Trong nhöõng ngaøy naøy taïi Roma, ngöôøi ta thaáy giôùi thieäu treân baùo chí vaø tröng baøy taïi caùc Tieäm saùch cuoán tieåu söû môùi cuûa Ñöùc Karol Wojtyla, do Tieán só Svidercoschi, ngöôøi baïn thaân cuûa ngaøi vieát ra. Tieán só Svidercoschi laø moät kyù giaû thôøi danh, ngöôøi Ba lan, nhöng soáng taïi YÙ töø laâu. OÂng ñaõ vieát raát nhieàu saùch vôû vaø baøi baùo, caùch rieâng veà Coâng ñoàng chung Vatican II, veà Giaùo hoäi coâng giaùo, veà nhieàu ñeà taøi khaùc nhau veà toân giaùo, ñöôïc ñaêng treân nhieàu nhaät baùo vaø taïp chí. OÂng ñaõ ñöôïc chính Ñöùc Karol Wojtyla boå nhieäm laøm phoù Giaùm ñoác nhaät baùo L’Osservatore Romano, cô quan baùn chính thöùc Toøa Thaùnh, trong moät thôøi gian thôøi gian.

 Trong nhöõng ngaøy vöøa qua, Tieán só Svidercoschi cho xuaát baûn moät taùc phaåm môùi “Tieåu söû cuûa Ñöùc Karol Wojtyla“, thuaät laïi caùch tæ mæ nhöõng chaëng ñöôøng chính cuûa ngöôøi Baïn, töø luùc quyeát ñònh döùt khoaùt veà cuoäc ñôøi, quyeát choïn ñôøi linh muïc.

 Chaéc chaén Karol Wojtyla quyeát ñònh ñi tu laøm linh muïc, nhöng öa thích laøm linh muïc coi xöù, ñeå coù theå tieáp xuùc vôùi ngöôøi daân, vôùi giôùi noâng thoân, vôùi anh em thôï thuyeàn, vôùi caùc gia ñình, vôùi giôùi thanh nieân, sinh vieân vaø giôùi ñaïi hoïc, vaên hoùa, nghóa laø muoán quan taâm ñeán taát caû caùc vaán ñeà cuï theå cuûa ñôøi soáng haèng ngaøy cuûa ngöôøi daân, baát cöù thuoäc taàng lôùp naøo trong xaõ hoäi.

 Trong luùc vöøa coi xöù, vöøa laøm giaùo sö Ñaïi hoïc Lublino, cha Karol Wojtyla nhaän ñöôïc moät ñieän tín töø Varsovie, do Ñöùc Hoàng Y Stefan Wyszynski, Giaùo chuû Ban lan, baùo tin phaûi ñeán gaëp ngaøi. Böùc ñieän tín ñeán tay cha Karol Wojtyla trong luùc ñang cheøo “Ca-noa“ treân soâng vôùi moät soá baïn höõu vaø sinh vieân ñaïi hoïc, vì luùc ñoù laø kyø nghæ heø. Moïi ngöôøi ngaïc nhieân. Sao ngöôøi ta ñaõ coù theå khaùm phaù ra nôi cha Karol Wojtyla ñang nghæ heø ñeå trao böùc ñieän tín kia?

 Nhaän ñöôïc ñieän tín, Cha Karol Wojtyla trôû veà Varsovie ñeå gaëp Ñöùc Hoàng Y Giaùo chuû. Vò chuû chaên khoân ngoan ñaày kinh nghieäm naøy baùo tin cho Karol Wojtyla bieát laø Toøa Thaùnh ñaõ choïn cha laøm Giaùm muïc phuï taù Toång giaùo phaän Cracovia. Heát söùc ngaïc nhieân, vì ngaøi khoâng bieát gì tröôùc vaø cuõng khoâng ai ñeà caäp ñeán teân cuûa ngaøi trong danh saùch caùc “öùng cöû vieân giaùm muïc“. Vaäy thì ñaõ coù baøn tay naøo trong vuï boå nhieäm naøy? Coâng vieäc xaåy ra nhö sau: Ñöùc Baziak, TGM giaùo phaän Cracovia, khoâng bieát gì ñeán danh saùch “ba öùng cöû vieân“ do Hoäi Kinh só nhaø thôø chính Toøa Cracovia ñeà nghò. Ñöùc TGM caàn moät vò giaùm muïc phuï taù thay theá vò vöøa qua ñôøi caùch ñoù ít thaùng. Ngaøi nghó ngay ñeán cha Karol Wojtyla, moät nhaø trí thöùc, laïi treû tuoåi (36 tuoài luùc ñoù) vaø göûi ñeà nghò leân Ñöùc Pio XII (1939-1958).

 ÑHY Wyszynski thöïc söï khoâng bieát cha Karol Wojtyla; vaø vì theá nhaân cô hoäi thuaän tieän muoán khaùm phaù con ngöôøi naøy. Sau khi nhaän ñöôïc böùc dieän tín, Cha Karol Wojtyla ñeán trình dieän. Ñöùc Hoàng Y Giaùo chuû lieàn hoûi: “Cha coù chaáp nhaän vieäc boå nhieäm khoâng?“ - Karol Wojtyla khoâng traû lôøi thaúng vaøo caâu hoûi naøy, nhöng hoûi laïi: “Vaäy con phaûi kyù nhaän treân vaên kieän naøy aø?“. Roài ngaøi kyù chaáp nhaän vieäc boå nhieäm. Nhöng sau ñoù, ngaøi hoûi laïi Ñöùc Giaùo chuû: “Vaäy con coù theå trôû laïi tieáp tuïc nghæ heø vôùi caùc baïn cuûa con khoâng?“. Ngaøi xin trôû laïi vôùi nhoùm sinh vieân ñang nghæ heø vôùi ngaøi. ÑHY Giaùo chuû mæm cöôøi vaø öng thuaän. Hoâm ñoù laø ngaøy 4 thaùng 7 naêm 1958.

 Ngaøy 28 thaùng 9 cuõng naêm 1958, Cha Karol Wojtyla ñöôïc taán phong Giaùm muïc trong nhaø thôø chính toøa Wawel, vôùi söï hieän dieän cuûa haàu heát caùc ngöôøi lieân heä ñeán lòch söû cuoäc ñôøi cuûa Ñöùc Taân Giaùm muïc: Caùc baïn ñoàng nghieäp cuûa Ban Kòch tröôøng, anh em thôï thuyeàn nhaø maùy Solvay, caùc gia ñình cuûa Niegowic, giaùo xöù ñaàu tieân cuûa ngaøi, caùc Giaùo sö Ñaïi chuûng vieän vaø Ñaïi Hoïc Lublino, giôùi trí thöùc. Caùc sinh vieân Ñaïi hoïc lo giöõ traät töï trong leã Taán phong.

 Thaùnh leã taán phong keát thuùc baèng haùt Kinh Te Deum (tieáng Latinh) ñeå taï ôn Chuùa. Sau ñoù, moät ngöôøi baïn tröôùc ñaây cuøng vôùi ngaøi laøm trong haõng ñaù caåm thaïch, hoâ teân “Lolek“: “Ñöøng ñeå moät ngöôøi naøo haï anh xuoáng, nhôù chöa?“. Lokek, nghóa laø Carlo nhoû, teân coù tính caùch thaân maät gia ñình, duøng ñeå goïi Ñöùc Karol Wojtyla.

 Coâng ñoàng chung Vatican II ñöôïc khai maïc ngaøy 11 thaùng 10 naêm 1962. Ñöùc Giaùm muïc Karol Wojtyla hieän dieän vôùi gaàn ba ngaøn Nghò phuï ñeán töø khaép theá giôùi, töø Quaûng tröôøng Thaùnh Pheâroâ tieán vaøo Ñeàn thôø. Moät quang caûnh chöa bao giôø thaáy taïi Roma. Luùc ñoù ngaøi khoâng nhöõng chæ laø moät giaùm muïc phuï taù, nhöng coøn laø Giaùm muïc ñaïi ñieâïn Hoäi Kinh só Nhaø thôø chính toøa Cracovia nöõa.

 Trong thôøi gian Coâng ñoàng, coù nhöõng thay ñoåi lôùn lao trong Giaùo hoäi. Ñöùc Gioan XXIII qua ñôøi (3.6.1963) - Ñöùc Phaoloâ VI leân keá vò (1963-1978) - Sau Ñöùc Phaoloâ VI, Ñöùc Gioan Phaoloâ ñeä nhaát ñöôïc baàu laøm Giaùo Hoaøng, nhöng chæ trong 33 ngaøy. Thay ñoåi quan troïng trong Giaùo hoäi hoaøn vuõ, nhöng cuõng coù nhöõng thay ñoåi trong Giaùo hoäi Ba lan.

 Cuoái naêm 1963, Ñöùc Karol Wojtyla thaêng TGM giaùo phaän Cracovia. Trong vieäc boå nhieäm naøy, coù theå noùi: Chính Nhaø Caàm quyeàn coäng saûn ñaõ goùp phaàn quan troïng. Tröôùc ngaøi, Nhaø caàm quyeàn ñaõ baùc boû saùu Vò do Ñöùc Hoàng Y Wyszynski ñeà nghò. Nhaø caàm quyeàn töø choái, vì tin chaéc raèng: seõ tìm ñöôïc nôi nhaø hoïc giaû veà Thuyeát Mac xít naøy (Ñöùc Karol Woptyla) moät ngöôøi ñoái thoaïi meàm deûo vaø hoøa giaûi hôn chính Ñöùc Hoàng Y Giaùo chuû.

 Moät naêm khoù khaên ñeán. Thaùng 3 naêm 1976, Ñöùc Karol Wojtyla ñöôïc ÑTC Phaoloâ VI chæ ñònh giaûng Tuaàn Tónh Taâm cho Giaùo Trieàu Roma, “moät dieãn ñaøn coù tính caùch quoác teá”. Töø ñaây ngaøi ñaõ coù theå toá caùo chieán dòch phoå bieán Thuyeát Voâ Thaàn, nhö moät cheá ñoä chính trò, vi phaïm traéng trôïn caùc quyeàn con ngöôøi vaø baùch haïi caùc toân giaùo, caùch rieâng Giaùo hoäi coâng giaùo.

 Thaùng saùu cuõng naêm 1976, taïi Ba lan, ñoät nhieân coù vuï taêng giaù. Daân noåi daäy vaø Nhaø nöôùc ñaøn aùp. Laàn naøy chæ coù giôùi trí thöùc vaø sinh vieân xuoáng ñöôøng vôùi daân chuùng.

 Luùc troøn 75 tuoåi, ÑHY Wyszynski ñeä ñôn töø chöùc TGM Varsovie; nhöng Nhaø Nöôùc ñaõ chính thöùc yeâu caàu Vatican giöõ ngaøi laïi, vôùi haäu yù khoâng toát naøy laø ngaên caûn Ñöùc Karol Wojtyla trôû thaønh Giaùo chuû Ba lan; nhöng thöïc söï Nhaø Nöôùc ñaõ khoâng ngaên chaën ñöôïc böôùc tieán cuûa ngaøi. Muøa Xuaân naêm 1978, Ñöùc TGM Cracovia nhö con soâng ñaày traøn. Nhieàu dieãn vaên, nhieàu baøi giaûng gaây lo laéng cho Nhaø Caàm quyeàn. Ngaøi vaïch maët moät cheá ñoä chæ bieát ñeán phöông theá duy nhaát laø ñaøn aùp vaø kieåm duyeät. Ngaøi tieáp tuïc ñeà cao moät nöôùc Ba lan môùi, moät nöôùc Ba lan cuûa giôùi treû, moät nöôùc Ba lan bieát laáy laïi caùc giaù trò lòch söû cuûa mình....

 Ñöùc Karol Wojtyla tieáp tuïc Thöøa taùc vuï cuûa mình, duø bò coi laø moät thuø ñòch nguy hieåm cuûa cheá ñoä, cho tôùi ngaøy 16 thaùng 10 naêm 1978. Ñöùc Phaoloâ VI qua ñôøi (6.8.1978) - Ñöùc Albino Luciani, Giaùo chuû Venezia ñöôïc baàu keá vò. Chæ sau ít tuaàn, ngaøi cuõng qua ñôøi. Caàn trieäu taäp Maät vieän khaùc. Vaø töø Maät vieän naøy ñaõ xaåy ñeán moät bieán coá lòch söû, khoâng ai ngôø vaø haàu nhö khoâng theå tin ñöôïc: Ñöùc Karol Wojtyla, TGM Giaùo phaän Cracovia, ñöôïc baàu laøm Giaùo Hoaøng, sau 455 naêm caùc vò Giaùo Hoaøng toaøn laø ngöôøi YÙ. Ngaøi laø Vò Giaùo Hoaøng ñaàu tieân goác Slave, nhaän teân hieäu laø Gioan Phaoloâ ñeä nhò. Trieàu Giaùo Hoaøng cuûa ngaøi, cho tôùi luùc naøy, daøi nhaát trong theá kyû XX, töø 16.10.1978, sang naêm thöù 23.
 
 

Back to Radio Veritas Asia Home Page