Trong ngaøy vieáng thaêm Chuùa Nhaät hoâm qua 27/4/97, coù ba bieán coá chính, tröôùc heát laø thaùnh leã saùng Chuùa Nhaät, taïi quaûng tröôøng Letna cuûa thuû ñoâ Praha. Ñaây laø cao ñieåm cuûa chuyeán vieáng thaêm. Hôn 130 ngaøn tín höõu ñaõ tham döï thaùnh leã naày. Caùc quan saùt vieân nhaéc laïi raèng soá ngöôøi 130 ngaøn tham döï thaùnh leã cuûa ÑTC vaøo saùng Chuùa Nhaät vöøa qua, ñaõ vöôït hôn con soá nhöõng keû ñeán xem taøi töû quoác teá Michel Jackson trình dieån hoài naêm ngoaùi, cuõng taïi ñòa ñieåm naày. Bieán coá thöù hai laø buoåi caàu nguyeän ñaïi keát vaøo buoåi chieàu Chuùa Nhaät vôùi caùc anh chò em Kitoâ, taïi Nhaø Thôø Chính Toøa Thuû Ñoâ Praha. Vaø cuoái cuøng laø bieán coá töø giaû taïi Phi tröôøng quoác teá , keát thuùc nhöõng ngaøy vieáng thaêm taïi Coäng Hoøa Tcheque.
Trôû laïi bieán coá thöù nhaát vaø cuõng laø quan troïng nhaát cuûa saùng Chuùa Nhaät hoâm qua: thaùnh leã cho daân chuùng taïi quaûng tröôøng LETNA. Ñaây laø thaùnh leã möøng kyû nieäm 1000 naêm töû ñaïo cuûa Thaùnh Adalbertoâ, vaø cuõng laø thaùnh leã keát thuùc chieán dòch 10 naêm canh taân thieâng lieâng, maø Ñöùc Coá Hoàng Y Tomasek, ñaõ ñeà ra cho toaøn giaùo hoäi taïi Coäng Hoøa Tcheque, ñeå chuaån bò tröôùc cho bieán coá kyû nieäm 1000 naêm töû ñaïo cuûa thaùnh Adalbertoâ. Cheán dòch 10 naêm canh taân thieâng lieâng ñaõ ñöôïc khai maïc ngaøy 15 thaùng 8 naêm 1987, ñeå roài 10 naêm sau, 1997, ñöôïc keát thuùc ñuùng vaøo naêm kyû nieäm cuoäc töû ñaïo cuûa thaùnh Adalbertoâ, 1997.
Ñòa ñieåm cöû haønh thaùnh leã naày roäng coù theå chöùa ñeán 700 ngaøn ngöôøi, vaø laø nôi coù yù nghóa lòch söû, bôûi vì trong thôøi coøn döôùi aûnh höôûng cuûa Lieân Xoâ cuû, thì ñaây laø nôi coù nhöõng cuoäc dieãn binh trong caùc dòp leã lôùn. Vaø ñaây cuõng laø nôi ñaõ baét ñaàu nhöõng cuoäc bieåu tình cuûa daân chuùng maát tin töôûng vaøo moät cheá ñoä, vaø nhöõng cuoäc bieåu tình ñoù ñaõ daån ñeán bieán coá naêm 1989, ñöa ñaát nöôùc Tieäp Khaéc vaøo giai ñoaïn môùi hieän nay. Tham döï thaùnh leã naày, dó nhieân coù toång thoáng Havel vaø caùc nhaân vaät cao caáp trong chính phuû, ngoaïi giao ñoaøn beân caïnh coäng hoøa Tcheque. Töø phía caùc vò chöùc saéc trong giaùo hoäi coâng giaùo, ngöôøi ta ghi nhaän coù 8 vò hoàng y, 58 giaùm muïc vaø 900 linh muïc cuøng ñoàng teá thaùnh leã vôùi ÑTC. Dung maïo, hoaït ñoäng vaø tinh thaàn ñaïo ñöùc cuûa thaùnh Adalberto, ñaõ ñöôïc ÑTC nhaéc ñeán trong baøi giaûng thaùnh leã. ÑTC ñaõ goïi thaùnh Adalberto laø vò toâng ñoà cuûa Phuùc AÂm taïi Trung Taâm AÂu Chaâu, vaø laø ngöôøi chöùng cuûa Chuùa Kitoâ cho ñeán hy sinh maïng soáng mình. Ngaøi laø vò chuû chaên nhieät thaønh maø Thieân Chuùa quan phoøng ñaõ ñaët vaøo khôûi ñaàu cuûa lòch söû caùc quoác gia Slavoâ cuûa mieàn Trung AÂu Chaâu, cuûa nhöõng ngöôøi Tcheque, Balan, Slovak, vaø caû cuûa daân toäc Hungari nöõa. Thaùnh Adalbertoâ, ngöôøi ñaày tôù cuûa Chuùa Kitoâ, ñaõ chòu khoå cöïc ñeå rao giaûng maàu nhieäm Chuùa Kitoâ cho caùc daân toäc mieàn trung AÂu . Nhìn veà cuoäc soáng vaø hoaït ñoäng cuûa Thaùnh Adalbertoâ, ÑTC ruùt ra baøi hoïc sau ñaây cho Giaùo Hoäi coâng giaùo taïi Coäng Hoøa Tcheque ngaøy nay. ÑTC noùi:
"Thaùnh Adalberto laø moät ngöôøi chöùng maø Thieân Chuùa ñaõ trao ban cho coäng ñoaøn Kitoâ thôøi xöa cuõng nhö thôøi nay. Ngaøi laø daáu chæ cho söï hoøa hôïp vaø coäng taùc caàn phaûi coù giöõa Giaùo Hoäi vaø Xaõ Hoäi. Ngaøi laø daáu chæ cho moái daây lieân keát hieän coù giöõa caùc quoác gia Tcheque vaø Balan. Toâi vui möøng noùi leân ñieàu naày,bôûi vì khoaûng moät thaùng nöõa, toâi seõ trôû veà thaêm nhöõng ngöôøi ñoàng huông Balan cuûa toâi, ñeå cuøng cöû haønh chung vôùi hoï leã kyû nieäm 1000 töû ñaïo cuûa thaùnh Adalberto cuûa anh chò em. Nhôø Ngaøi maø ñaïo coâng giaùo ñöôïc phaùt trieån taïi Balan. Thaùnh Adalberto coøn laø vò thaùnh cho nhöõng ngöôøi Kitoâ ngaøy nay: ngaøi môøi goïi hoï ñöøng soáng ñoùng kín chæ giöõ laïi cho mình kho taøng nhöõng söï thaät ñaõ laõnh nhaän, ñöøng ñoùng kín trong moät thaùi ñoä töï veä khoâ khan tröôùc theá giôùi. Ngöôïc laïi, Ngaøi yeâu caàu hoï haõy môû roäng tröôùc xaõ hoäi hieän nay, trong vieäc ñi tìm taát caû nhöõng gì laø toát ñeïp vaø coù giaù trò, ñeå roài naâng cao chuùng leân, neáu caàn, thanh luyeän chuùng theo aùnh saùng cuûa Phuùc aâm. Phuùc aâm cuûa Chuùa laø daønh cho taát caû moïi ngöôøi, bôûi vì taát caû ñaõ ñöôïc cöùu chuoäc baèng cuoäc khoå naïn, cheát vaø soáng laïi cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ. Taát caû, phaûi taát caû nhöõng daân toäc maø caùch ñaây 1000 naêm thaùnh Adalberto ñaõ ñöôïc ai ñeán nhö laø nguôøi chöùng cuûa Maàu Nhieäm Chuùa Kitoâ. Moät ngaøn naêm sau, töùc ngaøy hoâm nay, khi chuùng ta nhôù laïi cuoäc töû ñaïo vaø troïn caû cuoäc ñôøi soáng tinh thaàn phuùc aâm cuûa Ngaøi, chuùng ta cuøng vôùi toaøn theå coäng ñoaøn Kitoâ maø haùt leân lôøi chuùc tuïng Thieân Chuùa: Te deum laudamus. Laïy Chuùa chuùc con chuùc tuïng Chuùa, chuùng con tuyeân xöng Chuùa laø Chuùa. Toaøn theå caùc thaùnh töû ñaïo chuùc tuïng Chuùa.
Ñoù laø noäi dung söù ñieäp ÑTC muoán trao gôûi cho giaùo hoäi coâng giaùo taïi Coäng Hoøa Tcheque, nhaân dòp leã möøng kyû nieäm 1000 töû ñaïo cuûa thaùnh Adalbertoâ. Tröôùc khi ñeán daâng thaùnh leã, ÑTC ñaõ tieáp rieâng oâng Vaclav Klaus, Thuû Töôùng coäng hoøa Tcheque, taïi toøa söù thaàn toøa thaùnh, luùc 8 giôø saùng Chuùa Nhaät. Theo nguoàn tin cuûa AFP, thì ÑTC vaø Thuû Töôùng Tcheque ñaõ khoâng baøn gì veà vaán ñeà coøn vöôùng maéc hieän nay, laø vaán ñeà traû laïi nhöõng taøi saûn cuûa Giaùo Hoäi maø chính quyeàn coäng saûn tröôùc ñaõ tòch thu, maëc duø tröôùc ñoù, khi vöøa ñaëc chaân leân ñaát nöôùc Tcheque hoâm chieàu thöù saùu vöøa qua, vaø trong dòp gaëp caùc giaùm muïc Tcheque, ÑTC ñaõ nhaéc ngay ñeán vaán ñeà naày, laø Giaùo Hoäi Coâng Giaùo caàn nhaø nöôùc traû laïi nhöõng taøi saûn caàn thieát cho vieäc chu toaøn söù maïng cuûa mình trong xaõ hoäi.
Thaùnh leã saùng Chuùa Nhaät hoâm qua keát thuùc vôùi vieäc ñoïc kinh Laïy Nöõ Vöông Thieân Ñaøng chung vôùi moïi ngöôøi. Tröôùc khi baét ñaàu kinh, ÑTC ñaõ moät laàn nöõa nhaéc ñeán söù ñieäp maø thaùnh Adalbertoâ ñeå laïi cho moïi thaønh phaàn Giaùo Hoäi Tcheque ngaøy nay. ÑTC noùi:"Vôùi söùc maïnh loâi keùo cuûa maãu göông ngaøi, thaùnh Adalbertoâ ñeà nghò cho caùc giaùm muïc, linh muïc, nhöõng ngöôøi taän hieán, nhöõng ngöôøi treû, lyù töôûng cuûa moät ñôøi soáng quaûng ñaïi hieán daâng cho Chuùa vaø cho anh chò em. Ngaøi khuyeán khích taát caû haõy soáng theo nhöõng meänh leänh cuûa löông taâm ngay thaúng, ñeå môû roäng taâm hoàn ñoùn nhaän nhöõng giaù trò coâng baèng, tình huynh ñeä, tình yeâu thöông vaø hoøa bình. Ngoaøi ra, ngaøi coøn môøi goïi moïi ngöôøi con cuûa ñaát nöôùc naày haõy coã voõ cho söï hieäp nhaát trong nhöõng khaùc bieät, haõy coã voõ neàn vaên hoùa, vaø xöû duïng moïi nghò löïc cuûa taâm hoàn trong vieäc ñi tìm thöïc hieän coâng ích. Caùch ñaây 7 naêm, töùc vaøo naêm 1990 — trong chuyeán vieáng thaêm laàn I taïi ñaây — chính taïi nôi naày, toâi ñaõ noùi vôùi anh chò em vaø hoâm nay toâi xin laëp laïi nhöõng lôøi ñoù raèng: Lòch söû Kitoâ cuûa anh chò em khoâng chaám döùt. Caùc vò thaùnh cuûa anh chò em khoâng im hôi laëng tieáng. Caùc ngaøi coøn soáng. Öôùc chi caùc ngaøi laø nhöõng keû baûo ñaûm cho quaù khöù vaø töông lai cuûa anh chò em.
Ñeán ñaây ÑTC ñoïc kinh truyeàn tin vaø ban pheùp laønh cho taát caû moïi tín höõu
Sau nhöõng giôø nghæ tröa taïi Toøa Söù Thaàn, luùc 4:30 chieàu Chuùa nhaät hoâm qua, ÑTC ñeán nhaø thôø chính toøa thuû ñoâ Praha, tham döï cuoäc gaëp gôõ ñaïi keát vôùi nhöõng anh chò em Kitoâ. Nhaø Thôø Chính Toøa naày thöôøng ñöôïc goïi laø Nhaø Thôø Chính Toøa Thaùnh Vitus, ñöôïc khôûi coâng xaây caát vaøo naêm 1334, töùc cuoái theá kyû 14, vaø maõi cho ñeán naêm 1929, ñaàu theá kyû 20, môùi ñöôïc hoaøn thaønh. Beân trong nhaø thôø chính toøa naày, ngöôøi ta coøn caát giöõ haøi coát cuûa ba vò thaùnh, laø thaùnh Vitus, thaùnh Adalberto vaø thaùnh Vinceslaoâ. Ngoaøi ra coøn coù ngoâi moä cuûa thaùnh Gioan Nepumoceno vaø cuûa ÑHY Tomasek. Nhaø thôø naày roäng coù theå chöùa ñöôïc 7000 ngöôøi. Cuoäc gaëp gôõ ñaïi keát naày laø daáu hieäu cho thaáy ñaõ coù nhöõng böôùc tieán khaû quan trong töông quan ñaïi keát giöõa caùc giaùo hoäi Kitoâ.
Trong chuyeán vieáng thaêm Praha naêm 1995, vò laõnh ñaïo coäng ñoaøn Kitoâ, Muïc Sö Smetana, chuû tòch Hoäi Ñoàng Caùc Giaùo Hoäi Kitoâ taïi Tcheque, ñaõ khoâng ñeán gaëp ÑTC Gioan Phaoloâ II, ñeå phaûn ñoái vieäc ÑTC phong thaùnh cho linh muïc Jan SARKANDER, chòu töû ñaïo trong thôøi chieán tranh 30 naêm giöõa coâng giaùo vaø tin laønh, theá kyû thöù 17. Söï hieän dieän cuûa Toång thoáng Havel vaø thuû töôùng Klaus, laøm cho buoåi gaëp gôõ ñaïi keát theâm taàm quan troïng. Ngoû lôøi trong dòp naày, ÑTC trích laïi caâu kinh thaùnh nôi thô 3 thaùnh Gioan, caâu 8, ñeå keâu goïi söï coäng taùc ñaïi keát: "Chuùng ta phaûi coäng taùc vaøo vieäc phoå bieán söï thaät" (3 Gn 8). Nhöõng loãi laàm gaây chia reõ giöõa nhöõng ngöôøi Kitoâ trong quaù khöù taïi AÂu Chaâu naày, khoâng theå naøo khoâng ñaùnh ñoäng löông taâm chuùng ta. ÑTC coøn noùi theâm nhö sau:
Vieäc ñi tìm söï thaät laøm cho chuùng ta caûm thaáy mình laø nhöõng toäi nhaân. Chuùng ta ñaõ chia reõ vôùi nhau vì nhöõng lyù do hieåu laàm nhau, vì nghi ngôø nhau, neáu khoâng muoán noùi laø thuø nghòch nhau. Chuùng ta ñaõ ñi xa tinh thaàn cuûa Chuùa Kitoâ. Ngaøn naêm thöù ba saép ñeán ñoøi hoûi moïi ngöôøi Kitoâ haõy saün saøng chu toaøn döôùi aùnh saùng cuûa chuùa Thaùnh Thaàn moät cuoäc xeùt mình, kieåm ñieåm löông taâm mình, vöøa laéng nghe laïi baøi dieån vaên giaû töø cuûa Chuùa Kitoâ taïi böõa tieäc ly. Chuùng ta khoâng theå naøo khoâng caûm thaáy söï khaån thieát taát caû chuùng ta phaûi ñaït ñeán vieäc khieâm toán nhìn nhaän söï thaät duy nhaát.
ÑTC nhaéc laïi raèng Nhaø Thôø Chính Toøa Praha laø bieåu töôïng cho söï hieäp nhaát Kitoâ. Hai thaùnh Vinceslalo vaø Adalbertoâ laø nhöõng vò thaùnh cuûa coäng ñoaøn Kitoâ luùc chöa chia reõ nhau. ÑTC keâu goïi moïi ngöôøi haõy coá gaéng xích laïi gaàn nhau vaø ñoái thoaïi, ñeå chöõa laønh nhöõng veát thöông cuûa quaù khöù. Trong vieãn töôïng naày, ÑTC ñaõ nhaéc ñeán tröôøng hôïp cuûa linh muïc Jan HUS, vaø cho bieát laø thaåm quyeàn Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, qua Hoäi Ñoàng Giaùo Hoäi ñaëc traùch hieäp nhaát Kitoâ, ñaõ coù nhöõng saùng kieán ñaïi keát, ñeå xeùt laïi vai troø cuûa vò linh muïc caûi caùch Jan Hus. ÑTC goïi cuoäc gaëp gôõ ñaïi keát naày laø "giôø cuûa tình baùc aùi", vaø quaû quyeát raèng:
Thaät vaäy, chính trong tình baùc aùi, maø taát caû chuùng ta coù theå cuøng nhau xin Chuùa tha thöù, vaø gaëp ñöôïc söùc can ñaûm ñeå tha thöù cho nhau, vì nhöõng baát coâng vaø nhöõng xuùc phaïm laãn nhau trong quaù khöù, duø chuùng coù to lôùn ñeán ñaâu ñi nöõa. Caàn phaûi deïp xuoáng nhöõng haøng raøo cuûa söï nghi ngôø vaø khoâng tin töôûng laãn nhau, ñeå xaây döïng neàn vaên minh môùi cuûa tình thöông yeâu. Neàn vaên minh naày seõ sinh ra töø söï daán thaân chaân thaønh cuûa chuùng ta ñeå coäng taùc vôùi nhau trong vieäc phoå bieán söï thaät, nieàm hy voïng vaø tình yeâu thöông.
Cuoái cuøng, ÑTC noùi leân yù muoán cuûa ngaøi laø laëp laïi moät laàn nöõa trong dòp gaëp gôõ naày nhöõng lôøi xin loãi maø ngaøi ñaõ noùi leân taïi Olomuouc, naêm 1995, trong chuyeán vieáng thaêm coäng hoøa Tcheque laàn thöù hai. Nhaân danh Giaùo Hoäi Roma, toâi ñaõ xin loãi vì nhöõng loãi laàm ñaõ gaây ra cho nhöõng anh chò em khoâng coâng giaùo, vaø ñoàng thôøi noùi leân söï saün saøng cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo tha thöù cho nhöõng ngöôøi ñaõ gaây neân ñau khoå cho nhöõng con caùi cuûa Giaùo Hoäi. Keát thuùc baøi dieãn vaên, ÑTC keâu goïi moïi ngöôøi haõy daán thaân nhieàu hôn nöõa cho coâng cuoäc ñaïi keát. Ñöøng boû maát nhöõng dòp thuaän tieän, ñöøng boû qua ôn Chuùa soi saùng, caàn phaûi saùm hoái moãi ngaøy moät hôn ñeå trôû veà vôùi nhöûng ñoøi hoûi cuûa Nöôùc Chuùa. Caûm ñoäng nhaát laø giaây phuùt taát caû moïi ngöôøi hieän dieän cuøng nhau haùt kinh Laïy Cha, xin Chuùa tha thöù vaø ban ôn hieäp nhaát.
Lieàn sau cuoäc gaëp gôõ ñaïi keát taïi nhaø thôø chính toøa Praha, ÑTC ra thaúng phi tröôøng quoác teá, naèm caùch ñoù 13 caây soá. Trong baøi dieån vaên töø bieät taïi Phi Tröôøng, sau nhöõng lôøi giaû töø cuûa toång thoáng Havel, ÑTC caùm ôn moïi ngöôøi, phía chính quyeàn cuõng nhö phía Giaùo Hoäi, ñaõ chuaån bò, ñoùn tieáp ngaøi thaät chu ñaùo.Vôùi moïi con daân cuûa ñaát nöôùc Tcheque, moät laàn nöõa, ÑTC trao gôûi nhöõng lôøi khuyeân cuoái cuøng nhö sau:
Toâi xin ñöôïc khuyeán khích anh chò em haõy chuù taâm coã voõ söï phaùt trieån tinh thaàn. Chæ söï phaùt trieån troïn veïn nhöõng ñöùc tính luaân lyù cuûa moät daân toäc, môùi coù theå baûo ñaûm cho söï chung soáng an bình vaø hoøa hôïp cuûa taát caû moïi thaønh phaàn daân toäc. Ñaây chính laø söù ñieäp cuûa thaùnh Adalberto. Trong thôøi khoù khaên gaëp phaûi, ngaøi ñaõ bieát xaây döïng töông lai cuûa ñaát nöôùc anh chò em cuõng nhö töông lai cuûa caùc daân toäc aâu chaâu, treân neàn taûng ñaët öu tieân cho Thieân Chuùa vaø nhöõng giaù trò tinh thaàn. Xin ngaøi khuyeán khích anh chò em xaùc nhaän laïi nhöõng giaù trò ñaõ laøm neân söï cao caû thaät cuûa moät quoác gia: söï chính tröïc tri thöùc vaø luaân lyù, söï baûo veä gia ñình, söï tieáp nhaän nhöõng keû tuùng thieáu, söï kính troïng ñoái vôùi söï soáng con ngöôøi, töø luùc ñöôïc thuï thai cho ñeán luùc cheát töï nhieân.
Caùch rieâng vôùi nhöõng ngöôøi coâng giaùo, chæ chieám 40 phaàn traêm daân soá toaøn quoác, ÑTC ñaõ nhaén nhuû theâm nhö sau:
Hôûi anh chò em thuoäc giaùo hoäi coâng giaùo ñang haønh höông treân maõnh ñaát Tcheque naày, toâi xin ngoû lôøi chaøo ñaëc bieät vaø keâu goïi anh chò em haõy coäng taùc vôùi taát caû, moät caùch chaân thaønh vaø voâ vò lôïi, trong vieãn töôïng laøm ñieàu toát ñeïp hôn cho queâ höông. Noi göông thaùnh Adalbertoâ, anh chò em haõy daán thaân quaûng ñaïi cho coâng cuoäc rao giaûng tin möøng, maø neàn taûng caàn phaûi coù tröôùc laø: söï hieåu bieát saâu xa veà ñöùc tin nhôø qua vieäc huaán luyeän nghieâm chænh veà Kinh Thaùnh vaø thaàn hoïc, nhôø söï tham döï ñaày xaùc tín vaøo phuïng vuï vaø sinh hoaït cuûa giaùo xöù, nhôø vieäc phuïc vuï quaûng ñaïi cho nhöõng anh chò em tuùng thieáu, nhôø vieäc ñoái thoaïi thaúng thaén vaø chaân thaønh vôùi ngöôøi gaàn cuõng nhö xa, nhôø vieäc chaêm chuù laéng nghe nhöõng chôø ñôïi cuûa taát caû nhöõng ai sinh soáng beân caïnh anh chò em.
Ñoù laø nhöõng lôøi nhaén nhuû cuûa ÑTC trong giaây phuùt töø bieät taïi Phi Tröôøng Praha, vaøo chieàu Chuùa Nhaät, keát thuùc nhöõng ngaøy vieáng thaêm Coäng Hoøa Tcheque, 25-27/4/97.