie taïi caùc tröôøng hoïc. Ñieàu naøy ñaõ gaây loøng baát maõn nôi hoï. Theo Ñöùc Cha Sopi, giaûi phaùp hoøa bình duy nhaát cho caùc vuï baïo ñoäng môùi ñaây chæ coù ñöôïc khi naøo chính quyeàn Serbia toân troïng baûn saéc vaên hoùa cuûa ngöôøi daân Kosovo vaø cho pheùp caùc tröôøng hoïc ñöôïc xöû duïng laïi tieáng Albanie.


Giaùm Muïc Chiapas coi thöôøng nhöõng lôøi ñe doïa taán coâng

Giaùm Muïc Chiapas coi thöôøng nhöõng lôøi ñe doïa taán coâng.

(CWN 13/03/98) - Meâhicoâ (Chanal) - Baát chaáp lôøi caûnh caùo cuûa chính phuû Meâhicoâ, Ñöùc Cha Samuel Ruiz, Giaùm Muïc San Christobal De Las Casas beân bang Chiapas, ñaõ cöû haønh thaùnh leã taïi moät thò traán nôi coù moät nhaø thôø ñaõ bò ñoùng cöûa vaøo naêm 1994 vì bò tình nghi uûng hoä cho chính nghóa cuûa phieán quaân Zapatista.

Chính phuû Meâhicoâ caûnh giaùc Ñöùc Cha Ruiz raèng ngaøi coù theå bò taán coâng vaø yeâu caàu ngaøi neân hoaõn laïi vieäc cöû haønh thaùnh leã taïi thò traán Chanal, tuy nhieân Ñöùc Cha Ruiz thaûn nhieân cho raèng, moïi söï trong cuoäc soáng ñeàu coù söï nguy hieåm cuûa noù. Ñeå baûo ñaûm an toaøn cho Ñöùc Cha Ruiz, caùc nhaân vieân an ninh cuûa chính phuû lieân bang ñaõ hoä toáng ngaøi ñeán nôi cöû haønh thaùnh leã. Khoaûng 300 caûnh saùt vaø binh só truù ñoùng cuõng ñöôïc boá trí gaàn khu vöïc ñeå phoøng ngöøa baát traéc. Khoaûng 700 ngöôøi ñaõ tham döï thaùnh leã taïi moät nhaø rieâng vaø khoâng coù chuyeän gì xaûy ra.

Ñöùc Cha Samuel Ruiz bò nhöõng ngöôøi chæ trích ngaøi toá caùo laø coù laäp tröôøng uûng hoä phieán quaân Zapatista. Ñöùc Cha ñaõ maïnh meõ baùc boû nhöõng lôøi caùo buoäc naøy.


ÑTC göûi ñieän vaên chia buoàn veà caùi cheát cuûa Ñöùc Giaùo Chuû Karekin II

ÑTC göûi ñieän vaên chia buoàn veà caùi cheát cuûa Ñöùc Giaùo Chuû Karekin II.

Vatican - 13.03.98. Ñöôïc tin Ñöùc Giaùo Chuû Armeùnie thaønh Constantinopoli, Karekin ñeä nhò qua ñôøi, ÑTC Gioan Phaoloâ II hoâm saùng thöù Saùu 13/03/98 vöøa qua, ñaõ göûi dieän vaên chia buoàn vôùi coäng ñoàng toâng ñoà Armeùnie taïi Thoå nhó Kyø.

Trong ñieän vaên, ÑTC baøy toû söï ñau buoàn saâu xa veà caùi cheát cuûa Ñöùc Giaùo Chuû, moät nhaân vaät thuoäc haøng giao só caáp cao cuûa Giaùo Hoäi Armeùnie. ÑTC nhaéc laïi chuyeán vieáng thaêm môùi ñaây cuûa Ñöùc Giaùo Chuû taïi Vatican. ÑTC coøn nhaéc theâm: "Trong ñôøi soáng, Ñöùc Giaùo Chuû Karekin II ñaõ phuïc vuï moät caùch chaân thaønh vaø vôùi tình yeâu meán. (phuïc vuï cho) Giaùo hoäi Armeùnie. Toâi caàu nguyeïn ñeå giôø ñaây ngaøi coù theå tìm ñöôïc nieàm an vui ñôøi ñôøi vaø söï nghæ yeân trong söï hieän dieän cuûa Chuùa Gieâsu, Vò Chuû Chaên nhaân laønh, maø Ñöùc Giao Chuû luoân luoân laø ngöôøi phuïc vuï trung thaønh".

Ñöùc Giaùo chuû Karekin ñeä nhò qua ñôøi thöù Hai 9.03.98 taïi Istanbul (Thoå Nhó Kyø), sau côn beänh laâu daøi, thoï 71 tuoåi; nhöng tin veà caùi cheát cuûa ngaøi chæ ñöôïc loan baùo sau hai ngaøy. Thaùng 6 naêm ngoaùi, (1997), Ñöùc Giaùo Chuû ñaõù tham döï Khoùa Hoïp Ñaïi Keát cuûa Chaâu AÂu toå chöùc taïi Graz (beân AÙo Quoác).

Toång Thoáng vaø Thuû Töôùng Thoå Nhó Kyø coù göûi ñieän vaên chia buoàn. Leã an taùng seõ ñöôïc cöû haønh vaøo Chuùa Nhaät tôùi ñaây trong nhaø thôø kính Ñöùc Trinh Nöõ Maria ôû Istanbul; sau ñoù Ñöùc Giao Chuû ñöôïc an aùng taïi Ñaát Thaùnh cuûa coäng ñoàng Armeùnie taïi Thuû Ñoâ Thoå Nhó Kyø. Toøa Giaùo Chuû Istanbul loan baùo moät thôøi kyø ñeå tang cho tôùi khi coù vò Giaùo Chuû môùi.


Caùc laõnh tuï hoïc sinh Coâng Giaùo cam keát thaêng tieán giaùo duïc veà nhaân quyeàn

Caùc laõnh tuï hoïc sinh Coâng Giaùo cam keát thaêng tieán giaùo duïc veà nhaân quyeàn.

(UCAN AS9589.0966 13/03/98) - Hoàng Koâng - Trong khoùa hoäi thaûo taïi Hoàng Koâng töø ngaøy 24/02/98 ñeán 2/03/98 vöøa qua, caùc laõnh tuï phong traøo Hoïc Sinh Coâng Giaùo Treû ôû AÙ Chaâu (Young Christian Students) cam keát noå löïc thaêng tieán giaùo duïc veà nhaân quyeàn trong giôùi hoïc sinh taïi ñaïi luïc naøy. Nguyeân do laø vì hoïc sinh ngaøy nay coù khuynh höôùng coi troïng giaù trò cuûa phaùt trieån kinh teá hôn laø caùc giaù trò nhaân baûn.

Khoùa hoäi thaûo mang chuû ñeà "Thaêng Tieán Nhaân Quyeàn trong Moâi Tröôøng Hoïc Ñöôøng" dieãn ra trong khuoân khoå möøng kyû nieäm 50 naêm ngaøy coâng boá Baûn Tuyeân Ngoân Nhaân Quyeàn Quoác Teá, vaø cuõng ñeå gaây yù thöùc cho caùc hoïc sinh veà vai troø cuûa hoï trong moät theá giôùi ñang coù nhieàu thay ñoåi. Ñeå thöïc hieän coâng taùc naøy, caùc tham döï vieân ñeà nghò toå chöùc caùc buoåi suy tö vaø tìm hieåu veà nhaân quyeàn trong xaõ hoäi, in aán caùc taøi lieäu tham khaûo baèng caùc thöù tieáng AÙ Chaâu, vaän duïng caùc phöông tieän truyeàn thoâng xaõ hoäi. Trong tuyeân ngoân chung keát sau khoùa hoäi thaûo, caùc tham döï vieân ghi nhaän raèng, vôùi tham voïng baét kòp ñaø tieán cuûa caùc nöôùc kyõ ngheä taân tieán, nhieàu chính phuû AÙ Chaâu ñaõ ban haønh nhöõng bieän phaùp caûi toå kinh teá. Caùc bieän phaùp naøy vi phaïm vaø choái boû nhaân quyeàn cuûa con ngöôøi. Tình traïng naøy xaûy ra maëc duø taïi caùc quoác gia ñoù coù nhöõng cô quan, tö nhaân cuõng nhö chính phuû, chuyeân ñaëc traùch veà coâng taùc baûo veä quyeàn lôïi cuûa ngöôøi daân. Ngoaøi ra, cuõng coù nhöõng quan ñieåm sai laàm veà nhaân quyeàn, chaúng haïn nhö, nhaân quyeàn phaùt xuaát töø tö töôûng Taây Phöông: nhaân quyeàn laø yeáu toá gaây roái loaïn traät töï xaõ hoäi vaø laø chuyeän cuûa ngöôøi lôùn maø thoâi. Baûn tuyeân ngoân cuõng ghi nhaän theâm raèng toân giaùo khoâng phaûi laø yeáu toá gaây caûn trôû cho vieäc thaêng tieán nhaân quyeàn. Caùc truyeàn thoáng toân giaùo lôùn treân theá giôùi luoân baûo veä tính caùch thaùnh thieâng cuûa söï soáng vaø tín höõu caùc toân giaùo naøy ñeàu ñöôïc môøi goïi böôùc theo chaân cuûa ñaáng saùng laäp.


Caùc nhaø vaên Kitoâ Giaùo cuûa Bangladesh ñöôïc keâu goïi goùp phaàn phuïc vuï ñaát nöôùc

Caùc nhaø vaên Kitoâ Giaùo cuûa Bangladesh ñöôïc keâu goïi goùp phaàn phuïc vuï ñaát nöôùc.

Bangladesh [Dhaka 13/03/98] - Caùc nhaø vaên Kitoâ Giaùo cuûa Bangladesh neân goùp phaàn cuûa mình ñeå giuùp caùc phöông tieän truyeàn thoâng xaõ hoäi ñaùp öùng vai troø laøm coâng cuï thay ñoåi boä maët xaõ hoäi.

Leân tieáng taïi buoåi hoäi thaûo veà vai troø cuûa giôùi truyeàn thoâng Kitoâ Giaùo môùi ñaây, Ñöùc Cha Theotinius Gmez, Giaùm Muïc phuï taù Toång Giaùo Phaän Dhaka baøy toû caûm nghó raèng, ngaønh truyeàn thoâng trong theá giôùi hieän ñaïi ñang phaùt trieån ngoaøi söùc töôûng töôïng, tuy nhieân, söù ñieäp thöïc söï, con tim cuûa truyeàn thoâng, vaãn chöa phaùt trieån nhö mong ñôïi. Ngaøi keâu goïi caùc nhaø vaên Kitoâ Giaùo, nhöõng ngöôøi ñang soáng giöõa loøng xaõ hoäi, haõy neâu göông baèng caùch soáng ñôøi caàu nguyeän vaø maïnh baïo baøy toû nhöõng tö töôûng Kitoâ Giaùo cuûa mình qua caùc phöông tieän in aán. Linh Muïc Daniel Rozario, Giaùm Ñoác Trung Taâm Truyeàn Thoâng Kitoâ Giaùo taïi Bangladesh thì cho raèng Giaùo Hoäi luoân côûi môû trong vieäc duøng caùc phöông tieän truyeàn thoâng ñeå ñeà cao söï phaùt trieån cuûa giaùo hoäi taïi Bangladesh.

Veà phaàn mình, boä tröôûng thoâng tin cuûa Bangladesh, oâng William Atul Kuluntunu ñaõ nhaéc nôû caùc tham döï vieân raèng caûi tieán xaõ hoäi qua nhieàu phöông tieän khaùc nhau cuûa ngaønh truyeàn thoâng laø traùch nhieäm luaân lyù cuûa nhöõng ngöôøi hoaït ñoäng trong laõnh vöïc naøy. Moät caùch giaùn tieáp, giôùi truyeàn thoâng laø thaønh phaàn laõnh ñaïo trong xaõ hoäi, bôûi vì tieáng noùi cuûa hoï thöôøng khi coù hieäu quaû nhieàu hôn laø tieáng keâu la cuûa caùc chính trò gia tröôùc quaàn chuùng. Tuy ngöôøi Kitoâ Giaùo chæ laø moät thieåu soá taïi Bangladesh, nhöng hoï coù theå giöõ moät vai troø quan troïng trong vieäc chuyeån ñaït caùc giaù trò boå ích ñöôïc ñaêng treân caùc nhaät baùo vaø ñöôïc haøng trieäu ñoäc giaû theo doõi moãi ngaøy.


Back to Radio Veritas Asia Home Page