Tin Vatican: Theo thoâng caùo cuûa Phoøng Baùo Chí Toøa Thaùnh, thì Toång thoáng Nga, oâng Vladimir Putin ñaõ ñöôïc ÑTC Gioan Phaoloâ II tieáp kieán, vaøo luùc 6:30 chieàu thöù Hai, muøng 5 thaùng 6/2000. Veà noäi dung cuûa cuoäc gaëp gôõ, thoâng caùo cuûa Phoøng Baùo Chí Toøa Thaùnh chæ cho bieát vaén taét nhö sau: hai vò ñaõ baøn ñeán vai troø cuûa Toøa Thaùnh vaø cuûa Lieân Bang Nga trong tieán trình hoäi nhaäp giöõa Ñoâng vaø Taây. Toång thoáng Putin cho raèng Toøa Thaùnh coù söù maïng quan troïng trong tieán trình hoäi nhaäp naày.

 Trong khi ñoù thì Dö luaän baùo chí löu yù nhieàu ñeán chuyeán vieáng thaêm naøy cuûûa Vò Taân Laõnh ñaïo Nöôùc Nga taïi Vatican; ñoàng thôøi neâu leân nhöõng ñeà taøi coù theå ñöôïc thaûo luaän trong cuoäc gaëp gôõ quan troïng naøy.

 Dó nhieân, caùc vaán ñeà lieân heä ñeán Giaùo hoäi coâng giaùo seõ laø nhöõng ñeà taøi chính cuûa cuoäc gaëp gôõ naøy. Moät ñeà taøi khaùc chaéc chaén cuõng ñöôïc löu yù caùch rieâng laø vieäc môøi Ñöùc Gioan Phaoloâ II vieáng thaêm Nga. Roài caùc ñeà taøi lieân heä ñeán neàn hoøa bình theá giôùi vaø caùch rieâng chieán tranh taïi Cecenia. Tröôùc ñaây, Toång thoáng Mikhail Gorbaciov ñaõ môøi ÑTC vieáng thaêm Lieân xoâ vaø sau ñoù Toång thoáng Boris Eltsin cuõng laëp laïi lôøi môøi naøy, khi oâng tôùi Vatican. Nhöng chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC taïi Moscova vaãn bò Giaùo hoäi chính thoáng phaûn ñoái.

 Môùi ñaây trong chuyeán vieáng thaêm Tokyo, Ñöùc Alexis ñeä nhò, Giaùo chuû Giaùo hoäi chính thoáng Nga, tuyeân boá: Vieäc thaûo luaän veà chuyeán vieáng thaêm vaãn tieáp tuïc; nhöng treân phöông dieän thöïc teá, chöa coù gì ñöôïc quyeát ñònh vaø chöông trình cuûa chuyeán vieáng thaêm cuõng chöa ñöôïc phaùc hoïa. Ñöùc Giaùo chuû noùi theâm: Neáu cuoäc gaëp gôõ thöïc söï coù, caàn phaûi chuaån bò töông xöùng vaø dó nhieân khoâng phaûi chæ laø moät cuoäc gaëp gôõ "bieåu dieãn" treân ñaøi truyeàn hình. Lôøi tuyeân boá ngoaïi giao naøy noùi leân nhieàu khoù khaên. Trong nhöõng ngaøy vöøa qua, Ñöùc Alexis ñeä nhò coøn tuyeân boá maïnh meõ hôn vaø coù tính caùch ñe doïa raèng: Toång thoáng Putin môøi Ñöùc Gioan Phaoloâ II vieáng thaêm Moscowa; nhöng oâng cuõng neân nhôù raèng: taïi Nga coù tôùi 80% daân cö theo Giaùo hoäi chính thoáng Nga (thöïc söï chæ coù 5% thöïc haønh ñaïo). Ñaây laø moät soá phieáu raát quan troïng cho vieäc baàøu cöû cuûa OÂng. Vò Giaùo chuû quaû quyeát: Tröôùc chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II, vaán ñeà Giaùo Hoäi Coâng Giaùo chieâu moä caùc tín höõu cuûa Giaùo hoäi chính thoáng, caàn ñöôïc giaûi quyeát döùt khoaùt. Giaùo hoäi chính thoáng vaãn töï cho mình coù ñoäc quyeàn taïi Nga trong quaù khöù cuõng nhö hieän taïi vaø luoân luoân toá caùo Giaùo hoäi coâng giaùo chieâu moä tin höõu cuûa mình. Cho tôùi nay, Giaùo hoäi chính thoáng Nga laø giaùo hoäi duy nhaát vaãn giöõ laäp tröôøng khoâng "gaàn guõi" Giaùo hoäi Roma. Cöïu Toång thoáng Boris Eltsin laø moät tín höõu chính thoáng suøng ñaïo, ñaõ daønh nhieàu ñaëc aân cho Giaùo hoäi chính thoáng trong saéc leänh 1997. Nhöng thaùi ñoä cuûa Taân toång thoáng laïi khaùc haún.

 Cho duø laø moät tín höõu chính thoáng, Toång thoáng Putin chuû tröông phaûi coù moät cuoäc gaëp gôõ sôùm heát söùc vôùi Ñöùc Gioan Phaoloâ II, vì oâng bieát raèng: ngaøi laø moät nhaân vaät uy tín nhaát treân theá giôùi hieän nay. Caùch ñaây khoâng laâu, oâng tuyeân boá: Cuoäc gaëp gôõ giöõa Vatican vaø Moscowa seõ giaûi quyeát ñöôïc nhieàu vaán ñeà vaø söï coäng taùc giöõa hai beân seõ goùp phaàn raát lôùn cho neàn hoøa bình theá giôùi.

 Thaùi ñoä cuûa Toång Thoáng Putin ñoái vôùi Giaùo hoäïi chính thoáng ñaõ ñöôïc bieåu loä roõ raøng ngay töø luùc oâng leân caàm quyeàn taïi Ñieän Caåm Linh. Ngaøy moàng 10 thaùng Gieâng 2000, luùc coøn taïm quyeàn Toång thoáng, sau khi Toång thoáng Boris Eltsin töø chöùc, oâng ñaõ kyù moät saéc leänh veà an ninh quoác gia, nhaèm thay theá saéc leänh cuûa cöïu Toång thoáng Eltsin naêm 1997. Taát caû ñeàu löu yù raèng: saéc leänh môùi döï tính: trong tröôøng hôïp bò ñe doïa veà an ninh quoác gia, tröôùc tieân, Nga coù quyeàn xöû duïng caû bom nguyeân töû. Nhöng khoâng moät ngöôøi naøo löu yù ñeán ñieåm quan troïng khaùc trong saéc leänh môùi saùnh vôùi saéc leänh naêm 1997. OÂng khoâng ñaû ñoäng gì ñeán vai troø cuûa Giaùo hoäi chính thoáng trong vieäc baûo veä caùc giaù trò thieâng lieâng cuûa daân toäc Nga, cuõng khoâng nhaéc ñeán "vai troø phaù huûy" cuûa caùc giaùo phaùi khaùc. Ñöôïc ghi trong saéc leänh naêm 1997, "vai troø phaù huûy" naøy ñaõ ñöôïc thay theá trong saéc leänh môùi (naêm 2000) baèng nhöõng lôøi leõ nheï nhaøng hôn: thay vì noùi: "vai troø phaù huûy", thì laïi noùi: "aûnh höôûng tieâu cöïc cuûa caùc nhaø truyeàn giaùo ngoaïi quoác". Saéc leänh môùi khoâng coøn daønh nhieàu öu tieân vaø ñaëc aân cho ba toân giaùo, ñöôïc coi laø truyeàn thoáng taïi Nga: Chính thoáng, Hoài giaùo vaø Phaät giaùo; tuy nhieân Saéc leänh môùi vaãn duy trì moät söï kieåm soaùt caùc nhaø truyeàn giaùo ngoaïi quoác, ñeå traùnh nhöõng "aûnh höôûng tieâu cöïc cuûa caùc vò naøy".

 Ngaøy 26 thaùng 3/2000, Toång thoáng Putin kyù moät saéc leänh gia haïn cho ñeán cuoái naêm 2000 vieäc "ñaêng kyù" chính thöùc cuûa caùc toå chöùc toân giaùo ngoaïi quoác. Cuõng saéc leänh naøy aán ñònh caùc toå chöùc toân giaùo khoâng ñaêng kyù PHAÛI bò giaûi taùn do phaùp luaät. Traùi laïi saéc leänh cuõ 1997 ghi roõ: COÙ THEÅ bò giaûi taùn.

 Moät cöû chæ khaùc cuûa Toång thoáng Putin caàn löu yù: Dòp leã Phuïc sinh vöøa qua, oâng daõ tham döï Phuïng vuï chính thoáng taïi Pietroburg, thaønh phoá queâ höông cuûa oâng. Trong dòp naøy, oâng mang theo caû Boä tröôûng Ngoaïi giao, oâng Ivanov. Nhöng ngaøy moàng 7 thaùng 5/2000, trong leã nghi tuyeân theä nhaäm chöùc taïi Ñieän Caåm Linh, nhöõng khía caïnh toân giaùo ñöôïc coi nhö ngoaøi leà, taùch bieät haún khoûi khía caïnh chính trò. Ban leã nghi ñaõ löu yù ñeán vieäc xeáp ñaët ñaïi dieän caùc toân giaùo treân caáp baäc bình ñaúng, keå caû hai vò ñaïi dieän cao caáp cuûa Giaùo hoäi coâng giaùo, Ñöùc TGM Tadeuz Kondrusewicz, giaùm quaûn Toâng toøa Mieàn Nga Chaâu AÂu vaø Ñöùc TGM George Zur, taân söù thaàn Toøa Thaùnh taïi Moscova.

 Taát caû caùc söï vieäc treân ñaây xem ra xaùc nhaän söï giaù laïnh roõ raøng trong moái quan heä caù nhaân giöõa Toång thoáng Putin vaø Ñöùc Giaùo chuû Alexis ñeä nhò; söï giaù laïnh naøy ñöôïc nghe noùi ñeán moãi ngaøy moãi nhieàu taïi Mosowa. Dó nhieân nhöõng göông muø veà taøi chaùnh môùi ñaây khoâng coù lôïi gì cho Ñöùc Giaùo chuû Alexis. Toøa Giaùo chuû lieân luïy vaøo nhöõng vuï buoân baùn ñöôïc Toång thoáng Eltsin daønh rieâng cho vôùi muïc ñích giuùp ñôõ giaùn tieáp veà kinh teá cho giaùo hoäi naøy. Nhöng neáu coù söï giaù laïnh thöïc, thì söï giaù laïnh naøy do nhöõng ñoøi hoûi chính trò cuûa Toång thoáng hôn laø toân giaùo.

 Toång thoáng Putin muoán ñaët quyeàn cuûa Nhaø Nöôùc vaøo trung taâm vaø ñaët döôùi quyeàn kieåm soaùt cuûa Ñieän Caåm Linh nhöõng ñaëc aân trong quaù khöù ñaõ daønh cho caùc Coäng hoøa vaø caùc mieàn, caùch rieâng nhöõng ñaëc aân ñaõ ñöôïc ghi trong saéc leänh naêm 1997. Trong saéc leänh naøy, vieäc töï do phuïng töï ñöôïc daønh rieâng cho ba toân giaùo truyeàn thoáng: Chính thoáng, Hoài giaùo vaø Phaät giaùo.

 Trong caùc mieàn quan troïng, nhö mieàn Tatarstan, ña soá theo Hoài giaùo hoaëc mieàn Kalmucchia, nôi Phaät giaùo chieám ñaïi ña soá, giaây lieân keát giöõa caùc chuûng toäc toân giaùo vaø quyeàn bính ñòa phöông raát chaët cheõ. Toång thoáng khoù coù theå thay ñoåi. Chieán tranh taïi Cecenia trong mieàn Caucaso laø moät baøi hoïc raát ñau thöông vaø cuõng laø moät baùo hieäu veà nguy hieåm cuûa Hoài giaùo.

 Ñoái vôùi Giaùo hoäi coâng giaùo, Cha Stanislaw Opela, thö kyù HÑGM Nga, nhaán maïnh raèng: Trong caùc mieàn xa Moscowa, thöôøng gaëp nhieàu khoù khaên hôn, nhöng taïi caùc giaùo xöù coâng vieäc tieán trieån khaû quan. Cha Mariano Serra, thuoäc Doøng Claret, chuû tòch Lieân hieäp caùc Tu só nam, nöõ taïi Nga, laïi nhaán maïnh ñeán "con ngöôøi cuûa Toång thoáng môùi". Ngaøi noùi: Toång thoáng Putin thöôøng nhaéc ñeán "chính saùch ñoäc taøi cuûa phaùp luaät". Nhieàu ngöôøi hoà nghi raèng: trong thöïc teá, oâng muoán noùi: "Luaät phaùp laø chính toâi". OÂng muoán taäp trung quyeàn haønh, ñoù laø moät söï kieâïn quaù roõ raøng.

 Luaät sö Galina Krylova, ngöôøi giuùp ñôõ nhieàu coäng ñoàng toân giaùo trong moái quan heä vôùi Nhaø Nöôùc, tuyeân boá: Luaät 1997 coù tính caùch kyø thò; nhöng quyeàn haønh ñòa phöông caøng ngaøy caøng trôû neân teä hôn. Hôn nöõa Vieän Baûo Hieán tuyeân boá moät caùch ñaùng lo ngaïi raèng: "Trong nhöõng tình hình nhaát ñònh, Nhaø Nöôùc coù quyeàn can thieäp vaøo caùc hoaït ñoäng truyeàn giaùo". Cha Mariano Sera keát luaän: Khoâng phaûi ngaãu nhieân Toång thoáng Putin muoán vieáng thaêm Vatican ngay sau khi nhaän chöùc vuï. Ñaøng khaùc cuõng khoâng phaûi tình côø: taïi Moscowa vieäc noùi ñeán moät chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II moãi ngaøy moãi ñöôïc phoå bieán maïnh meõ hôn. Moät ñaøng oâng muoán kieåm soaùt caùc hoaït ñoäng cuûa caùc nhaø truyeàn giaùo ngoaïi quoác, caùch rieâng caùc vò ñeán töø Hoa kyø. Caùc vò naøy töùc khaéc ñöôïc ghi vaøo soå cuûa cô quan an ninh, ñeå ñöôïc theo doõi cho bieát thöïc söï coù phaûi laø nhöõng nhaân vieân "CIA" traù hình khoâng. Ñaøng khaùc, OÂng muoán thu heïp laïi söùc eùp cuûa caùc toân giaùo truyeàn thoáng: Chính thoáng, Hoài giaùo vaø Phaät giaùo; ñoàng thôøi saün saøng ñoái thoaïi vôùi Giaùo hoäi coâng giaùo vaø môû moät con ñöôøng môùi trong moái quan heä ngoaïi giao vôùi moät uy tín lôùn lao cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II. Vì theá, oâng ñaõ muoán ñeán Vatican thaûo luaän vôùi ÑTC vaø môøi ngaøi vieáng thaêm Moscowa.
 
 

Back to Radio Veritas Asia Home Page