Trong nhöõng ngaøy naøy, soá caùc ñoaøn haønh höông tuoán veà Roma ñeå laõnh ôn Toaøn xaù raát ñoâng ñaûo; ngoaøi caùc ñoaøn cuûa YÙ, coøn coù nhieàu ñoaøn ñeán töø Phaùp, caùch rieâng töø caùc giaùo phaän mieàn Taây baéc: Rennes, Vannes, Le Mans, Laval, Saint Brieuc, Quimper, roài töø Paris, (ñoâng hôn caû goàm 1,500 ngöôøi) vaø töø hai giaùo phaän mieàn Nam: Aix vaø Dax. Taát caû caùc ñoaøn naøy ñeàu do caùc giaùm muïc giaùo phaän höôùng daãn.
Trong baøi töôøng thuaät hoâm nay veà nhöõng ngaøy cuûa Naêm Thaùnh taïi Roma, chuùng toâi xin phieân dòch baøi phoûng vaán cuûa ÑHY Jean-Marie Lustiger, TGM Paris, daønh cho Ñaøi Truyeàn hình SAT 2000 cuûa HÑGM YÙ, ñöôïc nhaät baùo coâng giaùo YÙ Avvenire (06.4.2000) ñaêng laïi.
ÑHY Jean Marie Lustiger hieän ñang höôùng daãn phaùi ñoaøn haønh höông Paris ñeán Roma cöû haønh Naêm Toaøn xaù. Cuoäc haønh höông khôûi söï töø thöù hai 03 vaø keát thuùc vaøo thöù saùu 07 thaùng tö 2000.
Hoûi - Kính thöa ÑHY, ngöôøi coâng giaùo Phaùp chuaån bò cuoäc haønh höông nhö theá naøo?
Ñaùp - Vôùi ñöùc tin vaø vôùi nieàm haân hoan. Ñaây laø moät bieán coá raát quan troïng ñoái vôùi Ñaát Nöôùc chuùng toâi. Chuùng toâi ñaõ soáng nhöõng ngaøy ñaày ôn phuùc cuûa Ngaøy theá giôùi Thanh nieân taïi Paris naêm 1997. Lôøi caàu chuùc cuûa toâi laø nhöõng ngaøy taïi Roma naøy seõ coøn toát ñeïp hôn nöõa.
Hoûi - Vieäc ñeán Roma naøy coù nghóa laø gì?
Ñaùp - Khoâng nhöõng chæ coù nghóa laø ñeán kính vieáng Toøa Pheâroâ, nhöng ñaây coøn laø nôi töû ñaïo cuûa Pheâroâ vaø Phaoloâ, böôùc ñaàu tieân cuûa Giaùo hoäi. Taïi ñaây, ôû Roma naøy, khôûi söï chaëng ñöôøng maø chuùng ta theo cho tôùi ngaøy Chuùa Kitoâ laïi ñeán trong vinh quang cuûa Ngöôøi.
Hoûi - Phaûn öùng taïi Phaùp nhö theá naøo veà vieäc ÑTC xin tha thöù "mea culpa"?.
Ñaùp - Nhieàu ngöôøi Phaùp cho raèng: ñaây laø moät lôøi thöïc coù tính caùch Kitoâ. Bôûi vì khoâng theå coù ñöùc tin thöïc, neáu khoâng coù vieäc coâng nhaän nhöõng laàm loãi cuûa mình. Laàm loãi cuûa caùc tín höõu Kitoâ laïi naëng neà hôn laàm loãi cuûa ngöôøi khaùc, bôûi vì chuùng ta ñaõ bieát tình yeâu thöông Thieân Chuùa, vaø toäi loãi laø moät söï xuùc phaïm ñeán Tình yeâu thöông Thieân Chuùa. Toâi nghó raèng "mea culpa" naøy raát quan troïng, nhaát laø trong moät xaõ hoäi, nhö xaõ hoäi chuùng ta ngaøy nay, ñöôïc xaây döïng treân hình aûnh, treân tính caùch beà maët. Toâi nghó raèng söï thaät naøy maïnh meõ hôn baát cöù dieãn vaên naøo.
Hoûi - Dö luaän daân chuùng Phaùp nhö theá naøo veà Ñaïi Toaøn xaù?
Ñaùp - Lôøi ñaàu tieân laø lôøi HY VOÏNG. Nöôùc Phaùp laø moät quoác gia raát giaàu coù, nhöng ngöôøi daân khoâng coù hy voïng. Chuùng ta phaûi coù vaø phaûi nuoâi hy voïng, bôûi vì chuùng tin vaøo Chuùa Kitoâ. Toâi nghó raèng Ñaïi Toaøn xaù laø khôûi ñaàu moät giai ñoaïn cuûa vieäc canh taân ñöùc tin taïi Ñaát nöôùc chuùng toâi.
Hoûi - Daán thaân môùi cuûa Giaùo hoäi Phaùp veà truyeàn thoâng xaõ hoäi dieãn tieán nhö theá naøo, caû trong laõnh vöïc Truyeàn hình vôùi kinh nghieäm cuûa KTO? (KTO = Kato: teân cuûa ñaøi truyeàn hình cuûa Giaùo phaän Paris, môùi ñöôïc thaønh laäp vaø ñöôïc söï giuùp ñôõ cuûa Ñaøi Truyeàn hình Giaùo hoäi YÙ SAT 2000, caùch rieâng veà phim aûnh, taøi lieäu veà Giaùo hoäi trung öông vaø veà ÑTC).
Ñaùp - Truyeàn thoâng laø moät vieäc raát khoù khaên. Muoán truyeàn thoâng chöa ñuû; caàn phaûi bieát noùi nöõa (bieát dieãn taû). Taïi Phaùp, hieän nay ñang coù moät cuoäc ñoái chieáu, moät cuoäc tranh luaän raát roäng raõi. Ñoái vôùi vieäc truyeàn thoâng xaõ hoäi, chuùng toâi coøn phaûi tieán nöõa, nhöng chuùng toâi hy voïng tieán caùch toát ñeïp hôn.
Hoûi - Taïi YÙ, vieäc ñoái chieáu vaên hoùa vaø chính trò veà gia ñình vaø veà söï soáng con ngöôøi (töø thuï thai cho ñeán cheát töï nhieân) ñang gaây neân nhieàu gay caán. Vaäy kinh nghòeäm cuûa Phaùp coù caùi gì hay ñeå chæ daãn cho caùc ngöôøi coâng giaùo YÙ khoâng?
Ñaùp - Kinh nghieäm cuûa Phaùp laø veà ñau khoå vaø va chaïm, khoâng phuø hôïp vôùi kinh nghieäm cuûa YÙ. Vieäc goùp coâng duy nhaát maø toâi thaáy coù theå trao taëng laø ñöøng sôï haõi söï thaät. Khoâng taán coâng, khoâng buùt chieán , nhöng chæ caàn noùi leân söï thaät. Trong caùch bình thaûn, hieáu hoøa, nhöng luoân luoân caàn noùi leân vaø nhaát laø laøm ñieàu söï thaät daïy.
Chöùng taù cuûa nhöõng ngöôøi trong ñoaøn haønh höông Phaùp.
Coâ Claudine, thuoäc giaùo phaän Aix-en-Provence, ñeán Roma nhö moät trong caùc ngöôøi töï nguyeän giuùp ñôõ caùc ngöôøi haønh höông. Nhöng trong nhöõng ngaøy naøy, coâ boû boä aùo rieâng cuûa caùc ngöôøi töï nguyeän, maëc nhö caùc ngöôøi khaùc, ñeå theo ñoaøn haønh höông Phaùp töø mieàn Taây baéc ñeán Roma. Coâ tuyeân boá vôùi phoùng vieân baùo Avvenire (06.4.2000) raèng: Hôõi Roma, ta caûm ôn ngöôi vì ñaõ tieáp ñoùn chuùng toâi noàng haäu nhö vaäy.
Roài coâ noùi theâm: Toâi coù theå noùi thay cho ñoaøn haønh höông ñeán töø Phaùp: Moïi ngöôøi ñeàu haøi loøng veà nhöõng cuoäc tieáp ñoùn. Toâi ñaõ coù dòp noùi chuyeän vôùi nhieàu ngöôøi trong ñoaøn vaø chieàu nay toâi seõ hôïp vôùi ñoaøn tham döï buoåi caàu nguyeän ban chieàu taïi Quaûng tröôøng Thaùnh Pheâroâ. Toâi xin nhaéc laïi: Moïi ngöôøi ñeàu haøi loøng veà kinh nghieäm ñang soáng vaø veà cuoäc tieáp ñoùn. Toâi tin raèng hoï seõ trôû laïi nhaø vôùi moät söï gia taêng maïnh meõ veà thieâng lieâng.
Baø Marie Claude, 60 tuoåi, thuoäc giaùo phaän Brest (Finisteøre) noùi: Chuùng toâi khoâng ñeán ñaây ñeå du ngoaïn. Ñaây laø moät cuoäc haønh höông Naêm Toaøn xaù. Haønh höông dó nhieân ñoøi hy sinh, phaûi meät nhoïc theå xaùc. Chieàu nay, trong giôø caàu nguyeän chung taïi Quaûng tröôøng Thaùnh Pheâroâ, toâi caûm thaáy moät nieàm vui lôùn lao, toâi ñaõ thaáy ñöùc tin cuûa toâi soáng laïi. Baø noùi theâm: Nöôùc Phaùp caàn coù nhöõng tín höõu Kitoâ bieát minh chöùng tình yeâu Chuùa Kitoâ trong theå thöùc môùi. Boån phaän chuùng toâi, caùc ngöôøi lôùn tuoåi, laø neâu göông saùng, caùch rieâng ñoái vôùi giôùi treû, bò laïc höôùng raát nhieàu bôûi neàn vaên hoùa moãi ngaøy moãi tuïc hoùa theâm.
OÂng Francis Quiviger, trong ñoaøn haønh höông, coù veû laø ngöôøi quí phaùi, vôùi nuï cuôøi, tuyeân boá: Thanh nieân Phaùp seõ laø nhöõng ngöôøi ñoùng vai troø chuû choát thaùng 8/2000 tôùi ñaây, Ngaøy theá giôùi Thanh nieân. Trong luùc naøy boån phaän cuûa caùc ngöôøi coù tuoåi, khoâng maéc baän nhieàu coâng vieäc nöõa, laø doïn ñöôøng cho hoï.
Cha Paul Berrou, tröôûng
ñoaøn haønh höông cuûa giaùo
phaän Quimper, noùi vôùi phoùng vieân
Avvenire: Nhieàu ngöôøi trong ñoaøn
ñeán Roma laàn thöù nhaát. Saùng
nay coù maáy ngöôøi trong ñoaøn
ræ tai toâi raèng: Taïi ñaây chuùng
ta ñöôïc hít thôû khí
trôøi cuûa Giaùo hoäi hoaøn caàu.
Cha Guellec, noùi tieáp, nhö ñeå boå
khuyeát cho cha Berrou: Toâi chuù yù quan saùt
caùc ngöôøi haønh höông, luùc
chuùng toâi kính vieáng Gieáng Röûa
toäi beân caïnh Ñeàn thôø Thaùnh
Gioan in Laterano. Leã nghi oân laïi lôøi
khaán höùa Pheùp Röûa toäi ñaõ
dieãn ra trong baàu khí caàu nguyeän raát
soát saéng. Thaät laø moät söï
kieän hoïa hieám ñoái vôùi
toâi; maáy phuùt tröôùc ñoù,
toâi khoâng nghó mình ñöôïc
chöùng kieán moät baàu khí nhö
vaäy. Trong taát caû caùc chaëng khaùc
cuûa cuoäc haønh höông, moïi ngöôøi
vaãn giöõ ñöôïc baàu khí
soát saéng nhö vaäy.