Cuoäc phoûng vaán
Ñöùc Toång Giaùm Muïc giaùo phaän Zagreb
daønh cho tuaàn baùo "Gia Ñình Kitoâ"

Prepared for internet by Msgr Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines

Cuoäc phoûng vaán Ñöùc Toång Giaùm Muïc giaùo phaän Zagreb daønh cho tuaàn baùo "Gia Ñình Kitoâ" (Famgilia Cristiana).

Xaõ hoäi Croat bò taøn phaù vì chieán tranh, nay laïi bò thaát voïng vaø chia reõ vì nhöõng thuø gheùt do yù thöùc heä vaø chieán tranh ñeå laïi. Chieán tranh khoâng coøn nöõa, nhöng nhöõng taøn phaù veà vaät chaát vaø tinh thaàn, khoâng theå ñöôïc xaây döïng laïi trong moät sôùm moät chieàu; neàn daân chuû treû trung coøn gaëp nhieàu khoù khaên; kinh teá chöa ñöôïc phuïc höng. Hoá chia reõ giöõa ngöôøi giaàu vaø ngöôøi ngheøo trôû neân moãi ngaøy moãi saâu. Trong hoaøn caûnh naøy, Ñöùc Cha Josip Bozanic, Toång Giaùm Muïc giaùo phaän Zagreb quaû quyeát: raèng xaõ hoäi Croat raát caàn ñeán Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, vaø Giaùo Hoäi luoân luoân saün saøng phuïc vuï trong luùc chieán tranh cuõng nhö trong thôøi bình.

Ñöùc Cha Josip Bozanic naêm nay 49 tuoåi, ñöôïc boå nhieäm laøm Toång Giaùm Muïc giaùo phaän Zagreb, thuû ñoâ, thaùng 7 naêm 1997, thay theá Ñöùc Hoàng Y Franjo Kuharic, veà höu vì tuoåi cao. Ngay töø ñaàu, ngaøi ñaõ toû ra laø moät vò chuû chaên raát nhaäy caûm vaø löu yù raát nhieàu ñeán caùc vaán ñeà xaõ hoäi cuûa Coäng Hoøa Croat môùi. Sau ñaây môøi quyù vò vaø caùc baïn theo doõi cuoäc phoûng vaán Ñöùc Cha Bozanic daønh cho tuaàn baùo Coâng Giaùo Gia Ñình Kitoâ, soá ra ngaøy 4.10.98.

Hoûi: Thöa Ñöùc Cha, nhöõng vaán ñeà naøo laø nhöõng vaán ñeà lôùn hôn caû cuûa xaõ hoäi Croat?

Ñaùp: Tröôùc maét chuùng toâi ñang coù vaán ñeà cuûa vieäc chuyeån tieáp, nhö caùc nöôùc vöøa thoaùt cheá ñoä coäng saûn; nhöng taïi nöôùc chuùng toâi vaán ñeà traàm troïng hôn, vì chuùng toâi bò chieán tranh trong ba naêm vöøa qua. Vieäc chuyeån tieáp mang theo nhieàu bieän phaùp khoù khaên ñeå tieán ñeán neàn daân chuû vaø canh taân hoùa xaõ hoäi. Chieán tranh ñaõ ñeå laïi cho chuùng toâi nhöõng thuø gheùt, nhöõng thuø ñòch... Vaán ñeà naøy ñoøi hoûi nôi moïi ngöôøi moät söï daán thaân lôùn lao ñeå ñi ñeán hoøa giaûi vaø tha thöù.

Hoûi: Vieäc chuyeån tieáp dieãn tieán nhö theá naøo?

Ñaùp: Ban ñaàu coù nhieàu laïc quan. Nhieàu ngöôøi nghó raèng vieäc chuyeån sang kinh teá thò tröôøng seõ laøm cho daân giaàu nöôùc thònh. Hoï queân raèng cheá ñoä coäng saûn cuõng ñaõ ñeå laïi moät taâm traïng ít saùng taïo, caäy döïa vaøo Ñaûng vaø Nhaø Nöôùc. Hieän nay moät phaàn daân chuùng trôû neân ngheøo vaø moät nhoùm nhoû trôû neân giaàu hôn. Ñaây chính laø caùi laøm cho nhieàu ngöôøi thaát voïng.

Hoûi: Trong söù ñieäp Leã Giaùng Sinh naêm vöøa qua, Ñöùc Cha ñaõ noùi ñeán nhöõng cô caáu toäi loãi. Chính phuû xem ra khoù chòu, nhöng phe ñoái laäp hoan hoâ. Vaäy Ñöùc Cha khoâng sôï bò lôïi duïng sao?

Ñaùp: Vieäc phaûn ñoái maõnh lieät laø daáu chæ raèng toâi ñaõ ñoäng chaïm ñeán moät vaán ñeà thöïc taïi cuûa xaõ hoäi Croat. Giaùo Hoäi khoâng laøm chính trò, khoâng ñoïc dieãn vaên veà chính trò, nhöng veà luaân lyù vaø neàn luaân lyù naøy phaùt xuaát töø Phuùc AÂm. Trong tình traïng cuï theå cuûa chuùng toâi, chuùng toâi phaûi ñoøi söï coâng bình vaø söï roõ raøng trong vieäc xöû duïng coâng quó . Söï "roõ raøng" ôû ñaây coù nghóa laø, thí duï nhö vieäc tö höõu hoùa, phaûi theo ñuùng luaät leä khaùch quan, khoâng phaûi chæ nhaèm laøm lôïi cho nhöõng ai caàm quyeàn hay lieân heä ñeán ngöôøi caàm quyeàn maø thoâi.

Hoûi: Ngoaøi vieäc keâu goïi haønh ñoäng ñuùng luaân lyù, luaät phaùp, vaäy Giaùo Hoäi Coâng Giaùo coù nhöõng boån phaän naøo ñoái vôùi xaõ hoäi Croat hieän nay?

Ñaùp: Trong thôøi gian 50 naêm soáng trong cheá ñoä coäng saûn Titoâ, Giaùo Hoäi bò cöôõng eùp soáng thuï ñoäng, ñoùng kín; ngaøy nay Giaùo Hoäi phaûi côûi môû vaø daán thaân rao giaûng Tin Möøng. Ñeå ñaït muïc ñích naøy, caùc cô quan cuûa Giaùo Hoäi coù vai troø raát quan troïng, trong söï tham döï vaøo coâng vieäc rao giaûng Tin Möøng, nhö Hoäi Ñoàng muïc vuï chaúng haïn, do Coâng Ñoàng Vatican II ñaõ chæ ñònh, nhöng taïi ñaây chöa ñöôïc thöïc hieän. Toâi nhaän thaáy söï kieän raát quan troïng naøy laø caùc ngöôøi giaùo daân ñang ñöôïc chuaån bò taïi caùc Phaân Khoa Thaàn Hoïc. Chaéc chaén sau naøy hoï seõ laø nhöõng giaùo sö, giaùo vieân raát höõu ích cho vieäc giaûng daïy ñaïo trong caùc tröôøng Nhaø Nöôùc; ñoàng thôøi hoï seõ ñem ñeán nhöõng kinh nghieäm vaø nhöõng caùi nhìn môùi cho caùc coäng ñoàng Coâng Giaùo chuùng toâi.

Hoûi: Taïi Coäng Hoøa Croat, caùc tín höõu Chính Thoáng thuoâïc soá raát nhoû beù. Sau chieán tranh giöõa ngöôøi Serbi vaø Croat, xem ra coù söï va chaïm giöõa hai beân Chính Thoáng vaø Coâng Giaùo. Xin Ñöùc Cha cho bieát veà moái quan heä ñaïi keát giöõa hai Giaùo Hoäi Coâng Giaùo vaø Chính Thoáng taïi Croat nhö theá naøo?

Ñaùp: Trong laõnh vöïc naøy, söï daán thaân trong vieäc hoøa giaûi vaø tha thöù laø ñieàu raát quan troïng. Tha thöù cho ngöôøi khaùc vaø cuõng xin tha thöù nöõa, nhö ÑTC Gioan Phaoloâ II ñaõ noùi trong chuyeán vieáng thaêm Zagreb caùch ñaây 4 naêm. Toâi ñaõ nhieàu laàn tieáp xuùc vaø coù nhöõng moái quan heä toát vôùi Ñöùc Toång Giaùm Muïc Giaùo Hoäi Chính Thoáng taïi Zagreb, Ñöùc Jovan. Nhöõng tieáp xuùc naøy seõ tieáp tuïc. Nhöng toâi tin chaéc raèng: coâng vieäc ñaïi keát toát hôn caû laø coâng vieäc ñöôïc bieåu loä trong ñôøi soáng, coâng vieäc ñi töø cô caáu cô baûn, töø nguôøi daân. Treân phöông dieän naøy, toâi laïc quan, vì caùc tín höõu cuûa caùc Giaùo Hoäi Coâng Giaùo vaø Chính Thoáng, muoán xích laïi gaàn nhau.

Hoûi: Thöa Ñöùc Cha, ñaây laø caâu hoûi sau cuøng. Xin Ñöùc Cha cho bieát veà nhöõng giaùo huaán chính yeáu cuûa Ñöùc Hoàng Y Stepinac.

Ñaùp: Thöïc söï coù nhieàu laém. Ñöùc Hoàng Y Stepinac laø Vò Anh Huøng, Vò Töû Ñaïo cuûa söï hieäp nhaát Giaùo Hoäi. Laø moät chöùng nhaân cuûa nhaân quyeàn, vì ngaøi beânh vöïc haêng say maø khoâng sôï ai caû, döôùi cheá ñoä Phaùt Xít, Naùt Xít cuõng nhö döôùi cheä ñoä Maùc Xít. Ngaøi coøn laø göông maãu cuûa loøng aùi quoác chaân chính, vì ngaøi bieát beânh vöïc caùc giaù trò vaø truyeàn thoáng toát laønh cuûa daân toäc mình maø khoâng xuùc phaïm ñeán caùc truyeàn thoáng cuûa ngöôøi khaùc. Töø nhieàu naêm taïi Croat, ngöôøi ta caám noùi ñeán Ñöùc Hoàng Y Stepinac, cho duø ngöôøi daân vaãn coi ngaøi nhö Vò Anh Huøng vaø Vò Thaùnh. Ngaøy nay ngaøi ñöôïc toân phong leân baäc Chaân Phöôùc Töû Ñaïo: ñaây laø moät vinh döï vaø an uûi lôùn lao cho taát caû nhöõng ai, theo göông ngaøi, ñaõ can ñaûm choáng laïi nhöõng cheá ñoä ñoäc taøi, vaø cho nhöõng ai tin raèng, sau Thieân Chuùa, con ngöôøi laø giaù trò cao troïng hôn heát.

Back to Radio Veritas Asia Home Page