Tin Töùc vaø Thôøi Söï
ngaøy 01 thaùng 03/1998

Prepared for internet by Msgr. Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines

Caùc Ñöùc Giaùm Muïc Congo toá caùo chính phuû chöa thoûa maõn nhu caàu cuûa daân chuùng

Caùc Ñöùc Giaùm Muïc Congo toá caùo chính phuû chöa thoûa maõn nhu caàu cuûa daân chuùng.

Krishasa - Congo [Apic 1/03/98] - Caùc Ñöùc Giaùm Muïc Coâng Giaùo Congo leân tieáng toá caùo raèng chính phuû cuûa töôùng Lauren Kabila chöa thoûa maõn ñöôïc nhöõng nhu caàu cô baûn cuûa ngöôøi daân trong nöôùc.

7 thaùng sau khi oâng Kabila leân naém quyeàn, daïo cuoái thaùng Gieâng 1998 vöøa qua, caùc Ñöùc Giaùm Muïc môùi coù theå tieáp xuùc vôùi oâng. Theo haûng thoâng taán Fides cuûa boä truyeàn giaùo, trong cuoäc gaëp gôõ, caùc Ñöùc Giaùm Muïc cuõng khoâng coù cô hoäi ñeå baøy toû caûm nghó hay ñaët caâu hoûi. Trong nguyeân moät tieáng ñoàng hoà, oâng Kabila ñoäc quyeàn noùi veà vai troø cuûa Giaùo Hoäi vaø cuûa caùc linh muïc. Theo oâng, vai troø cuûa linh muïc laø laøm vieäc trong "phoøng thaùnh" chöù khoâng phaûi laø "laøm chính trò".

Ngoaøi ra, ñaëc söù Myõ veà vieäc thaêng tieán daân chuû taïi Phi Chaâu, laø muïc sö Jessie Jackson cuõng khoâng coù cô hoäi gaëp ñöôïc oâng Kabila trong chuyeán vieáng thaêm Krishasa hoài thaùng Hai 1998 vöøa qua. Theo nguoàn tin cuûa caùc nhaø truyeàn giaùo, hieän nay oâng Elienne Tshisekedi, ngöôøi ñaõ töøng ñoái laäp vôùi cöïu toång thoáng Mobulu, ñaõ bò oâng Kabila quaûn thuùc taïi laøng queâ cuûa oâng trong tænh Kasai.

Theo toå chöùc AÂn Xaù Quoác Teá, trong nhöõng vi phaïm nhaân quyeàn keå töø khi oâng Kabila leân naém chính quyeàn, phaûi keå ñeán vieäc saùt haïi hai linh muïc Coâng Giaùo.

Hieän nay, UÛy Ban Thöôøng Tröïc cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Congo ñang chuaån bò moät taøi lieäu trong ñoù Giaùo Hoäi Coâng Giaùo seõ baøy toû laäp tröôøng veà taát caû nhöõng vi phaïm nhaân quyeàn taïi Congo.

Quan ngaïi cuûa Giaùo Hoäi veà nhöõng xaùo troän tröôùc ngaøy baàu cöû taïi Senegal

Quan ngaïi cuûa Giaùo Hoäi veà nhöõng xaùo troän tröôùc ngaøy baàu cöû taïi Senegal.

Dakar - Senegal [Apic 1/03/98] - Ñöùc Hoàng Y Yachinthe Thiandouin, toång giaùm muïc Dakar beân Senegal baøy toû quan ngaïi veà nhöõng xaùo troän tröôùc ngaøy baàu cöû seõ dieãn ra vaøo ngaøy 24 thaùng 5 naêm 1998 tôùi ñaây. Seõ coù khoaûng 4 trieäu cöû tri tham gia vaøo cuoäc baàu cöû choïn löïa 120 daân bieåu quoác hoäi cho moät nhieäm kyø 5 naêm.

Hoài tuaàn qua, nhaân dòp tieáp kieán caùc nhaø laõnh ñaïo Ñaûng Daân Chuû Canh Taân, Ñöùc Hoàng Y Thiandouin ñaõ noùi leân quan ngaïi cuûa ngaøi veà nhöõng xaùo troän thöôøng xaûy ra tröôùc ngaøy baàu cöû. Nhöõng cuoäc kieåm phieáu luoân coù lôïi cho Ñaûng Xaõ Hoäi, töùc Ñaûng ñang caàm quyeàn. Töø naêm 1988, luoân coù nhöõng gian laän baàu cöû daãn ñeán nhieàu cuoäc baïo ñoäng ñaãm maùu. Nhöõng xaùo troän haäu baàu cöû traàm troïng nhöùt ñaõ dieãn ra hoài thaùng 5 naêm 1993 khieán cho vò phoù chuû tòch hoäi ñoàng laäp hieán bò saùt haïi.

Ñöùc Hoàng Y loan baùo raèng, ngaøi seõ duøng caùc baøi giaûng cuûa ngaøi ñeå keâu goïi hoøa bình.

ÑTC göûi phaùi ñoaøn laøm söù giaû hoøa bình sang Colombia

ÑTC göûi phaùi ñoaøn laøm söù giaû hoøa bình sang Colombia.

Colombia (Bogota) 1/03/98 - Trong thaùng 3 naøy, ÑTC Gioan Phaoloâ II seõ göûi moät phaùi ñoaøn sang Colombia ñeå tìm ra moät vai troø trung gian cho Giaùo Hoäi Coâng Giaùo trong cuoäc tranh chaáp noäi boä keùo daøi töø nhieàu hôn ba thaäp nieân qua taïi Colombia.

Moät nhaät baùo coù uy tín, xuaát baûn taïi Colombia, ñaõ trích thuaät caùc nguoàn tin töø Toøa Thaùnh noùi raèng phaùi ñoaøn seõ coù maët taïi Colombia töø ngaøy 12-16 thaùng 3 naêm 1998 vaø seõ ñaøm luaän vôùi taát caû moïi phe phaùi, trong soá naøy coù caû caùc phieán quaân coäng saûn vaø caùc toå chöùc baùn voõ trang thuoäc caùnh höõu. Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Colombia chöa ñöa ra lôøi pheâ bình naøo veà tin treân ñaây.

Cuoäc tranh chaáp chính trò ñaãm maùu taïi Colombia khôûi ñaàu daïo cuoái thaäp nieân 1940 giöõa hai ñaûng Töï Do vaø baûo thuû. Cuoäc noäi chieán keùo daøi trong voøng 10 naêm vaø ñöôïc goïi vôùi teân laø "Cuoäc baïo Ñoäng". Trong nhöõng naêm daïo thaäp nieân 60, ba löïc löôïng khaùng chieán taû khuynh tham gia voøng chieán ñeå laät ñoå chính phuû vôùi muïc ñích thieát laäp moät cheá ñoä theo chuû nghóa xaõ hoäi. Trong voøng 10 naêm qua, coù ít nhaát 35 ngaøn ngöôøi bò thieät maïng trong caùc vuï baïo ñoäng vaø hôn 1 trieäu ngöôøi phaûi rôøi nôi cö nguï ñeå laùnh naïn. Hai löïc löôïng khaùng chieán lôùn nhaát laø Löïc Löôïng Quaân Ñoäi Giaûi Phoùng vaø Quaân Ñoäi Giaûi Phoùng Quoác Gia ñaõ töø choái tham gia cuoäc hoøa ñaøm vôùi chính phuû.

Cho ñeán giôø, Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Colombia chöa heà ñoùng moät vai troø chuû yeáu ñeå tìm ra moät giaûi phaùp cho cuoäc tranh chaáp. Tuy nhieân haàu nhö moãi ngaøy, caùc Linh Muïc taïi ñòa phöông vaãn ñöùng ra laøm trung gian ñeå thöông löôïng xin traû töï do cho nhöõng ngöôøi bò baét giöõ sau khi caùc cuoäc baïo ñoäng xaûy ra.

Thoå Nhó Kyø toå chöùc Hoäi Nghò Toân Giaùo

Thoå Nhó Kyø toå chöùc Hoäi Nghò Toân Giaùo.

(Reuters 1/03/98) - Thoå Nhó Kyø (Istanbul) - Thaùng Naêm naêm 1998 tôùi ñaây, Thoå Nhó Kyø seõ ñöùng ra toå chöùc moät Hoäi Nghò Toân Giaùo, nhaém muïc tieâu thu huùt du khaùch vaø haønh höông tôùi nöôùc naøy, trong giai ñoaïn chuaån bò ngaøy sinh thöù 2000 cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ.

Boä tröôûng du lòch Thoå Nhó Kyø, oâng Ibrahim Gurdal, cho bieát hoäi nghò toân giaùo naøy seõ quyeát ñònh choïn ñòa ñieåm naøo trong nöôùc ñeå cöû haønh Ñaïi Naêm Thaùnh 2000. Laø moät nöôùc Hoài Giaùo nhöng Thoå Nhó Kyø laø moät trong soá caùc quoác gia trong vuøng coù nhieàu di tích Kitoâ Giaùo. 99% daân soá taïi ñaây theo ñaïo Hoài. Trong lòch söû, Kitoâ Giaùo ñöôïc truyeàn sang AÂu Chaâu qua caùc ngaõ quoác gia naøy, ñeå laïi nhieàu cöù ñieåm haønh höông noåi tieáng. Thaùnh Phaoloâ Toâng Ñoà sanh haï taïi Tarsus, mieàn Nam Thoå Nhó Kyø vaø Thaùnh Gioan, khi veà höu, ñaõ soáng taïi Epheâsoâ, thuoäc mieàn Taây duyeân haûi Thoå Nhó Kyø.

OÂng Gurdal cuõng baøy toû laïc quan cho raèng trong giai ñoaïn töø ñaây ñeán naêm 2000, seõ coù nhieàu du khaùch tôùi haønh höông taïi Thoå Nhó Kyø. Theo döï tính cuûa ban toå chöùc, khoaûng 200 nhaø laõnh ñaïo Kitoâ giaùo seõ tham döï hoäi nghò töø ngaøy 5-7 thaùng 5 naêm 1998 tôùi ñaây. Toång thoáng Thoå Nhó Kyø, oâng Suleyman Demirel cuõng ñaõ môøi ÑTC Gioan Phaoloâ II ñeán thaêm nöôùc naøy ñeå tham döï caùc bieán coá möøng Ñaïi Naêm Thaùnh 2000.

Chính Phuû Meâhicoâ bieän hoä cho vieäc truïc xuaát nhaø truyeàn giaùo ngöôøi Phaùp

Chính Phuû Meâhicoâ bieän hoä cho vieäc truïc xuaát nhaø truyeàn giaùo ngöôøi Phaùp.

(AFP 1/03/98) - Meâhicoâ (Meâhicoâ City) - Chính quyeàn Meâhicoâ vöøa leân tieáng baøo chöõa cho haønh ñoäng truïc xuaát moät nhaø truyeàn giaùo ngöôøi Phaùp laøm vieäc taïi bang Chiapas, giöõa luùc caùc nhaø quan saùt quoác teá baøy toû moái quan taâm veà tình caûnh cuûa ngöôøi thoå daân taïi bang naøy.

Trong moät cuoäc hoïp baùo taïi thuû ñoâ Meâhicoâ, thöù tröôûng noäi vuï Guillermo Jimenez cho caùc kyù giaû bieát laø Linh Muïc Michel Chanteau, ngöôøi bò truïc xuaát veà Phaùp hoâm thöù Naêm tuaàn tröôùc (26/02/98), khoâng coù giaáy pheùp cuûa chính phuû ñeå laøm muïc vuï trong tö caùch laø moät linh muïc, ngoaøi ra cha Chanteau ñaõ can döï vaøo chuyeän noäi boä cuûa Meâhicoâ qua vieäc cha coâng khai chæ trích chính phuû treân ñaøi truyeàn hình. OÂng Jimenez cho bieát cha Chanteau chæ coù giaáy pheùp laøm thoâng ngoân vieân cho ngöôøi thoå daân noùi tieáng Maya, vaø vaøo ngaøy 15/02/98 vöøa qua, cha ñaõ tuyeân boá treân ñaøi truyeàn hình raèng vuï thaûm saùt 45 ngöôøi taïi laøng Acteal bang Chiapas daïo cuoái thaùng Gieâng naêm 1998 vöøa qua laø do caùc löïc löôïng quaân söï thaân chính phuû chuû möu. Lôøi pheâ bình naøy vi phaïm hieán phaùp cuûa Meâhicoâ. Vò thöù tröôûng noäi vuï Meâhicoâ cuõng nhaán maïnh laø caùc toå chöùc toân giaùo vaø caùc nhaø truyeàn giaùo ngoaïi quoác ñang hoaït ñoäng taïi nöôùc naøy khoâng caàn phaûi quan ngaïi veà vaán ñeà truïc xuaát, bôûi vì chính phuû Meâhicoâ thöøa bieát laø ña soá ñeàu uûng hoä caùc bieän phaùp vaø chính saùch cuûa nhaø nöôùc.

Trong khi ñoù caùc nhaø quan saùt quoác teá vöøa baøy toû söï quan ngaïi veà soá phaän cuûa caùc thoå daân trong bang Chiapas ñang bò xaâu xeù do cuoäc tranh chaáp giöõa phieán loaïn quaân Zapatista vaø chính phuû. Toå chöùc nhaân quyeàn coù teân laø UÛy Ban Quan Saùt Daân Söï Quoác Teá vöøa keát thuùc chuyeán vieáng thaêm taïi bang Chiapas trong voøng hai tuaàn leã. Baø Angelika Feliadi, moät thaønh vieân cuûa toå chöùc naøy ñaõ phaùt bieåu nhö sau: "Chuùng toâi ñaõ taän maét quan saùt thöïc taïi cuûa bang Chiapas vaø tình hình nghieâm troïng hôn chuùng toâi nghó. Hoaøn caûnh cuûa haøng ngaøn ngöôøi thoå daân bò laïc cö vì caùc cuoäc giao tranh giöõa quaân ñoäi chính phuû Meâhicoâ vaø caùc phieán quaân thaät laø ñaùng lo ngaïi. Ñöôïc bieát thaønh vieân cuûa toå chöùc noùi treân laø caùc nhaø quan saùt ñeán töø Hoa Kyø vaø AÂu Chaâu. Hoï ñaõ thaâu thaäp ñöôïc nhieàu hình aûnh, phim Video vaø caùc cuoäc phoûng vaán, vaø nhöõng taøi lieäu naøy seõ ñöôïc duøng ñeå ñuùc keát moät baûn baùo caùo, theo döï truø seõ ñöôïc coâng boá trong vaøi tuaàn nöõa.

Thuû Töôùng Helmut Kohl tham döï nghi leã töôûng nieäm Linh Muïc Ñöùc

Thuû Töôùng Helmut Kohl tham döï nghi leã töôûng nieäm Linh Muïc Ñöùc.

(Reuters 1/03/98) - Phaùp (Paris) - Chuùa Nhaät 1/03/98 vöøa qua, thuû töôùng Ñöùc, oâng Helmut Kohl, ñaõ ñeán thaønh phoá Chartres beân Phaùp ñeå tham döï leã kyû nieäm 50 naêm ngaøy qua ñôøi cuûa cha Franz Stock, moät linh muïc ngöôøi Ñöùc ñaõ giuùp ñôõ cho nhöõng ngöôøi bò Ñöùc Quoác Xaõ leân aùn töû hình.

Cha Franz Stock laø ngöôøi caàm ñaàu moät doøng tu cuûa Ñöùc taïi Paris tröôùc Theá Chieán Thöù Hai baét ñaàu daïo naêm 1939. Naêm 1940 cha trôû laïi Phaùp khi quaân ñoäi Ñöùc Quoác Xaõ chieám ñoùng nöôùc naøy. Cha ñeán laøm muïc vuï taïi moät traïi tuø, nôi giam giöõ nhöõng ngöôøi bò Ñöùc Quoác Xaõ keát aùn töû hình. Khi Theá Chieán II keát thuùc, cha ôû laïi vaø tình nguyeän ñeán giuùp ñôõ cho caùc tuø nhaân chieán tranh ngöôøi Ñöùc, cho ñeán khi hoï ñöôïc traû veà nöôùc. Cha qua ñôøi vaøo naêm 1948 vaø ñöôïc choân caát cuøng vôùi caùc tuø nhaân, vaø sau ñoù haøi coát ngaøi ñöôïc ñöa veà choân taïi thaønh phoá Chartres, naèm caùch thuû ñoâ Paris khoaûng 50 daëm veà phía Taây.

Toång Thoáng Phaùp, oâng Jacques Chirac ñaõ khoâng tham döï leã töôûng nieäm, nhöng oâng ñaõ göûi cho thuû töôùng Kohl moät laù thö, trong ñoù coù ñoaïn ghi nhö sau: "Cha Franz Stock ñaõ ñeà ra cho chuùng ta theá naøo laø daáu chöùng cuûa hy voïng, ngay caû trong thôøi ñieåm ñen toái nhaát cuûa AÂu Chaâu. Ngaøi laø ngöôøi ñaàu tieân hieåu ñöôïc hoøa giaûi ngöï trò trong tinh thaàn laø ñieàu caàn phaûi ñöôïc thöïc hieän haèng ngaøy. Noù khoâng ngöøng laïi vì nhöõng thaát baïi trong quaù khöù nhöng ít ra töø ñoù baøi hoïc ñeå vöôït qua. Hôn khi naøo heát, Phaùp vaø Ñöùc ñeàu caàn tôùi nhau. Rieâng vôùi AÂu Chaâu, söï phaùt trieån vaø hoøa bình taïi ñaïi luïc naøy caàn tôùi tình höõu nghò vaø caûm thoâng giöõa hai quoác gia.

Baøi suy nieäm Ñaøng Thaùnh Giaù Ngaøy Thöù Saùu Tuaàn Thaùnh naêm nay (1998) ñöôïc uûy thaùc cho nhaø thaàn hoïc Chính Thoáng Giaùo ngöôøi Phaùp, giaùo sö Olivier Cleùment

Baøi suy nieäm Ñaøng Thaùnh Giaù Ngaøy Thöù Saùu Tuaàn Thaùnh naêm nay (1998) ñöôïc uûy thaùc cho nhaø thaàn hoïc Chính Thoáng Giaùo ngöôøi Phaùp, giaùo sö Olivier Cleùment.

Roma [Apic 1/03/98] - Töø nhieàu naêm nay, vieäc gaãm ñaøng Thaùnh Giaù do ÑTC chuû toïa vaøo moãi thöù Saùu Tuaàn Thaùnh taïi hí tröôøng Coliseo ôû Roma, neâu baät tính ñaïi keát. Thoâng thöôøng, ÑTC nhôø moät nhaø laõnh ñaïo cuûa caùc Giaùo Hoäi Kitoâ khaùc soaïn baøi suy nieäm. Naêm nay, taùc giaû cuûa baøi suy nieäm laø nhaø thaàn hoïc Chính Thoáng ngöôøi Phaùp, giaùo sö Olivier Cleùment.

Vaøo giöõa luùc Thöôïng Hoäi Ñoàng Chính Thoáng Mascôva taåy chay cuoäc gaëp gôõ giöõa Ñöùc Thöôïng Phuï Alexis II vaø ÑTC Gioan Phaoloâ II, vieäc uûy thaùc vieäc soaïn thaûo baøi suy nieäm cho moät nhaø thaàn hoïc Chính Thoáng coù yù nghóa ñaïi keát ñaëc bieät: Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ nhieàu laàn taùi khaúng ñònh raèng ñoái thoaïi ñaïi keát laø moät trong nhöõng öu tieân cuûa caùc tín höõu Kitoâ treân con ñöôøng tieán tôùi Naêm 2000.

Tröïc tieáp truyeàn thanh veà Phaùp Quoác vaø Balan buoåi laàn chuoãi do ÑTC chuû toïa

Tröïc tieáp truyeàn thanh veà Phaùp Quoác vaø Balan buoåi laàn chuoãi do ÑTC chuû toïa.

Roma [Apic 1/03/98] - Buoåi laàn chuoãi do ÑTC chuû toïa vaøo ngaøy 7/03/98 tôùi ñaây taïi Ñaøi Phaùt Thanh Vatican seõ ñöôïc tröïc tieáp truyeàn thanh veà Paris, Phaùp uoác vaø Krakow, Balan. Caùc sinh vieân taïi ñaïi hoïc Sorbonne ôû Paris vaø ñaïi hoïc Lageileri, Krakow seõ cuøng hieäp yù caàu nguyeän vôùi ÑTC trong buoåi laàn chuoãi naøy.

Ngoaøi ra, trong khuoân khoå chuaån bò möøng naêm thaùnh 2000, moät cuoäc gaëp gôõ cuûa caùc tuyeân uùy sinh vieân caùc ñaïi hoïc AÂu Chaâu seõ dieãn ra taïi Roma töø ngaøy 30 thaùng 4 ñeán 3 thaùng 5 naêm 1998 tôùi ñaây vôùi chuû ñeà "muïc vuï trong moâi tröôøng ñaïi hoïc, con ñöôøng cuûa coâng cuoäc truyeàn giaûng Tin Möøng môùi: vai troø cuûa caùc tuyeân uùy sinh vieân ñaïi hoïc".

Back to Radio Veritas Asia Home Page