Vaøi neùt veà
cuoäc ñôøi cuûa Cha Luigi Andeni
nhaø truyeàn giaùo ngöôøi YÙ
vöøa bò saùt haïi taïi Kenya

Prepared for internet by Msgr Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines

Vaøi neùt veà cuoäc ñôøi cuûa Cha Luigi Andeni, nhaø truyeàn giaùo ngöôøi YÙ, vöøa bò saùt haïi taïi Kenya.

Cha Luigi Adeni, nhaø truyeàn giaùo ngöôøi YÙ, 63 tuoåi, thuoäc Tu Hoäi truyeàn giaùo Consolata, bò moät nhoùm ngöôøi maëc binh phuïc xaû suùng baén cheát taïi mieàn baéc Kenya. Baûn thoâng caùo cuûa Nhaø Toång Quyeàn cuûa Tu Hoäi ôû Roma cho bieát caùc chi tieát nhö sau:

Cha Luigi Andeni bò baén luùc 23 giôø ñeâm thöù Hai 13.09.98 vöøa qua taïi ñòa ñieåm truyeàn giaùo nôi Cha ñang phuïc vuï. Nhoùm ngöôøi laï maët mang binh phuïc xoâng vaøo nhaø ban ñeâm, chóa suùng, ra leänh cho Cha vaø Thaày Saùu vónh vieãn teân laø William Otieno naèm xuoáng ñaát. Cha Luigi höôùng veà hoï hoûi lyù do taïi sao. Nhoùm ngöôøi laï maët traû lôøi ngay baèng moät loaït ñaïn. Cha bò thöông naëng nôi tay vaø buïng. Sau ñoù, nhoùm ngöôøi laï maët chaïy troán trong ñeâm toái. Caùc nöõ tu beân caïnh chaïy ñeán caáp cöùu; nhöng cha ñaõ taét thôû trong khi ñöôïc chôû ñeán beänh vieän truyeàn giaùo taïi Wamba. Leã an taùng Cha Luigi Andeni ñöôïc cöû haønh hoâm thöù Saùu 18.09.98, taïi Maralal, nôi coù ñaát thaùnh cuûa caùc nhaø truyeàn giaùo Consolata. Thaùnh Leã an taùng do Ñöùc Cha Ravasi, Giaùm Muïc giaùo phaän Marsabit chuû söï vôùi söï hieän dieän cuûa Ñöùc Toång Giaùm Muïc Giovanni Tonucci, söù thaàn Toøa Thaùnh taïi Kenya. Cha Luigi Andeni laø vò truyeàn giaùo thöù ba cuûa Tu Hoäi Consolata bò saùt haïi taïi mieàn baéc Kenya. Cha Michele Stallone bò gieát naêm 1965, Cha Luigi Graiff, naêm 1981.

Nhaät baùo L’Osservatore Romano, cô quan baùn chính thuùc Toøa Thaùnh, soá ra ngaøy 16.09.98, leân aùn vuï saùt haïi Cha Luigi Andeni, ñoàng thôøi nhaéc laïi vuï saùt haïi môùi ñaây Cha Alcides Jimemenez taïi Colombia trong luùc cha ñang cöû haønh thaùnh leã. Baùo naøy vieát: "Giaùo Hoäi Coâng Giaùo tieáp tuïc goùp coâng lôùn baèng maùu, taïi caùc nöôùc, thuoäc caùc luïc ñòa khaùc nhau, vì hoaøn caûnh chieán tranh, vì caùc caêng thaúng chính trò-xaõ hoäi, vì naïn khuûng boá, hoaëc vì nhöõng cheá ñoä thuø ñòch toân giaùo hay nhöõng nhoùm ngöôøi cuoàng tín".

Sau ñaây laø vaøi chi tieát veà cuoäc ñôøi cuûa Cha Luigi Andeni. Cha Luigi Andeni sinh ngaøy 25.11.1935, caùch ñaây 63 naêm, taïi xaõ Barbariga, thuoäc giaùo phaän Brescia, mieàn baéc nöôùc YÙ. Nhaäp Tu hoäi truyeàn giaùo Consolata, Cha tôùi Kenya ngaøy 20.09.1970, luùc gaàn 35 tuoåi. Cha ñöôïc sai ñeán ñòa ñieåm truyeàn giaùo Moyale, mieàn baéc Kenya, giaùp giôùi Ethiopie. Sau hai naêm cha ñöôïc chuyeån veà Salolo, cuõng laø moät ñòa ñieåm truyeàn giaùo ôû mieàn cöïc baéc Kenya, mieàn hoaøn toaøn thuoäc Hoài Giaùo. Naêm 1976, cha ñöôïc chuyeån veà Archer’s Post, nôi caùc ngöôøi thuoäc boä laïc Samburu sinh soáng, ña soá theo caùc toân giaùo truyeàn thoáng ñòa phöông. Naêm 1980, cha trôû veà YÙ ñeå coå voõ vieäc truyeàn giaùo, caùch rieâng taïi hai giaùo phaän Treviso vaø Vittorio Veneto (mieàn baéc YÙ) . Naêm 1986 cha leân ñöôøng trôû veà Kenya vaø giöõ chöùc vuï cha sôû taïi Sukala Marmar, giaùo xöù ñaàu tieân cuûa giaùo phaän Marsabit. Taïi Sakula, coù theå noùi cha ñaõ soáng nhöõng naêm toát ñeïp nhaát cuûa cuoäc ñôøi truyeàn giaùo. Cha môû roäng ñòa ñieåm truyeàn giaùo, xaây caát nhaø thôø vaø nhieàu nhaø nguyeän môùi taïi caùc mieàn xa xoâi heûo laùnh. Caùc ngöôøi coäng taùc ñaéc löïc nhaát cuûa cha laø caùc Nöõ Tu Thöøa Sai Baùc AÙi cuûa Meï Teâreâsa vaø moät nhoùm ñoâng ñaûo giaùo lyù vieân. Cha löu yù caùch rieâng ñeán vieäc huaán luyeän giôùi treû; thieát laäp traïm phaùt thuoác löu ñoäng ñeå coù theå ñi ñeán taäïn caùc laøng xa xoâi nhaát cuûa giaùo xöù; cha coå voõ vieäc ñoái thoaïi vaø tình baïn giöõa hai boä laïc Samburu vaø Turkana; xuùc tieán vieäc môû caùc tröôøng hoïc, choáng naïn muø chöõ. Cuoái naêm 1996, nhaân dòp möøng luïc tuaàn, cha Luigi Andeni trôû laïi ñòa ñieåm Archer’s Post, nôi cha ñeán truyeàn giaùo naêm 1976. Archer’s Post laø moät mieàn noùng nöïc vaø khí haäu aåm öôùt. Cha chaáp nhaän nhieäm sôû vôùi nhieàu an vui cho tôùi ngaøy Cha bò saùt haïi. Khi bò thöông naëng, vaø treân ñöôøng ñeán beänh vieän, Cha Luigi Andeni chæ caàu nguyeän vaø noùi lôøi tha thöù cho nhöõng ngöôøi ñaõ laøm haïi mình, khoâng moät lôøi than phieàn hay oaùn thuø. Cha caàu nguyeän vaø chôø ñôïi "moät cuoäc ra ñi sau cuøng" veà vôùi Thieân Chuùa.

Caùc ngöôøi trong gia ñình ñau ñôùn khi nhaän ñöôïc tin Cha Luigi Andeni bò saùt haïi. Nhöng toaøn theå coäng ñoàng Coâng Giaùo taïi xaõ Barbariga, queâ höông sinh tröôûng cuûa Cha, ñeàu haõnh dieän vì coù moät ngöôøi con bieát saün saøng hy sinh taát caû cuoäc ñôøi cho tha nhaân. Hoï nhaéc laïi lôøi Cha thöôøng noùi, moãi laàn trôû laïi thaêm queâ höông: "Toâi khoâng sôï; Phi Chaâu laø taát caû ñoái vôùi toâi". Cha sôû taïi giaùo xöù Barbariga quaû quyeát: "Cha Luigi Andeni löu yù thaät nhieàu ñeán Chaâu Phi: Chaâu Phi laø taát caû cuoäc ñôøi cuûa ngaøi. Ngaøi lieân keát chaët cheõ vôùi xöù truyeàn giaùo, ñeán noãi ngaøi thöôøng nhaéc laïi nhieàu laàn: toâi muoán ñöôïc cheát vaø choân ôû giöõa daân cuûa toâi". Nhöng Cha sôû cuûa xaõ Barbariga, queâ höông sinh tröôûng cuûa cha thì laïi nghó khaùc . Ngaøi noùi: "Theo toâi, ñieàu öôùc muoán naøy khoâng theå thöïc hieän ñöôïc, vì sau thaùnh leã taïi Maralal, thi haøi Cha Luigi Andeni seõ ñöôïc chuyeån veà Barbariga, vì ngöôøi ñoàng höông cuûa cha muoán töôûng nieäm ngaøi vaø muoán ngaøi ñöôïc an taùng taïi queâ höông. Cha Luigi Andeni laø nhaø truyeàn giaùo duy nhaát xuaát thaân töø Barbariga vaø laø linh muïc sau cuøng caùch ñaây 63 naêm cuûa xaõ beù nhoû naøy". Hy voïng caùi cheát hy sinh cuûa Cha seõ khôi daäy nhöõng ôn goïi môùi.


Back to Radio Veritas Asia Home Page