HAØ NOÄI - CNN 4/3/2001 - Caùc cô quan baùo chí Hoa Kyø nhö cô quan CNN.com hoâm ngaøy 4/3/2001 ñöa tin laø Nhaø Nöôùc Coïng Saûn Vieät Nam cho hay hoï ñaõ baét giöõ vaø quaûn thuùc linh muïc Nguyeãn vaên Lyù, ngöôøi maø trong vaøi thaùng nay ñaõ leân aùn Nhaø Nöôùc Coäng Saûn Vieät Nam khoâng cho töï do toân giaùo, keâu goïi giaùo sö sinh vieân khoâng neân hoïc chuû thuyeát Maxist Coäng saûn.
Ñang khi ñoù baùo Nhaân Daân cuûa Ñaûng Coïng Saûn Vieät Nam toá caùo linh muïc Nguyeãn Vaên Lyù laø keû “phaûn boäi baùn nöôùc” vì keâu goïi Quoác Hoäi Hoa Kyø khoâng neân kyù Hieäp Öôùc Thöông Maïi vôùi Vieät Nam vì coù nhöõng vò phaïm nhaân quyeàn.
Baùo Nhaân Daân cuõng bình luaän raèng nhöõng lôøi keâu goïi cuûa linh muïc Nguyeãn Vaên Lyù nhaèm laät ñoä heä thoáng Coäng Saûn Vieät Nam.
Tôø baùo Quaân Ñoäi Nhaân Daân noùi raèng Linh muïc Nguyeãn vaên Lyù ñaõ bò ñaët döôùi söï “giaùm thò haønh chaùnh ñeå kieåm soaùt” taïi tình Thöøa Thieân Hueá.
Tôø baøo treân cuõng ñaêng hình linh muïc Nguyeãn Vaên Lyù vaø vôùi doøng chöõ “keû phaûn boäi baùn nöôùc”. Trong ñoù cuõng chua theâm laø trong nhieàu naêm trôøi con ngöôøi naøy "ñoäi loát linh muïc Coâng giaùo ñaõ tieáp tuïc ñöa ra nhöõng haønh ñoäng phaïm phaùp”.
Coïng Saûn Vieät
Nam, Ñoäc Taøi Ñaûng Trò
Töø ngaøy Coäng Saûn
cöôõng chieán mieàn Nam vaøo naêm
1975, linh muïc Nguyeãn Vaên Lyù naêm nay
54 tuoåi ñaõ bò ñi tuø 10 naêm
vì chæ trích chính saùch khoâng
töï do toân giaùo cuûa Nhaø Nöôùc
Coäng Saûn Vieät Nam.
Trong thaùng vöøa qua, vôùi baøi vieát göûi tôùi UÛy Ban Hoa Kyø veà Töï Do Toân Giaùo Quoác Teá, linh muïc Nguyeãn Vaên Lyù thuùc giuïc Washington haõy ngöng ngay vieäc kyù hieäp öôùc thöông maïi vaø noùi chính quyeàn Washignton khoâng neân giuùp Vieät Nam “keùo daøi chính saùch ñoäc taøi ñaûng trò cuûa hoï theâm nöõa”.
Linh muïc Nguyeãn Vaên Lyù cuõng chæ trích oâng Hoà chí Minh vaø cho raèng oâng laø moät toäi phaïm chieán tranh.
Hieäp öôùc thöông maïi ñöôïc kyù vaøo thaùng 7 naêm 2000 sau nhieàu naêm baøn thaûo vaø chaàn chôø. Neáu ñöôïc thoâng qua thì noù seõ cho Vieät Nam coù cô hoäi oà aït vaøo thò tröôøng Hoa Kyø. Tuy nhieân ñeå thöïc söï hieäu löïc hieäp öôùc naøy caàn ñöôïc quoác Hoäi Hoa Kyø ñoàng thuaän.
Vieäc boû phieáu chaáp thuaän Hieäp öôùc thöông maïi taïi Quoác Hoäi Hoa Kyø laø ñieàu soáng coøn cho noã löïc cöûa Vieät Nam haàu coù theå xuaát caûng coâng ngheä vaø ñoà duøng ra ngoaïi quoác ñoàng thôøi taïo cô hoäi cho ñaàu tö voán ngoaïi quoác vaøo Vieät Nam, ñieàu maø töø maáy naêm nay ñaõ xuoáng doác theâ thaûm.
Caùc nhaø phaân tích cho raèng caùc vaán ñeà lieân quan tôùi nhaân quyeàn taïi Vieät Nam hieän ñang ñöôïc khôi daäy seõ laøm cho hieäp öôùc khoù maø vöôït qua ñöôïc taïi Quoác Hoäi Hoa Kyø, vaø neáu theâm vieäc linh muïc Lyù bò baét thì tình traïng thoâng qua hieäp öôùc laïi caøng khoù khaên hôn.
Trong thaùng Gieâng 2001, vieân chöùc cao caáp Hoa Kyø taïi Haø Noäi cuõng nhaän ñònh raèng nhöõng nhaân quyeàn vaø ñaëc bieät laø quyeàn töï do toân giaùo vaø söï khoáng cheá caùc saéc daân toäc thieåu soá vuøng Taây Nguyeân Cao Nguyeân laøm cho vieäc chaáp thuaän hieäp öôùc trôû neân khoù khaên hôn laø döï tính tröôùc ñaây.
Vôùi vieäc giam giöõ haønh chaùnh hieän nay, linh muïc Nguyeãn Vaên Lyù khoâng ñöôïc pheùp rôøi nhaø xöù. Trong ngaøy Chuùa Nhaät hoâm nay ñöôøng giaây ñieän thoaïi cuûa linh muïc Lyù cuõng ñaõ bò “taïm thôøi khoâng duøng ñöôïc”.
Boä Ngoaïi Giao Hoa Kyø trong baûn töôøng trình haèng naêm veà tình traïng Nhaân Quyeàn treân theá giôùi ñaõ xeáp haïng vieäc vi phaïm nhaân quyeàn taïi Vieät Nam raát laø toài teä, tuy duø ñaõ coù moät vaøi tieán trieån. Boä Ngoaïi giao cho raèng vaãn coøn coù nhöõng söï khoáng cheá nhöõng quyeàn chính trò caên baûn, quyeàn tö do toân giaùo, vaø vieäc giam giöõ moät soá caùc ngöôøi theo tín ngöôõng.
Ñang khi ñoù thì
Nhaø Caàm Quyeàn Haø Noäi phuû nhaän
khoâng heà coù baét bôù toân
giaùo hay laø haïn cheá baát kyø
nhaân quyeàn naøo caû. Hoï cho raèng
baûn töôøng trình vaø nhöõng
ñieàu traàn cuûa UÛy Ban Hoa Kyø
veà Töï Do Toân Giaùo laø khoâng
theå chaáp nhaän ñöôïc vaø
cho raèng ñaây laø xem vaøo noäi
boä cuûa Vieät nam.
Back
to Radio Veritas Asia Home Page