Back
to Radio Veritas Asia Home PageTHÔØI SÖÏ: Vaøi ñieåm ñaùng chuù yù trong Söù Ñieäp cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II, cho Ngaøy Quoác Teá Hoøa Bình, muøng 1 thaùng Gieâng naêm 1999.
Söù Ñieäp cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II veà Ngaøy Hoøa Bình theá giôùi, ñöôïc cöû haønh ngaøy Ñaàu Naêm Döông Lòch 1999, thuùc ñaåy moïi ngöôøi, baát cöù thuoäc toân giaùo, khuynh höôùng chính trò naøo, haõy suy tö nghieâm chænh veà nhöõng ñoøi buoäc cuûa vieäc xaây döïng Hoøa Bình; Söù Ñieäp cuõng giuùp moïi ngöôøi thaønh taâm coâng nhaän raèng: treân theá giôùi ngaøy nay coøn bieát bao vi phaïm nhaân quyeàn, maø khoâng bò tröøng phaït. Coù theå cuõng vì nhöõng lôøi maïnh meõ cuûa söù ñieäp Hoøa Bình naêm 1999 naày, maø caùc phöông tieäïn truyeàn thoâng xaõ hoäi ñaõ löu yù nhieàu, ngay töø luùc söù ñieäp naøy ñöôïc Ñöùc Toång Giaùm Muïc Phanxico Xavieâ Nguyeãn Vaên Thuaän, chuû tòch Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh veà Coâng Lyù vaø Hoøa Bình trình baøy vôùi giôùi baùo chí hoâm ngaøy 15.12.98 vöøa qua.
Vaên kieän ñöôïc ñeà ñaàu laø "Trong vieäc toân troïng caùc quyeàn con ngöôøi: bí quyeát cuûa neàn hoøa bình thöïc söï". ÑTC neâu cao tính caùch sieâu vieät cuûa con ngöôøi vaø moái giaây lieân keát chaët cheõ giöõa vieäc thaêng tieán caù nhaân vaø vieäc phuïc vuï coâng ích. ÑTC nhaéc laïi tính caùch hoaøn vuõ vaø tính caùch baát phaân li cuûa caùc quyeàn con ngöôøi. Theo truyeàn thoáng caùc quyeàn naøy ñöôïc xeáp thaønh hai loaïi: moät beân laø caùc quyeàn daân söï vaø chính trò, beân kia laø caùc quyeàn kinh teá, xaõ hoäi vaø vaên hoùa. ÑTC noùi: Nhöng ngaøy nay coù nhieàu quyeàn bò ñe doïa caùch rieâng vaø ngaøi löu yù caùc tín höõu vaø caû caùc ngöôøi voâ tín ngöôõng , caùc vò laõnh ñaïo caùc daân toäc vaø ngöôøi daân thöôøng, haõy kieåm ñieåm löông taâm caùch nghieâm chænh, caùch rieâng nhaân dòp kyû nieäm 50 naêm Baûn Tuyeân Ngoân Chung veà Nhaân Quyeàn (10.12.1948 - 1998). Ñöùc Gioan Phaoloâ II neâu leân nhöõng quyeàn bò ñe doïa caùch rieâng: tröôùc heát quyeàn soáng. Quyeàn naøy goàm hai khía caïnh: tieâu cöïc, töùc loaïi boû vieäc phaù thai - tích cöïc, töùc baûo veä caùc treû em chöa sinh ra vaø taát caû caùc treû em ñaõ sinh ra, khoûi toäi aùc gheâ tôûm: saùt haïi treû em. Tuaàn baùo Gia Ñình Kitoâ (Famiglia Cristiana), xuaát baûn taïi YÙ, ñaõ bình luaän nhö sau: ÑTC khoâng nhaéc ñeán teân moät nöôùc naøo caû, nhöng ngöôøi ta coù theå hieåu ngay veà nhöõng toäi aùc saùt haïi treû em hieän ñang xaåy ra taïi Trung Quoác coäng saûn vaø taïi nhöõng nöôùc hôïp thöùc hoùa vieäc phaù thai. Caùch ñaây hôn hai naêm, Quoác Hoäi Ba Lan goàm ña soá daân bieåu cöïu coäng saûn ñaõ boû phieáu hôïp thöùc hoùa vieäc phaù thai; luùc ñoù, töø Castelgandolfo, ÑTC ñaõ leân tieáng moät caùch thaúng thaén raèng: "Moät quoác gia saùt haïi con caùi mình, laø moät quoác gia khoâng coù töông lai". Ngoaøi vieäïc phaù thai, coøn coù nhöõng phöông theá truyeàn sinh baát hôïp phaùp, traùi luaät töï nhieân vaø luaân lyù, do nhöõng khaùm phaù môùi vaø nhöõng laïm duïng khoa hoïc hieän nay trong ngaønh Y Khoa taïi moät soá nöôùc treân theá giôùi. Sau quyeàn soáng, söù ñieäp noùi ñeán quyeàn töï do toân giaùo. Ñöùc Gioan Phaoloâ II goïi quyeàn naøy laø "trung taâm cuûa caùc quyeàn con ngöôøi". Quyeàn töï do toân giaùo laø baát khaû vi phaïm. Khi moät tín höõu muoán thay ñoåi toân giaùo, thì quyeàn thay ñoåi naøy phaûi ñöôïc coâng nhaän. Moãi ngöôøi ñöôïc hoaøn toaøn töï do theo löông taâm mình trong moïi hoaøn caûnh vaø khoâng theå bò cöôõng eùp haønh ñoäng traùi vôùi löông taâm". Cuõng Tuaàn Baùo Gia Ñình Kitoâ, (Famiglia Cristiana) bình luaän raèng: Nhöõng lôøi naøy, tuy khoâng noùi ñeán nöôùc naøo, nhöng aùm chæ ñeán vieäc thieáu töï do toân giaùo taïi moät soá quoác gia treân theá giôùi theo ñöôøng loái chính trò ñoäc taøi quaù khích.
Sau ñoù, ÑTC löu yù caùch rieâng ñeán quyeàn tham döï cuûa ngöôøi daân vaøo laõnh vöïc kinh teá vaø taøi chaùnh. Moät soá chính phuû ñoäc taøi hay moät nhoùm naøo ñoù vì tö lôïi, töï cho mình coù quyeàn quyeát ñònh veà soá phaän cuûa caùc daân toäc khaùc, nhaát laø caùc daân toäc heøn yeáu. Caùc daân toäc treân theá giôùi baát cöù lôùn beù, giaàu ngheøo, phaûi ñöôïc töï do ñònh ñoaït veà soá phaän vaø thöïc hieän nhöõng öôùc voïng chính ñaùng rieâng cuûa mình. Söù Ñieäp nhaéc ñeán quyeàn coù vieäc laøm vaø toá caùo hieän töôïng thaát nghieäp lan traøn khaép nôi, gaây neân caûnh ngheøo khoå cho ngöôøi daân, caùch rieâng cho giôùi treû, cho gia ñình vaø xaõ hoäi. Söù Ñieäp coøn nhaéc ñeán vieäc baûo veäï thieân nhieân, moâi sinh. Veà ñieåm naøy caàn phaûi thay ñoåi kieåu soáng, caùch rieâng taïi caùc nöôùc kyõ ngheä taân tieán vaø höôùng veà neàn vaên minh tieâu thuï.
Trong Söù Ñieäp, Ñöùc Gioan Phaoloâ II leân aùn maïnh meõ chính saùch kyø thò chuûng toäc. Ngaøi toá caùo caùch rieâng vieäc khöôùc töø quyeàn soáng coøn cuûa caùc nhoùm thieåu soá, caùc saéc toäc. Ngaøi vieát: "Chính saùch kyø thò naøy gaây neân vieäc dieät chuûng, hoaëc vieäc di chuyeån taøn baïo hoaëc vieäc laøm yeáu keùm ñi daàn daàn caên cöôùc rieâng cuûa caùc nhoùm naøy, vaø sau cuøng ñi ñeán vieäc tieâu dieät hoaøn toaøn. ÑTC keâu goïi uûng hoä yù chí cuûa caùc quoác gia chuû tröông beânh vöïc caùc naïn nhaân naøy khoûi nhöõng cuoäc baùch haïi, boùc loät, khai thaùc. Ngaøi ca ngôïi nhöõng coá gaéng môùi ñaây trong vieäc thaønh laäp Toøa AÙn quoác teá ñeå xeùt xöû nhöõng ai coù traùch nhieäm veà caùc vuï dieät chuûng, caùc toäi aùc choáng laïi nhaân loaïi, caùc toäi aùc chieán tranh vaø caùc vuï taán coâng xaâm chieám baát coâng.
Trong phaàn cuoái, Söù Ñieäp ñeà cao quyeàn soáng hoøa bình - Ñöùc Gioan Phaoloâ II nhaän xeùt nhö sau: "Chieán tranh laø söï thaát baïi cuûa moïi chuû nghóa nhaân ñaïo ñích thöïc". Roài ngaøi toá caùo vieäc duøng treû em trong chieán tranh - vieäc saûn xuaát vaø buoân baùn caùc loaïi vuõ khí nheï (deã di chuyeån töø mieàn naøy qua mieàn khaùc, khoâng theå kieåm soaùt, gieo raéc vaø keùo daøi chieán tranh) - vieäc saûn xuaát vaø ñaët caùc loaïi mìn gieát ngöôøi. Veà thöù vuõ khí naøy, Ñöùc Gioan Phaoloâ II duøng nhöõng lôøi raát nghieâm nghò nhö sau: "Coù nhöõng chính phuû vaø nhöõng daân toäc khoâng muoán chaám döùt vieäc saûn xuaát loaïi vuõ khí naøy, thaäm chí hoï chuû tröông ñaët laïi caùc loaïi mìn naøy vaøo nhöõng laõnh thoå ñaõ ñöôïc thaùo gôõ". ÑTC nhaéc laïi moät laàn nöõa raèng: "Moãi moät quyeàn con ngöôøi phaûi ñöôïc beânh vöïc, bôûi vì vieäc vi phaïm moät quyeàn maø thoâi seõ laøm cho caùc quyeàn khaùc khoâng coøn ñöôïc baûo ñaûm. Moãi vieäc vi phaïm caùc quyeàn con ngöôøi chöùa ñöïng trong ñoù nhöõng maàm moáng cuûa moät cuoäc tranh chaáp raát coù theå xaåy ra. Vì theá caàn phaûi phoå bieán roäng raõi nôi daân chuùng moät neàn vaên hoùa veà caùc quyeàn con ngöôøi; neàn vaên hoùa naøy chæ coù theå laø neàn vaên hoùa cuûa hoøa bình". Söù ñieäp khoâng queân keâu goïi daán thaân beânh vöïc, giuùp ñôõ caùc ngöôøi ngheøo khoå vaø coâng nhaän caùch cuï theå caùc quyeàn cuûa nhöõng ngöôøi khoâng coøn quyeàn, khoâng coù tieáng noùi.
Nhieàu nhaø bình luaän cho raèng: Söù Ñieäp ngaøy hoøa bình naêm 1999 laø moät Söù Ñieäp ñaày ñuû hôn caû veà ñeà taøi hoøa bình cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II trong 20 naêm cuûa Trieàu Giaùo Hoaøng. Lôøi quaû quyeát naøy ñöôïc thaáy roõ ngay trong ñeà taøi vaø trong lôøi môû ñaàu cuûa Söù Ñieäp nhö sau: "Trong vieäc toân troïng caùc quyeàn con ngöôøi, coù bí quyeát cuûa hoøa bình": ñaây laø thaønh tín luoân luoân ñöôïc toâi quan taâm. Toâi muoán chia seû vôùi anh chò em trong ngaøy caàu nguyeän cho Hoøa Bình theá giôùi. Khi vieäc thaêng tieán phaåm giaù con ngöôøi laø nguyeân taéc-chæ ñaïo höôùng daãn chuùng ta, khi vieäc tìm kieám coâng ích laø daán thaân ñöôïc ñaët leân haøng ñaàu, luùc ñoù môùi coù neàn taûng vöõng chaéc vaø beàn bæ cho vieäc xaây döïng hoøa bình".
Back
to Radio Veritas Asia Home Page