Phoûng vaán Ñöùc Toång Giaùm Muïc Theodor McCarrick veà chuyeán vieáng thaêm Trung Quoác trong thaùng 2/1998 vöøa qua.
(Baûn tin Vatican) Phaùi ñoaøn toân giaùo Hoa Kyø goàm ba nhaân vaät caáp cao: Ñöùc Cha McCarrick, Toång Giaùm Muïc giaùo phaän Newark, ñaïi dieän Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, Muïc Sö Donald Argue, ñaïi dieän Giaùo Hoäi Tin Laønh vaø Giaùo Tröôûng Arthur Schneier, ñaïi dieän Do Thaùi Giaùo, vöøa töø Trung Quoác trôû veà, sau khi ñaõ vieáng thaêm nhieàu ñòa ñieåm, ñeå tìm hieåu tình hình veà töï do toân giaùo taïi ñaây. Ñaây laø chuyeán vieáng thaêm ñaàu tieân do lôøi môøi cuûa Chuû Tòch Nhaø Nöôùc Trung Quoác, oâng Jiang Zemin, nhaân dòp oâng vieáng thaêm Hoa Kyø vaøo thaùng 10 naêm ngoaùi 1997. Chuû tòch Jiang Zemin bieát raèng: töï do toân giaùo laø moät trong caùc caûn trôû lôùn cho moái bang giao toát giöõa Hoa Kyø vaø Trung Quoác. Chính phuû Washington vaãn toá caùo chính phuû Baéc Kinh vi phaïm caùc quyeàn töï do caên baûn con ngöôøi, trong ñoù coù quyeàn töï do löông taâm, töï do toân giaùo. Phaùi ñoaøn seõ trình baøy veà chuyeán vieáng thaêm Trung Quoác trong moät cuoäc hoïp baùo taïi New York vaøo ngaøy 18 thaùng 3/1998 naøy. Sau ñaây laø baøi phoûng vaán Ñöùc Toång Giaùm Muïc Newark daønh cho ñaøi Vatican, hoâm ngaøy 12/03/98 vöøa qua.
* Traû lôøi cho caâu hoûi veà muïc ñích cuûa chuyeán vieáng thaêm, Ñöùc Toång Giaùm Muïc McCarrick ñaõ cho bieát nhö sau:
Muïc ñích chuyeán vieáng thaêm laø nhaäy caûm hoùa Nhaø Caàm Quyeàn Trung Quoác, qua vieäc ñoái thoaïi xaây döïng, veà söï kieän naøy laø toân giaùo chieám moät vai troø caên baûn trong ñöôøng loái chính trò ngoaïi giao cuûa caùc quoác gia, caùch rieâng cuûa Hoa Kyø. Chính Phuû Baéc Kinh coøn nghi ngôø cho raèng, ñöôøng loái chính trò ngoaïi giao cuûa Hoa kyø chæ löu yù ñeán toân giaùo vaø söï töï do toân giaùo moät caùch qua loa maø thoâi.
Coù theå vì con soá caùc tín ñoà cuûa caùc toân giaùo taïi Trung Quoác khoâng ñaùng keå, vì tính toång coäng thì chæ chieám khoaûng 10% trong soá moät tæ 200 trieäu daân Trung Quoác. Nhöng taïi Hoa Kyø thì khaùc haún; chæ coù khoaûng 10% daân chuùng laø khoâng coù moät tín ngöôõng naøo caû. Caùc tín höõu Hoa Kyø coù theå khoâng tham döï ñeàu ñaën caùc cuoäc cöû haønh phuïng vuï ngaøy Chuùa Nhaät, nhöng duø sao vaãn coù haèng trieäu ñeán nhaø thôø thöôøng xuyeân caùc ngaøy Chuùa Nhaät. Vì theá toân giaùo laø ñeà taøi trung taâm cuûa ñöôøng loái chính trò Hoa Kyø vaø laø phaàn chính cuûa hoaït ñoäng ngoaïi giao ñoái vôùi caùc quoác gia coù quan heä ngoaïi giao vôùi Hoa Kyø. Chuùng toâi ñaõ noùi taát caû nhöõng ñieàu naày trong hôn moät giôø röôõi ñoàng hoà gaëp gôõ vôùi Chuû Tòch Jiang Zemin vaø vôùi caùc vieân chöùc cuûa Boä Ngoaïi Giao, Boä Tö Phaùp vaø Vaên Phoøng Toân Giaùo Vuï, vôùi caùc ñaïi dieän cuûa Maët Traän vaø vôùi Boä Chính Trò, vaø vôùi Thoáng Ñoác ñòa phöông: Baéc Kinh, Nam Kinh, Thöôïng Haûi, Chengdou, Taây Taïng vaø Hoàng Koâng. Chuùng toâi cuõng baøn ñeán caùc vaán ñeà khaùc lieân heä tröïc tieáp ñeán chuyeán vieáng thaêm cuûa chuùng toâi, nhö vieäc ñaêng kyù caùc Giaùo Hoäi.
Chuùng toâi löu yù Nhaø Caàm Quyeàn Trung Quoác raèng vieäc ñaêng kyù ñoái vôùi chuùng toâi hoaøn toaøn xa laï, vaø chuùng toâi coi vieäc ñaêng kyù naày nhö laø moät caûn trôû cho vieäc töï do phuïng töï. Ngoaøi ra, chuùng toâi ñaõ trao cho Tröôûng Ban Toân Giaùo moät danh saùch nhöõng ngöôøi bò giam giöõ - nhö nhöõng tuø nhaân löông taâm - trong caùc nhaø giam hoaëc taïi caùc trung taâm caûi huaán hoaëc bò quaûn thuùc taïi gia. Chuùng toâi yeâu caàu ñieàu tra vaø nhaán maïnh raèng vieäc giam giöõ nhöõng ngöôøi naøy laø moät vaán ñeà gaây nhieàu xuùc ñoäng nôi caùc tín höõu Hoa kyø.
* Ñöôïc hoûi veà nhöõng luùc quan troïng cuûa chuyeán vieáng thaêm, Ñöùc Toång Giaùm Muïc McCarrick ñaõ cho bieát nhö sau:
Toâi ñaõ khoâng ñöôïc cöû haønh thaùnh leã trong moät nhaø thôø naøo caû cuûa Trung Quoác.Trong 18 ngaøy vieáng thaêm Trung Quoác, toâi ñaõ daâng thaùnh leã trong phoøng cuûa toâi taïi khaùch saïn. Nhöng toâi coù ñeán vieáng thaêm caùc nhaø thôø Tin Laønh vaø Coâng Giaùo, nôi ñaây toâi coù theå thaáy roõ ñöùc tin saâu xa cuûa ngöôøi daân. Khi caùc tín höõu, nhaát laø caùc tín höõu Coâng Giaùo, bieát coù moät vò Giaùm Muïc ngoaïi quoác, hoï lo laéng tìm ñeán chaøo toâi vaø laõnh pheùp laønh cuûa toâi. Toâi nghó ñaây laø moät daáu hieäu roõ raøng cho söï öôùc mong lôùn lao ñöôïc tuyeân xöng ñaày ñuû vaø coâng khai ñöùc tin taïi Trung Quoác. Roài vieäc ñöôïc vieáng thaêm Taây Taïng (Tibet) laø moät nguoàn vui lôùn lao ñoái vôùi toâi. Chính Phuû Hoa Kyø ñaõ yeâu caàu tha thieát nhaø caàm quyeàn Trung Quoác ñeå chuùng toâi coù theå vieáng thaêm nöôùc naøy. Theo moät moät soá nhaø söû hoïc, toâi coù theå laø vò Giaùm Muïc Coâng Giaùo ñaàu tieân vieáng thaêm mieàn trung Taây Taïng keå töø theá kyû 13, nghóa laø töø thôøi nhaø truyeàn giaùo Giovanni da Monte Corvo, thuoäc Doøng Thaùnh Phanxico, hay ñuùng hôn töø thôøi Marco Polo ñeán nay. Toâi daâng thaùnh leã trong phoøng cuûa toâi taïi Khaùch Saïn, ñeå caàu cho ÑTC Gioan Phaoloâ II vaø caàu cho vieäc hoøa giaûi hoaøn toaøn cuûa taåt caû caùc daân toäc trong moät Giaùo Hoäi duy nhaát cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ.
* Cuoái cuøng, ñöôïc hoûi xem chuyeán vieáng thaêm coù ñaõ ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu hay khoâng. Thì Ñöùc Toång Giaùm Muïc McCarrick traû lôøi nhö sau:
Muïc ñích chính cuûa chuùng toâi laø môû ñöôøng cho caùc cuoäc Ñaøm Phaùn tieáp sau; vaø chaéc chaén chuùng toâi ñaõ ñaït ñöôïc muïc tieâu naày.
Vieäc noùi veà caùc toân giaùo, vôùi caùc vò laõnh ñaïo chính phuû, thöïc laø moät cô hoäi ít coù. Toâi nghó raèng caùc vò naøy seõ löu yù ñeán nhöõng gì chuùng toâi ñaõ noùi vaø chuùng ta chôø dôïi daáu hieäu cuï theå trong töông lai. Vì theá, chuùng ta phaûi caàu nguyeän.
Chuùng toâi öôùc mong tha thieát laø chuyeán vieáng thaêm coù theå môû ñöôøng cho cuoäc ñoái thoaïi vaø chuùng toâi hy voïng coù theå tieáp tuïc sau naøy. Chuyeán vieáng thaêm cuûa chuùng toâi seõ toát ñeïp bieát bao, neáu noù trôû neân vieân ñaù ñaàu tieân trong vieäc thieát laäp moät chieác caàu noái lieàn caùc daân toäc laïi vôùi nhau, tröôùc bao yù nghó hieän ñang gaây neân nhöõng chia reõ.
Ñoø laø noäi dung chính baøi phoûng vaán cuûa ñaøi Vatican veà chuyeán vieáng thaêm Trung Quoác cuûa phaùi ñoaøn toân giaùo Hoa Kyø. Heïn gaëp laïi quyù vò.