Back
to Radio Veritas Asia Home PageBaøi phoûng vaán OÂng Mikhail Gorbachiov, cöïu chuû tòch Lieân Xoâ vaø cuõng laø nhaân vaät coäng saûn ñaõ môû moät con ñöôøng môùi ñeå nhaân ñaïo hoùa cheá ñoä coäng saûn. OÂng ñaõ daønh cho baùo La Stampa, xuaát baûn ngaøy 22.01.98 taïi Torino, mieàn baéc Italia, nhaân dòp baøn veà chuyeán thaêm Cuba cuûa ÑTC. Baøi phoûng vaán ñöôïc ñaêng vôùi töïa ñeà lôùn laø: "Caùc OÂng seõ thaáy, ÑTC Gioan Phaoloâ II seõ thay ñoåi Castro".
Cuoäc phoûng vaán xaåy ra trong luùc caùc ñaøi truyeàn hình chieáu veà chuyeán leân ñöôøng cuûa ÑTC taïi phi tröôøng quoác teá Roma. Taïi Moscowa, chuyeán vieáng thaêm naøy, theo baùo La Stampa, ñöôïc theo doõi hôn caùc nôi khaùc, dó nhieân ñöôïc Cöïu chuû tòch Nhaø Nöôùc Lieân Xoâ löu yù caùch ñaëc bieät hôn. Töø ngaøy gaëp ÑTC taïi Vatican, oâng Gorbachiov ñaõ trôû neân nhö ngöôøi baïn thaân cuûa ÑTC vaø sau ñoù, oâng coøn gaëp ÑTC nhieàu laàn khaùc nöõa, moãi khi coù dòp tôùi Roma.
Vaø sau ñaây laø nguyeân vaên baøi phoûng vaán töø Moscowa, ñöôïc nhaät baùo La Stampa ñaêng laïi. Beân caïnh baøi, coù ñaêng hình oâng Gorbachiov ñöôïc ÑTC tieáp kieán sau khi khoâng coøn laø chuû tòch Nhaø Nöôùc Lieân Xoâ nöõa.
La Stampa - Thöa ngaøi, nhieàu ngöôøi nhìn vaøo ÑTC Gioan Phaoloâ II nhö moät vò ñaõ goùp phaàn quyeát ñònh vaøo vieäc suïp doå cheá ñoä coäng saûn. Vaø coù ngöôøi nhìn vaøo chuyeán vieáng thaêm Cuba nhö moät aán tín cuoái cuøng keát thuùc coâng vieäc. Noùi toùm laïi, ñaây laø daáu hieäu baùo raèng Fidel nay ñaõ ñi vaøo cuoái ñôøi. Ngaøi nghó gì veà vieäc giaûi thích naøy?
Gorbachiov - Toâi nghó laø ngöôøi ta khoâng neân gaùn cho Ñöùc Giaùo Hoaøng loaïi coâng traïng naøy. Nhöõng coâng traïng nhö vaäy, traùi laïi khoâng ñeà cao hình aûnh cuûa ngaøi, maø coøn giaûm bôùt, neáu chuùng ta ñeå yù thaáy roõ coâng vieäc. Toâi nhìn nôi ngaøi laø moät nhaø nhaân baûn, hieåu saâu xa nhöõng thaûm traïng cuûa cheá ñoä coäng saûn, hieåu roõ nhöõng lyù do cuûa söï thoaùi hoùa chuû nghóa naøy. Nhöng ngaøi cuõng laø con ngöôøi hieåu raát nhieàu thöïc taïi cuûa moät thöù cheá ñoä tö baûn kia, hieåu tính caùch taøn baïo vaø söï troáng roãng cuûa noù: thuyeát duy vaät thöïc tieãn, thöïc ra khoâng toát laønh gì hôn thuyeát duy vaät duy lyù,... Toâi thaáy nôi ngaøi moät ngöôøi beânh vöïc caùc quyeàn cuûa caù nhaân, caùc quyeàn cuûa söï soáng con ngöôøi. Ngaøi muoán raèng treân theá giôùi naøy ít ngöôøi ngheøo khoå hôn, ít ngöôøi ñoùi raùch hôn, ít beänh taät hôn, ít nhöõng baát coâng hôn".
La Stampa - Coù ngöôøi giaûi thích ngöôïc laïi: OÂng Fidel Castro seõ laø ngöôøi höôûng ñöôïc lôïi ích hôn töø chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng taïi Cuba. Trong yù nghóa naøy, laõnh tuï Fidel Castro seõ haõnh dieän vì khoâng sôï haõi gì caû, traùi laïi ñaõ môû cöûa cho ÑTC Gioan Phaoloâ II, ñaõ trao chìa khoùa nhaø minh cho ngaøi. Vaø oâng cuõng seõ coù theå quaû quyeát: nhöõng ai noùi taïi Cuba khoâng coù töï do caên baûn, keå caû töï do toân giaùo, laø khoâng ñuùng söï thöïc. Caùc Mass-media Hoa Kyø ñeán ñoâng ñaûo. Nhö vaäy khoù tieáp tuïc tuyeân truyeàn raèng Cuba ñoùng kín. Noùi toùm laïi: coù theå noùi chuyeán vieáng thaêm laø moät thaønh coâng toát trong nöôùc vaø moät taùc ñoäng coù yù nghóa beân ngoaøi Cuba, hay khoâng?
Gorbachiov - Ñoái vôùi toâi ñaây laø nhöõng chuyeän phieám cuõ rích cuûa quaù khöù, nhö thôøi chieán tranh laïnh vaäy. Ñaây laø chuyeän khai quaät nhöõng xaùc cheát chæ coøn laø nhöõng boä xöông... Nguôøi ta ño löôøng taát caû xem ai thaéng vaø thaéng lôïi bao nhieâu, nhö trong traän ñaáu: ai phaûi thaéng vaø ai phaûi baïi. Traùi laïi, toâi nghó raèng, ñaây laø luùc ngöôøi ta caàn nhìn vaøo söï vieäc vôùi con maét thoaùt li khoûi moïi maøng löôùi cuûa quaù khöù; vaø ngöôøi ta seõ coù theå thaáy ngay raèng ñaây laø moät bieán coá vó ñaïi".
La Stampa - Vaäy laø moät bieán coá lòch söû, nhö haàu heát moïi ngöôøi noùi vaø vieát leân nhö vaäy?
Gorbachiov - Ñuùng nhö vaäy. Chuùng ta phaûi nghó raèng khoâng phaûi moïi ngöôøi lo ñeán chính trò; khoâng phaûi moïi ngöôøi, maø chæ coù moät thieåu soá raát nhoû maø thoâi, seõ ño löôøng ñöôïc bieán coá naøy theo nhöõng danh töø chính trò, thaäm chí theo caû danh töø kyõ thuaät. Phaàn lôùn theá giôùi, töøng traêm trieäu con ngöôøi treân caû theá giôùi, seõ soáng nhö moät bieán coá luaân lyù, ñaïo ñöùc, hôn laø moät bieán coá chính trò. Töøng traêm trieäu con ngöôøi seõ hieåu raèng: ÑTC Gioan Phaoloâ II ñaõ ñeán Cuba ñeå noùi cho theá giôùi bieát caàn phaûi chaám döùt caûnh coâ laäp cuûa xöù sôû naøy, vôùi leänh caám vaän, vôùi nhöõng tröøng phaït. Ñaây laø bieán coá seõ toàn taïi maõi trong lòch söû. Nhöõng khoå nhoïc cuûa caùc nhaø chính trò laø nhöõng ñieàu nhoû naèm ôû ngoaøi leà. ÑTC Gioan Phaoloâ II ñem ñeán hoøa bình. Caàn phaûi nghieâng mình tröôùc cöû chæ naøy, tröôùc söï löïa choïn naøy".
La Stampa - Vaø nhöõng lyù do cuûa Fidel Castro, thì sao? coù phuø hôïp vôùi nhöõng ñieàu naøy khoâng?
Gorbachiov - Toâi tin chaéc raèng trong ñaàu oùc ngöôøi daân Cuba vaø caû trong ñaàu oùc cuûa Fidel Castro nöõa, chính nhöõng tö töôûng naøy ñang chuyeån ñoäng; nhöõng tö töôûng naøy ñang ñaùnh ñoäng toâi vaø anh nöõa (ngöôøi phoûng vaán) vaø bieát bao ngöôøi khaùc trong giai ñoaïn chuyeån tieáp naøy, trong ñoù bieát bao söï chaéc chaén ñaõ tieâu tan ñi maø khoâng ñöôïc thay theá bôûi nhöõng chaéc chaén môùi. Vaø neáu trong baàu khí môùi, caùc söï kieän cuï theå cuûa vieäc hoøa hoaõn tieáp theo, vaäy thì chuùng ta phaûi caûm ôn ai ñaõ coù can ñaûm khôûi ñoäng nhöõng böôùc tieán naøy".
La Stampa - Ngaøi nghó baàu khí naøy seõ ñi ñeán choã gaây aûnh höôûng döùt khoaùt treân thaùi doä cuûa chính phuû Hoa Kyø khoâng?
Gorbachiov - Toâi khoâng hoà nghi chuùt naøo. Tröôùc heát baàu khí naøy seõ gaây aûnh höôûng ngay treân caáp laõnh ñaïo Cuba. Chính söï kieän cuûa chuyeán vieáng thaêm, ñöôïc Fidel Casro ñaõ tính toaùn caån thaän, khoâng nhöõng ñem laïi taùc hieäu töùc khaéc , maø caû nhöõng haäu quaû laâu daøi hôn treân tình hình trong nöôùc. Ñoái vôùi nhöõng gì lieân heä ñeán Washsington, toâi coù caûm giaùc naøy laø trong nhöõng ngaøy tôùi ñaây hoï khoù coù theå böng maét, bòt tai ñöôïc. Traùi laïi toâi nghó raèng Toång Thoáng Clinton nhaän thaáy mình ñöôïc taëng moät cô hoäi thuaän tieän ñeå laøm moät cöû chæ töông xöùng vôùi taàm möùc quan troïng cuûa chuyeán vieáng thaêm naøy vaø cuõng laø moät chuyeán vieáng thaêm nhìn xa thaáy roäng".
La Stampa - Nhö vaäy, theo aùnh saùng cuûa caùc pheâ phaùn cuûa ngaøi, toâi coù theå ñi ñeán keát luaän naøy laø ngaøi ñaõ coù lyù, khi ngaøi heát söùc traùnh vieäc pheâ bình, chæ trích Fidel Castro, phaûi vaäy khoâng? Ngaøi ñaõ chôø ñôïi ñeán luùc chính OÂng seõ phaûi hoaëc seõ muoán laøm moät cöû chæ chính xaùc?
Gorbachiov - "Tröôùc heát toâi muoán traû lôøi caâu hoûi cuûa anh laø khoâng bao giôø toâi muoán noùi leân moät lôøi naøo, duø caùch giaùn tieáp, thieáu söï troïng kính ñoái vôùi daân toäc Cuba. Cuoäc caùch maïng cuûa hoï laø moät cuoäc caùch maïng thöïc söï, ñöôïc ngöôøi daân soáng, uûng hoä vaø hieåu bieát. Moät haønh ñoäng giaûi phoùng taäp theå khoûi moät cheá ñoä tham nhuõng thoái naùt vaø taøn baïo, khoâng phaûi laø moät cuoäc ñaûo chính. Toâi ñaõ chöùng kieán nhöõng thaønh coâng xaõ hoäi ñaõ ñöôïc thöïc hieän ñöôùi söï laõnh ñaïo cuûa Fidel Castro. Yeân laëng hoaëc khoâng muoán bieát ñeán ñieåm naày töùc laø xuùc phaïm ñeán söï thaät. Toâi cuõng thaáy raèng ñaõ ñeán luùc cöùu xeùt laïi nhieàu söï vaø taùi nhaän Cuba vaøo trong traøo löu cuûa theá giôùi, trong ñoù caùc tieán trình daân chuû ñaõ vaø ñang tieán böôùc taïi nhieàu mieàn. Ñieàu naøy seõ ôû trong söï löu yù cuûa ngöôøi daân Cuba, cuûa Chaâu Myõ vaø cuûa moïi ngöôøi".
Back
to Radio Veritas Asia Home Page