Back
to Radio Veritas Asia Home PageTHÔØI SÖÏ: Vaøi neùt Lòch Söû veà Linh Ñòa LAVANG nhaân dòp leã Möøng 200 Naêm Ñöùc Meï Hieän Ra taïi LA VANG.
Nhaät Baùo Quan Saùt Vieân Roma, soá ra ngaøy Chuùa nhaät 9.08.98 ñaõ ñaêng ba baøi ñaëc bieät veà Leã Möøng Kyû nieäm 200 naêm Ñöùc Meï hieän ra taïi La Vang.
Baøi thöù nhaát ñaêng laïi hoaøn toaøn söù ñieäp cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II göûi cho coäng ñoàng Coâng Giaùo Vieät Nam trong dòp möøng kyû nieäm 200 naêm bieán coá lòch söû quan troïng naøy. Söù ñieäp ñöôïc ÑTC kyù ngaøy 16.12.1997 vaø ñöôïc göûi cho Ñöùc Hoàng Y Phaoloâ Giuse Phaïm Ñình Tuïng, Toång Giaùm Muïc Haø Noäi, chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam.
Baøi thöù hai ñaêng böùc thö ÑTC boå nhieäm Ñöùc Hoàng Y Phaoloâ Giuse Phaïm Ñình Tuïng laøm Ñaëc Söù cuûa Ngaøi chuû toïa caùc leã nghi möøng kyû nieäm, ñöôïc toå chöùc taïi Lavang trong nhöõng ngaøy töø 13 ñeán 15 thaùng 8/1998 naøy, dòp Leã Ñöùc Meï Linh Hoàn vaø Xaùc Leân Trôøi.
Baøi thöù ba noùi veà Lòch Söû Loøng Suøng Kính cuûa caùc ngöôøi Coâng Giaùo Vieät Nam ñoái vôùi Ñöùc Meï La Vang.
Trong muïc thôøi söï hoâm nay, chuùng toâi xin toùm taét laïi laïi baøi baùo thöù ba naày.
Vaøo cuoái theá kyû 18, Vieät Nam bò chia laøm hai mieàn: Mieàn Baéc do Chuùa Trònh cai trò. Mieàn Nam do Nhaø Nguyeãn caàm quyeàn. Vì muoán thoáng nhaát hai mieàn, Nhaø Nguyeãn yeâu caàu Nöôùc Phaùp giuùp ñôõ. Nhöng nhoùm trí thöùc, ñöôïc goïi laø nhoùm "Vaên Thaân" phaûn ñoái vieäc can thieäp cuûa Nöôùc Phaùp. Nhoùm naøy tuyeân boá Quang Trung laøm Vua. Vua Quang Trung chieám mieàn Baéc, nhöng chaúng may cheát sôùm, ñeå laïi quyeàn keá vò cho con laø Caûnh Thònh môùi coù 10 tuoåi. Thaùng 8 naêm 1798, caùc ngöôøi coäng taùc cuûa Vua Caûnh Thònh ra leänh baùch haïi caùc ngöôøi Coâng Giaùo, vì Nhoùm Vaên thaân quaû quyeát raèng: söï hieän dieän cuûa Nöôùc Phaùp laø traùch nhieäm cuûa ngöôøi Coâng Giaùo.
Bò baùch haïi, caùc tín höõu Coâng Giaùo cuøng vôùi gia ñình troán vaøo röøng La Vang, caùch xa laøng maïc cuûa hoï khoaûng 60 caây soá. Ñeå ñöôïc can ñaûm ñoái phoù vôùi moïi khoù khaên, moãi ngaøy hoï tuï hoïp nhau ñoïc kinh Maân Coâi kính Ñöùc Meï Maria. Moät ngaøy kia, Ñöùc Meï hieän ra, boàng Chuùa Gieâsu Haøi Ñoàng, coù hai Thieân Thaàn haàu caän. Ñaây laø laàn hieän ra thöù nhaát vaø sau ñoù coøn tieáp tuïc nhieàu laàn khaùc nöõa. Ñöùc Meï an uûi nhoùm tín höõu troán traùnh ñoù vaø höùa che chôû hoï khoûi caùc söï döõ. Tieác thay taøi lieäu veà nhöõng laànï hieän ra naøy ñaõ bò huûy hoaïi hay thaát laïc trong thôøi kyø chieán tranh, hoaëc trong caùc thôøi baùch haïi sau naøy döôùi thôøi caùc Vua Minh Maïng (1833), vaø Töï Ñöùc (1861).
Naêm 1886, caùc vuï baùch haïi chaám döùt. Moät nhaø nguyeän ñôn sô ñöôïc thieát laäp. Nhaø nguyeän naøy khoâng bao laâu trôû neân quaù nhoû heïp. Töø naêm 1885, coù nhieàu nhaø nguyeän ñöôïc xaây caát tieáp theo nhau; nhaø nguyeän sau cuøng, coù ba chuoâng nhoû, ñöôïc Ñöùc Cha Eugenio Maria Giuse Allys (töùc Ñöùc Cha Lyù), luùc ñoù laø Giaùm Muïc ñaïi dieän Toâng Toøa giaùo phaän Hueá, laøm pheùp.
Trong nhöõng naêm töø 1886-1928, La Vang thuoäc giaùo xöù Coå Vöu, trong tænh Quaûng Trò. Ñeå ñaùp laïi nhu caàu moãi ngaøy moãi nhieàu cuûa caùc ñoaøn haønh höông, naêm 1928 Ñöùc Cha Lyù quyeát ñònh laäp La vang thaønh moät giaùo xöù.
Naêm 1958-1959, Ñaïi Hoäi Thaùnh Maãu Toaøn Quoác ñöôïc toå chöùc taïi LaVang, vôùi söï hieän dieän cuûa Ñöùc Hoàng Y Agagianian, Toång Tröôûng Boä Truyeàn Giaùo vaø laø Ñaëc Söù cuûa ÑTC Gioan 23.
Ngaøy 13.4.1961, Caùc Giaùm Muïc mieàn Nam Vieät Nam hoïp nhau taïi Hueá, Vaø khaán höùa vôùi Traùi Tim Cöïc Saùch Meïï Maria laø seõ xaây caát moät Ñeàn Thaùnh, khi hoaøn caûnh cho pheùp vaø khaån xin Ñöùc Meï ban töï do cho Giaùo Hoäi vaø ban hoøa bình cho hai mieàn Baéc-Nam. Vaø trong thö luaân löu ngaøy 8.08 cuøng naêm 1961, caùc giaùm muïc coâng nhaän La Vang laø Trung Taâm Thaùnh Maãu toaøn quoác. Ngaøy 22.08. 1961, ÑTC Gioan XXIII caát nhaéc nhaø thôø La Vang leân baäc "Tieåu Vöông Cung Thaùnh Ñöôøng".
Töøø naêm 1961, Ñeàn Thaùnh La Vang ñöôïc môû roäng nhieàu vôùi caùc coâng vieäc toâng ñoà vaø caùc cô sôû khaùc nhau nhö: Quaûng Tröôøng Thaùnh Maân Coâi, vôùi caùc töôïng dieãn laïi 15 Maàu nhieäm Kinh Maân Coâi; hai hoà nhoû treân khu ñaát khoaûng 6 maåu taây; moät baøn thôø baèng ñaù quí giaù cuûa mieàn nuùi Non Nöôùc; moät töôïng Ñöùc Meï; moät trung taâm tónh taâm ñöôïc hoaøn taát naêm 1963; nhaø troï cho caùc ñoaøn haønh höông, moät gieáng nöôùc v.v...
Sau khi thoáng nhaát ñaát nöôùc, ngaøy 01.5.1980, caùc Giaùm Muïc hoïp nhau taïi Haø Noäi, long troïng taùi xaùc nhaän La Vang laø Trung Taâm Thaùnh Maãu toaøn quoác.
Veà nhöõng cuoäc haønh höông ñeán LaVang, thì ngay töøø naêm 1901, caùc cuoäc haønh höông lôùn coù tính caùch toaøn quoác ñöôïc toå chöùc vaø tieáp tuïc cöù ba naêm moät laàn, khoâng keå caùc cuoäc haønh höông rieâng tö, hoaëc cuûa mieàn noï, mieàn kia, hay cuûa caùc giaùo xöù, giaùo phaän. Cuoäc haønh höông quoác gia sau cuøng ñöôïc toå chöùc vaøo dòp Leã Ñöùc Meï leân trôøi naêm 1996, vôùi söï tham döï raát ñoâng ñaûo caùc tín höõu. Trong dòp naøy cuõng coù nhieàu ñoaøn haønh höông ñeán töø caùc nöôùc ngoaøi. Vaø cuoäc haønh höông trong Tam Nhaät 13-15 thaùng 8 naêm nay 1998, laø moät cuoäc haønh höông ñaëc bieät, ñeå möøng kyû nieäm 200 naêm Ñöùc Meï hieän ra, moät bieán coá lòch söû raát quan troïng ñoái vôùi Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Vieät Nam. Vì laø moät bieán coá raát quan troïng, ÑTC Gioan Phaoloâ II ñaõ cöû Ñöùc Hoàng Y Toång Giaùm Muïc Haø Noäi laøm Ñaëc Söù thay maët ngaøi vaø nhaân danh ngaøi ñeå chuû toïa caùc leã nghi kyû nieäm.
- Boä AÂn Xaù Toøa Thaùnh ñaõ ban pheùp cho caùc tín höõu haønh höông La Vang ñöôïc laõnh ôn Ñaïi Xaù keå töø moàng moät thaùng Gieâng naêm 1998 cho tôùi ngaøy 15 thaùng 8 naêm 1999, nghóa laø trong suoát naêm Toaøn Xaù Ñöùc Meï La Vang, do Haøng Giaùm Muïc ñòa phöông aán ñònh vaø tuyeân boá.
- Vôùi thö rieâng göûi cho Ñöùc Toång Giaùm Muïc Hueá Stephano Nguyeãn Nhö Theå, Ñöùc Hoàng Y Quoác Vuï Khanh ñaõ göûi Pheùp Laønh Toøa Thaùnh cho Toång Giaùo Phaän, coù traùch nhieäm toå chöùc TAM NHAÄT Möøng Leã Meï La Vang, töø ngaøy 13 ñeán 15 thaùng 8/1998 naày, dòp Leã Troïng Ñöùc Meï Hoàn Xaùc Leân Trôøi.
Back
to Radio Veritas Asia Home Page