Ñöùc Hoàng Y Vincenzo Fagiolo traû lôøi nhaät baùo "Los Angeles Times" veà vaán ñeà töø chöùc cuûa ÑTC sau Naêm Thaùnh 2000.
ÑTC coù theå töø chöùc sau naêm 2000 hay khoâng? Ñaây laø giaû thuyeát do Kyù Giaû Tad Szule, vieát trong baøi (ñaëc bieät) ñöôïc ñaêng treân tôø "Los Angeles Times". Tôø baùo California vieát: Ñöùc Wojtyla seõ töø chöùc sau naêm Thaùnh.
Laäp töùc, Ñöùc Hoàng Y Vincenzo Fagiolo, ngöôøi YÙ, nhaø luaät hoïc noåi tieáng, traû lôøi treân Nhaät Baùo "Roma Thôøi Baùo" (Il Tempo di Roma) soá ra ngaøy 17.06.99, qua cuoäc phoûng vaán daønh cho kyù giaû Gulielmo de Giovanni Centelles, moät caùch heát söùc roõ raøng nhö sau:
Hoûi: Moät nhaät baùo Hoa Kyø ñöa ra giaû thuyeát veà vieäc töø chöùc cuûa ÑTC sau Ñaïi Toaøn Xaù, Ñöùc Hoàng Y nghó sao?
Ñaùp: Ñaây khoâng phaûi laø tôø baùo ñaàu tieân baøy ra caâu chuyeän naøy vaø cuõng seõ khoâng phaûi laø tôø baùo cuoái cuøng neâu leân vaán ñeà naøy. Nhöng giaû thuyeát ñöa ra khoâng coù moät neàn taûng naøo caû, khoâng nghieâm chænh.
Hoûi: Nhöng, theo tôø baùo Hoa Kyø, ÑTC tuoåi taùc roài?
Ñaùp: Tuoåi cao khoâng quan heä gì caû. Moät Vò Giaùo Hoaøng khoâng theå vaø khoâng ñöôïc töø chöùc. Chaáp nhaän chöùc vuï Giaùo Hoaøng laø moät löïa choïn hoaøn toaøn töï do, nhöng moät khi ñaõ chaáp nhaän, khoâng theå töø chöùc vì nhöõng lyù do caù nhaân cuûa mình, duø laø nhöõng lyù do cao thöôïng, nhö ñeå lo laéng chu ñaùo hôn vieäc cöùu roãi rieâng cuûa mình, ñeå theo moät ñôøi soáng caàu nguyeän hoaëc ñeå ruùt lui vaøo trong moät Tu Vieän.
Hoûi: Vaäy Thaùnh Giaùo Hoaøng Celstino V (ñöôïc baàu laøm Giaùo Hoaøng 29.08.1294, töø chöùc 13.12.1294, qua ñôøi 19.05.1296; ñöôïc phong Hieån Thaùnh 5.05.1313) ñaõ töø chöùc?
Ñaùp: Il "Munus Petrinum" (nhieäm vuï Pheâroâ, nhieäm cuûa Giaùo Hoaøng) theo giaùo huaán cuûa Coâng Ñoàng Chung Vatican II, tuyeät ñoái loaïi tröø vieäc töø chöùc. Öôùc muoán "melioris vitae" (cuûa moät ñôøi soáng toát laønh hôn) cuûa caùc vò thôøi xöa kia, coù theå xaåy ra ñoái vôùi nhöõng vò coù chöùc vuï giaùo só, cuõng coù theå chaáp nhaän nhö moät lyù do chính ñaùng, ñeå töø chöùc, khoâng theå coù giaù trò ñoái vôùi moät Vò Giaùo Hoaøng.
Hoûi: Nhöng ñeán moät haïn tuoåi naøo ñoù caùc Giaùm Muïc töø chöùc?
Ñaùp: Coù moät soá vaán ñeà lieân heä ñeán caùc Giaùm Muïc dó nhieân khoâng lieân luïy Vò Chuû Chaên cuûa caùc vò Chuû Chaên, Vò Chuû Chaên cuûa toaøn theå Giaùo Hoäi, Vò Ñaïi Dieän Chuùa Kitoâ, "Successor Petri" (vò Keá Nghieäp Pheâroâ), "Ostiarius Regni caelorum" (Ngöôøi canh cöûa Nöôùc Trôøi", "Pater Patrum" (Cha cuûa caùc ngöôøi Cha); "Lumen Apostolicum" (AÙnh Saùng Toâng Ñoà) vaø nhö Thi Só Dante (ngöôøi YÙ) goïi vò Giaùo Hoaøng laø "Prefetto del Foro Divino" (ngöôøi cai quaûn toøa trong cuûa Thieân Chuùa).
Hoûi: Vaäy neáu vò Giaùo Hoaøng ñau yeáu?
Ñaùp: Ngöôøi cha khoâng bao giôø töø boû gia ñình: gia ñình muoán ôû vôùi ngöôøi cha mình, caû khi ngöôøi cha ñau yeáu. Vaø khoâng phaûi vì Ñöùc Giaùo Hoaøng thi haønh chöùc vuï cuûa ngaøi toát hôn, khi ngaøi ñöôïc khoûe maïnh. Vieäc töû ñaïo cuûa bieát bao Vò Giaùo Hoaøng ñaõ soi saùng, höôùng daãn Thöøa Taùc Vuï Pheâroâ.
Hoûi: Nhöng ñaây noùi veà caùc hoaït ñoäng.
Ñaùp: Caùi coát yeáu cuûa Giaùo Hoäi ôû trong hy sinh cuûa Chuùa Kitoâ, Giaùo Hoäi naûy sinh bôûi Thaùnh Giaù. Khoâng bao giôø ñöôïc taùch lìa chöùc vuï Pheâroâ khoûi Maùu Thaùnh Chuùa Kitoâ.
Hoûi: Vaäy veà phöông dieän phaùp lyù?
Ñaùp: Vò Giaùo Hoaøng khoâng phaûi laø ñaïi dieän hay vò thöøa uûy cuûa Vieän Giaùm Muïc vaø cuõng khoâng phaûi laø Vò Ñaïi Dieän hay thöøa uûy cuûa Vieän Hoàng Y. Ngaøi laø ñaïi dieän Chuùa Kitoâ, ngaøi thoâng phaàn cuûa söù meänh naøy vaø nhö Chuùa Kitoâ ngaøi lieân keát khaêng khít, khoâng theå li khai, vôùi Giaùo Hoäi vaø nhö vaäy ngaøi laø ñaïi dieän Chuùa Kitoâ.
Töø chöùc ö? Khoâng coù vaø seõ khoâng coù. ÑTC laø "Universalis Pater" (Cha chung toaøn theå Giaùo Hoäi) vaø khoâng theå töø boû quyeàn vaø chöùc vuï nguôøi Cha ñöôïc.
Chuùng toâi xin theâm: Giaùo Sö Jean Guiton, ngöôøi Phaùp, môùi qua ñôøi, trieát gia Coâng Giaùo noåi tieáng cuûa theá kyû naøy, baïn thaân cuûa Ñöùc Phaolo VI, ñaõ vieát cuoán saùch veà Vò Giaùo Hoaøng baïn thaân cuûa mình, moät laàn trong buoåi noùi chuyeän thaân maät ôû Vatican, ñaõ hoûi ÑTC veà vaán ñeà töø chöùc, vì baùo chí hoài ñoù cuõng neâu leân vaán ñeà. Hôn nöõa chính Ñöùc Phaoloâ VI laø vò ñaõ laøm luaät: Caùc Hoàng Y khi tôùi 80 tuoåi khoâng ñöôïc vaøo Maät Vieän baàu Giaùo Hoaøng nöõa vaø caùc vò giaùo só caáp cao trong Giaùo Hoäi (Hoàng Y, Toång Giaùm Muïc, Giaùm Muïc chính toøa hay hieäu toøa... khi troøn 75 tuoåi, seõ laøm ñôn ñeäï leân ÑTC xin töø chöùc vaø tuøy ngaøi quyeát ñònh. Traû lôøi caâu hoûi cuûa Giaùo Sö Jean Guiton, Ñöùc Phaolo VI noùi moät caùch thaønh thöïc raèng: Moät ngöôøi cha khoâng bao giôø töø chöùc, töø boû quyeàn vaø nhieäm vuï ngöôøi cha cuûa mình.
Vaán ñeà neâu leân (töï do ngoân luaän) khoâng phaûi laø môùi meû, khoâng phaûi laø laàn thöù nhaát vaø cuõng khoâng phaûi laø laàn cuoái cuøng, nhö Ñöùc Hoàng Y Fagiolo nhaéc treân ñaây. Vaán ñeà do Tôø Los Angeles Times ñaët ra coù theå vì trong chuyeán vieáng thaêm Ba Lan trong nhöõng ngaøy naøy, ÑTC bò teù ngaõ (khoâng coù gì naëng) vaø bò soát vì thôøi tieát thay ñoåi, khoâng cöû haønh Thaùnh Leã cho coâng chuùng taïi Cracovia ñöôïc ngaøy thöù Ba 15/06/99 vöøa qua. Ñaây coù theå laø tin "giaät gaân", gaây toø moø cho nhieàu ñoäc giaû. Traùi laïi, ngaøy hoâm sau, thöù Tö 16/06/99, ÑTC trôû laïi hoaït ñoäng theo ñuùng chöông trình (Thaùnh Leã phong Hieån Thaùnh keùo daøi 3 tieáng ñoàng hoà) vaø coøn ngoaøi chöông trình nöõa (cuoäc gaëp gôõ ban chieàu keùo daøi taïi Wadowice), vaø sau ñoù, trôû veà Cracovia, ÑTC coøn vieáng thaêm ba nhaø thôø nöõa: nhaø thôø Hy Laïp Coâng Giaùo gaàn Toøa Toång Giaùm Muïc, nhaø thôø kính Ñöùc Maria, taïi Quaûng Tröôøng cuûa Khu Chôï Cracovia; vaø sau cuøng nhaø thôø cuûa caùc Cha Ña Minh vaø coäng ñoàng Ña Minh, caïnh nhaø thôø. Nhöõng coâng vieäc naøy ít ñöôïc baùo chí löu yù, vì khoâng phaûi laø nhöõng loaïi tin "giaät gaân".