Nhöõng ñieåm chính
cuûa vaên kieän laøm vieäc Khoùa Hoïp khoaùng ñaïi
Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc veà Chaâu AÂu

Prepared for internet by Msgr. Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines

Nhöõng ñieåm chính cuûa vaên kieän laøm vieäc Khoùa Hoïp khoaùng ñaïi Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc veà Chaâu AÂu.

Nhö chuùng toâi ñaõ loan tin tröôùc ñaây: Khoùa hoïp khoaùng ñaïi cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc theá giôùi veà Chaâu AÂu seõ ñöôïc trieäu taäp vaøo ngaøy 1/10/99 vaø keùo daøi cho ñeán ngaøy 23 thaùng 10/1999 tôùi ñaây trong Noäi Thaønh Vatican. Ñaây laø khoùa khoaùng ñaïi sau cuøng veà caùc Chaâu, do ÑTC trieäu taäp, ñeå chuaån bò Ñaïi Toaøn Xaù naêm 2000 vaø cuõng laø khoùa thöù hai veà Chaâu AÂu. Khoùa thöù nhaát ñöôïc trieäu taäp naêm 1991, ñeå nghieân cöùu tình hình môùi cuûa AÂu chaâu, lieàn sau bieán coá naêm 1989. Chaâu AÂu naêm 1989 vaø Chaâu AÂu naêm 1999 khaùc nhau, vì trong 10 naêm ñaõ coù raát nhieàu thay ñoåi veà moïi phöông dieän. "Instrumentum laboris" (Vaên Kieän laøm vieäc) cuûa Khoùa Hoïp khoaùng ñaïi tôùi ñaây cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng veà Chaâu AÂu coâng boá thöù Hai 12.07.99 vöøa qua, ñöôïc môû ñaàu baèng moät trình baùy saâu roäng veà hieän traïng AÂu Chaâu trong 10 naêm qua vaø ñöôïc keát thuùc vôùi lôøi keâu goïi daán thaân xaây döïng moät Chaâu AÂu môùi. Vaø sau ñaây laø nhöõng dieàm chính ñöôïc neâu leân trong Vaên Kieän laøm vieäc vaø seõ ñöôïc caùc Nghò Phuï thaûo luaän trong caùc phieân hoïp chung vaø hoïp nhoùm.

Nhöõng daáu hieäu cuûa hy voïng - Trong caùc daáu hieäu ñaàu tieân, Vaên Kieän laøm vieäc noùi ñeán "söùc soáng maïnh cuûa caùc Giaùo Hoäi, beân Taây cuõng nhö beân Ñoâng - söï töï do ñaõ laáy laïi ñöôïc cho caùc sinh hoaït cuûa caùc coäng ñoàng Coâng Giaùo, nhaát laø caùc coäng ñoàng mieàn Trung-Ñoâng AÂu, sau hôn 50 naêm ñaõ phaûi soáng leùn luùt, vaø bò baùch haïi caùch döõ doäi - nhöõng cuoäc tieáp xuùc vaø nhöõng hieåu bieát nhau hôn giöõa caùc daân toäc Ñoâng-Taây - nhöõng trao ñoåi kinh nghieäm vaø giuùp ñôõ laãn nhau giöõa caùc Giaùo Hoäi cuûa caû hai mieàn Chaâu AÂu, trong nhieàu naêm bò phaân chia bôûi yù thöùc heä vaø bôûi chieán tranh laïnh giöõa hai Khoái Töï Do vaø Coäng Saûn.

Nhöõng nguy hieåm - Vaên Kieän noùi roõ: Nhöng Chaâu AÂu chöa trôû laïi thôû baèng hai laù phoåi. Chuû nghóa voâ thaàn thöïc tieãn xem ra ñaõ chieám choã cuûa chuû nghóa voâ thaàn yù thöùc heä Maùc Xít - Thuyeát töông ñoái veà luaân lyù - Söï nöùt raïn veà moái quan heä giöõa luông taâm tö nhaân vaø caùc giaù trò coâng coäng, thöôøng bò ñaëc tính hoùa bôûi nhöõng caùch aên ôû, cö xöû caù nhaân - Ngoaøi ra chuû nghóa quoác gia quaù khích gaây neân nhieàu lo laéng cho cuoäc chung soáng hoøa bình giöõa caùc quoác gia, caùc chuûng toäc khaùc nhau. Vì theá Vaên Kieän ñeà nghò suy tö laïi veà chính quan nieäm cuûa quoác gia. Dó nhieân quoác gia khoâng ñöôïc maát ñi, nhöng caàn phaûi môû cuûa ñoùn nhaän "caùc caên cöôùc quoác gia khaùc" trong tinh thaàn coäng taùc vaø trong tình lieân ñôùi. Vaên Kieän cuõng nhaán maïnh ñeán vieäc thoáng trò cuûa chieàu kích hoaøn toaøn kinh teá trong vieäc thoáng nhaát Luïc Ñòa.

Tình hình toân giaùo - Vaên Kieän khoâng ngaàn ngaïi toá caùo maïnh meõ raèng: "caùi nguy hieåm lôùn hôn caû laø caùi nguy hieåm ñi ñeán vieäc "loaïi tröø Kitoâ Giaùo vaø vieäc voâ ñaïo hoùa Chaâu AÂu vaø ñi ñeán vieäc ñaët laïi vaø tranh luaän veà moïi vaán ñeà, caû trong noäi boä Giaùo Hoäi". Taïi moät soá quoác gia con soá caùc ngöôøi khoâng ñöôïc röûa toäi hieän nay raát cao vaø chính nhöõng yeáu toá neàn taûng cuûa Kitoâ Giaùo cuõng khoâng ñöôïc bieát ñeán nöõa. Vì theá Vaên Kieän ghi nhaän raèng: coù ngöôøi ñaõ can ñaûm goïi tình traïng naøy laø "tình traïng boû ñaïo cuûa Chaâu AÂu".

Vaán ñeà Ñoâng-AÂu - Dó nhieân Vaên Kieän löu yù caùch rieâng ñeán mieàn Trung-Ñoâng AÂu. Vaên kieän xaùc nhaän raèng: "Trong nhöõng naêm naøy (sau söï suïp ñoå cuûa cheá ñoä coäng saûn), Thuyeát coäng saûn khoâng phaûi laø keû thuø duy nhaát. Thöïc ra ngaøy nay söï thoáng trò cuûa thuyeát ña bieät vaø coù khuynh höôùng hoaøi nghi hay hö voâ ñang thay theá cho söï thoáng trò tröôùc ñaây cuûa thuyeát coäng saûn voâ thaàn. Nhöõng hieän töôïng tieâu cöïc ñang ghi daáu nhaát laø mieàn Taây AÂu, nhö Chuû Nghóa Duy Vaät thöïc tieãn, chuû nghóa tieâu thuï, chuû nghóa hoan laïc, thuyeát töông ñoái vaên hoùa vaø toân giaùo... ñang aûnh höôûng maïnh meõ treân ngöôøi daân. Trong moät soá tröôøng hôïp, vieäc phoå bieán khoâng theo luaät leä naøo caû cuûa Chuû Nghóa Tö Baûn trong nhieàu hình thöùc, vaø ñöôïc döïa treân nhöõng toå chöùc baát löông (maffia).

Vaán ñeà Taây AÂu - Dó nhieân vieäc suïp ñoå cuûa chuû nghóa coäng saûn vaø böùc töôøng Berlin coù nhöõng coâng hieäu caû taïi mieàn Taây AÂu. Vaên Kieän noùi ñeán söï thay ñoåi cô caáu chính trò, taïi moät soá quoác gia, vôùi söï phaân taùn cuûa theá giôùi Coâng Giaùo theo caùc löïa choïn ñaûng phaùi chính trò khaùc nhau. Nhöõng löïa choïn naøy ñaõ vaø ñang ñoøi hoûi caùc Giaùo Hoäi tìm ra nhöõng theå thöùc môùi veà lieân heä vaø veà söï hieän dieän cuûa ngöôøi Coâng Giaùo trong laõnh vöïc chính trò, kinh teá, xaõ hoäi, vaên hoùa... Vì theá, caùc vò coù traùch nhieäm soaïn thaûo Vaên Kieän cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng veà Chaâu AÂu ñöa ra moät nhaän xeùt sau ñaây ñeå suy tö: "Khoâng theå khoâng ghi nhaän raèng: hieän ñang coù khoaûng caùch moãi ngaøy moãi saâu roäng giöõa tieán boä vaø caùc giaù trò tinh thaàn".

Tieàn teä thoáng nhaát - Vieäc thöïc hieän tieàn teä thoáng nhaát laø moät tieàm naêng tích cöïc, nhöng cuõng laø moät nguy hieåm. Vaên Kieän vieát: "Neáu ñöôïc thöïc hieän trong caùi nhìn bao quaùt cuûa tình lieân ñôùi, thì noù coù theå ñem ñeán moät söï oån ñònh cuûa Chaâu AÂu, coù theå laø moät duïng cuï höõu hieäu cuûa töï do vaø coù theå xaây döïng moät böôùc tieán daøi veà phaåm chaát trong cuoäc chung soáng taïi cöïu Luïc Ñòa". Nhöng, trong khi loàng vaøo hieän töôïng roäng raõi hôn cuûa vieäc hoaøn caàu hoùa kinh teá, raát coù theå laõnh vöïc thò tröôøng seõ thaéng theá vaø luùc ñoù chæ coù lôïi cho nhöõng ngöôøi quyeàn theá, nhöõng nguôøi giaàu, gaây neân nhöõng baát bình ñaúng, nhöõng baát coâng, nhöõng loaïi tröø ra ngoaøi leà xaõ hoäi... laøm gia taêng naïn thaát nghieäp, taïo neân moät söï ñe doïa cho Nhaø Nöôùc xaõ hoäi, coå voõ khuynh höôùng ñi ñeán söï baát bình ñaúng caøng naøy caøng saâu roäng giöõa thieåu soá ngöôøi giaàu vaø ñaïi ña soá nguôøi ngheøo.

Chaâu AÂu trong töông lai - Caên cöù treân caùc suy tö treân ñaây, Vaên Kieän laøm vieäc ghi nhaän raèng: Chaâu AÂu caøng ngaøy caøng trôû neân nôi caàn ñeán moät vieäc taùi rao giaûng Tin Möøng vaø moät noã löïc môùi veà truyeàn giaùo.

Taïi Ñoâng AÂu, caàn ñeán vieäc rao giaûng Tin Möøng coù theå noùi "Ad Gentes" töùc laø rao giaûng Tin Möøng cho ngöôøi ngoaøi, nhö taïi caùc xöù truyeàn giaùo, bôûi vì raát nhieàu ngöôøi, tuy ñang soáng taïi nhöõng nôi ñaõ ñöôïc truyeàn giaùo töø nhieàu theá kyû vaø phong phuù chöùng taù anh huøng veà ñöùc tin, nhöng khoâng bieát gì ñeán Chuùa Gieâsu caû. Taïi Taây AÂu, caàn phaûi ñem ñeán moät söùc soáng cho vieäc taùi rao giaûng Tin Möøng, ñeå ñoái phoù vôùi nhöõng thaùch ñoá cuûa vieäc tuïc hoùa.

Noùi toùm laïi, Khoùa Hoïp cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc tôùi ñaây veà Chaâu AÂu coù moät muïc ñích roõ raøng. Ñoù laø ñi ñeán vieäc tuyeân xöng raèng nieàm hy voïng cuûa Chaâu AÂu ôû nôi Thaùnh Giaù Chuùa Kitoâ, nghóa laø nhaém ñeán moät söï boå tuùc tinh thaàn thieâng lieâng cho Luïc Ñòa döïa treân gia taøi phong phuù cuûa Kitoâ Giaùo, moät gia taøi ñaõ mang ñeán cho cöïu luïc ñòa naøy moät hình thöùc, töùc neàn vaên hoùa Kitoâ.


Back to Radio Veritas Asia Home Page