Baøi Giaûng cuûa ÑTC
Trong Thaùnh Leã taïi thaønh phoá
SANTIAGO de CUBA (24/01/98)

Prepared for internet by Msgr Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines

Baøi Giaûng cuûa ÑTC trong chuyeán vieáng thaêm Cuba: Ngaøy Thöù Baûy 24/01/98: taïi thaønh phoá SANTIAGO de CUBA, naèm ôû taän mieàn Nam, caùch thuû ñoâ La Havana, 750 caây soá.

Chuyeán vieáng thaêm muïc vuï cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II taïi Cuba saép chaám döùt vôùi ngaøy Chuùa Nhaät 25/01/98. Cao ñieåm cuûa chuyeán vieáng thaêm laø thaùnh leã ÑTC seõ cöû haønh vaøo saùng Chuùa Nhaät 25/01/98, taïi Quaûng Tröôøng Caùch Maïng ôû Thuû Ñoâ La Havana. Nguôøi ta döï truø laø seõ coù ñoâng daân chuùng tham döï bieán coá naày. Chính laõnh tuï Fidel Castro cuõng ñaõ tuyeân boá laø oâng seõ tham döï thaùnh leã naày cuûa ÑTC.

Cho ñeán nay, ÑTC ñaõ cöû haønh ba thaùnh leã, taïi ba thaønh phoá: Santa Clara, saùng thöù Naêm, veà ñeà taøi Gia Ñình theo giaùo huaán Kitoâ; taïi Camaguey vaøo saùng thöù Saùu, veà ñeà taøi Giôùi Treû; vaø taïi Santiago de Cuba, saùng thöù Baûy, veà ñeà taøi Meï Maria, maãu göông soáng ñöùc tin cho moïi thaønh phaàn Giaùo Hoäi.

Trong baøi töôøng thuaät naày, chuùng toâi xin keå laïi vaøi ñieåm ñaùng chuù yù trong thaùnh leã saùng hoâm thöù Baûy 24/01/98. Thaønh phoá Santiago de Cuba, naèm ôû cöïc nam cuûa Cuba, caùch thuû ñoâ La Havana 750 caây soá. Ñaây laø thaønh phoá haûi caûng, vaø lôùn haøng thöù hai trong soá caùc thaønh phoá taïi Cuba. Daân soá toång coäng laø 400 ngaøn. Thaønh phoá naày ñaõ ñöôïc thaønh laäp vaøo naêm 1514, vaø ñaõ coù moät thôøi laø thuû ñoâ cuûa Cuba, töø naêm 1515 cho ñeán 1607. Chính taïi thaønh phoá naày, maø Laõnh Tuï Fidel Castro ñaõ tuyeân boá caùch maïng thaønh coâng, ngaøy 1 thaùng 1 naêm 1959. Treân bình dieän toân giaùo, thì Santiago de Cuba laø toøa Toång Giaùm Muïc cuûa Toång Giaùm Muïc cuøng teân, ñöôïc thaønh laäp vaøo ngaøy 28 thaùng 4 naêm 1522, vaø ñöôïc naâng leân haøng Toång Giaùo Phaän vaøo thaùng 11 naêm 1803. Hieän taïi Toång Giaùo Phaän coù 334,000 tìn höõu treân toång soá 1,350,000 daân, töùc 25 phaàn traêm daân soá. Trong toång giaùo phaän, taïi El Cobre coù Ñeàn Thaùnh daâng kính Meï Maria, duôùi töôùc hieäu laø "Ñöùc Nöõ Ñoàng Trinh cuûa Tình Thöông Baùc AÙi". Ñeàn Thaùnh Ñöùc Meï ôû El COBRE ñaõ ñöôïc Ñöùc Phaoloâ VI naâng leân haøng Tieåu Vöông Cung Thaùnh Ñöôøng, vaøo ngaøy 30 thaùng 12 naêm 1977. Tröôùc ñoù, ngaøy 10 thaùng 5 naêm 1916, Ñöùc Nöõ Ñoàng Trinh cuûa Tình Baùc AÙi taïi El Cobre, ñöôïc Ñöùc Giaùo Hoaøng Beâneâdicto XV phong laøm quan thaày cuûa Cuba. Tröôùc khi ÑTC ñeán ñòa ñieåm cöû haønh thaùnh leã, laø quaûng tröôøng Antonio Maceo, trong thaønh phoá Santiago, thì töôïng Ñöùc Meï ñaõ ñöôïc di chuyeån tröôùc, töø ñeàn thaùnh El Cobre, veà ñòa ñieåm haønh leã naày, ñeå ñöôïc ÑTC ñoäi trieàu thieân toân vinh.

Thaùnh Leã ñaõ ñöôïc baét ñaàu luùc 10 giôø saùng, giôø ñòa phöông Cuba, töùc laø luùc 11 giôø khuya, giôø VN. Con soá tín höõu tham döï ñoâng hôn hai thaùnh leã tröôùc taïi Santa Clara vaø Camaguey. Caùc quan saùt vieân ñaõ öôùc löôïng khoaûng 200 ngaøn, baèng hai con soá 100 ngaøn taïi hai ñòa ñieåm tröôùc. Roài ñaây, thaùnh leã saùng Chuùa Nhaät 25/01/98, taïi thuû ñoâ La Havana, öôùc löôïng seõ coù ñoâng ngöôøi hôn nöõa. ÑTC ñaõ thu huùt ñöôïc taâm tình cuûa ngöôøi daân Cuba, keå caû nhöõng ngöôøi tin hay khoâng tin. Quang caûnh taïi nôi cöû haønh thaùnh leã thaät laø noàng nhieät. Ca ñoaøn vaø daân chuùng, nhaát laø caùc baïn treû ñaõ haùt möøng ÑTC thaät laø haêng say.

Chuùng ta haõy ñoïc qua baøi giaûng cuûa ÑTC. Chuùng ta coù theå löu yù ñeán hai tö tuoûng chính: moät laø ñeà ra maãu göông cuûa Meï Maria cho moïi thaønh phaàn Giaùo Hoäi, vaø hai laø veà söù maïng cuûa Giaùo Hoäi. ÑTC ñaõ khoâng ngaàn ngaïi yeâu caàu cho Giaùo Hoäi coù ñöôïc khoaûng roäng töïï do hôn ñeå phuïc vuï ñöôïc höõu hieäu hôn. ÑTC xaùc nhaän roõ raøng laø Giaùo Hoäi khoâng tìm kieám quyeàn haønh chính trò, nhöng chæ muoán coù phöông tieän vaø söï töï do ñeå phuïc vuï anh chò em mình. Keát thuùc baøi giaûng laø lôøi caàu nguyeän ÑTC daâng leân Meï Maria.

Sau ñaây laø nguyeân vaên baûn dòch Dieãn vaên soá 6: Baøi giaûng cuûa ÑTC taïi SANTIAGO DE CUBA, saùng thöù Baûy 24/01/98.

"Phuùc cho quoác gia naøo coù Thieân Chuùa laø Chuùa cuûa mình" (TV 32,12) Cuøng vôùi taùc giaû Thaùnh Vònh, chuùng ta ñaõ haùt möøng raèng nieàm vui ñoàng haønh vôùi daân toäc coù Thieân Chuùa laøm Chuùa mình. Caùch ñaây hôn 500 naêm, khi Thaäp Giaù cuûa Chuùa Kitoâ ñeán treân ñaûo naày, vaø cuøng vôùi Thaäp Giaù, laø Söù Ñieäp Cöùu Roãi, thì ñöôïc baét ñaàu moät tieán trình nhôø ñöùc tin Kitoâ nuoâi soáng maø ñaøo luyeän neân nhöõng ñaëc ñieåm cuûa quoác gia Cuba naày. Giöõa nhöõng con ngöôøi noåi tieáng cuûa ñaát nöôùc naày, chuùng ta coù theå ghi nhaän nhöõng vò sau ñaây: tröôùc heát laø ngöôøi lính noåi danh; oâng naày ñaõ laø giaûng vieân giaùo lyù ñaàu tieân vaø laø nhaø truyeàn giaùo cuûa MACACA; Linh Muïc Miguel de Velasquez, ngöôøi thaày ñaàu tieân cuûa daân toäc Cuba; Linh Muïc Esteban Salas, ngöôøi cha cuûa neàn aâm nhaïc Cuba; ngöôøi daân noåi tieáng cuûa Bayamo Carlos, Manuel de Cespedes, ngöôøi cha cuûa daân toäc, ngöôøi ñaõ ñeán quyø goái tröôùc töôïng Ñöùc Nöõ Trinh cuûa Tình Baùc AÙi, vaø baét ñaàu cuoäc chieán ñoøi töï do vaø söï ñoäc laäp cho Cuba; Antonio de La Caridad Maceo y Grajales, maø töôïng cuûa ngaøi ñöôïc ñaët nôi cao nhìn xuoáng toaøn theå quaûng tröôøng, nôi chuùng ta cöû haønh thaùnh leã hoâm nay. Tröôùc töôïng Chuùa chòu ñoùng ñinh, Meï cuûa OÂng ñoøi oâng daán thaân cho ñeán cuøng, ñeå phuïc vuï cho CuBa Töï do. Ngoaøi nhöõng vò treân, coøn coù nhieàu ngöôøi nam nöõ noåi tieáng khaùc nöõa, ñöôïc naâng ñôõ bôûi chính ñöùc tin cuûa hoï vaøo Thieân Chuùa, ñaõ choïn laáy con ñöôøng cuûa söï töï do vaø coâng baèng, laøm neàn taûng cho phaåm giaù cuûa daân toäc Cuba.

Ngaøy nay cha vui möøng ñöôïc coù maët trong toång giaùo phaän cao caû naày, moät giaùo phaän coù trong danh saùch cuûa nhöõng vò chuû chaên noåi tieáng, laø thaùnh Antonio Maria Claret. Tröôùc heát toâi xin gôûi lôøi chaøo chaân thaønh ñeán Ñöùc Cha Pedro Meurice Estiu, Toång Giaùm Muïc Santiago de Cuba vaø laø vò giaùo chuû cuûa quoác gia Cuba, cuõng nhö chaøo nhöõng vò Giaùm Muïc khaùc nöõa, caùc linh muïc vaø caùc thaày phoù teá, nhöõng keû daán thaân trong vieäc phoå bieán Nöôùc Chuùa treân maët ñaát naày. Cha cuõng xin chaøo nhöõng ngöôøi taän hieán nam nöõ, vaø taát caû caùc tín höõu hieän dieän nôi ñaây. Toâi cuõng muoán gôûi lôøi chaøo ñaày kính troïng ñeán nhöõng thaåm quyeàn daân söï, ñaõ muoán tham döï vaøo thaùnh leã naày, vaø toâi xin caùm ôn thaùi ñoä saün saøng coäng taùc vaøo vieäc toå chöùc thaùnh leã naày.

Trong buoåi cöû haønh naày, toâi seõ ñoäi trieàu thieân cho töôïng Ñöùc Nöõ Ñoàng Trinh cuûa Tình Baùc AÙi del Cobre. Töø ñeàn thaùnh kính Meï naèm caùch ñaây khoâng xa, Meï Maria, Nöõ Vöông vaø Meï Hieàn cuûa taát caû moïi ngöôøi daân Cuba, khoâng phaân bieät chuûng toäc, yù kieán chính trò hay yù thöùc heä, (Meï) höôùng daãn vaø naâng ñôõ, nhö trong quaù khöù ñaõ laøm, nhöõng ngöôøi con cuûa Meï treân ñöôøng tieán veà queâ höông treân trôøi, vaø Meï khuyeán khích hoï soáng laøm sao ñeå trong xaõ hoäi ñöôïc luoân ngöï trò nhöõng giaù trò luaân lyù ñích thöïc, nhöõng giaù trò keát thaønh phaàn gia taøi thieâng lieâng phong phuù ñöôïc thöøa höôûng töø toå tieân.

Nhö ngöôøi baø con Eâlisabeth ñaõ laøm, chuùng ta höôùng veà Meï, vôùi loøng bieát ôn vaø noùi: Phuùc cho Meï vì ñaõ tin vaøo Lôøi Chuùa höùa" (Lc 1,45). Trong nhöõng lôøi naày, coù tích chöùa bí quyeát cuûa haïnh phuùc thaät cuûa bao ngöôøi vaø bao daân toäc: ñoù laø tin vaø tuyeân boá raèng Thieân Chuùa ñaõ laøm nhöõng ñieàu kyø dieäu cho chuùng ta, vaø loøng nhaân töø cuûa Chuùa ñeán vôùi nhöõng ai trung thaønh töø theá heä naày sang theá heä khaùc. Nieàm xaùc tín naày laø söùc maïnh linh ñoäng moïi ngöôøi nam nöõ, nhöõng keû, caû vôùi giaù nhöõng hy sinh, daán thaân moät caùch voâ vò lôïi ñeå phuïc vuï keû khaùc. Maãu göông veà thaùi ñoä saün saøng cuûa Meï Maria neâu cho chuùng ta bieát con ñöôøng phaûi ñi. Cuøng vôùi Meï, Giaùo Hoäi hoaøn taát ôn goïi vaø söù maïng cuûa mình, vöøa rao giaûng Chuùa Gieâsu Kitoâ vaø khuyeán khích haõy laøm nhöõng gì Chuùa noùi phaûi laøm; nhö theá ñöôïc thieát laäp tình huynh ñeä ñaïi ñoàng trong ñoù moïi ngöôøi coù theå khaàn caàu Thieân Chuùa nhö moät Nguôøi Cha.

Nhö Ñöùc Nöõ Ñoàng Trinh Maria, Giaùo Hoäi laø meï vaø laø thaày daïy ta bieát theo Chuùa Gieâsu Kitoâ, aùnh saùng cuûa caùc daân toäc; Giaùo Hoäi laø keû phaân phaùt tình thöông nhaân töø cuûa Thieân Chuùa. Nhö laø coäng ñoaøn nhöõng keû ñaõ laõnh nhaän bí tích Röûa Toäi, vaø nhö laø nôi cuûa söï tha thöù, cuûa hoøa bình vaø hoøa giaûi, Giaùo Hoäi môû roäng ñoâi tay oâm laáy taát caû moïi ngöôøi, ñeå rao giaûng cho hoï bieát Thieân Chuùa chaân thaät. Khi phuïc vuï cho ñöùc tin cuûa nhöõng con ngöôøi nam nöõ cuûa daân toäc ñaùng meán naày, Giaùo Hoäi giuùp hoï tieán böôùc doïc theo con ñöôøng cuûa söï thieän. Nhöõng coâng vieäc rao giaûng Phuùc AÂm ñaõ ñöôïc thöïc hieän taïi nhieàu nôi khaùc nhau, chaúng haïn nhö nhöõng vieäc truyeàn giaùo taïi nhöõng khu phoá vaø nhöõng vuøng ñaát chöa coù maët Giaùo Hoäi, caàn phaûi ñöôïc chaêm soùc vaø coå voõ ngoû haàu nhöõng coâng vieäc ñoù coù theå ñöôïc phaùt trieån vaø phuïc vuï khoâng nhöõng cho nhöõng ngöôøi Coâng Giaùo, maø cho taát caû daân toäc Cuba, ngoû haàu moïi ngöôøi bieát Chuùa Gieâsu vaø yeâu meán Nguôøi. Lòch söû cho bieát raèng, khoâng coù ñöùc tin, thì nhaân ñöùc cuõng bieán maát, nhöõng giaù trò luaân lyù bò lu môø, söï thaät khoâng coøn chieáu saùng nöõa, cuoäc soáng maát ñi yù nghóa sieâu vieät cuûa noù, vaø caû vieäc phuïc vuï cho ñaát nöôùc khoâng coøn ñöôïc linh ñoäng bôûi nhöõng lyù do saâu xa hôn. Veà vaán ñeà naày, Antonio Maceo, nhaø aùi quoác cao caû cuûa vuøng mieàn ñoâng Cuba, ñaõ noùi raèng: Ai khoâng yeâu meán Thieân Chuùa, thì khoâng theå yeâu thöông queâ höông.

Giaùo Hoäi keâu goïi taát caû haõy laøm cho ñöùc tin ñöôïc hoøa nhaäp trong chính ñôøi soáng mình, nhö laø con ñöôøng toát nhaát ñeå phaùt trieån toaøn dieän con ngöôøi, ñaõ ñöôïc taïo döïng gioáng hình aûnh Thieân Chuùa, vaø ñeå coù ñöôïc söï töï do thaät, moät söï töï do coù bao goàm vieäc nhìn nhaän nhöõng quyeàn lôïi cuûa con ngöôøi vaø nhìn nhaän söï coâng baèng xaõ hoäi. Veà vaán ñeà naày, nhöõng ngöôøi giaùo daân, baèng vieäc duy trì thöïc theå cuûa hoï, ñeå coù theå trôû thaønh "muoái ñaát" trong xaõ hoäi maø hoï laø thaønh phaàn, coù boån phaän vaø quyeàn lôïi tham döï vaøo cuoäc trao ñoåi coâng khai caùc yù kieán, vôùi nhöõng cô may nhö nhau vaø vôùi thaùi ñoä ñoái thoaïi vaø hoøa giaûi. Cuõng theá, ñieàu thieän haûo cuûa moät quoác gia caàn phaûi ñöôïc coå voõ vaø tìm kieám bôûi nhöõng con daân, nhôø nhöõng phöông theá hoøa bình vaø töøng böôùc. Nhö theá, moãi ngöôøi, ñöôïc höôûng söï töï do aên noùi (phaùt bieåu), coù khaû naêng coù saùng kieán vaø ñöa ra nhöõng ñeà nghò giöõa loøng xaõ hoäi daân söï, vaø coù cô may baèng nhau ñeå laäp hieäp hoäi, moãi ngöôøi ñeàu coù theå coäng taùc moät caùch höõu hieäu vaøo vieäc ñi tìm coâng ích.

Giaùo Hoäi, dieän dieän giöõa loøng xaõ hoäi, khoâng nhaèm ñi tìm baát cöù hình thöùc quyeàn haønh chính trò naøo caû ñeå chu toaøn söù maïng cuûa mình, nhöng muoán laø haït gioáng laøm phaùt sinh phong phuù nhöõng ñieàu toát chung, vôùi söï hieän dieän cuûa mình trong nhöõng cô caáu xaõ hoäi. Giaùo Hoäi nhaém ñeán tröôùc ngoâi vò con ngöôøi vaø coäng ñoàng xaõ hoäi trong ñoù Giaùo Hoäi hieän dieän, vöøa bieát roõ raèng con ñöôøng ñaàu tieân cuûa mình laø con ngöôøi cuï theå vôùi nhöõng nhu caàu vaø nhöõng khaùt voïng rieâng. Taát caû nhuõng gì Giaùo Hoäi ñoøi cho mình, thì Giaùo Hoäi ñeàu ñem noù ra phuïc vuï cho con ngöôøi vaø xaõ hoäi. Thaät vaäy, Chuùa Kitoâ ñaõ trao phoù cho Giaùo Hoäi traùch vuï mang söù ñieäp cuûa Ngaøi ñeán cho taát caû moïi daân toäc, vaø ñeå chu toaøn ñieàu naày, thì Giaùo Hoäi caàn coù moät khoaûng roäng töï do vaø caàn nhöõng phöông tieän caàn thieát. Khi baûo veä söï töï do cuûa mình, thì Giaùo Hoäi cuõng baûo veä söï töï do cuûa moãi moät ngöôøi, cuûa caùc gia ñình, cuûa nhöõng toå chöùc xaõ hoäi khaùc nhau, nhöõng thöïc taïi soáng ñoäng coù quyeàn coù moät laõnh vöïc rieâng ñeå soáng töï laäp vaø töï chuû (x. Naêm Thöù 100, soá 45). Theo nghóa naày, nguôøi Kitoâ vaø nhöõng coäng ñoaøn Kitoâ, soáng aên reã saâu trong ñôøi soáng cuûa töøng daân toäc vaø laø daáu chæ cuûa Tin Möøng, caû trong söï trung thaønh vôùi queâ höoâng cuûa mình, vôùi daân toäc cuûa mình, vôùi neàn vaên hoùa cuûa quoác gia, luoân luoân trong söï töï do maø Chuùa Kitoâ ñaõ mang ñeán cho chuùng ta. Giaùo Hoäi ñöôïc môøi goïi ñeán laøm chöùng cho Chuùa Kitoâ, vöøa laõnh laáy nhöõng laäp tröôøng can ñaûm vaø coù tính caùch tieân tri, tröôùc naïn tham nhuõng cuûa quyeàn haønh chính trò vaø kinh teá. Giaùo Hoäi khoâng möu tìm vinh quang vaø cuûa caûi vaät chaát; Giaùo Hoäi xöû duïng nhöõng cuûa caûi cuûa mình, ñeå phuïc vuï cho nhöõng anh chò em ngheøo nhaát vaø nhö theá noi göông soáng ñôn sô cuûa Chuùa Kitoâ" (Redemptoris Missio, soá 43).

Khi nhaéc ñeán nhöõng khía caïnh treân cuûa söù maïng cuûa Giaùo Hoäi, chuùng ta daâng lôøi caûm taï THIEÂN CHUÙA, vì ñaõ thöông goïi chuùng ta keát laøm thaønh phaàn cuûa Giaùo Hoäi. Trong Giaùo Hoäi naày, Meï Maria ñoàng trinh coù moät choå ñaëc bieät. Chuùng ta seõ thaáy ñöôïc ñieàu naày nôi vieäc toân vinh böùc aûnh thaùnh Meï "Ñöùc Nöõ Ñoàng Trinh cuûa Tình Baøc AÙi cuûa Cobre. Lòch söû cuûa Cuba coù ghi ñaáu nhöõng ñieàu kyø dieäu noùi leân tình thöông ñoái vôùi vò quan thaày cuûa mình; döôùi chaân meï, nhöõng aûnh töôïng cuûa nhöõng ngöôøi daân khieân toán, (hai ngöôøi Indios, vaø moät hình nguôøi Mulatto,) noùi leân söï phong phuù ña dieän cuûa daân toäc naày. El COBRE, nôi coù ñeàn thaùnh kính Meï, laø nôi ñaàu tieân cuûa Cuba, trong ñoù nhöõng nguôøi noâ leä coù laïi söï töï do.

Caùc tín höõu chuùng con thaân meán, ñöøng bao giôø queân ñi nhöõng bieán coá cao caû, ñöôïc lieân keát vôùi Meï vaø laø Nöõ Vöông. (ÑTC nhaéc laïi ñaây vaøi söï kieän trong lich söû cuûa daân chuùng taïi Cuba). Chaúng haïn nhö: Vieäc ñaàu tieân cuûa CuBa töï do, ñaõ xaûy ra vaøo naêm 1898, khi nhöõng toaùn lính cuûa töôùng Calixto Garcia, cuùi mính tröôùc döôùi chaân Meï Maria" Ñöùc Trinh Nöõ cuûa Tình Baùc AÙi.

Töø nôi ñaây, toâi muoán gôûi lôøi chaøo ñeán nhöõng ngöôøi con cuûa Cuba, ñang soáng baát cöù nôi naøo treân theá giôùi vaø coù loøng toân kính Ñöùc Nöõ Ñoàng Trinh cuûa Tình Baùc AÙi. Cuøng chung vôùi nhöõng anh chò em mình ñang sinh soáng taïi ñaát nöôùc ñeïp ñeû naày, toâi xin ñaët hoï döôùi söï baûo veä hieàn maãu, vöøa xin Meï Maria, ngöôøi Meï cuûa taát caû, haõy quy tuï taát caû con caùi meï laïi, nhôø qua söï hoøa giaûi vaø tình huynh ñeä.

Ngaøy hoâm nay, tieáp tuïc truyeàn thoáng vinh quang cuûa tình yeâu thöông ñoái vôùi Nguôøi Meï chung, vaø tröôùc khi baét ñaàu vieäc ñoäi trieàu thieân cho Meï, toâi muoán daâng lôøi caàu leân Meï cuøng chung vôùi taát caû anh chò em, nhö sau:

Buoåi chieàu thöù Baûy, ÑTC trôû veà thuû ñoâ La Havana, vaø ñi thaêm nhöõng anh chò em bò beänh phong cuøi, taïi Ñeàn Thaùnh Lazaro. Chuùng toâi seõ nhaéc ñeán bieán coá naày, ngaøy mai.

Back to Radio Veritas Asia Home Page