"Naày toâi laø toâi tôù Chuùa, toâi xin vaâng nhö lôøi ngaøi truyeàn" (kinh angelus)
Thöa Ñöùc Giaùo
Chuû, Chö Huynh Giaùm Muïc, Linh Muïc Quaûn
Thuû Ñeàn Thôø,
Anh chò em thaân meán,
Ngaøy 25 thaùng 3 naêm 2000, Leã Troïng Truyeàn Tin trong Ñaïi Naêm Thaùnh, toaøn theå Giaùo Hoäi höôùng nhìn veà Nazareth. Toâi ñaõ mong öôùc ñöôïc trôû laïi thaønh phoá cuûa Chuùa Gieâsu, ñeå caûm nghieäm moät laàn nöõa, khi tieáp xuùc vôùi nôi choán naày, (caûm nghieäm) söï hieän dieän cuûa moät ngöôøi nöõ ñaõ ñöôïc Thaùnh Augustinoâ vieát ñeán nhö sau: "Thieân Chuùa choïn ngöôøi meï maø ngaøi ñaõ döïng neân; vaø Thieân Chuùa döïng neân ngöôøi nöõ maø ngaøi ñaõ choïn" (trích Baøi Giaûng soá 69,3, 4). Nhö theá, thaät laø deã hieåu taïi sao moïi theá heä goïi Meï Maria laø keû coù phuùc (x. Lk 2, 48). Toâi xin chaøo Ñöùc Giaùo Chuû Michel Sabbah vaø caùm ôn ngaøi vì nhöõng lôøi giôùi thieäu. Cuøng vôùi Ñöùc Toång Giaùm Muïc Boutros Mouallem vaø taát caû ---- Giaùm Muïc, Linh Muïc, tu só nam nöõ, vaø giaùo daân - toâi vui möøng leân trong hoàng aân ñöôïc cöû haønh caùch long troïng nhö hoâm nay ñaây. Toâi sung söôùng ñöôïc dòp chaøo thaêm Linh Muïc Toång Phuïc Vuï cuûa doøng Phanxicoâ, Cha Giacomo Bini, vì ñaõ ñoùn tieáp toâi ñeán ñaây, vaø cuõng sung söôùng ñöôïc noùi leân cuøng cha Quaûn Thuû Thaùnh Ñòa, cha Giovanni Battistelli vaø nhöõng anh em linh muïc thuoäc Giaùo Haït Thaùnh Ñòa, (noùi leân) loøng ngöôõng moä cuûa toaøn theå Giaùo Hoäi vì loøng soát meán anh em coù khi thi haønh ôn goïi duy nhaát cuûa anh em. Vôùi loøng bieát ôn, Toâi caûm phuïc loøng trung thaønh cuûa anh em ñoái vôùi coâng vieäc boån phaän maø chính thaùnh Phanxicoâ ñaõ trao cho anh em, vaø ñaõ ñöôïc caùc vò giaùo hoaøng trong lòch söû xaùc nhaän.
2. Chuùng ta quy tuï nôi ñaây ñeå cöû haønh Maàu Nhieäm cao caû, ñaõ ñöôïc hoaøn taát taïi nôi naày, caùch ñaây 2000 naêm. Thaùnh söû Luca ñaët bieán coá moät caùch roõ raøng trong thôøi gian vaø nôi choán nhö sau: "Vaøo thaùng thöù saùu, söù thaàn Gabriel ñöôïc Thieân Chuùa sai ñeán moät thaønh ôû Galileâ, teân laø Nazareth, ñeán vôùi moät trinh nöõ ñaõ ñính hoân vôùi Giuse... Trinh nöõ ñoù laø Maria" (1, 26- 27). Nhöng ñeå hieåu ñöôïc ñieàu gì ñaõ xaûy ra taïi Nazareth caùch ñaây 2,000 naêm, chuùng ta phaûi trôû laïi vôùi baøi ñoïc trích töø thô Do Thaùi. Baûn vaên laøm cho chuùng ta coù theå laéng nghe maåu ñoái thoaïi giöõa Thieân Chuùa Cha vaø Chuùa Con, lieân quan ñeán yù ñònh cuûa Thieân Chuùa ngay töø thuôû ñôøi ñôøi. "Cha khoâng muoán hy teá vaø leã vaät, nhöng ñaõ chuaån bò cho con moät thaân xaùc. Cha khoâng thích nhöõng leã vaät toaøn thieâu hay nhöõng hy teá ñeàn toäi. Vaø con xin thöa: Laïy Cha, naày con ñaây, con ñeán ñeå thöïc hieän thaùnh yù Cha" (Lc 10, 5- 7). Thô Do Thaùi muoán noùi vôùi chuùng ta raèng: trong söï vaâng phuïc thaùnh yù Thieân Chuùa Cha, Ngoâi Lôøi Haèng Höõu ñeán giöõa chuùng ta ñeå daâng Hy Teá vöôït treân moïi hy teá khaùc ñaõ ñöôïc daâng leân trong thôøi Cöïu Öôùc. Ngaøi laø leã vaät troïn haûo vaø ñôøi ñôøi coù söùc cöùu roãi theá giôùi.
Chöông trình cuûa Thieân Chuùa ñaõ ñöôïc maïc khaûi töø töø trong Cöïu Öôùc, nhaát laø nôi nhöõng lôøi cuûa Tieân Tri Isaia, maø chuùng ta môùi vöøa nghe nhö sau: Chính Thieân Chuùa seõ cho con thaáy moät daáu laï; ñoù laø: moät trinh nöõ seõ mang thai, vaø sinh con trai roài ñaët teân cho laø Emmanuel, Thieân Chuùa ôû cuøng chuùng ta (Is 7, 14). Emmanuel, Thieân Chuùa ôû cuøng chuùng ta. Baèng nhöõng lôøi treân, bieán coá duy nhaát ñaõ xaûy ra taïi Nazareth vaøo thôøi vieân maõn, ñöôïc keå laïi cho chuùng ta; vaø chính ñaây laø bieán coá naày maø chuùng ta cöû haønh vôùi nieàm vui vaø haïnh phuùc to lôùn.
3. Cuoäc Haønh Höông Naêm Thaùnh cuûa chuùng ta ñaõ laø moät haønh trình trong tinh thaàn, ñöôïc baét ñaàu theo veát chaân cuûa Toå Phuï Abraham, "ngöôøi cha cuûa chuùng ta trong ñöùc tin" (Roman Canon; x. Rom 4, 11- 12). Cuoäc haønh trình ñoù hoâm nay ñöa chuùng ta ñeán Nazareth, nôi chuùng ta gaëp ñöôïc Ñöùc Maria, ngöôøi con gaùi ñích thaät nhaát cuûa toå phuï Abraham. Hôn ai heát, Meï Maria coù theå daïy cho chuùng ta bieát yù nghóa theá naøo laø soáng ñöùc tin cuûa cha oâng chuùng ta. Meï Maria roõ raøng khaùc bieät vôùi toå phuï Abraham trong nhieàu neùt; nhöng nhìn moät caùch saâu xa hôn, thì "ngöôøi baïn cuûa Thieân Chuùa" (töùc oâng Abraham) (x. Is 41, 8) vaø "ngöôøi nöõ treû tuoåi taïi Nazareth" (töùc Meï Maria), caû hai thaät laø gioáng nhau. Caû hai ñeàu laûnh nhaän lôøi höùa kyø dieäu cuûa Thieân Chuùa. OÂng Abraham seõ ñöôïc laøm cha, vaø töø ngöôøi con trai naày, moät daân toäc cao troïng phaùt sinh. Meï Maria cuõng seõ trôû neân Meï cuûa Ñaáng Thieân Sai, Ñaáng ñöôïc xöùc daàu. Söù thaàn Gabriel noùi: "Haõy nghe ñaây, Baø seõ mang thai vaø sinh haï moät ngöôøi con.. Thieân Chuùa seõ ban cho Ngöôøi ngai vaøng cuûa Vua Ñavid.. vaø nöôùc Ngöôøi seõ khoâng bao giôø cuøng". (Lc 1, 31- 33).
Ñôùi vôùi caû hai, meï Maria vaø toå phuï Abraham, lôøi höùa cuûa Thieân Chuùa ñeán nhö moät ñieàu hoaøn toaøn baát ngôø. Thieân Chuùa can thieäp trong neáp soáng haèng ngaøy cuûa con ngöôøi, ñoåi thay nhòp ñoä ñuùng vaø nhöõng chôø ñôïi thöôøng leä cuûa hoï. Ñoái vôùi caû hai, Meï Maria vaø Toå Phuï Abraham, lôøi höùa xem ra nhö khoâng theå thöïc hieän ñöôïc. Baø Sarrah, vôï cuûa Abraham, thì laïi son seû, trong khi ñoù Meï Maria thì chöa keát hoân; Meï hoûi: "Laøm sao coù theå ñöôïc, vì toâi giöõ mình ñoàng trinh (Lc 1, 34).
4. Gioáng nhö toå phuï Abraham, Meï Maria ñöôïc môøi goïi thöa Vaâng, chaáp nhaän moät ñieàu chöa bao giôø xaûy ra. Baø Sarah laø ngöôøi ñaàu tieân trong soá nhöõng ngöôøi nöõ son seû trong Kinh Thaùnh ñöôïc mang thai nhôø quyeàn naêng cuûa Thieân Chuùa, cuõng gioáng nhö baø EÂlisabeth seõ laø keû cuoái cuøng. Söù thaàn Gabriel noùi veà tröôøng hôïp cuûa Baø EÂlisabeth ñeå baûo ñaûm cho Meï Maria nhö sau: "Haõy bieát raèng: ngöôøi baø con EÂlisabeth trong luùc tuoåi giaø ñaõ ñöôïc mang thai" (Lc 1, 36).
Gioáng nhö toå phuï Abraham, Meï Maria phaûi ñi qua trong boùng toái, trong ñoù Meï phaûi tin töôûng vaøo Ñaáng ñaõ keâu goïi Meï. Vaø caû thaéc maéc cuûa Meï "Laøm sao vieäc ñoù coù theå ñöôïc?" cuõng gôïi leân yù nghóa naày laø Meï Maria ñaõ saún saøng thöa Vaâng, maëc cho nhöõng sôï haõi vaø khoâng chaéc chaén. Meï Maria khoâng hoûi lôøi Höùa laø ñieàu coù theå thöïc hieän hay khoâng, nhöng Meï chæ thaéc maéc laøm sao ñieàu ñoù coù theå hoaøn thaønh. Vì theá, khoâng coøn laø vieäc baát ngôø nöõa, khi Meï Maria cuoái cuøng noùi leân lôøi Xin Vaâng (Fiat): "Naày toâi laø nöõ tì cuûa Thieân Chuùa. Xin haõy thöïc hieän nôi toâi nhö lôøi ngaøi truyeàn" (Lc 1, 38). Vôùi nhöõng lôøi treân, Meï Maria cho thaáy meï nhö laø ngöôøi con thaät söï cuûa toå phuï Abraham, vaø Meï trôû thaønh Meï cuûa Chuùa Kitoâ vaø laø Meï cuûa nhöõng keû tin.
5. Ñeå tieán saâu xa hôn vaøo trong Maàu Nhieäm, chuùng ta haõy nhìn laïi giai ñoaïn toå phuï Abraham haønh trình, sau khi ñaõ laønh nhaän lôøi Höùa. Ñoù laø khi ngaøi tieáp ñoùn vaøo nhaø ba ngöôøi khaùch laï (x. Stk 18, 1- 15) vaø daâng leân ba vò söï toân thôø chæ daønh cho Thieân Chuùa; Kinh Thaùnh vieát: Ngaøi nhìn thaáy ba ngöôøi vaø cuùi mình toân thôø moät Ñaáng (tres vidit et unum adoravit). Cuoäc gaëp gôõ huyeàn nhieäm naày loan baùo cho bieán coá Truyeàn Tin sau naày, khi Meï Maria ñöôïc ñöa vaøo trong söï hieäp thoâng vôùi Chuùa Cha, Chuùa Con vaø Chuùa Thaùnh Thaàn. Nhôø qua lôøi Xin Vaâng maø Meï Maria ñaõ thöa leân taïi Nazareth, vieäc Nhaäp Theå trôû thaønh söï hoaøn taát kyø dieäu cuoäc gaëp gôõ cuûa toå phuï Abraham vôùi Thieân Chuùa. Nhö theá, theo veát chaân cuûa toå phuï Abraham, chuùng ta ñeán Nazareth ñeå haùt leân nhöõng lôøi chuùc tuïng ngöôøi nöõ "maø nhôø qua ñoù aùnh saùng ñöôïc moïc leân chieáu soi maët ñaát" (Ca Vònh Kính Möøng Nöõ Vöông Thieân Ñaøng).
6. Nhöng chuùng ta ñeán ñaây cuõng ñeå cuøng khaån caàu vôùi Meï. Nhö nhöõng khaùch löõ haønh treân ñöôøng tieán ñeán ngaøn naêm thöù ba cuûa kyû nguyeân kitoâ, chuùng ta khaån xin Meï Thieân Chuùa ñieàu gì ñaây? Ñaây laø nôi maø Ñöùc Phaoloâ VI, khi ngaøi ñeán vieáng thaêm Nazareth, ñaõ goïi laø "tröôøng hoïc cuûa Phuùc AÂm", nôi "chuùng ta hoïc nhìn leân vaø laéng nghe, hoïc suy nghó vaø ñi saâu vaøo trong yù nghóa saâu xa vaø huyeàn nhieäm cuûa vieäc heát söùc ñôn sô, heát söùc khieâm toán vaø heát söùc ñeïp ñeõ Con Thieân Chuùa ngöï ñeán" (trích Lôøi Ngoû cuûa Ñöùc Phaoloâ VI taïi Nazareth, muøng 5 thaùng Gieâng naêm 1964). Tröôùc heát toâi khaån caàu cho coâng cuoäc canh taân trong ñöùc tin cuûa taát caû moïi con caùi trong Giaùo Hoäi. Moät söï canh taân saâu xa trong ñöùc tin: chôù khoâng phaûi chæ moät thaùi ñoä chung chung, nhöng laø moät thaùi ñoä can ñaûm vaø yù thöùc tuyeân xöng lôøi kinh Tin Kính: "Bôûi quyeàn pheùp Chuùa Thaùnh Thaàn, Ngöôøi ñaõ nhaäp theå trong loøng Ñöùc Trinh Nöõ Maria, vaø ñaõ laøm Nguôøi".
Taïi Nazareth, nôi Chuùa Gieâsu "lôùn leân trong söï khoân ngoan, trong tuoåi taùc vaø trong aân suõng, tröôùc maët Thieân Chuùa vaø con ngöôøi" (Lc 2, 52), toâi khaån xin Thaùnh Gia Ñình haõy soi saùng cho taát caû moïi ngöôøi Kitoâ bieát baûo veä gia ñình choáng laïi quaù nhieàu haêm doïa hieän nay xuùc phaïm ñeán baûn chaát, söï oån ñònh vaø söù maïng cuûa gia ñình.
Toâi xin taän hieán caùc gia ñình taïi Thaùnh Ñòa, caùc gia ñình treân khaép theá giôùi, cho Meï Maria, Meï cao caû cuûa Thieân Chuùa (Theotokos).
Taïi Nazareth, nôi Chuùa Gieâsu baét ñaàu taùc vuï coâng khai rao giaûng. Toâi khaån caàu Meï Maria trôï giuùp cho Giaùo Hoäi khaép nôi bieát rao giaûng Tin Möøng cho ngöôøi ngheøo, nhö Chuùa ñaõ laøm (x.Lc 4, 18). Trong "naêm hoàng aân cuûa Thieân Chuùa" naày, toâi khaån caàu Meï haõy daïy chuùng ta bieát con ñöôøng soáng khieâm toán vaø vui töôi vaâng phuïc Tin Möøng trong khi phuïc vuï anh chò em, khoâng thieân vò, khoâng thaønh kieán.
"Laïy Meï cuûa Ngoâi
Lôøi nhaäp theå, xin ñöøng cheâ
boû nhöõng lôøi con khaån xin, nhöng
xin thöông nghe vaø nhaäm lôøi con,
theo loøng nhaân töø cuûa Meï. Amen"
(kinh Memorare, xin haõy nhôù).