Back
to Radio Veritas Asia Home PageVaøi neùt veà Edith Stein, vò Thaùnh Nöõ Töû Ñaïo taïi Auschwitz.
Chaân Phöôùc Edith Stein, moät Nöõ Trieát Gia thôøi danh, ngöôøi Do Thaùi, trôû laïi Ñaïo Coâng Giaùo, Tu Doøng Kín Carmel vaø sau ñoù bò cheá ñoä Ñöùc Quoác Xaõ saùt haïi, nhö bao trieäu ngöôøi Do Thaùi khaùc, baèng khí ñoäc taïi Traïi Taäp Trung Auschwitz naêm 1942, ñöôïc ÑTC toân phong leân baäc Hieån Thaùnh Chuùa Nhaät 11.10.98 naày taïi Quaûng Tröôøng Thaùnh Pheâroâ.
Thaùng 5 naêm 1987, caùch ñaây hôn 10 naêm, Edith Stein ñaõ ñöôïc Ñöùc Gioan Phaoloâ II toân leân Baäc Chaân Phöôùc taïi Koeln, trong chuyeán vieáng thaêm muïc vuï taïi Coäng Hoøa Lieân Bang Ñöùc.
Edith Stein ñaõ ñöôïc phong leân baäc Chaân Phöôùc naêm 1987, "per viam martirii" (vì vieäc töû ñaïo cuûa ngaøi ñaõ ñöôïc Giaùo Hoäi coâng nhaän). Do ñoù, luùc ñoù khoâng caàn pheùp laï naøo caû. Nhöng ñeå phong leân Baäc Hieån Thaùnh, thì giôø ñaây caàn moät pheùp laï. Vaø Pheùp Laï ñaõ xaåy ra cho moät em nhoû taïi Boston (Hoa Kyø). Em nhoû naøy môùi coù hai tuoåi, sinh ñuùng vaøo ngaøy töû ñaïo cuûa Chaân Phöôùc Edith Stein: moàng 9 thaùng 8. Em ñaõ nuoát caû moät oáng thuoác; Taùc ñoäng cuûa thuoác luùc ñoù raát nguy hieåm cho maïng soáng cuûa em. Ñöôïc chôû vaøo beänh vieän caáp cöùu, caùc baùc só tuyeân boá khoâng theå cöùu em ñöôïc nöõa, Xeùt veà phöông dieän y khoa. Nhôù laïi ngaøy sinh nhaät cuûa em truøng vôùi ngaøy Chaân Phöôùc Edith Stein töû ñaïo, cha meï em nhoû ñaõ khaán xin Chaân Phöôùc chöõa laønh con mình. Nhôø lôøi baàu cöû cuûa Chaân Phöôùc, Em ñaõ laønh maïnh caùch laï luøng. Caùc baùc só ñaõ phaûi coâng nhaän ñaây laø moät söï kieän khoâng theå xaåy ra xeùt veà phöông dieän loaøi ngöôøi vaø khoa hoïc. (Neân bieát theâm: Cha cuûa em nhoû naày laø moät linh muïc theo nghi leã Ñoâng Phöông Hylaïp Melkite, teân laø Emmanuel Charles McCarthy, vaø vì theá laø moät linh muïc coù gia ñình. Cha Emmanuel ñaõ döï ñònh cuøng vôùi troïn caû gia ñình 12 ñöùa con, ñeán Roma döï leã Phong Thaùnh cho Chaân Phöôùc Edith Stein. Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Ñoâng Phöông hieän vaãn coøn giöõ truyeàn thoáng phong chöùc linh muïc cho ngöôøi ñaõ laäp gia ñình. Cha Emmanuel ñaõ ñöôïc Ñöùc Thöôïng Phuï Maximos Hakim V, phong chöùc linh muïc taïi Damascus, beân Syria, ngaøy 9 thaùng 8 naêm 1981, töùc truøng vaøo ngaøy Edith Stein chòu cheát töû ñaïo ôû traïi Taäp Trung Auschwitz , ngaøy 9 thaùng 8 naêm 1942.)
Vieäc phong Chaân Phöôùc vaø Hieån Thaùnh cho Edith Stein gaây neân nhieàu choáng ñoái veà phía moät soá ngöôøi Do Thaùi quaù khích vaø nhöõng ngöôøi coøn naëng muøi cheá ñoä Ñöùc Quoác Xaõ. Nhöõng phaûn ñoái, chæ trích naøy khoâng theå ngaên caûn quyeát ñònh cuûa Toøa Thaùnh.
Ñaây laø laàn thöù nhaát, töø ñôøi caùc thaùnh Toâng Ñoà, moät ngöôøi Do Thaùi - "moät ngöôøi con cuûa daân toäc Israel" (lôøi Ñöùc Gioan Phaoloâ II), ñöôïc toân phong leân baäc Hieån Thaùnh. Thaùng Tö 1998 vöøa qua, ÑTC Gioan Phaoloâ II ñaõ goïi moät caùch raát yù nghóa raèng: "caùc ngöôøi Do Thaùi laø anh, chò caû cuûa chuùng ta". Sau khi boä Phong Thaùnh ñaõ coâng boá Saéc Leänh lieân heä ñeán pheùp laï vöøa keå treân ñaây do lôøi baàu cöû cuûa Chaân Phöôùc Edith Stein (teân Doøng laø Teâreâsa Benedicta Thaùnh Giaù), thì leã Phong Hieån Thaùnh ñaõ ñöôïc ÑTC aán ñònh vaøo Chuùa Nhaät 11.10. naày (1998.)
Edith Stein sinh taïi Breslau, tröôùc kia thuoäc Ñöùc, nhöng nay ñaõ thuoäc veà BaLan, Ngaøy 12 thaùng 10 naêm 1891, trong moät gia ñình coù ñöùc tin saâu xa vaø loøng ñaïo nhieät thaønh, do vieäc ñoïc vaø suy ngaém haèng ngaøy Lôøi Chuùa trong Cöïu Öôùc (ngöôøi Do Thaùi khoâng coâng nhaän Taân Öôùc). Edith Stein laø ngöôøi con uùt trong gia ñình coù 11 ngöôøi con. Thaân phuï cuûa Edith Stein qua ñôøi luùc Edith Stein môùi ñöôïc 18 thaùng.
Ñeán tuoåi thaønh nieân, töùc 14 tuoåi, Edith Stein ñaõ maát ñöùc tin vaø trôû thaønh voâ thaàn. Nhöng Thieân Chuùa ñaõ coù chöông trình rieâng cuûa Ngöôøi veà Edith Stein, ñang khi Thieáu Nöõ naøy haêng say tìm chaân lyù trong moân Trieát Hoïc.
Ñoïc haïnh cuûa Edith Stein, ngöôøi ta nhaän thaáy raèng Thieân Chuùa hoaøn toaøn töï do haønh ñoäng nôi caùc linh hoàn vaø caùc thuï taïo, nhö moät Vò Chuùa vaø ñoàng thôøi nhö moät Ngöôøi Cha nhaân töø. Edith Stein ñaõ tìm ra Chaân Lyù, ñaõ trôû laïi, ñaõ tu Doøng Kín Carmel vaø ñaõ töû ñaïo ñeå minh chöùng cho Chaân Lyù vaø Thieân Chuùa cuûa mình. Edith Stein ñaõ bò saùt haïi trong traïi taäp trung Auschwitz ngaøy moàng 9 thaùng 8 naêm 1942, thôøi Ñöùc Quoác Xaõ. Cheá ñoä leân aùn töû cho Edith Stein khoâng phaûi chæ vì Edith Stein laø ngöôøi Do Thaùi, nhöng coøn vì thuø gheùt Ñaïo Coâng Giaùo, choáng Giaùo Hoäi.
Vieäc phong Hieån Thaùnh cho Chaân Phöôùc Edith Stein naèm trong chöông trình ñoái thoaïi cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II ñaõ ñöôïc khôûi söï moät caùch taùo baïo qua chuyeán vieáng thaêm nguyeän Ñöôøng Do Thaùi ôû Roma ngaøy 13 thaùng 4 naêm 1986. Trong cuoäc gaëp gôõ lòch söû naøy, Giaùo Tröôûng Do Thaùi ôû Roma tuyeân boá: Giöõa Vatican vaø nguyeän Ñöôøng Do Thaùi ôû Roma chæ caùch nhau coù 2 caây soá, nhöng phaûi chôø ñôïi 2000 naêm môùi coù moät cuoäc tieáp xuùc vôùi nhau. Edith Stein laø ngöôøi con cuûa thaønh phoá Breslau, hoài ñoù laø thuû ñoâ bang Slesia thuoäc nöôùc Ñöùc, ngaøy nay ñöôïc goïi laø Woclaw vaø thuoäc Ba Lan. Taïi thaønh phoá naøy, Edith sinh ra vaøo ñuùng ngaøy leã Kipur, ngaøy leã troïng Ñeàn Toäi cuûa ngöôøi Do Thaùi. Edith Stein ñöôïc giaùo duïc trong vieäc tuaân giöõ Torah vaø caùc thöïc haønh toân giaùo cuûa Do Thaùi Giaùo. Chieàu caùc ngaøy thöù Saùu, Edith Stein vaãn theo gia ñình ñeán nguyeän ñöôøng, cho tôùi cuoäc khuûng hoaûng Ñöùc Tin luùc leân 14 tuoåi. Edith Stein ñaõ tuyeân boá: laø "caûm thaáy mình khoâng theå tin coù Thieân Chuùa ñöôïc". Edith Stein, hoài ñoù laø ngöôøi phuï nöõ duy nhaát theo Ban Trieát taïi Ñaïi Hoïc thaønh phoá Breslau. "Ai tìm chaân lyù, töùc laø tìm Thieân Chuùa, duø khoâng bieát Ngöôøi". Ñaây laø caâu Cha Simeon , caùo thænh vieân vuï phong Thaùnh Edith Stein, noùi leân vôùi Tuaàn Baùo Gia Ñình Kitoâ (Famiglia Cristiana). Cha noùi "Toâi tin raèng trong caâu naøy goàm toùm taát caû gia taøi thieâng lieâng cuûa Edit Stein vaø bao haøm taát caû con ngöôøi vaø ñôøi soáng laï luøng cuûa Chaân Phöôùc: ngöôøi Do Thaùi, ngöôøi voâ thaàn, moät hoïc giaû vaø moät giaùo sö ñaïi hoïc, moät Nöõ Tu Doøng Kín, moät Vò Ñoàng Trinh Töû Ñaïo".
Thieân Chuùa maàu nhieäm voâ cuøng. "Ai tìm chaân lyù, töùc laø tìm Thieân Chuùa". Edith Stein, moät trieát gia, moät hoïc giaû tìm kieám chaân lyù, tìm kieám Thieân Chuùa, duø khoâng bieát ñeán Ngöôøi. Ñuùng vaäy. Ôn goïi trôû laïi ñaõ buøng noå trong taâm hoàn Edith Stein, nhôø vieäc ñoïc cuoán tieåu söû töï thuaät cuûa Thaùnh Nöõ Teâreâsa thaønh Avila, Tieán Só Hoäi Thaùnh. Edith Stein töï thuù: "Khi gaáp saùch laïi, toâi phaûi töï thuù vôùi toâi raèng: Ñaây laø chaân lyù". Edith Stein ñaõ tìm ra chaân lyù, khaùm phaù ra Thieân Chuùa. 12 naêm sau Edith Stein xin vaøo tu Doøng Kín Carmel taïi thaønh phoá Koeln (Ñöùc Quoác) vaø baét ñaàu tieán treân moät loä trình daøi ñöa ñeán phuùc töû ñaïo tinh thaàn vaø theå xaùc vaø loä trình naøy keát thuùc beân caïnh Thaùnh Maximiliano Kolbe (1894-1941), Linh Muïc Doøng Phanxico, töû ñaïo taïi Auschwitz.
Thaùng 6 naêm 1979, trong chuyeán vieáng thaêm thöù nhaát taïi Ba Lan, ÑTC Gioan Phaoloâ II goïi Auschwitz laø "Golgotha cuûa theá giôùi hieän ñaïi". Taïi ñaây Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Ba Lan ñaõ cho döïng moät Thaùnh Giaù lôùn, ñeå ghi nhôù caùc naïn nhaân cuûa cheá ñoä Ñöùc Quoác Xaõ vaø ghi nhôù chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II.
Chính ÑTC trong cuoán saùch Giaùo Lyù môùi cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo ban haønh naêm 1992, ñaõ muoán ghi laïi nhö sau: "Chuùa Gieâsu sinh ra laø ngöôøi Do Thaùi, bôûi moät phuï nöõ Do Thaùi. Meï Ngöôøi, Ñöùc Maria, ngöôøi Do Thaùi, thuoäc doøng doõi cuûa nhöõng phuï nöõ Do Thaùi thôøi danh: Anna, Debora, Giudit, Ester...". Theo chaân caùc ngaøi, nay coù Edith Stein, Vò Hieån Thaùnh ngöôøi Do Thaùi, töû ñaïo taïi Auschwitz.
Back
to Radio Veritas Asia Home Page