Back
to Radio Veritas Asia Home PageBaøi Töôøng thuaät II veà chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC taïi Nigeria: Bieán coá cao ñieåm cuûa chuyeán vieáng thaêm, saùng Chuùa Nhaät 22/03/98: Leã phong chaân phöôùc cho cha Cyprian Michael Iwene TANSI, taïi thaønh phoá ONITSHA.
Thöù Hai 23/03/98, laø ngaøy cuoái cuøng cuûa chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC taïi Nigeria. Theo chöông trình ñöôïc döï truø cho ngaøy naày, thì ÑTC daâng thaùnh leã cho daân chuùng taïi quaûng tröôøng KUBWA naèm ôû ngoaïi oâ thuû ñoâ ABUJA, roài gaëp Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Nigeria, vaø cuoái cuøng laø nghi thöùc chaøo töø bieät taïi Phi Tröôøng Thuû Ñoâ, ñeå veà laïi Roma. Chuùng toâi seõ töôøng thuaät trong baøi tôùi. Trong baøi naày, chuùng toâi muoán keå laïi bieán coá cuûa ngaøy hoâm qua Chuùa Nhaät 22/03/98; ñoù laø thaùnh leã phong chaân phöôùc cho nguôøi baûn xöù ñaàu tieân cuûa Nigeria, cha Cyprian Michael TANSI, taïi thaønh phoá ONITSHA, vôùi gaàn 2 trieäu ngöôøi tham döï.
Nhö chuùng ta ñaõ nhaén tin, chuyeán vieáng thaêm ngaén trong ba ngaøy chæ dieãn ra taïi hai ñòa ñieåm chính: thuû ñoâ môùi Abuja vaø thaønh phoá ONITSHA. Hai ñòa ñieåm naày ñöôïc xem nhö laø töôïng tröng cho hai thöïc taïi khaù phöùc taïp cuûa Coäng Hoøa Lieân Bang Nigeria ngaøy nay. Thaønh phoá ABUJA laø taân thuû ñoâ, trung taâm cuûa sinh hoaït chính trò, trong khi ñoù thaønh phoá ONITSHA laø trung taâm cuûa ñaïo Coâng Giaùo.
Tröôùc khi tieáp tuïc noùi veà bieán coá phong chaân phöôùc saùng Chuùa Nhaät 22/03/98, chuùng toâi kính môøi quyù vò vaø caùc baïn theo doõi baøi phoûng vaán tieán só Navarro Valls, phaùt ngoân vieân cuûa Toøa Thaùnh:
Traû lôøi caâu hoûi thöù nhaát, lieân quan ñeán cuoäc gaëp gôõ giöõa ÑTC vaø Töôùng Sani Abacha, taïi thuû ñoâ Abuja, vaøo chieàu thöù Baûy 21/03/98, Tieán só Navarro Valls ñaõ traû lôøi nhö sau:
Cuoäc gaëp gôõ giöõa ÑTC vaø Töôùng Sani Abacha, ngöôøi Caàm quyeàn hieän nay taïi Nigeria, laø moät cuoäc gaëp gôõ ñaày thaân tình, roõ raøng, keùo daøi trong voøng nöûa tieáng ñoàng hoà, vaø ñaõ baøn ñeán nhieàu ñieàu, maø toâi khoâng coù boån phaän phaûi noùi ra coâng khai cho moïi ngöôøi bieát. Ngöôïc laïi, toâi xin noùi veà cuoäc gaëp gôõ maø Ñöùc Hoàng Y Quoác Vuï Khanh, Angelo Sodano, ñaõ coù vôùi OÂng Boä Tröôûng Ngoaïi Giao cuûa Nigeria. Trong cuoäc gaëp gôõ naày, Ñöùc Hoàng Y Sodano, nhaân danh ÑTC, ñaõ trao moät danh saùch goàm coù 60 ngöôøi ñang bò caàm tuø taïi Nigeria. Ñaây laø nhöõng ngöôøi maø dö luaän quoác teá ñaõ bieát ñeán, vaø trong soá naày chaéc chaén coù nhöõng nhaø baùo ñaõ bò caàm tuø. Toøa Thaùnh ñaõ laäp danh saùch 60 ngöôøi naày, döïa treân nhöõng tieáng noùi ñeán töø nhieàu phía. Vaøi ngöôøi trong danh saùch laø do gia ñình thaân nhaân cuûa hoï cung caáp, moät soá khaùc thì do caùc toå chöùc quoác teá, vaø vaøi tröôøng hôïp thì do chính phuû AÂu Chaâu. Nhö thöôøng leä, Toøa Thaùnh khoâng muoán ñi vaøo laõnh vöïc luaät phaùp, nhöõng nguyeân do ñaõ ñöa nhöõng ngöôøi naày vaøo tuø. Toøa Thaùnh, Ñöùc Hoàng Y Quoác Vuï Khanh nhaân danh Ñöùc Thaùnh Cha, ñaõ muoán xin khoan hoàng cho nhöõng ngöôøi naày, chæ döïa treân lyù do nhaân ñaïo maø thoâi. Thaåm quyeàn Nhaø Nöôùc Nigeria ñaõ chaáp nhaän lôøi yeâu caàu naày cuûa Toøa Thaùnh, vaø ñaõ höùa laø seõ nghieân cöùu vaán ñeà, seõ ñöa leân cho Töôùng Abacha vaø seõ traû lôøi moät caùch thuaän lôïi nhaát coù theå.
Caâu hoûi thöù hai lieân quan ñeán vieäc tieáp ñoùn ÑTC. ÑTC ñaõ ñöôïc tieáp ñoùn heát söùc noàng nhieät taïi thaønh phoá ONITSHA, trung taâm cuûa ñaïo Coâng Giaùo taïi Nigeria. Ñieàu naày cuõng deã hieåu. Nhöng ÑTC cuõng ñaõ ñöôïc ñoùn tieáp moät caùch thaät noàng nhieät khi vöøa môùi ñaët chaân ñeán thuû ñoâ ABUJA, hoâm chieàu thöù Baûy 21/03/98. Vaø ABUJA laø nôi coù ña soá daân chuùng theo Hoài Giaùo. Caâu hoûi ñöôïc ñaët ra laø: ÑTC coù chôø ñôïi ñöôïc ñoùn tieáp nhö vaäy taïi thuû ñoâ ABUJA hay khoâng? Vaø Tieán Só Navarro Valls ñaõ traû lôøi nhö sau:
Toâi khoâng bieát. Coù theå laø nhöõng nhaø baùo thaùp tuøng theo ÑTC, ñaõ khoâng ngôø tröôùc veà moät cuoäc ñoùn tieáp noàng haäu nhö vaäy. Ñaõ coù thaät ñoâng daân chuùng möøng ñoùn ÑTC, vaø dó nhieân, nhö quyù vò vöøa noùi, taïi moät thaønh phoá coù ña soá daân theo Hoài Giaùo, thì trong soá nhöõng ngöôøi ñoùn tieáp ÑTC moät caùch noàng nhieät nhö vaäy, taïi phi tröôøng, cuõng nhö doïc theo quaûng ñöôøng 40 caây soá töø phi tröôøng veà thaønh phoá, dó nhieân cuõng coù nhöõng anh chò em Hoài Giaùo. Toâi ñaõ ñoïc nhöõng töïa ñeà cuûa moät nhaät baùo xuaát baûn taïi Nigeria; vaø moät trong caùc töïa ñeà laø: "Chuùc möøng ÑTC. Ngaøi laø nieàm hy voïng cuoái cuøng cuûa chuùng toâi." Toâi khoâng bieát, toâi khoâng roõ laäp tröôøng yù thöùc heä cuûa nhaät baùo naày; nhöng ñieàu thaät hieån nhieân ñoái vôùi toâi laø taát caû nhöõng ngöôøi daân Nigeria ñaõ ñoùn tieáp ÑTC nhö nhaân vaät soá moät, treân bình dieän tinh thaàn, nhaân vaät soá moät cuûa theá giôùi; vaø neáu xöû duïng moät ngoân ngöõ khaùc, nhö moät Vò Quoác Tröôûng ñaàu tieân ñeán Nigeria, sau thôøi gian laâu khoâng coù ai ñeán thaêm. Ñaát nöôùc Nigeria coù raát nhieàu vaán ñeà to lôùn, nhöng ñoàng thôøi cuõng raát phong phuù treân bình dieän nhaân baûn; nhö theá, nhöõng ngöôøi daân Nigeria ñaõ ñoùn tieáp ÑTC nhö nieàm hy voïng thaät cuûa taát caû moïi ngöôøi: ngöôøi Hoài Giaùo, ngöôøi Kitoâ, ngöôøi theo ñaïo coå truyeàn Phi Chaâu, ngöôøi chuû tröông voâ tri treân bình dieän toân giaùo, nghóa laø ñuû moïi haïng ngöôøi.
Caâu hoûi thöù ba lieân quan ñeán cuoäc gaëp gôõ giöõa ÑTC vaø nhöõng vò laõnh ñaïo coäng ñoaøn Hoài Giaùo, taïi thuû ñoâ Abuja vaøo chieàu Chuùa Nhaät 22/03/98. Trong laàn vieáng thaêm thöù nhaát taïi Nigeria vaøo naêm 1982, nhöõng vò laõnh ñaïo Hoài Giaùo ñaõ khoâng ñeán gaëp ÑTC, nhö ñaõ ñöôïc döï truø tröôùc, taïi ñòa ñieåm KADUNA. Giôø ñaây, 16 naêm sau, ñaõ coù söï thay ñoåi thaùi ñoä. Taïi sao vaäy?
Tieán só Navarro ñaõ traû lôøi nhö sau:
Chính nhöõng vò laõnh ñaïo coäng ñoaøn Hoài Giaùo ñaõ xin coù cuoäc gaëp gôõ naày. Ñaøng khaùc, ñaõ traûi qua nhieàu naêm Ñöùc Gioan Phaoloâ II laøm Giaùo Hoaøng vaø Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ gaëp gôõ raát nhieàu vò laõnh ñaïo Hoài Giaùo, taïi nhieàu nôi khaùc treân theá giôùi, vì theá khoâng coøn baát cöù thaùi doä e deø naøo ñoái vôùi ÑTC nöõa. Ñaøng khaùc, toâi xin trôû laïi ñieàu vöøa noùi treân ñaây, moïi ngöôøi ñeàu nhìn thaáy ÑTC Gioan Phaoloâ II nhö laø moät nhaân vaät mang ñeán cho ñaát nöôùc Nigeria nhöõng giaù trò luaân lyù coù söùc phuïc vuï cho taát caû, vaø ñaát nöôùc Nigeria ñang caàn ñeán nhöõng giaù trò naày, vaø do ñoù, caû nhöõng anh chò em Hoài Giaùo cuõng caàn ñeán ñieàu naày.
Baøi phoûng vaán tieán só Navarro Valls, phaùt ngoân vieân cuûa Toøa Thaùnh, ñöa chuùng ta ñeán vôùi bieán coá cao ñieåm cuûa chuyeán vieáng thaêm, laø thaùnh leã phong chaân phöôùc cho cha Cyprian Michael Iwene TANSI, saùng Chuùa Nhaät 22/03/98, taïi thaønh phoá ONITSHA. Thaùnh leã ñaõ bò treã gaàn 3 tieáng ñoàng hoà. Gaàn hai trieäu ngöôøi ñaõ toû ra noân noùng chôø ñôïi, khoâng bieát ñieàu gì ñaõ xaûy ra, taïi sao ÑTC ñeán treã. Tuy nhieân, hoï vaãn noàng nhieät, haêng say haùt caùc baøi ca daân toäc vaø chôø cho ñeán khi ÑTC xuaát hieän. Ba ngoân ngöõ ñöôïc xöû duïng trong bieán coá, tieáng ñòa phöông cuûa daân chuùng, tieáng Anh, vaø tieáng Latinh. Nhö ñaõ noùi, quoác gia Nigeria goàm coù 240 chuûng toäc. Taân chaân phöôùc Tansi thuoäc chuûng toäc IBO. Nhöng trong Giaùo Hoäi Chuùa, söï thaùnh thieän khoâng coù chuûng toäc. Moïi ngöôøi daân, nhaát laø anh chò em Coâng Giaùo Nigeria vui möøng ñoùn nhaän Taân Chaân Phöôùc, khoâng phaûi nhö laø ngöôøi con cuûa moät chuûng toäc IBO maø thoâi, nhöng nhö laø ngöôøi con chung cuûa toaøn theå ñaát nöôùc Nigeria. Vaø khoâng phaûi chæ cuûa Nigeria maø thoâi, maø cuûa toaøn theå Phi Chaâu, cuûa Giaùo Hoäi Phoå Quaùt toaøn caàu. Taân Chaân Phöôùc laø con ngöôøi thaùnh thieän neâu göông cho toaøn theå giaùo hoäi. Trong baøi giaûng baèng tieáng Anh, ÑTC ñaõ nhaán maïnh ñeán khía caïnh naày cuûa maãu göông thaùnh thieän cuûa Chaân Phöôùc TANSI, khía caïnh hieäp nhaát, hoøa giaûi, giöõa taát caû moïi ngöôøi, moïi chuûng toäc. ÑTC ñaõ noùi nhö sau:
Khi caùc giaùm muïc töø khaép nôi Phi Chaâu hoïp nhau trong khoùa hoïp ñaëc bieät cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Phi Chaâu, ñeå thaûo luaän veà nhöõng vaán ñeà cuûa ñaïi luïc naày, caùc ngaøi ñaõ noùi raèng Giaùo Hoäi Taïi Phi Chaâu, qua chöùng taù cuûa nhöõng con caùi nam nöõ cuûa mình, giaùo hoäi taïi Phi Chaâu caàn phaûi trôû thaønh nôi Hoøa Giaûi ñích thöïc. Tröôùc heát laø nhöõng thaønh phaàn cuûa Giaùo Hoäi hoøa giaûi vôùi nhau; sau ñoù caùc thaønh phaàn cuûa Giaùo Hoäi môùi mang ñeán cho xaõ hoäi söï tha thöù vaø söï hoøa giaûi cuûa Chuùa Kitoâ, Hoøa Bình cuûa CHUÙNG TA. Neáu khoâng ñöôïc nhö vaäy, thì theá giôùi naày seõ gioáng nhö baûi chieán tröôøng, trong ñoù chæ nhöõng lôïi loäc ích kyõ môùi ñaùng keå, vaø ñònh luaät cuûa söùc maïnh, ai maïnh nguôøi aáy ñöôïc, ñöôïc aùp duïng. Ngaøy hoâm nay, toâi muoán cao rao taàm quan troïng cuûa Hoøa Giaûi: hoøa giaûi vôùi Thieân Chuùa vaø hoøa giaûi giöõa moïi ngöôøi vôùi nhau. Ñaây laø traùch vuï ñang chôø ñoùn giaùo hoäi taïi ñaát nöôùc Nigeria naày, taïi ñaïi luïc Phi Chaâu naày, vaø taïi moãi daân toäc moãi quoác gia treân theá giôùi. Chuùng ta laø nhöõng söù giaû cuûa Chuùa Kitoâ. Vaø lôøi keâu goïi chuùng ta noùi leân nhaân danh Chuùa Kitoâ laø: haõy ñeå cho mình ñöôïc hoøa giaûi trong Chuùa Kitoâ (2 Co 5,20). Vì lyù do naày, nhöõng ngöôøi Coâng Giaùo taïi Nigeria phaûi laø nhöõng chöùng nhaân ñích thöïc vaø höõu hieäu cho ñöùc tin, trong moïi khía caïnh cuûa ñôøi soáng, trong nhöõng vieäc coâng coäng cuõng nhö trong nhöõng vaán ñeà rieâng reõ caù nhaân. Ngaøy hoâm nay, moät trong soá nhöõng nguôøi con cuûa ñaát nöôùc Nigeria, Cha Cyprian Michael Iwena TANSI ñöôïc tuyeân boá laø Chaân Phöôùc, taïi chính nôi maø ngaøi ñaõ rao giaûng Tin Möøng Cöùu Roãi vaø ñaõ coá gaéng ñeå hoøa giaûi nhöõng anh chò em ñoàng höông vôùi Thieân Chuùa vaø vôùi nhau. Thaät vaäy, Nhaø Thôø Chính Toøa nôi cha Tansi ñöôïc thuï phong linh muïc, vaø nhöõng giaùo xöù nôi cha Tansi thi haønh taùc vuï linh muïc, khoâng naèm xa nôi chuùng ta ñang hieän dieän hoâm nay ñaây. Vaøi ngöôøi trong soá nhöõng keû ñaõ nghe Cha rao giaûng Phuùc AÂm, vaø ñaõ laõnh nhaän bí tích nôi Cha, coù hieän dieän nôi ñaây, trong thaùnh leã naày, keå caû Ñöùc Hoàng Y Francis Arinze, ñaõ ñöôïc cha Tansi röûa toäi, vaø ñaõ ñi hoïc laàn ñaàu tieân nôi tröôøng do cha Tansi môû ra.
Roài sau khi nhaéc laïi maãu göông soáng thaùnh thieän cuûa Taân Chaân Phöôùc Tansi, ÑTC ruùt ra baøi hoïc cho sinh hoaït chính rò xaõ hoäi taïi Nigeria nhö sau:
Thieân Chuùa ñaõ chuùc laønh cho ñaát nöôùc Nigeria naày ñöôïc phong phuù taøi nguyeân thieân nhieân vaø phong phuù nhaân taøi. Vaø moãi nguôøi ñeàu coù boån phaän phaûi laøm sao ñeå nhöõng nguoàn phong phuù ñoù ñöôïc xöû duïng phuïc vuï lôïi ích cho toaøn theå ñaát nöôùc. Taát caû moïi con daân Nigeria phaûi laøm sao, ñeå taåy saïch xaõ hoäi khoûi taát caû nhöõng gì xuùc phaïm ñeán phaåm giaù con ngöôøi hay xuùc phaïm ñeán nhaân quyeàn. Ñieàu naày coù nghóa laø hoøa hôïp laïi nhöõng khaùc bieät, vöôït qua ñöôïc nhöõng tranh chaáp chuûng toäc vaø ñöa nhaân ñöùc chính tröïc, söï höõu hieäu vaø khaû naêng chuyeân moân vaøo trong ngheä thuaät trò nöôùc. Trong khi ñaát nöôùc cuûa anh chò em ñang traûi qua thôøi quaù ñoä böôùc qua chính quyeàn daân söï daân chuû, thì moïi ngöôøi ñang caàn ñeán nhöõng nhaø chính trò nam nöõ bieát yeâu meán saâu xa daân toäc vaø muoán xaõ thaân phuïc vuï hôn laø ñöôïc phuïc vuï. Khoâng coøn coù choå cho vieäc haêm doïa vaø ñaøn aùp ngöôøi ngheøo ngöôøi coâ theá nöõa, khoâng coøn coù choå cho vieäc coá yù loaïi boû nhöõng caù nhaân, hay nhöõng nhoùm ngöôøi, ra ngoaøi leà sinh hoaït chính trò nöõa, khoâng coøn coù choå cho vieäc laïm duïng quyeàn bính hay xöû duïng sai laàm quyeàn bính. Thaät vaäy, chìa khoùa ñeå giaûi quyeát nhöõng xung ñoät kinh teá, chính trò, vaên hoùa, yù thöùc heä, laø söï coâng baèng; vaø söï coâng baèng khoâng theå naøo ñaày ñuû, neáu khoâng coù tình yeâu thöông anh chò em laân caän, khoâng coù thaùi ñoä phuïc vuï khieâm toán vaø quaûng ñaïi. Khi chuùng ta nhìn thaáy keû khaùc nhö laø nhöõng anh chò em, thì luùc ñoù môùi coù theå baét ñaàu tieán trình chöõa laønh nhöõng chia reõ beân trong noäi boä xaõ hoäi vaø giöõa caùc nhoùm chuûng toäc. Ñaây laø söï hoøa giaûi, trôû thaønh con ñöôøng daãn ñeán hoøa bình chaân thaät vaø tieán boä ñích thöïc cho Nigeria vaø cho Phi Chaâu. Söï hoøa giaûi naày khoâng phaûi laø söï yeáu ñuoái hay heøn nhaùt. Ngöôïc laïi, noù ñoøi buoäc phaûi coù can ñaûm, vaø ñoâi khi caû söï anh huøng nöõa. Ñaây laø chieán thaéng treân chính caùi toâi, hôn laø thaéng ñeïp keû khaùc. Noù khoâng bao giôø ñöôïc xem nhö laø moät vieäc laøm maát danh döï. Thaät söï, hoøa giaûi laø ngheä thuaät kieân trì vaø khoân ngoan ñeå xaây döïng Hoøa Bình.
Ñoù laø ñoaïn hay nhaát, yù nghóa nhaát trong baøi giaûng cuûa ÑTC trong thaùnh leã phong chaân phöôùc cho Cha Tansi, nguôøi baûn xöù ñaàu tieân cuûa Nigeria ñöôïc naâng leân danh döï aù thaùnh. Cuøng ñoàng teá thaùnh leã vôùi ÑTC, coù khoaûng 50 giaùm muïc Nigeria vaø töø caùc quoác gia khaùc ñeán. Ñaëc bieät, ngöôøi ta löu yù ñeán söï hieän dieän cuûa ngöôøi anh cuûa taân chaân phöôùc Tansi, hieän ñaõ 89 tuoåi, cuûa ngöôøi phuï nöõ ñaõ ñöôïc pheùp laï cuûa Chaân Phöôùc Tansi chöõa laønh beänh nan y, khi baø sôø vaøo quan taøi cuûa Cha Tansi, vaø cuûa 10 ngaøn thaønh vieân cuûa phong traøo canh taân gia ñình vaø laøm vieäc töø thieän, phaùt sinh töø hoaït ñoäng muïc vuï tröôùc ñaây cuûa Taân Chaân Phöôùc TANSI.
Sau khi ñaõ ñoïc lôøi toân phong Cha Tansi leân baäc chaân phöôùc, ÑTC ñaõ quyeát ñònh ngaøy leã kính Taân Chaân Phöôùc vaøo ngaøy 12 thaùng Gieâng haèng naêm.
Chieàu Chuùa Nhaät 22/03/98, ÑTC töø ONITSHA trôû veà laïi thuû ñoâ ABUJA, vaø coù cuoäc gaëp gôõ quan troïng vôùi caùc thuû laõnh cuûa coäng ñoaøn Hoài Giaùo. Chuùng toâi seõ keå tieáp trong baøi töôøng thuaät tieáp sau.
Back
to Radio Veritas Asia Home Page