Lòch söû vieäc Môû Cöûa Thaùnh
cuûa Boán Ñeàn Thôø Caû ôû Roma

Prepared for internet by Msgr. Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines

Lòch söû vieäc Môû Cöûa Thaùnh cuûa Boán Ñeàn Thôø Caû ôû Roma.

 Vatican - 14.12.99 - Saùng thöù Ba 14.12.99, Ñöùc Hoàng Y Roger Etchegaray, Chuû Tòch UÛy Ban trung öông Naêm Thaùnh 2000, Ñöùc Toång Giaùm Muïc Crescenzo Sepe, Toång Thö Kyù UÛy Ban vaø Ñöùc Giaùm Muïc Piero Marini, Chuû Tòch Vaên Phoøng caùc Leã Nghi Phuïng Vuï do ÑTC chuû söï, ñaõ môû cuoäc hoïp baùo ñeå trình baøy veà Leã Nghi Môû Cöûa Thaùnh cuûa Boán Ñeàn Thôø Caû ôû Roma: Ñeàn Thôø Thaùnh Pheâroâ- Ñeàn Thôø Thaùnh Gioan Laterano - Ñeàn Thôø Ñöùc Baø Caû vaø Ñeàn Thôø Thaùnh Phaoloâ ngoaøi Thaønh.

 Naêm Thaùnh coù töø naêm 1300 thuoäc Trieàu Giaùo Hoaøng cuûa Ñöùc Bonifacio VIII (1295-1303). Nhöng Leã nghi Môû Cöûa Thaùnh chæ coù töø naêm 1423. Ñöùc Martino V (1417-1431) laø Vò Giaùo Hoaøng laàn ñaàu tieân ñaõ môû Cöûa Thaùnh Ñeàn Thôø Thaùnh Gioan in Laterano (luùc ñoù laø nhaø thôø chính toøa cuûa Roma, cuõng laø Thuû Laõnh vaø laø Meï caùc nhaø thôø treân caû theá giôùi). Coøn Cöûa Thaùnh Ñeàn Thôø Thaùnh Pheâroâ, theo söû ñeå laïi, ñöôïc môû laàn thöù nhaát vaøo Ñeâm Leã Giaùng Sinh naêm 1499. Trong Naêm Thaùnh naøy (1500), Ñöùc Alexandro VI (1492-1503) ñaõ muoán raèng: Cöûa Thaùnh Ñeàn Thôø Ñöùc Baû Caû vaø Ñeàn Thôø Thaùnh Phaoloâ ngoaøi Thaønh cuõng ñöôïc môû ra trong Naêm Thaùnh. Trong cuoäc hoïp baùo hoâm 14.12.1999, vôùi söï hieän dieän cuûa Ñöùc Hoàng Y Chuû Tòch vaø Ñöùc Toång Giaùm Muïc Toång Thö Kyù UÛy Ban Naêm Thaùnh, Ñöùc Giaùm Muïc Piero Marini, chuû tòch Vaên Phoøng Leã Nghi phuïng vuï do ÑTC chuû söï, ñaõ giaûi thích roõ raøng töøng chi tieát Leã Nghi Môû Cöûa Thaùnh.

 Sau vieäc trình baøy vaén taét lòch söû vieäc Môû Cöûa Thaùnh, theo Saùch Leã Nghi cuûa Theá Kyû XVI vaø caên cöù vaøo caùc yeâu toá ñaëc bieät cuûa Leã Nghi truyeàn thoáng, nhö: Böùc töôøng, chieác buùa, caùi bay, nhöõng vieân gaïch, ñoàng tieàn ghi nieäm, nöôùc thaùnh vaø cöûa goã (nay ñaõ ñöôïc thay theá baèng Cöûa Ñoàng, taïi Ñeàn Thôø Thaùnh Pheâroâ) naêm Toaøn Xaù 1950 thôøi Ñöùc Pio XII (1939-1958), Ñöùc Giaùm Muïc Marini nhaéc ñeán nhöõng thay ñoåi trong naêm Thaùnh 1975, khi Ñöùc Phaoloâ VI (1963-1978) khoâng coøn duøng chieác bay vaø caùc vieân gaïch ñeå khôûi söï vieäc xaây laïi böùc töôøng ñoùng Cöûa Thaùnh, nhöng ngaøi chæ ñoùng hai caùnh cöûa laïi. Böùc töôøng, thay vì xaây beân ngoaøi, ñöôïc chuyeån vaøo beân trong Cöûa Ñeàn Thôø.
 
 

Leã nghi Môû Cöûa Thaùnh

Tröôùc khi môû ra, coù leã nghi chuaån bò, ñöôïc goïi laø leã nghi Nhaän Dieän (recognitio), ñeå chuaån bò tröôùc taát caû nhöõng gì caàn thieát ñeå Cöûa Thaùnh saün saøng ñöôïc ÑTC môû ra. Caùch rieâng, caàn phaûi caát boû caùc vieân gaïch xaây bít beân trong cöûa, roài laáy ra hoäp ñaõ gaén vaøo trong töôøng luùc ñoùng laïi, vaøo cuoái Naêm Thaùnh tröôùc ñaây; trong hoäp naøy coù caùc ñoàng tieàn vaø giaáy baèng da, ghi roõ raøng Cöûa Thaùnh ñaõ ñöôïc ñoùng laïi vaøo luùc beá maïc Naêm Thaùnh. Leã nghi "Nhaän Dieän" (Recognitio) cuûa Ñeàn Thôø Thaùnh Pheâroâ ñöôïc dieãn ra thöù Tö 15.12.1999, luùc 16:30; Ñeàn Thôø Thaùnh Gioan, thöù Naêm 16.12.1999 cuõng luùc 16:30; Ñeàn Thôø Ñöùc Baø Caû, thöù Saùu 17.12.1999, cuõng 16:30 vaø sau cuøng Ñeàn Thôø Thaùnh Phaoloâ ngoaøi Thaønh, thöù Ba 21.12.1999, luùc 16 giôø. Khaùc haún vôùi caùc Naêm Thaùnh tröôùc ñaây, trong dòp Ñaïi Toaøn Xaù naêm 2000, ÑTC seõ môû Cöûa Thaùnh caû boán Ñeàn Thôø vaøo caùc ngaøy khaùc nhau:
 
 

Dieãn tieán Leã nghi Môû Cöûa Thaùnh cuûa Ñeàn Thôø Thaùnh Pheâroâ:

ÑTC chuû toïa ñoaøn kieäu tieán ñeán toøa doïn saün vaø sau nghi thöùc daãn nhaäp, ÑTC trong yeân laëng böôùc ñeán Cöûa Thaùnh, ñaåy maïnh hai caùnh cöûa. ÑTC seõ khoâng duøng chieác buùa ñeå goû vaøo Cöûa Thaùnh, nhö truyeàn thoáng töø tröôùc, nhöng chæ ñöa tay ñaåy vaøo Cöûa Thaùnh. Vaø phía beân trong, coù veä binh Thuïy Só canh ñeàn thôø chôø saün, ñeå (giuùp ÑTC) môû ra taát caû hai caùnh cuûa Cöûa Thaùnh. Ñeàn Thôø luùc ñoù ñöôïc baät saùng röïc nhö ban ngaøy.

 ÑTC quì goái ngay treân ngöôõng cöûa vaø caàu nguyeän trong yeân laëng ít phuùt, roài trôû laïi ngai toøa. Caùc tín höõu töø AÙ Chaâu vaø Ñaïi Döông Chaâu tieán ñeán ñaët boâng hoa treân ngöôõng cöûa, xöùc daàu thôm; trong luùc ñoù caùc tín höõu naøy haùt caùc baøi thuoäc neàn vaên hoùa AÙ Chaâu.

 ÑTC trôû laïi Cöûa Thaùnh laàn thöù hai, böôùc leân baäc, vaø nhaän laáy Saùch Phuùc AÂm ñöa leân cao vaø ban pheùp laønh vôùi saùch Phuùc AÂm treân tay, cho daân chuùng hieän dieän, roài tieán vaøo beân trong Ñeàn Thôø, ñi ñeán toøa doïn saün tröôùc Töôïng Ñöùc Meï Saàu Bi (töôïng Pieta, nôi cuoái Ñeàn Thôø, keá beân Cöûa Thaùnh), trong luùc ñoù caùc tín höõu Chaâu Phi thoåi tuø-vaø, bieåu loä nieàm haân hoan. Sau ñoù, Ca Ñoaøn Sixtine haùt baøi ca nhaäp leã; ñoaøn kieäu tieán vaøo Ñeàn Thôø. Caùc tín höõu Chaâu Myõ vaø Chaâu AÂu caàm ñeøn neán vaø boâng hoa ñi chung quanh Thaày Saùu mang Saùch Phuùc AÂm. Tieáp theo sau laø ÑTC. Khi ngaøi tôùi Ban Thôø, tröôùc Toøa, Thaày Saùu haùt baøi tuyeân boá Ñaïi Toaøn Xaù. Baøi haùt ñöôïc soaïn chính cho dòp troïng ñaïi naøy, döïa treân Kinh Thaùnh, Phuïng vuï vaø Thaùnh Giaùo Phuï. Sau baøi haùt, ÑTC xöôùng Kinh Gloria vaø Thaùnh Leã tieán haønh nhö thöôøng leä.

 Leã nghi Môû Cöûa Thaùnh cuûa ba Ñeàn Thôø khaùc ñôn giaûn hôn. Khôûi söï baèng daáu Thaùnh Giaù - lôøi chaøo Phuïng Vuï - lôøi daãn nhaäp cuûa ÑTC, - lôøi caàu nguyeän, nhöõng caâu do ÑTC haùt leân tröôùc Cöûa Thaùnh - roài môû Cöûa Thaùnh - Quì caàu nguyeän treân ngöôõng cöûa - tieán vaøo Ñeàn Thôø vaø cöû haønh leã nghi phuïng vuï.

 Ñöùc Cha Marini keát thuùc buoåi hoïp baùo baèng nhöõng lôøi sau ñaây: "Taát caû chuùng ta nay höôùng veà ÑTC vaø Cöûa Thaùnh saép ñöôïc môû ra ñeå cöû haønh trong nieàm haân hoan Ñaïi Toaøn Xaù, nhôù laïi vieäc Chuùa Kitoâ sinh ra, caùch ñaây 20 theá kyû. Taát caû ñang chôø ñôïi ñöôïc thaáy Vò ñaõ khoûi söï Trieàu Giaùo Hoaøng baèng lôøi hoâ leân naøy: "Haõy môû ra, haõy môû tung ra caùc cöûa cho Chuùa Kitoâ!" - Chính ngaøi môû Cöûa Thaùnh. Taát caû chuùng ta chôø ñôïi Vò ñaõ vieát ra Cuoán Saùch "Vöôït qua ngöôõng cöûa cuûa hy voïng", vöôït qua ngöôõng cöûa cuûa Ñaïi Toaøn Xaù. Tröôùc heát moïi ngöôøi, ÑTC seõ vöôït qua ngöôõng cöûa naøy ñeå höôùng daãn ñaùm ñoâng voâ keå caùc tín höõu, tieán vaøo saâu hôn nöõa trong Maàu Nhieäm cuûa ôn cöùu roãi, hieän dieän trong Giaùo Hoäi; Giaùo Hoäi cöû haønh vôùi nieàm haân hoan hai ngaøn naêm vieäc sinh ra cuûa Ngöôøi Baïn vaø laø Chuùa mình, Ñöùc Gieâsu Kitoâ".
 
 


Back to Radio Veritas Asia Home Page