Roma - 24.6.2000 - Sáng thứ Năm 22.6.2000, trong Ðền thờ Thánh Gioan Laterano, sau khi ÐHY Jean Marie Lustiger, TGM Paris, thuyết trình về đề tài: Thánh Thể, cuộc cách mạng biến đổi đời sống con người, xã hội và thế giới, Ðức TGM Phanxicô Xaviê Nguyễn văn Thuận, Chủ tịch Hội đồng Tòa Thánh về Công lý và Hòa bình, được mời nói lên chứng tá của ngài về Thánh Thể. Ðây không phải là lần thứ nhất, Ðức TGM được mời nói chuyện trong Ðền thờ Thánh Gioan Laterano. Năm ngoái, ngài đã hướng dẫn buổi canh thức cầu nguyện trong Ngày thế giới về ơn kêu gọi. Ngày mồng một tháng Năm năm 2000, Ngày Toàn xá của giới Lao công thế giới, ngài còn được mời hướng dẫn buổi canh thức và cử hành thánh lễ thánh lễ cho anh chị em thợ thuyền.
Trong buổi nói chuyện thứ năm vừa qua, chứng tá đời sống của Ðức TGM trong hơn 13 năm trong tù dưới chế độ cộng sản, đã gây nhiều xúc động nơi các người tham dự Ðại Hội Thánh Thể hiện diện trong Ðền thờ Thánh Gioan. Với giọng cảm động, ngài nhắc lại: Ðể tỏ lòng trung thành triệt để đối với Sứ điệp Phúc Âm, ngài đã phải qua 13 năm trong các nhà tù tại Việt nam, từ năm 1975 đến năm 1988. Trong chín năm, ngài đã sống trong cô lập hoàn toàn.
Ðức TGM quả quyết: Trong bối cảnh của kinh nghiệm khủng khiếp này, ngài chỉ tìm được sức mạnh nơi Thánh Thể mà thôi. Nhưng làm cách nào để có Thánh Thể? Ngài thuật lại: Tôi không được thông đồng với ai cả, thông đồng với cái làm tôi có thể sống còn. Tôi không thể sống mà không cử hành Thánh Thể. Nghĩ vậy, tôi nói với viên giám đốc nhà giam rằng: Vì bị đau bao tử nhiều, tôi cần một ít bánh và một ít ruợu. Tôi cần phải dùng mỗi ngày chút ít vậy thôi, lúc thì bánh, khi thì ruợu.
Nhờ cách nầy, Ðức TGM Phanxicô Xaviê có được chút bánh và rượu, để có thể cử hành thánh lễ, nhưng một cách lén lút. Ngài nói tiếp như sau: đối với tôi ơn trọng này là nguồn mạch của hạnh phúc thật . Không có sự nâng đỡ và an ủi của Thánh Thể, tôi đã không thễ chống cự được biết bao thiếu thốn, chống cự được những giờ phút trong đó sự chịu đựng và sự thất vọng có thể chiến thắng.
Ðức Cha Phanxicô kể tiếp: Một sự kiện ý nghĩa khác nữa là chỉ trong thời gian vắn, anh em tù nhân khác "cũng bị lây bởi ước muốn được rước Thánh Thể". Tôi không thể quên được sự lạ lùng, sự ngạc nhiên của anh em nhà giam, khi họ thấy các tù nhân công giáo bình thản và khi họ được biết, dù bị kiểm soát nghiêm ngặt như vậy, mà tôi có thể cử hành Thánh Thể. Ðức TGM nhấn mạnh thêm rằng: nhà giam trở nên như một trường học dạy cầu nguyện.
Ðức TGM cử
hành Thánh lễ như thế nào?
Trong bài nói chuyện trên đây,
ngài không nhắc đến; nhưng trong
Cuốn sách "Năm chiếc bánh và
hai con cá" (được dịch ra nhiều
tiếng khác nhau) và trong các bài
suy ngắm Tuần Tĩnh Tâm đầu
Mùa Chay năm tại Vatican, trước
sự hiện diện của ÐTC và Giáo
Triều Roma, ngài đã kể như sau:
Chỉ vài giọt rượu và một
giọt nước trong bàn tay, với
chút bánh, ngài đã đọc
lời truyền phép, rồi rước
lễ ngay, hoặc để lại để
chầu, khi có thể và không liều
bị khám phá. Khi truyền phép thêm
được bánh thánh khác, ngài
cho vào hộp diêm (hôïp quẹt) hay
bao thuốc lá, rồi chuyển kín đáo
cho anh em tù nhân công giáo, khi có
thể. Ðây cũng là thánh lễ
của nhiều vị bị giam trong tù, thời
Giáo hội sơ khai, cũng như thời
các chế độ chính trị bách
hại đạo thời nay.