Vaøi nhaän ñònh cuûa Cha Lombardi veà chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC taïi Nigeria.
(RG 24/03/98) Chuyeán vieáng thaêm muïc vuï ba ngaøy cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II taïi Nigeria ñaõ keát thuùc vaøo chieàu thöù Hai vöøa qua 23/03/1998, vôùi lôøi keâu goïi coäng ñoàng quoác teá haõy löu yù ñeán nhöõng nhu caàu khaån caáp cuûa Chaâu Phi hieän nay vaø vôùi lôøi caàu chuùc cho coù moät söï coäng taùc moãi ngaøy moãi theâm giöõa caùc tín höõu Hoài Giaùo vaø ngöôøi Kitoâ. Ñieåm noåi baät cuûa chuyeán vieáng thaêm laàn naøy taïi Nigeria laø leã nghi toân phong Ñaày Tôù Chuùa Cyprian Michael Tansi leân baäc Chaân Phöôùc. Ñaây laø moät vinh döï lôùn lao khoâng nhöõng cho rieâng Nigeria maø cho caû Giaùo Hoäi treû trung taïi Chaâu Phi: Vò Linh Muïc ñaàu tieân cuûa Chaâu Phi ñöôïc caát nhaéc leân vinh döï baøn thôø. Ngaøi laø chöùng nhaân cuûa Phuùc AÂm, cuûa söï daán thaân cho hoøa giaûi cuûa phuïc vuï caùc ngöôøi ngheøo, cuûa vieäc thaêng tieán ngöôøi phuï nöõ Chaâu Phi, vaø cuûa caùc gia ñình Coâng Giaùo.
Sau ñaây laø nhaän ñònh cuûa Cha Lombardi, Giaùm Ñoác chöông trình Ñaøi Vatican, moät trong caùc vò thaùp tuøng ÑTC trong chuyeán vieáng thaêm Nigeria vöøa keát thuùc. Cha noùi nhö sau:
"Tröôùc ñaây, khi ÑTC töø giaõ Nairobi, thuû ñoâ Kenya, sau chuyeán vieáng thaêm ñeå coâng boá Vaên Kieän Haäu Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc veà Chaâu Phi, (Toâng huaán "Giaùo Hoäi taïi Phi Chaâu" "Ecclesia in Africa"), thì luùc ñoù ÑTC ñaõ ñöôïc Ñöùc Hoàng Y Thiandoum, Toång Giaùm Muïc Dakar, Seùneùgal, taëng cho danh hieäu ("Jean Paul II l'Africain") Ñöùc Gioan Phaoloâ II Ngöôøi Phi Chaâu. Giôø ñaây, moät laàn nöõa Ñöùc Karol Wojtyla ñaõ toû ra laø moät Ngöôøi Baïn vaø moät luaät sö cuûa Luïc Ñòa kyø dieäu, nhöng tieác thay cuõng laø luïc ñòa ñang chòu nhieàu xaùo troän.
Tröôùc khi töø giaõ ñaát nöôùc Nigeria, ÑTC ñaõ muoán keâu goïi coäng ñoàng quoác teá ñöøng laõnh ñaïm tröôùc nhöõng nhu caàu cuûa Chaâu phi, nhöng haõy coäng taùc baèng moïi caùch ñeå naâng ñôõ vieäc phaùt trieån vaø thaêng tieán hoøa bình.
Trong nhöõng ngaøy vieáng thaêm Nigeria, ÑTC ñaõ noùi rieâng vôùi ngöôøi daân Nigeria, goàm hôn 100 trieäu, cuûa moät quoác gia ñoâng daân cö nhaát cuûa Chaâu Phi, vaø goàm coù 240 saéc toäc; vaø ÑTC ñaõ can ñaûm goïi laø "moät quoác gia" duy nhaát; ÑTC Gioan Phaoloâ II ñaõ daùm môøi goïi hoï haõy trôû neân moät gia ñình cuûa caùc gia ñình; ngaøi keâu goïi caùc tín höõu Kitoâ cuõng nhö anh chò em Hoài Giaùo haõy hoøa giaûi vôùi nhau. ÑTC ñaõ noùi leân söù ñieäp cuûa ngaøi moät caùch maïnh meõ vaø roõ raøng cho heát moïi ngöôøi, keå caû cho caùc vò caàm quyeàn, raèng töông lai cuûa hoï ñöôïc xaây döïng treân vieäc toân troïng caùc quyeàn baát khaû xaâm phaïm cuûa con ngöôøi, raèng quyeàn bính phaûi ñöôïc xöû duïng ñeå phuïc vuï coâng ích, raèng khoâng ñöôïc ñaøn aùp cuõng khoâng ñöôïc ñe doïa, khuûng boá, raèng taát caû ñeàu phaûi höôùng ñeán vieäc chuyeån tieáp sang neàn daân chuû".
Cha Lombardi coøn noùi tieáp nhö sau:
"Lôøi leõ cuûa ÑTC ñem laïi söï can ñaûm vaø trôû neân ñieåm tham khaûo coù uy tín vaø chung cho moïi ngöôøi. Nhöng ÑTC khoâng chæ ñeå laïi Lôøi Noùi cuûa ngaøi maø thoâi; vieäc toân phong vò Chaân Phöôùc ñaàu tieân cuûa mieàn Taây Chaâu Phi, Cha Tansi, nhö göông maãu cuï theå bao haøm taát caû caùc khía caïnh thieát yeáu cuûa ñôøi soáng Kitoâ, moät göông maãu soáng mang tính caùch Nigeria. Töø nguoàn goác vaên hoùa baûn xöù ñeán vieäc bieán ñoåi caùc phong tuïc, caùc truyeàn thoáng cho phuø hôïp vôùi tinh thaàn Phuùc AÂm, töø vieäc thaêng tieán ngöôøi phuï nöõ ñeán vieäc phuïc vuï quaûng ñaïi vaø ñeán vieäc tìm kieám thieâng lieâng tinh tuyeàn hôn ñeå soáng keát hieäp vôùi Thieân Chuùa. Hình aûnh cuûa Cha Tansi, moät hình aûnh phi thöôøng, laø göông maãu cho Giaùo hoäi Nigeria, moät giaùo hoäi nay ñaõ tröôûng thaønh trong moïi khía caïnh, trong ñôøi soáng chieâm nieäm, trong daán thaân truyeàn giaùo vaø daán thaân phuïc vuï xaõ hoäi. Töø nay söï thaùnh thieän vaø söùc soáng truyeàn giaùo ñaõ maëc laáy ñöôïc tính caùch Chaâu Phi.
Tieác thay raát nhieàu laàn, nôi phía Baéc Baùn Caàu, khi ngöôøi ta noùi ñeán Nigeria, thì ngöôøi ta thöôøng nghó ngay ñeán daàu hoûa hoaëc ñeán hình thöùc môùi cuûa söï noâ leä nhö naïn maõi daâm, hoaëc nghó ñeán nhöõng thaønh coâng cuûa moân tuùc caàu môùi cuûa Nigeria. Nhöng sau chuyeán vieáng thaêm naøy, chuùng ta nghó nhieàu hôn ñeán bieát bao thanh nieân nam nöõ chaïy theo xe ÑTC, giöõa laøn buïi cuûa mieàn ñaát ñoû, ñeán caùc treû em nam nöõ maø ÑTC ñaõ muoán daønh cho caùc em nhöõng tö töôûng cuoái cuøng cuûa ngaøi tröôùc khi töø giaõ Nigeria; chuùng ta nghó ñeán töøng traêm ngaøn ngöôøi vôùi khuoân maët bò thöû thaùch bôûi moät ñôøi soáng ngheøo naøn vaø gay go, nhöng luoân luoân saün saøng nôû leân nhöõng nuï cuôøi töôi saùng vaø nhöõng tieáng hoâ ñaày haân hoan. Öôùc muoán soáng cuûa ngöôøi daân ñaõ khoâng bò khuaát phuïc bôûi söï ñau khoå, ñöùc tin ñaõ aên reã saâu, nieàm hy voïng ñaõ saün saøng böøng chaùy leân. Coù moät moät ôn goïi cao caû tieán ñeán phaåm vò nhaân baûn vaø söï thaùnh thieän Kitoâ, ñöôïc daønh cho hoï, nhöõng con ngöôøi nam nöõ, cho hoï nhö moät daân toäc laõnh ñaïo, taïi Chaâu phi ngaøy mai. Ñoù laø ñieàu maø ÑTC muoán noùi vôùi hoï, vöøa ñoàng thôøi cuõng laø moät baøi hoïc cho caû chuùng ta nöõa vaø cho theá giôùi, trong ñoù chuùng ta phaûi höôùng nhìn Chaâu phi cuûa ngaøy nay vaø ngaøy mai".
Ñoù laø nhaän ñònh cuûa cha Lombardi, giaùm ñoác chöông trình ñaøi Vatican veà yù nghóa cuûa chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC taïi Nigeria.