Tin SAM PHRAN, Thaùi Lan (UCAN 17/1/2000)
-- Giaùo hoäi taïi nöôùc Coäng
hoøa Trung AÙ treû trung döï baùo
moät böôùc phaùt trieån phong phuù
vaø keâu goïi ñaïi hoäi khoaùng
ñaïi Lieân Hoäi ñoàng Giaùm
muïc AÙ chaâu (FABC) göûi caùn boä
truyeàn giaùo ñeán ñeå giuùp
muøa thu hoaïch. Theo Ñöùc cha Jan Pawl
Lenga, giaùo phaän Karaganda, chính phuû Cadaécxtan
ñaõ cho pheùp töï do toân giaùo
keå töø khi Lieân Xoâ tröôùc
ñaây suïp ñoå vaø nöôùc
coäng hoøa tuyeân boá ñoäc laäp
naêm 1991. Karaganda naèm ôû mieàn trung
Cadaécxtan, caùch thuû ñoâ Almaty khoaûng
1,960 km veà phía taây baéc. Nöôùc
naøy coù dieän tích roäng hôn Taây
AÂu. Ñöùc cha 50 tuoåi, cöïu giaùm
quaûn toâng toøa Cadaécxtan vaø laø
giaùm muïc tieân khôûi cuûa Karaganda,
phaùt bieåu taïi ñaïi hoäi khoaùng
ñaïi laàn thöù baûy FABC ngaøy
12-1-2000 taïi Trung taâm Ñaøo taïo Muïc
vuï Baan Phu Waan ôû Sam Phran, phía taây
Baêngkok. Ñöùc cha cho bieát Giaùo
hoäi Cadaécxtan ñöôïc thaønh
laäp vaøo theá kyû thöù ba vaø
ñaõ tieáp ñoùn nhieàu nhaø
thöøa sai doøng Phanxicoâ vaø Ñaminh
vaøo theá kyû 13. Tuy nhieân, Hoài giaùo
ñaõ ngaên chaën böôùc phaùt
trieån hôn nöõa. Theo ngaøi, hieän
nay daân soá Cadaécxtan coù taùm trieäu
ngöôøi Hoài giaùo doøng Sunni, gaàn
6,2 trieäu Kitoâ höõu Chính thoáng
giaùo Nga vaø khoaûng 360,000 ngöôøi
Coâng giaùo theo nghi leã Latinh. Ngaøi cho
bieát trong nhöõng naêm gaàn ñaây
khoaûng 250 giaùo xöù ñaõ ñöôïc
môû vaø 20 nhaø thôø vaø
nhaø nguyeän ñöôïc xaây döïng
taïi Cadaécxtan vaø ôû boán nöôùc
coäng hoøa nhoû hôn ôû phía
nam. Ngaøi noùi: "Caùc nhaø thôø
môùi thu huùt daân chuùng. Khi ngöôøi
ta nhìn thaáy nhaø thôø hay thaùnh
giaù, hoï vaøo nhaø thôø vaø
noùi chuyeän vôùi linh muïc hoaëc caùc
nöõ tu. Giaùo hoäi ñang phaùt trieån,
vaø vieäc xaây nhaø thôø laø
quan troïng." Ñöùc cha Lenga cho bieát naêm
1990 nöôùc coäng hoøa chæ coù
16 linh muïc. Hieän nay ñaõ coù 60 linh
muïc vaø moät soá nöõ tu töông
ñöông. Caùc linh muïc goàm ngöôøi
Ñöùc, YÙ, Taây Ban Nha, moät ngöôøi
Myõ, moät ngöôøi Haøn Quoác
vaø moät ngöôøi Meâhicoâ. Ñöùc
cha thuï phong linh muïc doøng Mariani naêm 1980
cho bieát daân soá trong nöôùc coøn
ña daïng hôn vôùi hôn 130 nhoùm
saéc toäc thieåu soá. Ngaøi noùi
Giaùo hoäi coøn coù moät soá ngöôøi
goác Ñöùc vaø Balan, cuøng ngöôøi
töø nôi khaùc ñeán. Ngaøi
giaûi thích raèng nhieàu ngöôøi
bò ñaøy ñeán Cadaécxtan trong
thôøi kyø Joseph Stalin cai trò Lieân
Xoâ nhaèm cung caáp lao ñoäng reû
tieàn cho caùc moû than vaø trung taâm
coâng nghieäp hoaëc chæ ñôn thuaàn
laø ngöôøi bò caàm tuø. Ngaøi
cho bieát ngaøy nay nhieàu thaønh vieân
tích cöïc cuûa Giaùo hoäi laø
con caùi cuûa caùc cöïu tuø nhaân
vì hoï khoâng ñöôïc pheùp
trôû veà nhaø. Tuy nhieân, hieän nay
moät soá ñang rôøi boû Cadaécxtan
ñeå tìm kieám cô hoäi laøm
aên kinh teá toát hôn taïi Taây AÂu,
khieán cho nhu caàu ngöôøi trôû
laïi ñaïo caøng caáp thieát hôn.
Ñöùc cha cho bieát moät chöông
trình ñaøo taïo tieàn chuûng vieän
hai naêm ñeå phuïc vuï caùc nöôùc
coäng hoøa Trung AÙ ñaõ khôûi
söï caùch nay hai naêm taïi Karaganda. Ngaøi
cho bieát coù 16 öùng vieân ñang
theo hoïc ôû ñaây, vaø baûy
ngöôøi khaùc ñang hoïc taïi Balan
vaø Nga. Ngaøi noùi raèng vì Giaùo
hoäi phaùt trieån, "neân moät soá linh
muïc seõ phaûi thay ñoåi naõo traïng
cuûa hoï. Ngaøi giaûi thích hoï khoâng
chæ ñeán ñeå laøm vieäc vôùi
Giaùo hoäi nhö hieän coù, maø coøn
phaûi tìm caùc 'con chieân laïc' chöa
phaûi laø ngöôøi Coâng giaùo."
Ngaøi noùi caùc hoaït ñoäng muïc
vuï Giaùo hoäi vaø neáp soáng ñaïo
nôi ngöôøi Coâng giaùo ñang
thay ñoåi, baùo hieäu ñöôøng
höôùng môùi trong töông lai.
Ngaøi cho bieát "Tröôùc ñaây,
nhieàu phuï nöõ cao nieân goïi laø
'babushkas' thöôøng tuï hoïp ñeå
laàn chuoãi. Hoï khoâng chia seû Tin möøng
nhieàu. Tín ñoà Tin laønh chia seû
Tin möøng nhieàu hôn vaø ñaây
laø ñieàu maø nhöõng giaùo
daân môùi thích hôn." Ñöùc
cha noùi tieáng Nga vôùi nöõ tu
Maria Sumilasova laøm thoâng ngoân, vaø cho bieát
môùi ñaây Giaùo hoäi ñaõ
trieån khai nhöõng hoaït ñoäng muïc
vuï môùi, keå caû cung caáp böõa
aên mieãn phí vaø caùc trung taâm
phuïc hoài ngöôøi nghieän ma tuùy.
Tröôùc khi ñöôïc boå nhieäm
laøm giaùm muïc giaùo phaän Karaganda hoài
thaùng 8 naêm ngoaùi, naêm 1991 Ñöùc
cha Lenga ñaõ ñöôïc cöû
laøm giaùm quaûn toâng toøa Cadaécxtan
vaø vuøng Trung AÙ thuoäc Lieân Xoâ
tröôùc ñaây. Naêm 1997, Toøa
Thaùnh thieát laäp caùc giaùo ñòa
töï quyeàn (sui juris) ôû Trung AÙ
laø Kirgyzstan, Tajikixtan, Tuoácmeânixtan vaø
Udôbeâkixtan. Thaùng 6-1998, Lieân Hoäi ñoàng
Giaùm muïc AÙ chaâu ñaõ keát
naïp caùc ñòa phaän giaùm quaûn
toâng toøa Cadaécxtan vaø Xibeâria, caùc
giaùo ñòa töï quyeàn (sui juris)
Kirgyzstan, Tajikixtan, Tuoácmeânixtan vaø Udôbeâkixtan
laøm thaønh vieân lieân keát.