Trong baøi naày, chuùng ta haõy trôû veà laïi phieân hoïp chung laàn thöù 13, vaøo saùng thöù Ba 28/04/98, ñeå laéng nghe baøi Phaùt bieåu cuûa Ñöùc Hoàng Y Toång Giaùm Muïc Haø Noäi, Phaoloâ Giuse Phaïm Ñình Tuïng, veà chuû ñeà: Nhöõng öu tieân cuûa coâng vieäc rao giaûng Phuùc AÂm taïi AÙ Chaâu.
Ñöùc Hoàng Y goùp yù veà caùc soá sau ñaây trong Taäp Taøi Lieäu Laøm Vieäc: 12 ñeán 14, 20, 23 ñeán 29, 32-33, 39, vaø 47-50.
Sau vaøi lôøi chaøo môû ñaàu, baøi phaùt bieåu cuûa Ñöùc Hoàng Y Toång Giaùm Muïc Haø Noäi coù ba phaàn chính:
1. Nieàm tin toân giaùo
cuûa nhöõng daân toäc AÙ Chaâu.
2. Ñöùc Tin Kitoâ trong khung caûnh AÙ
Chaâu.
3. Vieäc rao giaûng Phuùc AÂm cho nhöõng
anh chò em AÙ Chaâu.
Giôø ñaây chuùng ta haõy ñoïc ngay vaøo baûn dòch tieáng vieät cuûa chuùng toâi töø nguyeân vaên baèng Phaùp Ngöõ nhö sau:
Troïng Kính Ñöùc
Thaùnh Cha,
Chính vôùi nieàm vui vaø söï
caûm ñoäng maø con muoán chaøo chuùc
taát caû caùc nghò phuï, ñaëc
bieät laø nhöõng anh em giaùm muïc
ñaïi dieän cho caùc Giaùo Hoäi vaø
caùc daân toäc cuûa ñaïi luïc
AÙ Chaâu roäng meânh moâng. Nhöõng
lôøi baøn cuûa toâi coù lieân
heä nhaát laø vôùi nhöõng ñoaïn
sau ñaây cuûa Taøi Lieäu Laøm Vieäc:
caùc soá töø 12 ñeán 14, soá
20, töø 23 ñeán 29, 32-33, 39, vaø töø
47 ñeán 50.
Toâi xin ñi thaúng vaøo ñieåm thieát yeáu: toâi khoâng nghó laø Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc cuûa chuùng ta phaûi ñi vaøo trong söï phaân bieät tinh teá cuûa nhöõng thaûo luaän coù tính caùch lòch söû vaø caû thaàn hoïc. Söù maïng cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc laø neâu chæ cho nhöõng ngöôøi Kitoâ vaø nhöõng vò chuû chaên cuûa hoï thaáy con ñöôøng heát söùc cuï theå phaûi ñi trong thôøi ñaïi hoâm nay, ngoõ haàu Chuùa Gieâsu Kitoâ, Ñaáng cöùu roãi maø Thieân Chuùa Cha coáng hieán cho taát caû moïi ngöôøi, (ngoõ haàu Chuùa Kitoâ) coù theå ñöôïc bieát vaø ñöôïc nhìn nhaän bôûi nhieàu ngöôøi chuùng ta taïi AÙ Chaâu, vaø ngoõ haàu nhieàu ngöôøi coù theå vui höôûng aùnh saùng cuûa Chuùa, vaø töï do choïn laáy Con Ñöôøng maø Chuùa ñaõ vaïch veõ ra.
Giôø ñaây toâi xin noùi veà ba ñieåm sau ñaây:
1. Nieàm Tin Toân giaùo cuûa
nhöõng daân toäc AÙ Chaâu.
2. Ñöùc Tin Kitoâ trong khung caûnh AÙ
Chaâu.
3. Vieäc rao giaûng Phuùc AÂm cho nhöõng
anh chò em chuùng ta taïi AÙ Chaâu.
Daân toäc Vieät Nam vaø, neáu toâi khoâng laàm, toaøn theå caùc daân toäc AÙ Chaâu laø nhöõng daân toäc coù nieàm tin toân giaùo saâu xa. Trong quaù khöù, chaéc haún ngöôøi ta ñaõ thöôøng ñaùnh giaù thaáp, taïi ñaát nöôùc chuùng toâi, (ñaùnh giaù thaáp) söï trung thöïc vaø giaù trò cuûa kinh nghieäm toân giaùo cuûa ña soá nhöõng anh chò em ñoàng höông. Haäu quaû laø nhieàu coäng ñoaøn Kitoâ taïi AÙ Chaâu soáng beân leà nhöõng xaõ hoäi vaø beân leà nhöõng neàn vaên minh, trong ñoù nhöõng coäng ñoaøn Kitoâ naày ñöôïc môøi goïi laøm chöùng cho nhöõng giaù trò Phuùc AÂm. Chuùng ta caàn phaûi môû roäng ñoâi maét con tim chuùng ta ñeå nhìn veà nhöõng anh chò em coù nieàm tin toân giaùo soáng quanh chuùng ta. Chính vôùi söï kính troïng vaø thieän caûm maø chuùng ta phaûi baøn veà nhöõng giaùo huaán toân giaùo vaø trieát hoïc khaùc bieät vôùi giaùo lyù cuûa chuùng ta. Chuùng ta phaûi chaáp nhaän khaùm phaù ra nôi ñoù nhöõng giaù trò phong phuù laï luøng, vaø chuùng ta vui möøng veà ñieàu naày. Toâi khoâng muoán chæ noùi veà nhöõng doøng tö töôûng lôùn gaàn beân chuùng ta, nhö Khoång Giaùo, Phaät Giaùo, Laõo Giaùo, AÁn Ñoä Giaùo hoaëc Hoài Giaùo. Daân chuùng ñaát nöôùc chuùng toâi khoâng soáng moái töông quan cuûa hoï vôùi nhöõng thöïc taïi voâ hình, chæ nhôø qua nhöõng giaùo lyù cao caû naày maø thoâi. Daân chuùng ñoâng ñuùc cuûa caùc quoác gia AÙ Chaâu, bieát ñeán nhaát laø nhöõng vò thaàn bình daân cuûa hoï, nhöõng vò thaàn cuûa ñaát ñai vaø cuûa thieân nhieân, nhöõng vò thaàn baûo veä caùc laøng maïc.
Chuùng toâi, nhöõng giaùm muïc Vieät Nam, chuùng toâi xaùc tín raèng thaät khoâng theå naøo loaïi boû moät caùch tieân thieân ngay töø ñaàu nhöõng nieàm tin treân, duôùi danh nghóa ñoù laø nhöõng ñieàu meâ tín. Ñoái vôùi nhöõng ai thöïc haønh nhöõng nieàm tin naày, thì ñaây laø con ñöôøng cuï theå vaø haèng ngaøy giuùp hoï ñeán gaàn hôn moät chuùt Maàu Nhieäm OÂng Trôøi, maàu nhieäm bao phuû vaø xaâm nhaäp vaøo taát caû moïi söï. Nghi thöùc toân kính toå tieân, raát thònh haønh taïi Vieät Nam chuùng toâi, cuõng nhö trong theá giôùi Trung Hoa, cuõng laø moät caùch huøng hoàn vaø maïnh meõ ñeå lieân keát mình vôùi Nguoán Goác Thaät cuûa moïi söï, Nguoàn Goác maø khoâng ai bieát roõ ñöôïc, nhöng laø Nguoàn Goác maø töø ñoù moïi söï soáng phaùt sinh trong söï hoøa hoïp vôùi nhau.
Nhöõng vaán ñeà veà söï khoâng tin vaø veà chuû thuyeát voâ thaàn (incroyance et atheisme) khoâng phaûi laø nhöõng vaán ñeà öu tieân cuûa chuùng toâi. Ngoõ haàu Phuùc AÂm coù theå aên reã vaøo trong loøng ñaát (caùc daân toäc) AÙ Chaâu, thì ñieàu khoù khaên khoâng phaûi laø söï khoâng tin, cuõng khoâng phaûi laø söï laõnh ñaïm: ñieàu khoù khaên caûn trôû naèm ôû nôi söùc maïnh vaø söï phong phuù cuûa yù thöùc toân giaùo ñöôïc nhöõng ngöôøi ñoàng höông chuùng toâi soáng thöïc trong ñôøi hoï. Nhöõng anh chò em khoâng Kitoâ cuûa chuùng ta, ña soá ñöôïc thoûa maõn trong caûnh soáng toân giaùo cuûa hoï vaø töï hoûi veà vieäc Kitoâ giaùo coù theå mang ñeán cho hoï ñieàu gì hôn hay khoâng.
Ñoù laø ñieåm maø chuùng ta caàn phaûi nhaán maïnh, ngoõ haàu moät cuoäc ñoái thoaïi thaät söï coù theå ñöôïc thieát laäp treân bình dieän maø nhöõng anh chò em khoâng Kitoâ cuûa chuùng ta ñang chôø ñôïi (töùc laø treân bình dieän soáng kinh nghieäm toân giaùo). Moät cuoäc ñoái thoaïi chæ döïa treân nhöõng lyù luaän thoâng thaùi coù tính caùch trieát lyù vaø thaàn hoïc, thì khoâng theå naøo troå sinh nhöõng keát quaû. Nguôøi ta chaát vaán chuùng ta nhö sau: Ñaâu laø kinh nghieäm toân giaùo cuûa quyù vò? Xin haõy chæ cho chuùng toâi thaáy nhö theá naøo quyù vò muoán tieán ñeán gaàn vôùi Maàu Nhieäm cao caû khoâng theå dieãn taû ñöôïc maø moïi höõu theå, moïi söï soáng ñeàu tuøy thuoäc vaøo ñoù?
Chuùng ta, nhöõng nguôøi Kitoâ AÙ Chaâu, chuùng ta laø nhöõng keû mang nôi mình söù ñieäp nhöng thöôøng thì laïi khoâng bieát gì veà kinh nghieäm duy nhaát vaø soáng ñoäng (töùc kinh nghieäm toân giaùo), kinh nghieäm laøm cho con tim ta vui möøng rung ñoäng, vaø laøm cho chuùng ta coù khaû naêng soáng hoøa hôïp hoaøn toaøn vôùi chính mình, vôùi anh chò em vaø vôùi vuõ truï. Ñoái vôùi chuùng ta, Ñaáng khoâng theå dieãn taû ñöôïc ñoù, laïi coù moät danh goïi, moät dung maïo. OÂng Trôøi coù veõ voâ danh vaø tröøu töôïng cuûa toå tieân chuùng ta, ñaõ trôû thaønh Thieân Chuùa Cha maø tình yeâu cuûa Ngaøi coù söùc maïnh laøm cho chuùng ta ñöôïc hieän höõu. Thieân Chuùa Cha naày, Ñaáng maø khoâng ai coù theå nhìn thaáy bao giôø, nhöng Tình Yeâu cuûa Ngaøi ñaõ maëc laáy moät thaân theå vaø moät dung maïo nôi con nguôøi Chuùa Gieâsu, Con Moät Ngaøi, nguôøi anh caû cuûa chuùng ta, Vò Thaày cao caû cuûa chuùng ta, vaø laø Con Ñöôøng cuûa chuùng ta.
AÙ Chaâu caàn bieát ñöôïc dung maïo cuûa Thieân Chuùa, vöøa raát gaàn, raát nhaân ñaïo, nhöng cuõng raát cao xa vaø raát traøn ñaày tình yeâu thöông. AÙ Chaâu caàn khaùm phaù ra söï khoân ngoan môùi, ñöôïc theå hieän trong caùc Moái Phuùc Thaät vaø trong maàu nhieäm Vöôït Qua. Laøm sao AÙ Chaâu coù theå laøm ñieàu naày ñöôïc, neáu töø phía mình Chuùa Kitoâ maø chuùng ta ñöôïc soáng nhôø Ngöôøi, (neáu Chuùa Kitoâ) khoâng hieän dieän vaø trôû neân höõu hình trong chính con ngöôøi chuùng ta, trong nhöõng coäng ñoaøn Kitoâ vaø trong nhöõng haønh ñoäng cuûa chuùng ta? Laøm sao AÙ Chaâu coù theå ñaùnh giaù cao dung maïo cuûa Thieân Chuùa nhö ñöôïc moâ taû treân, neáu lôøi caàu nguyeän vaø vieäc suy nieäm Kitoâ cuûa chuùng ta coøn naèm khôi khôi ôû treân beà maët cuûa höõu theå, thua xa nhöõng chieàu saâu maø nhöõng nhaân vaät noãi tieáng cuûa Phaät Giaùo ñaõ ñaït ñöôïc? Nhöõng sinh hoaït phuïng vuï cuûa chuùng ta, duø coù ñöôïc hoäi nhaäp vaên hoùa nhaát ñi nöõa, cuõng seõ xuaát hieän nhö laø nhöõng baét chöôùc meùo moù (caricature), neáu ngöôøi ta khoâng chaïm ñeán ñöôïc söï hieän dieän ñaày söùc taùc ñoäng cuûa Thieân Chuùa-Tình Thöông, cuûa Thaùnh Thaàn ban söï soáng.
Toùm laïi, ñieàu voâ ích laø vieäc ñi tìm giöõa chuùng ta nhöõng lôøi noùi vaø cöû haønh leã nghi coù söùc thuyeát phuïc hay laøm cho nhöõng ngöôøi ñoàng höông chuùng ta trôû laïi, hoaëc chôø ñôïi ngöôøi ta soi saùng hoï cho chuùng ta. Theo chuùng toâi nghó, coù leõ seõ laø ñieàu nguy haïi, vieäc ñaët ra laïi nhöõng tranh caûi traàm troïng maø lòch söû ñeå laïi cho chuùng ta. Ñieàu caàn thieát, laø ñi tìm nôi nhöõng keû coù nieàm tin thuoäc veà nhöõng toân giaùo khaùc vaø ñi tìm nôi chính chuùng ta, (ñi tìm) nhöõng daáu chæ cuûa söï hieän dieän vaø cuûa taùc ñoäng cuûa Thieân Chuùa, roài chieâm ngaém chuùng vaø ñeå cho chính mình ñöôïc thaám nhaäp vaøo ñoù. Theo yù toâi, Meï Teâreâsa thaønh Calcutta ñaõ neâu chæ cho chuùng ta con ñöôøng caàn phaûi theo. Do bôûi söï kính troïng saâu xa vaø tình yeâu thöông höõu hieäu cuûa Meï ñoái vôùi moïi ngöôøi, Meï ñaõ giaûng daïy moät caùch höõu hieäu cho chuùng ta bieát nhö theá naøo Ñaáng laø Thieân Chuùa Tình Thöông cuûa ngöôøi Kitoâ; Meï daïy cho chuùng ta bieát Ñaáng laø Nguôøi Toâi tôù khieâm toán cho ñeán cheát, bò taát caû moïi ngöôøi töø khöôùc, nhöng ñaõ trôû thaønh ngöôøi anh caû cuûa nhieàu ngöôøi. Duø laø nguôøi ngoaïi quoác, Meï Teâreâsa ñaõ ñöôïc nhìn nhaän bôûi daân toäc cao caû AÁn Ñoä, thuoäc moïi nieàm tin toân giaùo, (ñöôïc nhìn nhaän) nhö laø moät thaønh phaàn cuûa daân toäc hoï vaø nhö laø Ñaáng coù moät kinh nghieäm ñích thöïc veà Thieân Chuùa.
Cuõng vaäy, chính chuùng ta caàn phaûi chu toaøn moät coá gaéng caên baûn ñeå canh taân ñöùc tin vaø ñôøi soáng Kitoâ cuûa mình. Chæ sau ñoù, chuùng ta môùi coù theå baét ñaàu thaät söï cuoäc ñoái thoaïi baèng ñôøi soáng vôùi taát caû moïi ngöôøi thieän chí, maëc cho nieàm tin toân giaùo cuûa hoï hay nhöõng vieån töôïng trieát hoïc cuûa hoï nhö theá naøo. Thaàn hoïc trong khung caûnh AÙ Chaâu, moät neàn thaàn hoïc maø khoâng ai choái boû söï caàn thieát cuûa noù, (thaàn hoïc trong khung caûnh AÙ Chaâu) seõ ñeán sau, vaøo cuoái con ñöôøng. Vaø thaàn hoïc coù leõ seõ chæ laø moät aûo töôûng, neáu khoâng coù meänh leänh tình thöông phoå quaùt ñöôïc soáng thaät giöõa chuùng ta vaø vôùi taát caû moïi ngöôøi; thaàn hoïc coù leõ seõ khoâng hieäu nghieäm, neáu khoâng coù moät söï choïn löïa haèng ngaøy phuïc vuï cho nhöõng nguôøi ngheøo nhaát vaø bò boû rôi nhaát.
Hoàng Y Phaoloâ Giuse Phaïm
Ñình Tuïng
Toång Giaùm Muïc Haø Noäi, Vieät
Nam.