Toái ngaøy 15-3-2001, khi Linh muïc ñoaøn Giaùo Phaän Hueá chia seû vieäc muïc vuï trong Cuoäc Tónh taâm thöôøng nieân, cha Pheâroâ Traàn Vaên Quyù, Quaûn xöù Nguyeät Bieàu, ñaõ cho toaøn theå linh muïc ñoaøn Hueá nhieàu thoâng tin veà söï kieän xaûy ra ngaøy thöù tö 14-3-2001, lieân quan tôùi ñaát ñai thuoäc quyeàn Giaùo xöù Nguyeät Bieàu maø cuõng laø taøi saûn cuûa Giaùo phaän Hueá. Caùc thoâng tin ñoù, ñöôïc boå sung theâm töø nhieàu nguoàn khaùc nöõa, goàm nhöõng ñieåm nhö sau:

 Saùng sôùm ngaøy 14-3-2001, töø luùc 6giôø, Coâng an maëc thöôøng phuïc vaø nhieàu daân thöôøng (khoaûng 100 ngöôøi) ñaõ ñeán nhaø thôø Nguyeät Bieàu, ñònh tieán haønh vieäc ñuùc beâ toâng moät con möông thuûy lôïi cuõ ñi ngang qua giöõa ñaát nhaø thôø vaø ruoäng nhaø thôø (ñang trong voøng tranh chaáp).

 Con möông naøy, cha quaûn xöù Traàn Vaên Quyù, cha “quaûn thuùc” Nguyeãn Vaên Lyù (luùc ñang coøn ôû Nguyeät Bieàu) vaø toaøn theå giaùo daân ñaõ töø laâu laøm ñôn yeâu caàu nhaø nöôùc dôøi noù ñi choã khaùc, vì noù vöøa xaâm phaïm tôùi ñaát ñai cuûa Giaùo hoäi, vöøa quaù saùt töôøng vaø moùng nhaø thôø. Hai cha vaø toaøn theå giaùo xöù cuõng ñaõ toû thieän chí baèng caùch höùa goùp coâng cuûa (vaø ñaõ thöïc hieän moät phaàn: ñoå ñaát naâng neàn, mua nhieàu oáng bi ximaêng) ñeå chuyeån con möông thuûy lôïi naøy doïc theo ñöôøng laøng vaø doïc bôø maûnh ruoäng cuûa giaùo xöù.

 Bieát ñöôïc yù ñoà cuûa nhaø nöôùc, khoaûng 40 giaùo daân cuõng ñaõ tôùi raát sôùm, ñöùng doïc theo con möông vaø ñoïc kinh caàu nguyeän. Luùc toaùn ngöôøi nhaø nöôùc baét ñaàu tieán haønh coâng vieäc, giaùo daân ñaõ cuøng nhau la to: “Chuùng toâi khoâng cho pheùp caùc ngöôøi laøm con möông naøy, ñaây laø phaàn ñaát cuûa giaùo xöù”. Ngöôøi nhaø nöôùc ñaùp laïi: “Cha quaûn xöù vaø oâng chuû tòch Hoäi ñoàng Giaùo xöù ñaõ ñoàng yù!” - “Giaùo daân chuùng toâi môùi laø chuû, môùi coù quyeàn. Vaû laïi, neáu coù söï ñoàng yù cuûa hai vò ñoù, yeâu caàu caùc oâng cho chuùng toâi xem vaên baûn”. Dó nhieân laøm gì coù vaên baûn!

 Ñeán khoaûng 7 giôø, cha Quaûn xöù tôùi. Coâng an yeâu caàu cha ra leänh cho giaùo daân khoâng ñöôïc ngaên caûn coâng vieäc. Cha Traàn Vaên Quyù khaúng khaùi ñaùp: “Nhaân daân laøm chuû, toâi hoaøn toaøn theo yù nhaân daân!”

 Chính quyeàn beøn duøng möu keá, eùp cha xöù ra truï sôû uûy ban xaõ ñeå “laøm vieäc”. Chuû chieân vöøa ñi khoûi, caùc giaùo daân lieàn ñoàng loaït xuoáng ngoài döôùi con möông (daøi khoaûng 50m). Ngöôøi cuûa nhaø nöôùc daàn daàn keùo leân ñoâng (con soá cuoái cuøng laø khoaûng 500 ngöôøi, coù nhöõng keû laï hoaéc, noùi gioïng Baéc). Nhôø ñoâng gaáp möôøi, hoï baét ñaàu xuùm laïi, loâi keùo, khieâng boàng caùc giaùo höõu leân khoûi möông (trong soá ñoù coù moät cuï giaø 80 tuoåi vaø moät phuï nöõ ñang mang thai). Giaùo daân naøo giaèng co trì keùo thì bò hoï ñoái xöû taøn teä. Moät thanh nieân 18 tuoåi, môùi trôû laïi ñaïo, hoïc lôùp 12, teân Hoaøng Troïng Duõng, vaø moät phuï nöõ 40 tuoåi teân Hoaøng Thò Höông leân tieáng phaûn ñoái: “Nhaø caàm quyeàn khoâng ñöôïc duøng baïo löïc vôùi nhaân daân!” Vöøa noùi xong, caû hai ñaõ bò tuùm laáy coå aùo (em Duõng bò giöït ñöùt daây chuyeàn vaøng ôû coå) vaø bò loâi xeành xeäch ra truï sôû uûy ban xaõ. Em Duõng bò laäp bieân baûn “Caûn trôû nhaân vieân nhaø nöôùc thi haønh coâng vuï”. Nhaát ñònh khoâng kyù, em bò laäp tôø bieân baûn thöù hai “Thaùi ñoä xaáu khi laøm vieäc vôùi nhaø nöôùc”. Em cuõng khoâng kyù noát. Moät caùn boä teân Quaûng (ngöôøi ñaõ laøm vieäc cuoái cuøng vôùi linh muïc Phan Vaên Lôïi veà vaán ñeà ruoäng giaùo xöù Nguyeät Bieàu) leân tieáng doïa em Duõng: “Tao bieát maøy ñaõ laøm nhieàu chuyeän phaïm phaùp. Luùc naøy tao ñang baän laøm vieäc vôùi nhieàu ngöôøi khaùc, tao seõ hoûi toäi maøy sau!”

 Khi trôû laïi nhaø thôø Nguyeät Bieàu, cha quaûn xöù ñöôïc giaùo daân cho bieát vuï vieäc, nhaát laø chuyeän coù hai con chieân ñang bò giam giöõ taïi truï sôû xaõ. Cha lieàn ra laïi truï sôû, noùi thaúng vôùi nhaø caàm quyeàn: “Toâi seõ ngoài ôû ñaây cho tôùi khi ngöôøi giaùo daân cuoái cuøng cuûa toâi ñöôïc thaû”. Luùc ñoù laø 10 giôø. Ñeán 12 giôø, nhaø nöôùc phaûi thaû hai giaùo daân ra sau khi ñaõ doïa daãm hoï.

 Coâng an vaø tay chaân cuûa hoï tieáp tuïc laøm con möông hai ngaøy sau ñoù nöõa. Coøn giaùo daân thì moãi ngaøy ba laàn ra ñöùng beân caïnh, laàn chuoãi Maân Coâi, ñoïc kinh OÂng thaùnh Giuse (thaùng 3 maø!), thænh thoaûng laïi caát leân baøi ca “Kinh Hoøa Bình” cuûa thaùnh Phanxicoâ Khoù ngheøo.

 Nghe keå xong vieäc nhaø caàm quyeàn Coäng Saûn ñaøn aùp nhaân daân, taát caû caùc linh muïc ñeàu phaãn noä vaø ñau xoùt. Cha Toång ñaïi dieän Nguyeãn Ñöùc Veä leân tieáng: “Luùc naøo Ñöùc Giaùm Muïc trôû veà (vì ngaøi ñang chöõa beänh taïi ngoaïi quoác), giaùo quyeàn seõ chính thöùc leân tieáng phaûn ñoái haønh vi thoâ baïo vaø baát coâng naøy”.

 Trong luùc chôø ñôïi, moät soá linh muïc giaùo phaän ñaõ cuøng nhau laøm böùc thö Thoâng hieäp vôùi Cha Quaûn xöù vaø giaùo daân Nguyeät Bieàu (maø chuùng toâi coù gôûi keøm theo ñaây). Vì nhieàu cha phaûi voäi veà xöù gaáp ñeå chuaån bò muïc vuï, neân chöõ kyù chöa ñöôïc nhieàu.

 2. Coäng saûn Vieät Nam tieáp tuïc saùch nhieãu cha Nguyeãn Vaên Lyù.

 Sau khi ra Quyeát ñònh 401 (döïa treân Nghò ñònh 31/CP vi hieán vaø baát chaáp Tuyeân ngoân quoác teá nhaân quyeàn), Coäng saûn tieáp tuïc saùch nhieãu cha Lyù baèng nhieàu hình thöùc.

 a) Tröôùc heát hoï tung ra moät chieán dòch tuyeân truyeàn raàm roä treân caùc phöông tieän truyeàn thoâng vaø qua caùc buoåi hoïc taäp chính trò ôû cô quan, tröôøng hoïc, khu phoá, nhaèm ñeâ heøn boâi nhoï ñôøi tö cha Lyù vaø gaùn ñuû thöù toäi “phaûn quoác, haïi daân” cho vò linh muïc ngoân söù kieân cöôøng cuûa söï thaät naøy. Ngoaøi vieäc duøng nhieàu tay coø moài ñeå tuyeân boá nhöõng lôøi keát aùn cha Lyù, nhaø caàm quyeàn Coäng Saûn Vieät Nam coøn baøy troø phoûng vaán nhieàu giaùo só vaø giaùo daân taïi Hueá hay taïi nhieàu nôi khaùc. Vaø phaàn lôùn caùc baøi phoûng vaán giôùi coâng giaùo ñaõ bò boùp meùo traéng trôïn. Chính cha Phaoloâ Nguyeãn Troïng, haït tröôûng haït thaønh phoá, quaûn xöù chính toøa Phuû Cam, ñaõ thoâng baùo cho cha Toång ñaïi dieän vaø caùc cha haït tröôûng khaùc bieát trong cuoäc tónh taâm môùi roài: baøi phoûng vaán ngaøi treân baùo Lao Ñoäng soá 48 ngaøy 7-3-2001 laø hoaøn toaøn bòa ñaët. OÂng Traàn Ñình Thoï, phoù chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùo Xöù Phuû Cam, bò baùo naøy phoûng vaán trong soá cuøng ngaøy, cuõng ñaõ gôûi moät laù thö phaûn khaùng vaø moät ñieän thö caûi chính nhöõng lôøi xuyeân taïc cuûa baùo naøy.

 Ngöôøi ta cuõng keå raèng taïi moät tröôøng ñaïi hoïc noï, sau khi trình baøy “nhöõng hoaït ñoäng phaûn quoác” cuûa cha Nguyeãn Vaên Lyù, caùn boä dieãn giaû ñaõ yeâu caàu caùc giaùo sö haõy leân aùn maïnh meõ. Caùc thaày coâ ñaõ traû lôøi raèng: “Haõy cho chuùng toâi xem ñuû caùc Lôøi Keâu Goïi vaø Lôøi Chöùng cuûa linh muïc Nguyeãn Vaên Lyù tröôùc ñaõ, luùc ñoù môùi coù cô sôû maø pheâ phaùn”. Coäng Saûn töôûng nhaân daân ngaây thô laém hay sao? Coi khinh caùc nhaø trí thöùc ñeán theá laø cuøng!

 b) Thöù hai laø Coäng Saûn duøng ñaøi phaùt thanh ñòa phöông An Truyeàn ñeå ra raû chöûi bôùi cha Nguyeãn Vaên Lyù. Keå töø hoâm 27-02-2001, moãi ngaøy hai laàn saùng chieàu, daân chuùng thoân Truyeàn Nam phaûi nhöùc oùc vì 5 baøi boâi loï danh döï vò linh muïc ñang ñöôïc caû theá giôùi ngöôõng moä vì khí phaùch coù moät khoâng hai naøy. Nhöng caøng nghe nhöõng lôøi doái traù vaø nguïy bieän, giaùo daân caøng thöông cha Nguyeãn Vaên Lyù, moät soá caùn boä caøng theâm caûm phuïc ngaøi. Coù moät caùn boä ñòa phöông ñaõ phaùt bieåu: “Ai ñoäng ñeán oâng Lyù thì maëc keä hoï. Mình khoâng daïi gì vaø chaúng thaáy coù lyù gì maø pheâ phaùn oâng ta”. Moät ñaûng vieân khaùc: “Öôùc chi Ñaûng ta coù ñöôïc moät laõnh tuï nhö theá ñeå maø nhôø!” Thaäm chí coù moät caùn boä ñaõ bí maät nhôø ngöôøi trung gian xin hoïc ñaïo vôùi cha Nguyeãn Vaên Lyù. Nhöõng caùn boä coù boån phaän theo doõi caùc baøi giaûng trong Thaùnh leã vaø caùc lôøi giaûi thích cuoái Thaùnh leã moãi ngaøy cuûa cha thì nay daàn daàn voøng tay chaêm chuù laéng nghe vôùi söï kính caån. Haït gioáng Lôøi Chuùa ñang ñöôïc gieo vaøo loøng hoï, hy voïng seõ sôùm coù ngaøy moïc leân.

 c) Thöù ba laø nhaø caàm quyeàn tìm moïi caùch ñeå “laäp bieân baûn veà nhöõng vi phaïm cuûa coâng daân Nguyeãn Vaên Lyù ñoái vôùi leänh quaûn cheá”. Toái ngaøy 8-2-2001, cha Nguyeãn Vaên Lyù giaûi thích nhieàu ñieàu lieân quan tôùi vieäc Coäng Saûn ñang aâm möu gaây chia reõ giaùo daân Nguyeät Bieàu vaø An Truyeàn; toái ngaøy 9-3-2001 vaø toái ngaøy 12-3-2001, ngaøi giaûng daïy giaùo höõu veà Tin Möøng vaø giaùo lyù xaõ hoäi cuûa Giaùo Hoäi. Toái ngaøy 14-3-2001, sau caùi tin veà vuï Coäng Saûn duøng baïo löïc laøm con möông ôû Nguyeät Bieàu, cha Nguyeãn Vaên Lyù ñaõ giaûi thích vaøo cuoái leã ñoù laø moät haønh vi “aên cöôùp” roài ngaøi hoâ to 3 laàn “Ñaûù ñaûo ñaøn aùp”; giaùo daân An Truyeàn laëp laïi 9 laàn: “Ñaûù ñaûo!”. Saùng hoâm sau moãi laàn nhö vaäy, caùn boä xaõ ñeàu laäp töùc vaøo “laäp bieân baûn” veà vieäc ngaøi vi phaïm leänh quaûn cheá. Ñaõ khoâng chaáp nhaän ñoù laø vi phaïm vaø kyù vaøo bieân baûn, cha Nguyeãn Vaên Lyù ngöôïc laïi coøn tung ra moät chieâu ñoäc ñaùo môùi laø “laäp bieân baûn keát toäi Coäng Saûn vi phaïm nhaân quyeàn nghieâm troïng” (xin xem hai bieân baûn vieát tay maø chuùng toâi coù gôûi keøm theo ñaây). Nhieàu caùn boä xaõ daàn daàn khoâng daùm vaøo nhaø xöù ñeå gaëp cha Lyù vaø ñeå ñöông ñaàu vôùi ngaøi nöõa. Phaàn cha Lyù thì cuoái caùc “buoåi gaëp gôõ” ñoù, bao giôø cuõng noùi vôùi hoï: “Daàn daàn caùc oâng seõ thích toâi vaø thöông toâi thoâi; daàn daàn caùc oâng seõ hieåu theá naøo laø moät nhaø tu haønh vaø moät tín höõu coâng giaùo thoâi; daàn daàn caùc oâng seõ bieát ñaïo, meán ñaïo vaø theo ñaïo thoâi! Ñaâu ñaâu cuõng nhö theá caû! Bieát bao ngöôøi Coäng saûn ñaõ trôû laïi vôùi Chuùa Kitoâ nhôø gaëp nhöõng tuø nhaân kitoâ höõu can tröôøng vaø ñích thöïc!”

 Cha Nguyeãn Vaên Lyù môùi cho chuùng toâi bieát: keå töø ngaøy 16-3-2001, ngaøi seõ im laëng hoaøn toaøn khi bò caùc caùn boä Coäng Saûn Vieät Nam ñeán chaát vaán. Moïi lôøi tuyeân boá cuûa ngaøi vôùi hoï sau ngaøy naøy, xin nhôù cho, ñeàu laø do hoï bòa ñaët. Nhöõng gì caàn noùi vôùi theá giôùi, vôùi moïi ngöôøi, vôùi ngöôøi Coäng Saûn thì cha Nguyeãn Vaên Lyù cho bieát ñaõ noùi heát caû roài. Dó nhieân neáu hoï hoûi veà Tin Möøng, veà giaùo lyù vôùi thaønh taâm thieän chí thì ngaøi seõ vui loøng giaûi thích. Neáu bò baét, cha Nguyeãn Vaên Lyù seõ khoâng khai baùo. Neáu phaûi ra toøa, ngaøi seõ ñöùng im laëng.

 3. Caùc linh muïc Giaùo Phaän Hueá uûng hoä cha Nguyeãn Vaên Lyù

 Trong tuaàn tónh taâm thöôøng nieân cuûa linh muïc ñoaøn giaùo phaän Hueá (13-16/3/2001), cha Nguyeãn Vaên Lyù dó nhieân bò nhaø caàm quyeàn Coäng Saûn Vieät Nam ngaên caûn, khoâng cho ñi döï. Ñeå toû tình hieäp thoâng, cha Nguyeãn Vaên Lyù ñaõ gôûi cho Ñöùc TGM, cha Toång Ñaïi dieän cuøng taát caû caùc cha moät laù thö chung. Trong thö naøy, ngaøi xin pheùp ñöôïc tónh taâm rieâng, xin caùc anh em linh muïc caàu nguyeän cho ngaøi. Ngaøi cuõng trình baøy cho caùc vò bieát: vôùi Tuyeân ngoân 10 ñieåm, Lôøi tuyeân boá chung vôùi UÛy ban Lieân toân, vôùi 9 Lôøi keâu goïi vaø hai Lôøi chöùng, ngaøi coi nhö ñaõ hoaøn taát coâng vieäc laøm chöùng cho söï thaät, coâng baèng, nhaân quyeàn, töï do daân chuû cho Vieät Nam. Ngaøi trao phoù moïi söï cho Thieân Chuùa, cho Meï Lavang, caùc thaùnh Töû ñaïo Vieät Nam, Toøa thaùnh Roâma, Hoäi ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam, caùc toå chöùc nhaân quyeàn quoác teá, quoác hoäi caùc nöôùc vaø taát caû moïi ngöôøi thieän chí khaép nôi treân theá giôùi. Ngaøi cho bieát Ñöùc Taân Hoàng Y Nguyeãn Vaên Thuaän vaãn luoân töôûng nhôù ñeán ngaøi vaø uûng hoä coâng cuoäc cuûa ngaøi. Phaàn ngaøi, ngaøi cuõng hy voïng Ñöùc Taân Hoàng Y seõ laø “Giuse cho Giaùo Hoäi Vieät Nam” (lôøi Ñöùc TGM Nguyeãn Kim Ñieàn ñaõ noùi vôùi chính Ñöùc Hoàng Y Thuaän khi ngaøi coøn laø giaùm muïc vaø saép söûa bò truïc xuaát khoûi Vieät Nam).

 Anh em linh muïc ñoaøn Giaùo Phaän Hueá cuõng bieát cha Nguyeãn Vaên Lyù phaûi vaéng maët chính laø vì Nghò ñònh 31/CP ñaày baát coâng vaø taøn aùc cuûa nhaø caàm quyeàn Coäng Saûn Vieät Nam. Taát caû ñaõ toû loøng thoâng hieäp vôùi ngöôøi ñoàng moân cuûa mình. Nhieàu linh muïc ñaõ döï ñònh vieát moät laù thö chung noùi leân thaùi ñoä uûng hoä cha Nguyeãn Vaên Lyù vaø phaûn ñoái bieän phaùp baát coâng cuûa nhaø caàm quyeàn tænh Thöøa Thieân, y nhö laù thö hieäp thoâng caùc vò vöøa laøm vôùi cha Quaûn xöù vaø giaùo daân Nguyeät Bieàu. Nhöng cha Toång ñaïi dieän cho bieát laø haõy chôø cho ñeán khi Ñöùc Toång Giaùm Muïc Nguyeãn Nhö Theå trôû veà laïi ñòa phaän (cha Nguyeãn Vaên Lyù bò laõnh quyeát ñònh 401 QÑ-UB ñang khi Ñöùc Toång vaéng maët). Luùc aáy giaùo quyeàn seõ chính thöùc leân tieáng phaûn ñoái vaø moïi anh em linh muïc seõ cuøng hieäp thoâng vaøo. Duø sao, vaãn coù nhöõng cha leùn luùt veà thaêm hoaëc bieân thö rieâng ñeå chia seû con ñöôøng thaäp giaù cuûa vò chöùng nhaân beânh vöïc söï thaät, vì ngoân söù tranh ñaáu cho nhaân quyeàn.

 Phoùng vieân töôøng trình töø Hueá
 
 

Back to Radio Veritas Asia Home Page