Chuyeán vieáng thaêm lòch söû cuûa Toång thoáng Nam Haøn, oâng Kim Dae Jung, taïi Baéc Haøn, töø 13 ñeán 15 thaùng 6/2000, gaây neân nhieàu ngaïc nhieân tröôùc dö luaän theá giôùi. Trong ba ngaøy, oâng ñaõ thu löôïm ñöôïc nhöõng thaønh quaû ngoaøi söï töôûng töôïng cuûa ngöôøi daân trong caû hai mieàn Nam-Baéc Ñaïi Haøn, bò phaân chia töø naêm 1953. Chuyeán vieáng thaêm lòch söû naøy coøn aûnh höôûng caû ñeán caùc vaán ñeà toân giaùo. Giaùo hoäi coâng giaùo Nam Haøn töø naêm 1965 ñaõ môû chieán dòch caàu nguyeän cho vieäc thoáng nhaát vaø hoøa bình Ñaát nöôùc. Ñöùng tröôùc nhöõng thaønh quaû toát ñeïp, dó nhieân coøn raát nhieàu vaán ñeà khoù khaên caàn giaûi quyeát, Giaùo hoäi coâng giaùo Nam Haøn khoâng theå khoâng vui möøng veà nhöõng ñoùng goùp tích cöïc cuûa mình töø nhieàu naêm nay. Söï vui möøng naøy ñöôïc theå hieän trong cuoäc phoûng vaán Ñöùc Cha Nicolas Cheong Jin-suk, TGM giaùo phaän Haùn Thaønh, thuû ñoâ Nam Haøn, daønh cho Tuaàn baùo "Gia Ñình Kitoâ" (Famiglia Cristiana) baèng tieáng YÙ, soá ra ngaøy 25 thaùng 6/2000.
Ñöùc Cha Cheong Jin-Suk, naêm nay 69 tuoåi; naêm 1970, ñöôïc boå nhieäm laøm Giaùm muïc giaùo phaän Ch'ongju; thaùng 5 naêm 1998, ñöôïc thaêng TGM Giaùo phaän Haùn Thaùnh, keá vò Ñöùc Hoàng Y Stephen Kim Sou-hwan, hoài höu ngaøy 28.5.1998, luùc 76 tuoåi. Tuy laø moät vò laõnh ñaïo raát uy tín vaø ñöôïc toân troïng trong vaø ngoaøi nöôùc, ÑHY KIM khoâng coi mình laø ngöôøi caàn thieát, hay khoâng theå thay theá. Ngaøi ñaõ xin ÑTC cho töø chöùc, khoâng phaûi vì lyù do söùc khoûe, nhöng vì ñaõ ñaày 75 tuoåi.
Ñoái vôùi caùc khaùch vieáng thaêm, Ñöùc TGM Nicolas Cheong Jin-Suk ñeàu trao taëng moät traøng haït raát ñaëc bieät. Giöõa caùc haït, coù xen moät töôïng aûnh nhoû maï vaøng, ñöôïc laøm theo hình Baùn ñaûo Ñaïi Haøn: moät beân coù aûnh Thaùnh giaù, beân kia ghi chöõ "Thoáng nhaát". Ñaây laø giaác mô cuûa daân toäc Ñaïi Haøn, moät giaác mô caàn ñöôïc thöïc hieän baèng moät chieán dòch caàu nguyeän.
Sau ñaây laø cuoäc phoûng vaán Ñöùc TGM daønh cho Tuaàn baùo Famiglia Cristiana. Chuùng toâi xin dòch laïi nguyeân vaên.
Hoûi - Thöa Ñöùc Cha Cheong, Ñöùc Cha nhaän ñònh nhö theá naøo veà cuoäc gaëp gôõ giöõa hai vò laõnh ñaïo cuûa hai mieàn Ñaïi Haøn?
Ñaùp - Toâi tin raèng: cuoäc gaëp gôõ ñaõ laø moät ôn ñaëc bieät Chuùa ban cho daân toäc Ñaïi Haøn trong Naêm Toaøn xaù naøy. Laø Giaùo hoäi, chuùng toâi trong nhöõng naêm naøy ñaõ giuùp ñôõ nhieàu cho Baéc Haøn, hôn 7 trieäu Myõ Kim; ngoaøi ra Chính phuû Nam Haøn cuõng giuùp ñôõ raát nhieàu nöõa. Nhöõng vuï can thieäp naøy dó nhieân ñaõ taïo neân baàu khí tích cöïc chung quanh cuoäc hoïp thöôïng ñænh vöøa qua.
Hoûi - Tình hình caùc ngöôøi coâng giaùo mieàn Baéc nhö theá naøo? Hieän nay coù bao nhieâu, soáng nhö theá naøo?
Ñaùp - Naêm 1945 coù khoaûng 50 ngaøn ngöôøi coâng giaùo. Trong naêm 1949, Chính phuû coäng saûn baét giam caùc linh muïc Ñaïi haøn vaø truïc xuaát caùc linh muïc ngoaïi quoác. Chuùng toâi khoâng ñöôïc tin gì veà caùc linh muïc bò giam tuø, chuùng toâi nghó hoï ñaõ cheát caû roài. Ngaøy nay, theo döï tính cuûa chuùng toâi, ngöôøi coâng giaùo Baéc Haøn coøn khoaûng ba ngaøn.
Hoûi - Nhöng hoï laø nhöõng ngöôøi coâng giaùo thöïc khoâng? Caùc linh muïc qua laïi Baéc Haøn toû ra daáu hoà nghi gì chaêng?
Ñaùp - Coù, xem ra hoï laø nhöõng ngöôøi quaù soát saéng, suøng ñaïo. Thaäm chí trong luùc cöû haønh caùc leã nghi, hoï ca haùt hay hôn caû caùc ngöôøi coâng giaùo mieàn Nam. Chuùng toâi hoà nghi raèng: Ñaûng ñaõ chuaån bò chu ñaùo tröôùc, ñeå toû ra raèng Chính phuû mieàn Baéc uûng hoä töï do toân giaùo.
Hoûi - Ngaøy nay, Chuû tòch Kim Chaùnh Nhaät (Kim Jong Il) môøi ÑTC vieáng thaêm mieàn Baéc Ñaïi Haøn. Nhöng laøm caùch naøo thöïc hieän ñöôïc chuyeán vieáng thaêm naøy, neáu trong luùc chính Ñöùc Cha cuõng khoâng coù theå ñeán vieáng thaêm Bình Nhöôõng ñöôïc? (Neân nhôù: Ñöùc Cha Cheong cuõng laø Giaùm quaûn Toâng Toøa mieàn Baéc nöõa).
Ñaùp - Ñeå coù theå thöïc hieän chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC taïi Baéc Haøn, vôùi tö caùch laø Giaùm quaûn Toâng Toøa Bình Nhöôõng, toâi phaûi chuaån bò vaø ñoùn tieáp ÑTC luùc ngaøi ñeán. Nhöng cho tôùi luùc naøy Nhaø Caàm quyeàn Baéc Haøn coøn ñaët nhieàu ñieàu kieän raát nghieâm ngaët cho chuyeán vieáng thaêm cuûa toâi. Tuy nhieân, khi naøo coù cô hoäi, töùc khoâng coøn nhöõng ñieàu kieän nöõa, toâi hy voïng ñeán ñöôïc.
Hoûi - Chính phuû mieàn Baéc ñaët ra nhöõng ñieàu kieän naøo?
Ñaùp - Toâi khoâng theå ñi vaøo chi tieát; nhöng cuõng laø chính nhöõng ñieàu kieän hoï ñaët ra cho Vò Tieàn Nhieäm cuûa toâi, Ñöùc Hoàng Y Kim. Lôøi môøi chính thöùc seõ khoâng ñeán, neáu toâi khoâng mang theo moät soá lôùn vieän trôï vaät chaát.
Hoûi - Ñöùc Cha coù nghó raèng: caùc linh muïc ngoaïi quoác coù theå ñeán Baéc Haøn khoâng, xeùt vì nhöõng linh muïc ngoaïi quoác naày khoâng coù nhöõng lieân heä taïi mieàn Baéc, khaùc vôùi caùc linh muïc töø Nam Haøn ñeán?
Ñaùp - Caùc vò ñöôïc Toøa Thaùnh cöû ñi Baéc Haøn luoân luoân xin Nhaø Caàm quyeàn ñoùn tieáp caùc linh muïc khoâng phaûi Nam Haøn, nhöng caâu traû lôøi luoân luoân laø moät: ñoù laø thì giôø chöa chín muoài. Ñaây khoâng phaûi laø vieäc töø choái chính thöùc, nhöng laø moät lôøi töø choái thöïc söï.
Hoûi - Taïi mieàn nam, hieän coù bao nhieâu ngöôøi coâng giaùo?
Ñaùp - Ngöôøi coâng giaùo mieàn Nam hieän nay gaàn 4 trieäu, trong soá naøy coù moät trieäu 300 ngaøn taïi Haùn Thaønh. Trong luùc naøy ñaây taïi AÙ chaâu, tính theo tæ leä, thì chuùng toâi laø quoác gia thöù hai coâng giaùo, sau Philippines, vì hieän taïi, tính theo tæ leä, ngöôøi coâng giaùo chieám gaàn 10% trong soá gaàn 45 trieäu daân cö). Chuùng toâi coù con soá gia taêng nhanh choùng naøy trong voøng maáy naêm maø thoâi: trong naêm 1984, thöïc söï, ngöôøi coâng giaùo chæ coù hai trieäu maø thoâi. Vaø nay ñaõ gaàn boán trieäu.
Hoûi - Taïi sao laïi coù söï nhaûy voït naøy?
Ñaùp - Nhaø Truyeàn giaùo loãi laïc nhaát cuûa chuùng toâi laø ÑTC: ngaøi ñaõ vieáng thaêm Nam Haøn naêm 1984 vaø 1989. Töø ñoù soá röûa toäi vaø ôn keâu goïi gia taêng. Vò linh muïc tieân khôûi Ñaïi Haøn ñöôïc phong chöùc naêm 1845. Vò thöù moät ngaøn ñöôïc thuï phong vaøo khoaûng hôn moät theá kyû sau. Nhöng vaøo khoaûng nhöõng naêm 1976 vaø 1998, (trong 22 naêm maø thoâi) chuùng toâi ñaõ phong chöùc ñöôïc hai ngaøn linh muïc, vaø naêm 2005, chuùng toâi seõ coù 4 ngaøn. Ñaây laø moät söï kieän khoâng bao giôø coù töø truôùc tôùi giôø trong Giaùo hoäi hoaøn caàu.
Hoûi - Taïi Ñaïi Haøn, Giaùo hoäi coâng giaùo luoân luoân coù moät uy tín tinh thaàn trong quaù khöù, trong nhöõng giôø phuùt khoù khaên cuûa lòch söû Quoác gia?
Ñaùp - Ñuùng nhö vaäy, taïi ñaây Giaùo hoäi, nhôø söï ñoùng goùp ñaëc bieät, Ñöùc Hoàng Y Kim ñaõ ñem ñeán moät chöùng taù raát saâu roäng trong laõnh vöïc coâng bình xaõ hoäi. Ngaøy nay Giaùo hoäi laø bieåu hieäu cuûa coâng bình vaø cuûa löông taâm Ñaát Nöôùc. Toaøn daân toân troïng Giaùo hoäi nhö moät quyeàn bính luaân lyù ñích thöïc nhaát.
Hoûi - Toång Thoáng Kim Ñaïi Trung (Kim Dae Jung) laø moät ngöôøi coâng giaùo, söï kieän naøy coù laøm cho nhieäm vuï cuûa Ñöùc Cha ñöôïc deã daøng hôn khoâng?
Ñaùp - Toång
thoáng Kim ñaõ chòu bieát bao cuoäc
baùch haïi vaø laø nhaân vaät khaû
naêng vaø sôû tröôøng, nhaát
laø trong laõnh vöïc kinh teá. Thænh
thoaûng Toång thoáng goïi ñieän thoaïi
ñeå xin toâi goùp yù kieán vaø
toâi saün saøng khuyeán khích Toång
thoáng.