BAØI PHOÛNG VAÁN Ñöùc Toång Giaùm Muïc Phanxicoâ Xavieâ Nguyeãn Vaên Thuaän veà vieäc boå nhieäm Hoàng Y vaø veà chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC taïi Cuba.
Veritas - Kính thöa Ñöùc Toång, Ñöùc Toång môùi ñi giaûng ôû Washington veà. Ñaùng leõ chuùng con khoâng ñöôïc pheùp quaáy raày, vì Ñöùc Toång coù nhieàu vieäc khaùc quan troïng hôn phaûi laøm, nhaát laø trong luùc Ñöùc Hoàng Y Chuû Tòch thaùp tuøng ÑTC ñi Cuba; hôn nöõa sau moät tuaàn giaûng giaûi, khoâng theå traùnh khoûi meät nhoïc. Chuùng con bieát vaäy; nhöng vì trong nhöõng ngaøy naøy coù nhieàu bieán coá doàn daäp: vieäc ÑTC loan tin boå nhieäm Hoàng Y vaø chuyeán vieáng thaêm cuûa ngaøi taïi Cuba. Hai bieán coá raát quan troïng cuûa Ñaàu Naêm Môùi. Vì theá Ñöùc Toång cho pheùp chuùng con "quaáy raày" Ñöùc Toång, ñeå caùc thính giaû cuûa Ñaøi Chaân Lyù AÙ Chaâu taïi Vieät Nam coù dòp ñöôïc hieåu nhieàu hôn veà hai bieán coá naøy:
Veritas - Kính thöa Ñöùc Toång, ÑTC vöøa boå nhieäm 22 Vò Hoàng Y; coù hai vò chöa coâng boá. Xin Ñöùc Toång vui loøng giaûi thích veà vieäc naøy.
Ñöùc Toång Thuaän - Baùo chí thöôøng hay ñöa nhöõng tin giaät gaân, hoaëc ñoaùn muø môø. ÔÛ ñaây ngöôøi ta khoâng tin nhöõng maãu tin cuûa baùo chí hay cuûa caùc ñaøi tung ra. Nhieàu ngöôøi ôû Phaùp coøn nhôù bao nhieâu laàn baùo chí vaø ñaøi phaùt thanh ôû Paris loan tin: Ñöùc Hoàng Y Lustiger ñöôïc môøi sang Roma ñöùng ñaàu moät Boä ôû Toøa Thaùnh; nhöng ngaøi vaãn ôû Paris ñaõ 17 naêm roài vaø vöøa ñaây ngaøi ñaõ thaønh coâng lôùn trong vieäc toå chöùc Ñaïi Hoäi Giôùi Treû ôû Paris thaùng 8 naêm ngoaùi (1997). Treân chuyeán maùy bay ñi giaûng ôû Washington 18 thaùng Gieâng vöøa qua, toâi ñoïc Baùo Paris-Match. Baùo naøy ñöa tin raèng: seõ coù Hoàng Y môùi; moät soá ñeán 75 tuoåi seõ veà höu, trong ñoù coù Ñöùc Hoàng Y Ratzinger. Kyø thöïc ngaøi vöøa möøng 70 tuoåi môùi ñaây. Ñôøi ÑTC Gioan Phaoloâ II, ñaây laø laàn thöù baåy ngaøi choïn Hoàng Y, cöù ba hay boán naêm moät laàn, tuøy soá Hoàng Y ñaõ qua ñôøi hay ngoaøi 80 tuoåi. (Caùc vò Hoàng Y treân 80 tuoåi khoâng ñöôïc vaøo Maät Vieän baàu Giaùo Hoaøng nöõa). Xöa nay trong Giaùo Hoäi coù thoùi quen, ÑTC khoâng coâng boá moät vaøi vò; coù khi khoâng bao giôø ngaøi coâng boá ra cho ñeán cheát. Chuyeán naøy caùc baùo laïi ñoaùn moø hai vò khoâng ñöôïc coâng boá laø Ñöùc Cha Teissier, ngöôøi Phaùp, Quoác tòch Algeùrie vaø Ñöùc Cha Sabbah, Giaùo chuû Gieârusalem, Jordanie vaø Ñaûo Chypre.
Veritas - Trong nhöõng ngaøy naøy ÑTC ñang vieáng thaêm muïc vuï taïi Cuba. Chuyeán vieáng thaêm ñöôïc caùc phöông tieän truyeàn thoâng quoác teá löu yù ñaëc bieät: hôn ba ngaøn kyù giaû, nhaân vieân phaùt thanh, truyeàn hình. Vaäy Chuyeán ra ñi naøy ñöôïc quyeát ñònh töø bao giôø?
Ñöùc Toåûng Thuaän - Moãi chuyeán coâng du muïc vuï cuûa ÑTC ñöôïc chuaån bò kyõ caøng, vì Giaùo Hoäi tröôøng cöûu; heát ñôøi Giaùo Hoaøng naøy laïi coù vò khaùc keá tieáp. Tröôùc ñaây ít laø hai laàn chính quyeàn Cuba ngoû yù môøi Ñöùc Giaùo Hoaøng, ñoù laø naêm 1979 (luùc ngaøi ñi Mehico) vaø naêm 1985. Nhöng Toøa Thaùnh thaáy thôøi cô thuaän tieän chöa ñeán, chöa chín muoài. Duø vaäy giöõa hai beân vaãn coù nhöõng moái lieân laïc; chaúng haïn Toøa Thaùnh vaø Cuba vaãn giöõ quan heä ngoaïi giao vôùi nhau treân caáp baäc Söù Thaàn vaø Ñaïi Söù. Naêm 1986, Ñöùc Hoàng Y Pironio, ngöôøi Argentina, Chuû tòch Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh phuï traùch Giaùo Daân, ñaõ vieáng thaêm Cuba; Ñöùc Hoàng Y Etchegaray, Chuû tòch Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh veà Coâng Lyù vaø Hoøa Bình, cuõng ñi thaêm Cuba hai laàn. Caû Ñöùc Hoàng Y Gantin, Toång Tröôûng Boä Giaùm Muïc cuõng ñeán Cuba vaø caùch ñaây 12 thaùng, Ñöùc Toång Giaùm Muïc Tauran, Ngoaïi Tröôûng Toøa Thaùnh, ñaõ vieáng thaêm La Havana vaø ñöôïc Chuû tòch Fidel Castro tieáp kieán. Chöa keå Ñöùc Hoàng Y Law, Ñöùc Hoàng Y Keeler caû hai laø ngöôøi Myõ, Ñöùc Hoàng Y Ruini, ngöôøi YÙ, caùc ngaøi ñaõ ñeán Cuba giöõa luùc nöôùc naøy bò phong toûa kinh teá. Caùc ngaøi ñeán vieáng thaêm vaø mang theo nhieàu taëng phaåm: thuoác men, thöïc phaåm, tieàn baïc... ñeán giuùp daân Cuba. Giaùo Hoäi luoân luoân beânh vöïc vaø toân troïng phaåm giaù cuûa con ngöôøi, khoâng phaân bieät toân giaùo, chính kieán, maàu da... Chuyeán coâng du muïc vuï cuûa ÑTC ñaõ ñöôïc quyeát ñònh sau cuoäc vieáng thaêm cuûa Chuû Tòch Fidel Castro taïi Vatican ngaøy 19 thaùng 11 naêm 1996.
Veritas - Ñöùc Toång coù caûm nghó theá naøo veà chuyeán vieáng thaêm Cuba cuûa ÑTC?
Ñöùc Toång Thuaän - Luùc theo doõi ñaøi truyeàn hình vaø baùo chí quoác teá toâi thaáy Chuû Tòch Fidel Castro coù nhöõng cöû chæ toân troïng ñaëc bieät vaø chaân tình ñoái vôùi ÑTC, chaúng haïn khi OÂng töôi cöôøi voã tay chaøo ÑTC vöøa xuaát hieän ôû cöûa maùy bay; roài voã tay caùch nhieät tình nhö moïi ngöôøi daân khaùc taïi saân bay. OÂng ñaõ tuyeân boá nhö sau: "Toâi xin Ñöùc Giaùo Hoaøng cöù noùi söï thaät moät caùch töï do. Coù raát nhieàu quan ñieåm cuûa ÑTC vaø cuûa chuùng toâi raát phuø hôïp. Toâi bieát: coù nhöõng yù kieán khaùc bieät nhau, nhöng toâi kính troïng yù kieán cuûa ngaøi". Veà phía ÑTC, toâi thích nhaát laø cuoäc hoïp baùo cuûa ngaøi treân maùy bay. Thöôøng ta thaáy ngaøi coù veû moûi meät; vaäy maø ngaøi ñöùng treân maùy bay laâu 20 phuùt, tröôùc maët caùc phoùng vieân, traû lôøi raát khoân ngoan, saùng suoát baèng ba thöù tieáng, tuøy ngöôøi hoûi: tieáng YÙ, tieáng Anh vaø tieáng Taây Ban Nha. Coù phoùng vieân hoûi: "ÑTC noùi chuyeän vôùi OÂng Fidel Castro nhö laø moät Giaùo Hoaøng vôùi moät chuû tòch Nöôùc Coäng Saûn, nhö moät thieân thaàn vôùi ma quæ?" - Ngaøi ñaùp: "Chuùng toâi khoâng phaûi laø thieân thaàn; chuùng toâi laø hai con ngöôøi noùi chuyeän vôùi nhau". Phoùng vieân hoûi: "ÑTC coù tuyeân boá choáng coäng khoâng?" - Ngaøi traû lôøi: "Toâi khoâng ñoàng yù vôùi Chuû nghóa Maùc xít, maø toâi cuõng khoâng ñoàng yù vôùi Chuû nghóa tö baûn töï do man rôï (Libeùralisme sauvage) . Toâi chuû tröông vaên hoùa cuûa tình thöông, cuûa söï soáng". Phoùng vieân khaùc hoûi: "ÑTC muoán noùi leân nguyeän voïng gì?" - Ngaøi traû lôøi: "Toâi keâu goïi Nöôùc Cuba haõy môû cöûa cho theá giôùi vaø theá giôùi haõy môû cöûa cho Cuba".
Veritas - Thöa Ñöùc Toång, vaäy muïc ñích cuûa chuyeán vieáng thaêm naøy laø gì? Coù ngöôøi giaûi thích quaù thieân veà khía caïnh chính trò?
Ñöùc Toång Thuaän - ÑTC ñaõ noùi vôùi daân Cuba: "Trong chuyeán vieáng thaêm muïc vuï naøy toâi muoán nhaân danh Chuùa cuûng coá ñöùc tin cuûa anh chò em, thoåi söùc soáng vaøo nieàm hy voïng vaø theâm can ñaûm vaøo ñöùc aùi cuûa anh chò em. Toâi muoán chia seû nhöõng ñau buoàn, nhöõng haân hoan, nhöõng nhoïc meät cuûa anh chò em. Toâi muoán cuøng vôùi ñaïi gia ñình daân Cuba cöû haønh Maàu Nhieäm Tình Yeâu Chuùa vaø laøm cho tình yeâu naøy hieän dieän caùch saâu ñaäm hôn trong cuoäc ñôøi cuûa anh chò em vaø trong lòch söû cuûa Daân Toäc yeâu quyù cuûa anh chò em". Nhöõng giaûi thích veà khía caïnh chính trò, dó nhieân khoâng theå traùnh ñöôïc. Chaéc chaén seõ coù aûnh höôûng ñeán ñôøi soáng chính trò xaõ hoäi cuûa Cuba trong töông lai. Ñöùc Toång Giaùm Muïc Tauran tuyeân boá caùch ñaây ít ngaøy tröôùc khi ÑTC leân ñöôøng ñi Cuba: "Ngaøi khoâng ñeán ñeå chæ trích hay gaây khoù khaên cho chính phuû naøo caû". OÂng McCarrick, phaùt ngoân vieân cuûa Nhaø Traéng, tuyeân boá: "Neáu chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC coù nhöõng taùc hieäu chính trò, thì nhöõng taùc hieäu naøy khoâng phaùt xuaát bôûi chuû yù tröïc tieáp cuûa ÑTC. Nhöng nguyeân söï hieän dieän cuûa ngaøi maø thoâi coù theå ñem ñeán nhöõng thaønh quaû treân phöông dieän nhaân quyeàn". Boä Ngoaïi Giao Hoa Kyø tuyeân boá: hy voïng töï do toân giaùo ñöôïc gia taêng vaø Baø Albright Ngoaïi Tröôûng nhaán maïnh raèng: moãi chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC taïi moät quoác gia coäng saûn ñaõ luoân luoân mang laïi nhöõng taùc hieäu lôùn, duø moät soá ngöôøi daân tò naïn Cuba taïi Miami choáng cheá ñoä Castro toû thaùi doä ñeø ñaët".
Veritas - Xin Ñöùc Toång noùi ít lôøi chuùc Teát caùc thính giaû cuûa Ñaøi Chaân Lyù AÙ Chaâu, vì Ñöùc Toång laø moät trong caùc vò saùng laäp Ñaøi caùch ñaây gaàn 30 naêm.
Ñöùc Toång Thuaän - Toâi raát vui möøng veà cô hoäi thuaän tieän naøy. Vaø sau ñaây laø nhöõng lôøi caàu chuùc Naêm môùi cuûa toâi: Thöa anh chò em, ñang noùi chuyeän veà chuyeán coâng du muïc vuï cuûa ÑTC, toâi xin nhaéc laïi raèng trong naêm 1997, chuùng ta ñaõ thaáy ÑTC thöïc hieän nhöõng chuyeán vieáng thaêm maø chuùng ta nghó raèng khoâng sao vöôït qua noåi , vì laø nhöõng chuyeán vieáng thaêm raát khoù khaên vaø nguy hieåm nöõa: taïi Sarajevo, Liban, Ñaïi Hoäi Giôùi Treû ôû Paris (Ban toå chöùc coá gaéng cho ñöôïc 300 ngaøn, nhöng thöïc söï ñaõ coù moät trieäu 200 ngaøn tham döï). Chuùng ta thaáy tröôùc maét nhöõng khoù khaên lôùn lao veà kinh teá, ñaëc bieät taïi AÙ Chaâu trong luùc naøy, thò tröôøng chöùng khoaùn suy suïp caùch thaûm hoïa. Nhöng ÑTC mang laïi nieàm hy voïng cho chuùng ta, khi phoùng vieân cuoái cuøng hoûi ngaøi treân maùy bay: "Sau chuyeán ñi naøy, keát quaû nhö theá naøo?" Ngaøi ñaùp: "Chuùng ta ñöøng queân raèng coù Chuùa Quan Phoøng trong lòch söû". Toâi xin göûi ñeán caùc baïn thính giaû cuûa Ñaøi Chaân Lyù AÙ Chaâu nhöõng lôøi chuùc möøng toát ñeïp nhaát cuøng vôùi lôøi caàu nguyeän trong Thaùnh Leã Ngaøy Ñaàu Naêm. Toâi xin taëng caùc baïn maáy lôøi cuûa vaên haøo Joseph Folliet, nhö boù hoa Xuaân mang ñaày höông saéc hy voïng ñeán taän gia ñình caùc baïn:
"Cuoái
ñöôøng baïn ñi, khoâng coøn
laø ñöôøng,
nhöng laø ñích ñieåm cuûa
haønh höông;
"Cuoái doác baïn leo, khoâng coøn
laø doác,
nhöng laø ñænh cao tuyeät vôøi;
"Cuoái ñeâm toái taêm, khoâng
coøn laø ñeâm,
nhöng laø höøng ñoâng raïng ngôøi;
"Cuoái muøa ñoâng giaù, khoâng
coøn laø ñoâng,
nhöng laø Muøa Xuaân aám aùp;
"Cuoái giôø baïn cheát, khoâng
coøn laø cheát,
nhöng laø söï soáng vónh haèng;
"Cuoái phuùt thaát voïng, khoâng coøn
laø thaát voïng,
nhöng laø hy voïng traøn ñaày;
"Cuoái cuøng cuûa nhaân loaïi, khoâng
phaûi laø con ngöôøi,
nhöng laø Thieân Chuùa laøm ngöôøi
ôû giöõa chuùng ta,
ñaõ saép ñeán 2000 naêm".:
"Ñoù laø Vui möøng vaø Hy voïng maø Ñöùc tin ñem ñeán cho chuùng ta trong Naêm Môùi Maäu Daàn naøy".
Veritas - Chuùng con xin caûm taï Ñöùc Toång ñaõ daønh thì qiôø quí baùu cho chuùng con. Chuùng con kính chuùc Ñöùc Toång moät naêm môùi nhieàu ôn thaùnh vaø nhaát laø söùc khoûe doài daøo ñeå phuïc vuï Chuùa vaø Giaùo Hoäi.
Ñöùc Toång Thuaän - Xin caûm ôn.